ghalar crúibe is béil
foot-and-mouth disease
!["](/quotes.gif)
D'admhaigh Willie ar na mallaibh gur beag is fiú an teorainn mar áis leis an
ghalar crúibe is béil a cheansú.
an teangaidh ramhar
dry mouth, post-drinking
!["](/quotes.gif)
"
"Gheobhaidh mise tacsaí," arsa Cian, agus fuair, nó ní raibh lá suime aige sa tseanrámhailligh a bhí ar Dhónall faoin "chloigeann mhór", "
an teangaidh ramhar", "an goile dóite", "an samhnas le bia" nó "tinneas póite".
an teangaidh ramhar
dry mouth, post-drinking
!["](/quotes.gif)
"
"Gheobhaidh mise tacsaí," arsa Cian, agus fuair, nó ní raibh lá suime aige sa tseanrámhailligh a bhí ar Dhónall faoin "chloigeann mhór", "
an teangaidh ramhar", "an goile dóite", "an samhnas le bia" nó "tinneas póite".
an galar crúibe agus béil
the foot and mouth disease
!["](/quotes.gif)
Chuir
an galar crúibe agus béil na bliana 2001 an-imní ar fheirmeoirí agus rinne siad chuile iarracht a gcuid tréad a chosaint.
an galar crúibe is béil
foot and mouth disease
!["](/quotes.gif)
Níorbh é
an galar crúibe is béil an t-aon ghalar a bhí thart an bhliain seo caite.
an galar crúibe agus béil
foot and mouth disease
!["](/quotes.gif)
Chuir an chinniúint a ladhar isteach sa scéal ansin nuair a tharla
an galar crúibe agus béil.
cúr a bhéil
the foam of his mouth
!["](/quotes.gif)
Ba léir
cúr a bhéil le craiceann an chonablaigh.
tá uisce le mo ghialltrachaí le dúil
my mouth is watering with craving
!["](/quotes.gif)
Agus mé ag suí chun boird le mo rogha de bhéile a phiocadh ón gclár leathan atá ar fáil le linn Sheachtain na Gaeilge
tá uisce le mo ghialltrachaí le dúil! Ach ní fhéadfainn gan an choirm cheoil mhór in Break for the Border (i lár chathair Bhaile Átha Cliath) a bheas ar siúl Dé Céadaoin, 13 Márta a lua libh.
le béal ar leathadh
with an open mouth
!["](/quotes.gif)
"Cén béal? Cén druid? Cén chúis?" a fhiafraíonn Balor
le béal ar leathadh.
an ngalar crúibe is béil
foot-and-mouth disease
!["](/quotes.gif)
Bhí sé i gceist againn a bheith i gCeantar na nOileán anuraidh ach bhí orainn gach rud a chur ar ceal de bharr na ndeacrachtaí a bhí ann ag an am leis
an ngalar crúibe is béil.
Shílfeá nach leáfadh an t-im ina béal
you'd think butter wouldn't melt in her mouth
!["](/quotes.gif)
"
Shílfeá nach leáfadh an t-im ina béal, ach dhíolfadh sí sin ar an aonach tú," arsa Lillian.
a bhéal ar leathadh
his mouth open
!["](/quotes.gif)
Duine os ár gcomhair amach agus
a bhéal ar leathadh aige, ina chodladh go sámh.
thalmhaíocht ó láimh go béal
hand to mouth agriculture
!["](/quotes.gif)
Braitheann na daoine cuid mhaith ar
thalmhaíocht ó láimh go béal.
géarchéim an ghalair crúibe agus béil
the foot-and-mouth crisis
!["](/quotes.gif)
Ní tionscal é, áfach, ar féidir brath air, mar a chruthaigh
géarchéim an ghalair crúibe agus béil agus uafás an 11 Meán Fómhair i Meiriceá anuraidh.
craosach
open-mouthed
!["](/quotes.gif)
Cuid acu
craosach ach tostach.
ngalar crúibe is béil
the foot and mouth disease
!["](/quotes.gif)
Cuireann siad ceist atá simplí go leor: Céard a tharlóidh má thagann sé chun solais an t-am sin gur cuireadh tag bréagach ar bheithíoch chun é a dhíol? Nach bhfuil sé beagáinín rómhall le bheith buartha faoi?
Go híorónta, tá préamhacha an aighnis sa
ngalar crúibe is béil a bhí ina bhagairt ollmhór ar gheilleagar na tíre tá dhá bhliain ó shin.
ollbhéalach
big-mouthed
!["](/quotes.gif)
Is breá leis an phótaire leathshúileach, mórbholgach, leathantónach,
ollbhéalach a chuid Guinnéas Guinness, agus níl áit ar bith eile ar chlár an domhain a mbíonn blas chomh milis air, an dtuigeann sibh.
béal scrathach
scabby mouth
!["](/quotes.gif)
Diúltaíodh glacadh leo ansin mar go raibh an galar
béal scrathach ar 6% acu agus nach nglacfaí le haon long le galar ar níos mó ná 5%.
béal nimhe
poisonous mouth
!["](/quotes.gif)
"Is agatsa atá an tsúil nimhe agus is agamsa atá an
béal nimhe; tá tusa ar leathshúil agus mise ar leath chuile rud eile .
dhá thaobh a bhéil
the two sides of his mouth
!["](/quotes.gif)
Ní haon rud nua é polaiteoir labhairt as
dhá thaobh a bhéil ag an am céanna, ach is feiniméan ar leith é an *Bertie Speak*.
gurb é is binnbhéalaí
that he is the most sweet-mouthed
!["](/quotes.gif)
Deir sé gur inis an glór dó gurb é is fóirsteanaí don phost sa Pháirc,
gurb é is binnbhéalaí, gurb é is deaslabhartha, gurb é is blagadaí agus is snasta plait agus is áille go mór.
ghéarchéim an ghalair crúibe agus béil
the foot and mouth crisis
!["](/quotes.gif)
D'oibir sí sa cheantar ar a tugadh Triantán na nDúnmharuithe, bhí sí chun tosaigh san imreas a bhain leis na mórshiúlta Oráisteacha ar Bhóthar Ghairbh Achaidh agus bhí sí ina hAire Talmhaíochta sa rialtas ó thuaidh le linn
ghéarchéim an ghalair crúibe agus béil.
an galar crúibe agus béil
the foot and mouth disease
!["](/quotes.gif)
Is é *raison d'etre *achan pholaiteora tionchar a bheith acu, agus d'éirigh le Bríd cuid mhór tionchair a imirt agus í sa Roinn sin le linn ceann de na géarchéimeanna is mó a chráigh an tionscal talmhaíochta -
an galar crúibe agus béil.
Ann ach nár dhruid a mbéal
they hardly shut their mouths
Ann ach nár dhruid a mbéal na trí seachtainí a bhí siad le chéile.
bhéilín meala
the small mouth of honey
!["](/quotes.gif)
Cén fath ar phioc tú an tOireachtas?
BNM: Ar dtús ba mhaith liom a rá gur onóir mhór a bhí ann domh mo dhlúthdhiosca a sheoladh ag ceolchoirm de chuid an
bhéilín meala, an Spealadóir é féin, John Spillane, a bhí ar siúl i rith Oireachtas na Bealtaine i mBaile Átha Cliath cúpla mí ó shin.
an Bhéil Bhinn
of the sweet mouth
!["](/quotes.gif)
"Bhí an ceart agam, mar is iondúil," a mhaíonn Balor
an Bhéil Bhinn.
prislíní
dribbles (at mouth)
!["](/quotes.gif)
net))
Gluais • Glossary
le mo bheo a shábháiltto save my life
sobaldrámasoap opera
ní mhaolódh sin ar fhaobharthat wouldn't blunt the edge
ar thaobh mhala shléibheon a mountainside
eilitdoe
carriastag
sruth a shamhlaíochta a shaorúto free his stream of imagination
a thaithíodhwho used to frequent
driseachbriary
sceimhlitheoirí an Mheánoirthirterrorists from the Middle East
airm ollscriostaweapons of mass destruction
gaineamhlachdesert
prislínídribbles (at mouth)
maothasmoisture
i spúinse mo mheanmanin the sponge of my mind
m'eagna chinnmy intelligence
nanach dtig liom .
sánn ordóg amháin isteach ina bhéal
sticks one thumb in his mouth
!["](/quotes.gif)
Tá sé *leath bealaigh *nuair a stadann sé, amharcann sé thart,
sánn ordóg amháin isteach ina bhéal, déanann a thóin a thochas leis an ordóg eile, agus cuireann sé ceist air féin: “An ag dul *suas *an staighre a bhí mé nó ag teacht *anuas*? Nó an ag dul *síos *an staighre a bhí mé nó ag teacht *aníos*? An *thuas *a bhí mé nó *thíos*, nó an *leath bealaigh *a bhí mé an t-am uilig? Nó an san áit seo atá mé ar chor ar bith?” Níl cuimhne aige.
a chairde béalfhliucha
his wet-mouthed friends
!["](/quotes.gif)
Chroch Bertie suas a threabhsar agus a mhisneach, d’fhág slán ag
a chairde béalfhliucha i dTigh Fagan’s, agus as go brách leis siar an bealach.
aimsir an ghalair crúibe is béile
at the time of the foot and mouth disease
!["](/quotes.gif)
Buille an bháis
=======
Rinne pobal na tíre seo gnaithe maith
aimsir an ghalair crúibe is béile nuair a tharraing muid le chéile lena chinntiú go dtabharfadh an tionscal is mó sa tír na cosa leis ón ghéarchéim.
focal béil
word of mouth
!["](/quotes.gif)
“Chuir siad aithne fosta ar na carachtair iontacha a bhuaileann ar an uirlis agus is dócha gur sin a rud a spréigh clú na féile ar fud na tíre –
focal béil.
sa draid fhearchonta
in the fierce mouth
!["](/quotes.gif)
An chéad duine eile a casadh air bhí cosúlacht an Diabhail air, nó uirthi – dhá adharc ag gobadh suas ón chloigeann, aghaidh ghránna le fuil ag sileadh ó na súile anuas agus fiacla móra géara
sa draid fhearchonta.
i rith ghéarchéim an ghalair crúibe is béil
during the foot-and-mouth crisis
!["](/quotes.gif)
”
Tharraing Leigh aird air féin den chéad uair in 2001
i rith ghéarchéim an ghalair crúibe is béil.
isteach ina chlab
into his mouth
!["](/quotes.gif)
folachcovering
nochtnaked
slaitín saileachwillow rod
á lascadhthrashing her
ar chúl na gclaíochabehind the stone walls
an iarraidh seothis time
Cuardaitheoirí Rudaí AisteachaSearchers for Strange Things
saineolaitheexperts
ráflaírumours
cleamhnaitherelations by marriage
fireann nó baineannmale or female
a ndrioballtheir tail
ganntan olaoil shortage
stangadhstart
ag útamáilfumbling
ag cogarnaílchewing
gaibhte a chodladhgone to bed
sórt baoitea kind of bait
go mbéarfaidís airthat they would catch him
drochfhliúa bad flu
cragtha ceartbadly hit
cliabhrachchest
cáirseán aisteachstrange wheeze
duáinkidneys
ag fual ina threabhsarwetting his trousers
fliuchándrenching
eascainecurse
bá is múchadh airdrowning and smothering on him
cóir leighistreatment
seanmóirsermon
a rachthis outburst
a phaca diabhalyou pack of devils
ar bhealach bhur n-aimhleasaon the road to ruin
go bagrachthreateningly
fainicwarning
cúrfoam
ag gíoscángrating
i ngábhin a dangerous situation
collachcrude, fleshy person
scuaid tearraa splattering of tar
isteach ina chlabinto his mouth
ag cuimilt a béil
rubbing her mouth
!["](/quotes.gif)
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
ag scianú agus ag feannadh
bad-mouthing
!["](/quotes.gif)
Bhí scaifte Shorcha
ag scianú agus ag feannadh mar ba ghnách agus bhí aird ar leith acu ar chailín úr a bhí ina seasamh uathu.
strabhsachán
ugly mouthed, gap-toothed
!["](/quotes.gif)
Idir an stothallóg de bhean, an
strabhsachán d’fhear agus an lúiste de mhac, ní fhaca mé a leithéid ariamh.
cruth an bhéil
the shape of the mouth
!["](/quotes.gif)
Baineadh úsáid as ceamara gréasáin le scrúdú a dhéanamh ar aghaidh duine chun príomhthréithe na haghaidhe a aithint –
cruth an bhéil, mar shampla, malaí cruinnithe nó éadan rocach – agus an t-eolas sin a sheachadadh chuig bogearra speisialta a dhéanann anailís air agus a dhéanann íomhá dhigiteach de.
níor shroich mo bheola a béal.
my lips didn't reach her mouth.
!["](/quotes.gif)
D’fhág mé í i mbosca ar feadh ceithre nó cúig mhí agus
níor shroich mo bheola a béal.
an phíb mhór, cairdíní agus orgáin bhéil
bagpipes, accordions and mouth-organs
!["](/quotes.gif)
Bhí scéalaíocht, amhránaíocht agus gach saghas ceoil –
an phíb mhór, cairdíní agus orgáin bhéil – mar chuid den saol laethúil agus daoine ina suí thart ar an tine champa nó sa teach.
an bhéalscaoilteacht
the mouthing off
!["](/quotes.gif)
Rud amháin eile faoi fhoireann Átha Cliath: ní maith liom
an bhéalscaoilteacht agus an íde béil d'imreoirí eile agus do réiteoirí a bhí á chleachtadh ag imreoirí Átha Cliath i mbliana.
ag béal na habhann,
at the mouth of the river,
!["](/quotes.gif)
B'áit chiallmhar é le cónaí ann, mar go raibh sé
ag béal na habhann, agus bhí neart éisc i Linn Giùdain.
bhí mo chroí i mo bhéal
my heart was in my mouth
!["](/quotes.gif)
Thug sin faoiseamh mór dom mar
bhí mo chroí i mo bhéal go dtí sin.
an fhreagairt ar ghéarchéim an ghalair crúibe agus béil
the response to the foot and mouth disease
!["](/quotes.gif)
Beidh Aer Lingus ag cur eitiltí ar fáil go Heathrow as Béal Feirste, in áit na Sionainne; tá Fianna Fáil ag beartú iarrthóirí a chur chun cinn sna toghcháin ó thuaidh; eagraíodh
an fhreagairt ar ghéarchéim an ghalair crúibe agus béil ar bhonn uile-Éireann.
galar crúibe is béil
foot-and-mouth disease
!["](/quotes.gif)
An
galar crúibe is béil ba chúis leis na cealuithe seo, agus dar le hIrial, ba é seo an tréimhse ba dheacra i saolré an chomhlachta.
a béal a choinneáil dúnta
to keep her mouth closed
!["](/quotes.gif)
Oíche amháin, tháinig a hathair isteach san ospidéal agus bhagair sé go tréan ar a iníon go mbainfeadh sé díoltas amach uirthi mura mbeadh sí sásta na líomhaintí a tharraingt siar agus
a béal a choinneáil dúnta ina dhiaidh sin.
tagann uisce le mo chuid fiacla
my mouth starts to water
!["](/quotes.gif)
B’an-chócaire mo mháthair;
tagann uisce le mo chuid fiacla nuair a smaoiním siar ar laethanta m’óige agus an bia seo ar fad.
in aghaidh an ghalair crúibe agus béil.
against foot and mouth disease.
!["](/quotes.gif)
Tá ar fheirmeoirí na tíre seo caighdeáin an-ard a chomhlíonadh maidir le hinrianaitheacht ainmhithe agus cosaint a chur ar fáil
in aghaidh an ghalair crúibe agus béil.
Ian an Bhéil Mhór
Ian of the Big Mouth
!["](/quotes.gif)
Tá agallamh eisiach againn daoibh an mhí seo, a léitheoirí, mar atá agallamh idir
Ian an Bhéil Mhór agus Balor na Súile Nimhe; nó mar a déarfadh Ian féin: idir Ian an Bhéil Bhinn agus Balor an Bhéil Mhóir; nó mar déarfadh Balor féin: idir Ian an Bhéil Nimhe agus.
Ian an Bhéil Bhinn
Ian of the sweet Mouth
!["](/quotes.gif)
Tá agallamh eisiach againn daoibh an mhí seo, a léitheoirí, mar atá agallamh idir Ian an Bhéil Mhór agus Balor na Súile Nimhe; nó mar a déarfadh Ian féin: idir
Ian an Bhéil Bhinn agus Balor an Bhéil Mhóir; nó mar déarfadh Balor féin: idir Ian an Bhéil Nimhe agus.
choinnigh mé mo bhéal dúnta agus mo chloigeann cromtha.
I kep my mouth shut and my head down
!["](/quotes.gif)
Bheadh rud ar bith a déarfainn ar na leathanaigh tosaigh, mar sin
choinnigh mé mo bhéal dúnta agus mo chloigeann cromtha.
thar a beola amach
out her mouth
!["](/quotes.gif)
Deirtear nár tháinig oiread is eascaine amháin
thar a beola amach an t-am ar fad a bhí sí thall, cé go raibh sí ina gcomhluadar siúd a luaitear an droch-chaint leo go minic: na saighdiúirí.
Bhí faitíos orm mo bhéal a oscailt!
I was afraid to open my mouth!
!["](/quotes.gif)
Ní raibh mé in ann focal a rá!
Bhí faitíos orm mo bhéal a oscailt! Ach thosaigh mé ag éisteacht agus chuaigh mé ar ais agus cheannaigh mé cúpla leabhar an-bheag agus tar éis tamaill dúirt mé liom féin, ‘Mo chaithim beagán ama leis seo, beidh mé chomh maith le Liam.
binn béal
sweet mouth
!["](/quotes.gif)
Tá a fhios agat: rumpaí pumpaí; an siar aniar; an suas anuas; an *wham bam* go raibh maith agat, *mam*; an ó ó ó ó *seeeaaaa*!!!; an síneadh go spéir; an gníomh Gaelach; marcaíocht na mbolg; camchuairt na gcíoch; taiscéaladh an teasa; an cumann lúthchleas leapa; an pléisiúr pléascach; an is
binn béal i do bhéal; an coinnigh ort; an ní craiceann go cur le chéile; an ní tír gan teanga.
chlabaire
big mouth
!["](/quotes.gif)
Agus cad é an teachtaireacht atá aige do Biffo? “Caith leat, a
chlabaire, agus go dtachtaí sé thú,” a deir sé, amhail agus nach raibh Biffo á thachtadh féin cheana féin ag Sweet Afton agus ag binb, gangaid agus ag aiféala.
chlab a dhúnadh
to shut his mouth
!["](/quotes.gif)
Deirtear gurb í an ócáid spóirt an t-aon áit phoiblí a mbíonn ceadúnas ag duine a bheith ag eascainí is ag scréachach in ard a chinn is a ghutha, agus lán mála maslaí a chaitheamh le daoine eile, bídís ina strainséirí nó ná bíodh, agus go mb’fhéidir nach ndéarfaí leis ach ciall a bheith aige nó a
chlab a dhúnadh.
caint is cár
mouthing off
!["](/quotes.gif)
Is fearr gníomh ná
caint is cár
Rud eile atá foghlamtha agam anseo is ea gur cheart an tsoiniciúlacht a sheachaint ar ais nó ar éigean, go háirithe nuair a bhaineann sé leis an pholaitíocht.
ollbhéil
big mouth
!["](/quotes.gif)
Murab ionann agus tuairisceoirí na nuachtán agus na n-irisí Deutsche a ghlacann a scíste ar an
Chósta del Lager Lout nó ar an Playa del Fíon Saor, bíonn Balor i gcónaí sásta fanacht i dtír na bPraghasanna Arda agus na Seirbhíse Slapaí – ar son na cúise, an dtuigeann sibh? Is breá lenár bpótaire mórbholgach, leathantónach,
ollbhéil, leathchaochmhogallach a chuid Guinness, agus níl áit ar bith eile ar chlár na cruinne a mbíonn blas chomh deas air, an dtuigeann sibh? Níor éirigh leis fós dul i dtaithí ar an Pilsener nó ar an Dunkel.
leathmhaig a bhéil
the side of his mouth
!["](/quotes.gif)
Feictear na mothúcháin agus na smaointe atá againn go furasta – an bealach a n-amharcfadh duine ort go cionmhar nó an tslí a dtitfeadh
leathmhaig a bhéil ar dhuine agus drochscéal faighte aige.
béal an tolláin
mouth of the tunnel
!["](/quotes.gif)
Níl solas ar bith ag
béal an tolláin dhuibh dhorcha seo ach lampa tosaigh na traenach atá ag teacht le scrios a dhéanamh orainn.
chár
mouth
!["](/quotes.gif)
D'fhéadfadh sobal an fhir mhire a bheith le do
chár, agus bheidis go fóill ag tabhairt "Sir" ort.
ghob
mouth
!["](/quotes.gif)
Cé nach bhfuil i mBaile an Fhéirtéaraigh dar le *Lonely Planet* ach baile beag le roinnt siopaí is tithe tábhairne (“*all the essentials really*”), rachaidh an turasóir fiosrach caol díreach go Tigh Uí Mhurchú ar an bhaile, áit a bhfuil madra rua i gcás gloine agus piasún ina
ghob aige agus é ag breathnú síos ar chainteoirí Gaeilge atá ag ithe béilte bunúsacha an tigh!
Moltar go mór do thurasóirí seal a chaitheamh ar na hoileáin Ghaeltachta.
Bhéil Bhinn
mellifluous mouth
!["](/quotes.gif)
Agus cé a rinne an cur síos maslach seo? Cé eile ach Balor an
Bhéil Bhinn, nó tharla go raibh sé féin i láthair ag an scliúchas ar bhruach Loch Léin.
bhéal abhann
river mouth
!["](/quotes.gif)
Tá achar 73 míle sa chosán seo ó
bhéal abhann Ribble ar chósta Muir Éireann soir ó thuaidh go dtí a foinse ag Cam Fell, sna Penwynion i bPáirc Náisiúnta na *Yorkshire Dales*.
Cic sa bhéal
a kick in the mouth
!["](/quotes.gif)
"‘Fianna Fáil, the best of them all, Fine Gael,
Cic sa bhéal’ a cheoladh muid aimsir na dtoghchán,” ar sí ag gáire, "ach i bhfírinne, ní raibh mórán polaitíochta páirtí sa teach againn.
Níl agam féin ach ón lámh go dtí an béal
I’m just surviving hand to mouth
Níl agam féin ach ón lámh go dtí an béal, i ndáiríre.
béal
mouth
!["](/quotes.gif)
(Is doiligh le
béal Gaelach na focail “Banríon na Breataine” a rá!) Ach anois is arís, cluintear taibhsí.
An craos doshásaithe
insatiable mouth
An craos doshásaithe, an mhíshócúlacht síoraí, an tochailt leanúnach.
leathphluic líonta
one side of the mouth filled
!["](/quotes.gif)
Tar éis leathuair an chloig a chaitheamh á scrúdú agus á cheannach, feicfidh tú na fir, ina n-aonar nó ina mbuíonta, chuile dhuine acu agus
leathphluic líonta le khat, mála plaisteach lán le duilleoga, nó píosa de sceach faoi ascaill, agus iad ag déanamh ar an mbaile.
ina phluic
in his mouth
!["](/quotes.gif)
Bhí meall khat chomh mór le liathróid leadóige
ina phluic ag Mohammed, an tiománaí, mar a bhíonn ag beagnach chuile fhear sa tír tar éis an mheán lae.
Rith an t-uisce le mo chuid fiacla
my mouth watered
Rith an t-uisce le mo chuid fiacla.
i mbéal báire
in the goal mouth
!["](/quotes.gif)
Ach ní hamhlaidh a tharla in ainneoin cúl de chineál nach bhfacthas riamh roimhe ná ó shin, cúl a léirigh dánacht agus clisteacht imreora amháin de chuid Átha Cliath, Ollie Freeney, nuair a chuir sé an pheil i gcúl eangach Chiarraí ó chic saor 21 slat amach agus seisear de chosantóirí Chiarraí
i mbéal báire.
ná smid astu
a word from their mouth(s)
!["](/quotes.gif)
(sic)
An chuid eile de na huascáin, ní raibh scríobadh uathu
ná smid astu.
ina chab
in his mouth
!["](/quotes.gif)
**Balor: “Bhí mé ar tí ceist a chur ort faoin nuachtán seo agus faoi thodhchaí na n-iriseoirí, a Choimisinéir Fiacla; ach feictear dom go bhfuil mé imithe thar líon na bhfocal atá mé in ainm a scríobh; agus níor mhaith liom a bheith ag tuilleamh níos mó airgid ná mar atá tuillte agam, má thuigeann tú, a Choimisinéir? Agus ba mhaith liom a chur in iúl duit, a Choimisinéir, nach mise a dúirt nach raibh fiacail ar bith
ina chab ag an Choimisinéir Fiacla.
ag scaoileadh fúm is tharam
mouthing off
!["](/quotes.gif)
Ach in ionad a bheith
ag scaoileadh fúm is tharam anseo faoin droch-chaoi ina bhfuil oideachas na teicneolaíochta sa tír seo, tharraing scéal eile mo shúil le mhí anuas: is mise snag breac na teicneolaíochta amach is amach! Is mó constaic a pléadh sa nuacht teicneolaíochta le déanaí ó shocraigh roinnt comhlachtaí idirlín tabhairt faoi lá lándorcha in agóid ar SOPA.
béal scréachach leata
the screaming mouth widened
!["](/quotes.gif)
Tá a shúile léirithe mar logaill dhorcha agus an
béal scréachach leata mar fholús dubh gan deireadh.
do chlab
your big mouth
!["](/quotes.gif)
Oscail
do chlab! Tabhair achoimre dom ar Ealaín na Filíochta le Harry Statal.
Bhéil Bhinn
sweet mouth
!["](/quotes.gif)
Ach ansin tháinig an muirear teaghlaigh, agus i bhfaiteadh na súl bhí an focal ar bharr gach goib sa tír – fiú ar bharr a ghoib ag Balor an
Bhéil Bhinn agus na Súile Nimhe, chomh maith.
briathra i mbéal
words in the mouth
!["](/quotes.gif)
Anois, sula dtosaíonn léitheoirí Beo Ar Éigean! ag cur
briathra i mbéal Bhaloir, nó ag cur drochghníomhartha i leith an Chomhrialtais, ní miste dom a mhaíomh nach bhfuil sé ar intinn ag Rialtas na hÉireann muirear a ghearradh ar an aer úr… ach amháin mar a bhaineann le cuairteoirí.
a bhéal a choinneáil druidte
to keep his mouth shut
!["](/quotes.gif)
Ach is mór an meas atá aige orthu siúd a chaitheann a saol go dílis agus go neamhbhalbh de réir bhriathar agus shampla Saor Adhmaid Nasaireit, an Giúdach Palaistíneach a bhfuair údaráis na Róimhe réidh leis ar an chros siocair nach raibh sé sásta
a bhéal a choinneáil druidte.
a mbéal a choinneáil druidte
to keep their mouths shut
!["](/quotes.gif)
Ach is daoine iad na sagairt seo, fearacht Íosa Críost féin, nach raibh sásta
a mbéal a choinneáil druidte nuair a chonaic siad éagóracha thart orthu, ná go raibh géarghá le rudaí a athrú.
a ghob a oscailt
to open his mouth
!["](/quotes.gif)
Bheadh Éamó Ó Caoimhnis ar ais…
Ach, a deir Balor leis féin… Ach fan bomaite, a deir sé… Nach bhfuil mantóg ar Éamó cheana féin, nuair nach bhfuil cead aige
a ghob a oscailt faoi chúrsaí na hEorpa ná faoi chúrsaí airgeadais ná faoin reifreann mór seo? Nach gasta mar a d’fhoglaim Micky Martin a cheird ón Eaglais Chaitliceach? Ach i ndeireadh na dála, nach Caitlicigh mhaithe dhílse iad muintir Fhianna Fáil? Agus nach dílis atá Ó Caoimhnis don pháirtí agus don tír agus don chreideamh - cibé creideamh féin a bhfuil sé dílis dó.
i mbéal an duine
in the human mouth
!["](/quotes.gif)
Tá damhna sa duilleog a chothaíonn riocht sicideileach; ach tá einsím
i mbéal an duine a scriosann í.
i bpluais a bhéil mhóir
in the hollow of his mouth
!["](/quotes.gif)
Is é an dá mhar a chéile é agus é ag ithe: téann an dá stéig gheadáin - uimhreacha a 13 agus a 14 – isteach
i bpluais a bhéil mhóir in aon sclog amháin.
agus a mbéil ar leathadh acu
standing mouths agape
!["](/quotes.gif)
agus bhí muintir shíothchánta Mars
agus a mbéil ar leathadh acu, ag féachaint orthu.
Chuirfeadh sé uisce le do cháir
it’d make your mouth water
Chuirfeadh sé uisce le do cháir éisteacht lena chuntas ar “*at least six beautiful ways you can cook a rabbit*.
D’fhág mé béal na huaimhe
I left the cave mouth
!["](/quotes.gif)
Oighreata!
D’fhág mé béal na huaimhe i mo dhiaidh mar sin, gach lapadaíl ag baint macalla as ballaí na huaimhe.
ceangailte faoina mbéal agus a srón
tied around their mouths and noses
!["](/quotes.gif)
Tuairim is dhá chéad a bhí sa bhuíon seo, stócaigh, a gcuid léinte – a bhí ar maos i bhfínéagar –
ceangailte faoina mbéal agus a srón.
choinnigh siad an béal druidte
they kept their mouths shut
!["](/quotes.gif)
D’fhóir an ainriail sin don Ghearmáin gan a dhath a rá, agus
choinnigh siad an béal druidte.
a raibh a dhá shúil agus a bhéal ar leathadh aige
his two eyes agog and his mouth gaping
!["](/quotes.gif)
Ó Bó go Deo!
=====
Chuala Balor bean ón Ostair ag labhairt leis an Chorcaíoch aonair a bhí sa Ghleann den chéad uair, agus
a raibh a dhá shúil agus a bhéal ar leathadh aige agus é ag éisteacht leis an Continental Céilí agus leis an Ghaeilge bhlasta thart air.
idir an lámh láidir agus plámas
using both force and sweet mouthing them
!["](/quotes.gif)
Baineadh triail as go leor bealaí chun dul i ngleic leis na díormaí seo
idir an lámh láidir agus plámas.
trí dhraidgháirí na bhfear uilig
through the smiling mouths of all the men
!["](/quotes.gif)
Svaidhpeálann sí
trí dhraidgháirí na bhfear uilig go dtí go dtagann sí ar an ngealgháire atá uaithi agus an t-eolas a ghabhann leis:
Diarmaid, 25.
chuir sé isteach ina chlab mór iad
he put them in his big mouth
!["](/quotes.gif)
Tháinig Dinny ar an tsaol seo le dhá chois ar a cholainn, agus cosa breátha móra atá iontu, bail ó Dhia orthu, nó is minic a
chuir sé isteach ina chlab mór iad; agus cé gur fhoghlaim Dinny go hóg ina shaol an dóigh le seasamh ar a dhá chois féin, is léir go bhfuil an cumas sin caillte aige anois.
chomh líofa ina mbéil 's a bhí nuair
as fluent in their mouths as when
!["](/quotes.gif)
Agus seo anois lán a' tí i gCriccieth agus urlabhra a sinsear
chomh líofa ina mbéil 's a bhí nuair a chas Lloyd George le Michael Collins i 1921 le ceist na hÉireann a réiteach.
Is binn béal ina thost
sweet sings the quiet mouth
!["](/quotes.gif)
B’fhéidir go raibh na Gaeil níos zenúla ná mar a shíleamar go nuige seo san am anallód: ‘Ná bac le mac an bhacaigh is ní bhacfaidh mac an bhacaigh leat’; ‘
Is binn béal ina thost’.
meangadh gáire ar mo bhéal
a smile to my mouth
!["](/quotes.gif)
' Chuir an focal 'gallthochas'
meangadh gáire ar mo bhéal.
sa ráig fhorleata den ghalar crúb is béal
in the widespread foot and mouth epidemic
!["](/quotes.gif)
Déanann siad amhlaidh ar son an gheilleagair iomláin:
sa ráig fhorleata den ghalar crúb is béal sa Bhreatain i 2001, £1 billiún a chosain sé ar an talmhaíocht, ach £4 billiún an costas a cailleadh i réimse na turasóireachta.
uaibhéal
astonished mouth
!["](/quotes.gif)
Tá sinn ag teannadh le cothrom míle bliain ó leag Bruadar béal scine ar phutóg Bhriain Bhómánta ag Cath Chluain na Bó Fireannaí a deir Balor gan bhréag, gan áibhéil, gan
uaibhéal, gan chroiméal, gan dronnbhéal, gan Chaimbeul.
chroiméal
mouth hanger = moustache
!["](/quotes.gif)
Tá sinn ag teannadh le cothrom míle bliain ó leag Bruadar béal scine ar phutóg Bhriain Bhómánta ag Cath Chluain na Bó Fireannaí a deir Balor gan bhréag, gan áibhéil, gan uaibhéal, gan
chroiméal, gan dronnbhéal, gan Chaimbeul.
dronnbhéal
mouth of angular aspect
!["](/quotes.gif)
Tá sinn ag teannadh le cothrom míle bliain ó leag Bruadar béal scine ar phutóg Bhriain Bhómánta ag Cath Chluain na Bó Fireannaí a deir Balor gan bhréag, gan áibhéil, gan uaibhéal, gan chroiméal, gan
dronnbhéal, gan Chaimbeul.