bhrí
meaning
Ba léir ansin cén
bhrí a bhí leis an "new" i "New Labour".
a mbrí féin
their own meaning
Ach an dtuigeann daoine a saothar? Tá sí sásta go mbainfeadh daoine
a mbrí féin as a cuid pictiúirí - is cuma léi mura dtuigeann siad cad é go díreach a bhí sé i gceist aici agus í á bpéinteáil.
bhunbhrí
essence, primary meaning
Tá sé deacair do mhéar a chur go díreach ar
bhunbhrí shaothar na nImpriseanaithe - aithníonn daoine é seo nuair a fheiceann siad a saothar.
mbrí
meaning
Cumas seinnte agus cumas cumadóireachta atá le cloisteáil ar an albam seo agus ciall cheannaithe, taithí agus tuiscint ar an gceol agus ar an
mbrí a bhaineann leis.
míniú soiléir
a clear meaning
Tá an smaoineamh áirithe seo faoi thaithí oibre an-doiléir go fóill agus tá gá le
míniú soiléir ar an dóigh a bhfuil sé i gceist an córas a chur i bhfeidhm.
brí
meaning
Níos minice ná a mhalairt, áfach, níor ghá focal Béarla a úsáid toisc go raibh focal Gearmáinise leis an m
brí chéanna ar fáil.
bhrí
meaning
"A dhéithe na habhann, imigí le bhur dtoil - nó fliuchfar sibh!' an
bhrí atá leis.
brí
meaning
(Bhainfeadh an Seapánach
brí speisialta as sin).
bhrí
meaning
De
bhrí, mar a dúirt mé, gur cluiche an-simplí é atá chuile dhuine in ann a imirt ag leibhéal éigin is "saineolaí" é gach duine agus baineann siad níos mó taitnimh as na cluichí teilifíse dá bharr.
fhíorbhrí
true meaning
Ach ba le club Chumann Lúthchleas Gael Rennes a shil mé an méid ba mhó allais agus a fuair mé tuiscint ar
fhíorbhrí an fhocail "ball".
brí
meaning
"Cosúil leis an cheol, corruair ní thig leat
brí amháin a bhaint as pictiúr i gcónaí mar gur rud céadfaíoch atá i gceist.
bunbhrí na hiomána don duine óg a aimsiú
to find the primary meaning of hurling for the young person
Sílim gur éirigh leis an duine sin
bunbhrí na hiomána don duine óg a aimsiú: ní fir iad ach fathaigh.
an bhunbhrí
the basic meaning
Déanann sé scrúdú ar an tslí a bhfuil siad léirithe go polaitiúil ag na meáin chumarsáide agus, dá bharr seo,
an bhunbhrí atá le feiceáil iontu athraithe nó lúbtha.
chiall
meaning
"Ach an bhfuil a fhios agat - ná húsáid thusa choíche focal, i nGaeilge nó i mBéarla, mura bhfuil a fhios agat cad é an
chiall atá leis.
a bhainfeadh an drochbhrí
who would take the bad meaning
Agus mé ag caint ar dhoirse, mhol mé dó bealach oscailte dhoirse Theach na Dála a athrú ionas nach 'Pull' a bheas scríofa ar gach ceann acu - agus gan a bheith ag cur drochsmaointe isteach in intinní lofa bréana casa casta daoine áirithe
a bhainfeadh an drochbhrí as an fhocal álainn Béarla sin.
chiall
meaning
Mothaíonn sí gur oibrigh an próiseas comhchomhairle a bhí acu ar fud na Gaeltachta go maith, ach ina dhiaidh sin nach raibh go leor ama acu le "hanailís a dhéanamh ar an ábhar sin, ar
chiall a dhéanamh as agus ar na múnlaí a fhorbairt don tréimhse amach romhainn.
bhrí
meaning
Is cuma cé chomh cúramach is a amharcann tú ar an phíosa, ní bhíonn dul agat teacht ar an
bhrí atá leis.
brí mhorálta
moral meaning
Deir na healaíontóirí féin go bhfuil
brí mhorálta lena saothar, dar teideal *Death*, ina bhfuil dhá bhábóg phlaisteacha (an cineál a shéideann tú suas) múnlaithe i gcré-umha acu agus léirithe ag déanamh *Soixante-Neuf*.
brí
meaning
Tarraingíonn an t-ainm seo an uile dhuine agus an uile chreideamh agus an uile bharúil pholaitíochta sa stát seo le chéile in uaisleacht an ainm agus i gclisteacht an choincheapa: Stát Hibridithe Ilchiníoch Thuaisceart Éireann: SHITE! Tá a fhios agam go bhfuil sé rud beag fada mar theideal, ach tá
brí agus boladh leis.
brí
meaning
Bíonn sé le maíomh agam féin go bhfuil tuiscint áirithe agam ar an teanga, ach theip orm
brí cheart a bhaint as an leagan Gaeilge den staidéar go dtí gur léigh mé an bunleagan Béarla.
bríonna éagsúla
various meanings
Deirim féin go minic gur beag an trua atá agam féin dóibh toisc a dheacra is atá an tSeicis domsa! Is léir gurb iad na claochluithe tosaigh, na
bríonna éagsúla a bhíonn ag "a" agus na forainmneacha réamhfhoclacha is mó a bhíonn ag dó na geirbe acu.
a chumadh bhrí an scéil
making up the meaning of the story
Ar léamh chuid focal an údair dúinn, tosaímid
a chumadh bhrí an scéil a d'fhág seisean le hoidhreacht againn.
brí
meaning
Toisc go bhfuil dearmad déanta againn ar an m
brí atá le saoirse, agus toisc go bhfuil an 'cogadh in aghaidh na sceimhlitheoireachta' i ndiaidh forlámhas a ghlacadh ar ár gclár náisiúnta, mionnaím go ndéanfaidh mé mo dhualgas agus go nglacfaidh mé seilbh in athuair ar mo thír féin.
brí
meaning
"Oi
brím go díreach ón nádur.
brí shiombalach
symbolic meaning
Tá an méid seo le rá ag Pádraig Ó Siadhail faoin bhailiúchán:
"Más follas ó theideal an leabhráin seo gur ag díriú ar an saol i ndiaidh an Ghéillte - ar shaoltaithí an chime, go háirithe - atá an file, is léir freisin
brí shiombalach a bheith ag roinnt leis an teideal céanna.
brí
meaning
Cé a rinne sin?
JMcB: Rinne mé féin an t-aistriúchán mar gur cheap mé gur dheas go mbeadh
brí na scéalta le tuigbheáil acu siúd nach bhfuil Gaeilge líofa acu.
brí faoi leith
special meaning
D'éireodh leis an dráma seo de chuid Bolger in aon láthair toisc gur scéal daonna é - ach bhí
brí faoi leith ag baint le léiriú an scéil, a coimisiúnaíodh go speisialta don ionad, faoi scáth na dtúr.
bunbhrí
basic meaning
Cosc a bheith ar chic a thabhairt don sliotar - an bhéim a bheith ar thiomáint an tsliotair leis an gcamán (
bunbhrí an chluiche)
B'fhiú, dar liom, triail a bhaint as roinnt athruithe den chineál sin ionas go bhfeicfí an gcuirfidís athrú chun feabhais ar an iomáint.
brí
meaning
Tá sé tábhachtach go mbeadh tú in ann
brí phearsanta a bhaint as na focail agus as an scéal, le
brí cheart a chur san amhrán.
brí phearsanta
personal meaning
Tá sé tábhachtach go mbeadh tú in ann
brí phearsanta a bhaint as na focail agus as an scéal, le brí cheart a chur san amhrán.
bhrí
meaning
Cén
bhrí a bhainfeá as sin?'
'An
bhrí a bhainimse as sin,' arsa Fatima, 'ná gur mó an chiall atá agat agus tú i do chodladh ná i do dhúiseacht!'
Bhí cóisir ar siúl an oíche sin agus bhí Nasrúidín agus Fatima i láthair.
brí fhiáin na beatha
the wild meaning of life
Gluais • Glossary
slatairea slip
ar dhath na mealahoney-coloured
lasairflame
tochtdeep emotion
ó shaol na mbeofrom the world of the living
deorantachtaloofness
colgrage
caidéisinquisitiveness
ar a buaicat its highest point
go lomghéagachwith bare limbs
reoitefrozen
leáitemelted
carnthaheaped
gágacracks
saothar na seanbhaiclethe work of the old crowd
cleiteánpainter's brush
cuideachtúilsociable
leafa gáirefaint smile
brí fhiáin na beathathe wild meaning of life
amhrasachsuspicious
ag bá na dtuamaídrowning the tombs
go híoróntaironically
go neamhshaoltaethereally
í a fháscadhto squeeze her
tathagsubstance
go duasmántagloomily
ní háil léi iad a dhíolshe doesn't want to sell them
an dúluachairmidwinter
cor tolgachstrong turning movement
Fastaím!Nonsense!
an chreachthe booty
bruth féasóigea fluff of beard
sméid sí isteach éshe beckoned him in
súimínsip
coscairtthaw
i ngátarin distress
ar foluainfluttering
i mbreo samhratain a summer-like glow
ciumhaisedge
ina sheilbhin his possession
agus shín uaidh a lámh á lorgand he extended his hand looking for it
rian a choshis footprints
brí
meaning
Bíonn sé deacair scaití mórán
brí a bhaint as an stuif a dtugann na meáin san Astráil nuacht agus cúrsaí reatha orthu.
ciall áirithe
a certain meaning
Deir sé go raibh sé *“involved”* – focal a bhfuil
ciall áirithe leis in Éirinn – ag am amháin ach nár mhair sin i bhfad.
ilbhríonna
multiple meanings
An fhealsúnacht teanga a bhfuil saothar critice Miller bunaithe uirthi, an díthógáil – an smaointeoireacht a bhunaigh Derrida – déanann sí iarracht ar dhul i ngleic le hiolracht sin na ndioscúrsaí mar mhaithe le próiseas comhdhéanta na n-
ilbhríonna sa saothar litríochta a thabhairt chun solais.
ilbhríonna
multiple meanings
An fhealsúnacht teanga a bhfuil saothar critice Miller bunaithe uirthi, an díthógáil – an smaointeoireacht a bhunaigh Derrida – déanann sí iarracht ar dhul i ngleic le hiolracht sin na ndioscúrsaí mar mhaithe le próiseas comhdhéanta na n-
ilbhríonna sa saothar litríochta a thabhairt chun solais.
déanaim iarracht a gciall a scaoileadh
I try to release their meaning
*
Gluais • Glossary
fríd ghloine dhorchathrough a dark glass
smúidmist, murkiness
bréagachfalse
is annamhit is seldom
mionrudaíminor things
doiléirvague
i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty
glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields
sin an tuigethat's why
ag stánadh amachstaring out
léanalawn
ag croitheadh a gcinnshaking their heads
íomhánnaimages
iontassurprise
machnamh ceartproper thinking
scáileánscreen
ag preabadhjumping
bladhaire coinnlea candle flame
eachtraíevents
chan éthat's not it
dá thairbhe sinbecause of that
rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things
ar bharr na mbeannon the cliff tops
an lá fá dheireadhthe other day
ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour
substaintsubstance
dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs
taoidetide
fiúntasworth
gníomhact
nó a mhalairtor the opposite
blaiseadhtaste
gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey
fuaimeanna fánachaoccasional noises
díoscadhcreaking
coiscéimeanna folmhaempty footsteps
stánadh fadaa long stare
craos na tineadhthe roaring fire
dromchlasurface
cha dtig liomI can't
cha dtig liom í á threorúI can't guide it
déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning
le rachtanna fiáinein wild fits
seileogaspits
sáthadh scinethe stabbing of a knife
aonarachsolitary
staidéarthalevel-headed
teas an phaisinthe heat of passion
breithbirth
a cheiltto hide
anáilbreath
is annamhit is seldom
fiúntachworthwhile
dathanna seachantachaelusive colours
goitsecome on, come here
neadrachanests
seanbhallógaíold ruins
deifrehurry
cha raibh faill aigehe hadn't the time
contráiltewrong
go brách síoraíever
ag déanamh iontaiswondering
i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing
stócach ógyouth
bodhardeaf
pian a fhuilstinto suffer pain
mo bheomy life
lena dhornwith his fist
le mé féin a chosaintto protect myself
ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way
cinneadhdecision
cinntídecisions
go fadálachslowly
chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made
déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate
cuideachtúilhelpful
athrú séasúrthe change of seasons
de ghlanmheabhairoff by heart
gialljaw
gobachprotruding
gruaig fhionnblond hair
dóighiúlachtbeauty
tarraingteachattractive
rud inteachtsomething
buaireamhsorrow
ag bruidearnaighthrobbing
coimhthíochstrange
idir barra na gcrannbetween the tops of the trees
ag iarraidh mairstin airtrying to live on it
nimhneachsore
bhlais mé an phianI tasted the pain
tchíthear domhit seems to me
go dianstrictly
samhailimage
mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different
daonnachtaíhumanist
an cine daonnathe human race
bréanfoul
an bréantas a cheiltto hide the foulness
cumhráin bhréigefalse perfumes
lofarotten
gnásanna sóisialtasocial customs
béasamanners
seanseiteannaold sets
ag foscladhopening
ag scamhadhpealing
creatlachframe-work
creidbheáilto believe
scigdhráma an tsaoilthe farce of life
de réir mar atáthar ag dréimas is expected
táirgíproducts
caiteoir eiseamláireachexemplary spender
lúcháireachjoyous
teorainneacha luaisspeed limits
ag cailleadh foighdelosing patience
sceadamánthroat
mo bhrú folamy blood pressure
sciathánarm
go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could
comhairleadvice
díomádisappointment
sólassolace
lagmheasarthachtrather small amount
ag tochailtdigging
brí
meaning
Is mó
brí anois ná riamh atá le focail an fhealsaimh Edmund Burke: "In order for evil to prevail it only takes that good men do nothing".
bhrí
meaning
“Bhíodh m’athair ag caint ina Ghaeilge Chonallach, a bhí éagsúil ar fad leis an nGaeilge a chuala mé i Scoil
bhríde, an scoil náisiúnta ar fhreastail mé uirthi.
brí
meaning
”
Thosaigh Eoin agus a chomhcheoltóirí, Frank Tate (basúcaí), Des Cahalan (giotár) agus Steve Larkin (fidil agus veidhlín), ag taifeadadh an albaim Lá Fhéile
bríde anuraidh agus chríochnaigh siad an obair sin i mí Dheireadh Fómhair.
brí
meaning
Cúis imní ab ea an litir seo don Choimisinéir Teanga mar gur mheas sé go raibh
brí úrnua á baint as na ciorcláin mar chosaint ar nósanna agus cleachtais a bhí tagtha chun cinn i ranna ar leith.
bunbhrí na n-amhrán
the basic meaning of the songs
Mhaígh a chuid cosantóirí gur chuir iriseoirí áirithe
bunbhrí na n-amhrán as a riocht d’aon ghnó.
bríonna éagsúla sóisialta
various social meanings
Ghlac mise leis go raibh siad á gcaitheamh mar gheall ar an bhfuacht amháin, ach tá
bríonna éagsúla sóisialta ag baint leis na dathanna agus an stíl ina gcaitear iad.
brí agus substaint
meaning and substance
Scór bliain ó shin, bhí caighdeán níos cothroime ann agus cluichí níos fearr a raibh
brí agus substaint leo.
brí eile
another meaning
’ ‘Tá a fhios ag an saol mór gur as an áit seo thú – cén fáth nach gcuireann tú ar pár é? An é go bhfuil náire ort faoi?’ Ach bíonn
brí eile le hainmneacha éagsúla a chur i leabhair, mar tá sé dodhéanta ag scríbhneoir ar bith cur síos cuimsitheach a thabhairt ar áit, go háirithe ar an áit ar tógadh é nó í.
brí na bhfocal.
meaning of the words.
Bhí raic ann, mar níor thuig go leor Nua-Shéalainneach
brí na bhfocal.
ó thaobh fuaime agus brí de.
as regards sound and meaning.
Tugann Cassidy mórán samplaí d’fhocail Bhéarla atá i mbéarlagair na Stát Aontaithe agus is fíor go bhfuil na leaganacha Gaeilge a aimsíonn sé iontach cosúil leis an Bhéarla
ó thaobh fuaime agus brí de.
ciall agus fuaim
meaning and sound
Buachaill bó a bhí ann mar buckaroo agus arís, tagann
ciall agus fuaim chur síos Cassidy le chéile.
gan bhrí
without meaning
Scannán gan bheann,
gan bhrí a bhí ann, cheapas.
brí ar leith
particular meaning
Tá
brí ar leith ag baint le chuile bhall adhmaid sna tithe seo - ar nós dealbh i séipéal.
leis an mbrí,
with the meaning,
Spreagtar mé chun amhrán a fhoghlaim ó bheith ag éisteacht leis an mothú,
leis an mbrí, agus leis an gceangal atá idir scéal agus ceol an amhráin.
meabhair
meaning
Is léir go bhfuil dearmad déanta ag an gcine daonna ar an rabhadh sin breis is uair amháin ón Dara Cogadh Domhanda ar aghaidh, ach b’fhéidir nach cóir iontas a dhéanamh de sin nuair is deacair do shamhlaíocht agus d’intinn an duine
meabhair a bhaint as a leithéid d’oilc.
brí chomhaimseartha
contemporary meaning
Úsáideann Ryan agus Mac Dhonnagáin seift éifeachtach chun
brí chomhaimseartha a chruthú don dán seo ar an dlúthdhiosca – tá fuaimeanna tráchta le cloisteáil sa chúlra agus aithris á déanamh air.
brí focal a thomhas.
to guess the meaning of words.
Cinnte ní bhíonn a fhios againn gach focal úr, nó teicniúil, nó comhaimseartha a chloiseann muid, ach tá leibhéal maith go leor teanga againn go dtig linn
brí focal a thomhas.
a mbrí
their meaning
Má chuireann tú do luch ar na focail a bhfuil líne fúthu, gheobhaidh tú
a mbrí as Béarla.
tagairt don bhrí sin
a reference to that meaning
Dar léi, bhí brí eile ag baint leis an bhfocal “síle” chomh maith agus tá
tagairt don bhrí sin le fáil i bhfoclóir collaíochta Dháithí Uí Luineacháin, *Ó Ghlíomáil go Giniúint*.
brí eile
another meaning
Dar léi, bhí
brí eile ag baint leis an bhfocal “síle” chomh maith agus tá tagairt don bhrí sin le fáil i bhfoclóir collaíochta Dháithí Uí Luineacháin, *Ó Ghlíomáil go Giniúint*.
brí
meaning
Ealaíontóir, oi
brí sóisialta, láithreoir raidió agus teilifíse is ea é agus pearsa dhrámata.
a mbrí
their meaning
Má chuireann tú do luch ar na focail a bhfuil líne fúthu, gheobhaidh tú
a mbrí as Béarla.
a mbrí
their meaning
Má chuireann tú do phointeoir ar na focail a bhfuil líne fúthu, gheobhaidh tú
a mbrí as Béarla.
gan brí na bhfocal a fháil
without getting the meaning of the words
An féidir leat na ceisteanna ag bun an leathanaigh a fhreagairt
gan brí na bhfocal a fháil leis an bpointeoir?Beidh an t-alt agus na ceisteanna ar fáil ar www.
a mbrí
their meaning
Ní gá duit ach do luch a bhogadh agus an pointeoir a chur os cionn na bhfocal sin agus tabharfar
a mbrí duit i mBéarla.
brí agus fuinneamh
meaning and energy
**
Ach ina ainneoin sin, tá cultúr láidir suntasach dá gcuid féin ag muintir Kerala agus is éard is mó a léiríonn
brí agus fuinneamh an traidisiúin chultúrtha sin ná Kathakali.
bhí an dá chiall ann d'aon ghnó.
the two meanings were purposely there
Tá dhá chiall le "*Country First*", agus cinnte,
bhí an dá chiall ann d'aon ghnó.
Bhí an dara ciall ní ba shuntasaí,
the second meaning was more significant
Bhí an dara ciall ní ba shuntasaí, ámh: tús áite don tuath.
tugann sé a brí
it carries its own meaning
Léiríonn an cultúr gnéithe de stair na tíre do dhuine agus
tugann sé a brí agus a sainiúlacht féin leis.
fhíorthábhacht
real meaning
Níor thuig mé an
fhíorthábhacht atá leis an Camino go dtí an oíche sin, daoine as an Fhrainc, An Bheilg, an Ollainn, Ceanada, An tSualainn, an Iodáil, An Spáinn agus as Éirinn agus muid uile aontaithe ag cairdeas an turais seo.
trombhríoch
heavy meaning
Tosaíonn an pléisiúr i mo chuid ladhracha agus cuireann sé an sú ag sciurdadh fríd mo chuid féitheacha; cuireann sé dinglis ar mo chraiceann agus crith i mo chorp; cuireann sé lasair i mo shúile agus casacht i mo chliabhrach; osclaíonn sé na píobáin agus cuireann sé mé ar crith; ach is fearr crith maith ná droch-chasacht, a Bhaloir,” a dúirt an Taoiseach tromchaiteach, tromaigeantach,
trombhríoch, tromchroíoch.
débhrí
double meaning
Agus cad faoi phictiúir ghránna Hoyte Van Hoytem, máistir an éadóchais, an
débhrí, agus na rómánsaíochta, de réir mar a oireann.
Tugann sé ciall
it brings meaning
Tugann sé ciall don duine sa saol aige/aici féin.
brí
meaning
Dearann Angelopoulos oll-léaráid chun suaithí móra na linne sin ar na Gréagaigh a dí
bríodh as Odessa na Rúise ag Arm na Sóibheide i 1919 a nochtadh, pobal a shocraigh faoi dheireadh ar an móinéar taoidmhear ar imeall Salonika - ‘*Weeping Meadow’* an teidil.
Gaois
wisdom, meaning
"
Gaois an Fhocail
Is nós le státseirbhísigh a bheith ríchúramach agus siosmaideach leis na focail a úsáideann siad i gcruinnithe agus go deimhin sna miontuairiscí a scríobhtar ar na cruinnithe sin.
mheabhair
meaning
org/news/5158)
Neosfaidh an aimsir cén
mheabhair a bhaineann an rialtas as athshlánú na bpobal dúchais foraoise.
brí
meaning
Suíodh ionadaithe an Oird agus ionadaithe na n-áitritheoirí síos le chéile agus oi
bríodh siad amach cén bealach is fearr a bheadh oiriúnach don dá dhream.
brí
meaning
Agus tagann dán chugam i gcónaí, dán beag álainn a scríobhadh sa naoú aois - níos mó na míle bliain ó shoin! Níl a theideal ná ainm an fhile againn, ach tugann sé
brí an gheimhridh leis go beacht álaínn, ina chruth Nua-Ghaeilge anseo:
-----------------------Scéal liom daoibhDamh ag glaoch,sneachta síorsamhradh d'éag.
brí
meaning
Is é a thugann formhór na ndaoine orthu féin ná Imazighen nó leagan den fhocal sin arb é ‘daoine saora’ is
brí leis agus Tamazight, (scríofa scaití mar T’mazight) a thugtar ar a dteanga.
bhrí
meaning
Ní hionann sin agus a bheith ar aon fhocal leo faoin
bhrí atá leis na staitisticí céanna.
brí
meaning
Mar shampla ar Clár Plé na hirise seo mí na Samhna seo caite, bhí sé le rá ag léitheoir amháin nach bhfuil “
brí anois leis an téarma ‘gaeltacht’ ach amháin sa chiall is leithne – gach cainteoir líofa in áit ar bith, bíodh sin in Éirinn nó thar lear.
fáthchialla
figurative meanings
D’aithin Michelangelo, a d’fhás aníos faoi thionchar an traidisiúin Neo-Phlatónaigh, go raibh
fáthchialla ag baint leis na scéalta miotaseolaíochta seo.
bhrí iomlán
full meaning
Thig linn an
bhrí iomlán a chur in iúl leis an fhocal trí litir sin: an grá.
brí
meaning
Lá dá raibh an t-aineolas seo ag teacht go tromchúiseach idir é féin agus a shuaimhneas, tharraing sé anáil mhór fhada, scaoil broim mór cumhachtach, theann dhá mhás a thóna le chéile agus chuir sé ceist ar a athair: “A dhaidí, cad é is
brí le polaitiócht?”
Anois, mar a mhínigh mé thuas, tharla an eachtra seo sna seanlaethanta dorcha in Éirinn, san am nach raibh cúrsaí polaitíochta chomh casta is atá sa lá atá inniu ann.
bhrí
meaning
Focal nuachumtha i bPortaingéilis é ‘presidenta’ agus ‘uachtarán baineann’ an
bhrí atá le baint as, le hais ‘presidente’, a chiallaíonn, go simplí, ‘uachtarán’.
bríonna
meanings
Lenár dtraidisiúin dhifriúla, idir Bhéarla agus Ghaeilge, nó an éagsúlacht chultúir, tá
bríonna difriúla scaipthe tríd an tír, buntáiste ann féin.
cialla
meanings
Chothaigh James Joyce
cialla difriúla ina shaothar Finnegan’s Wake chun ‘two thinks at a time’ a sholáthar, mar a dúirt sé.
brí
meaning
Éilíonn Kiarostami orainn ciall a bhaint as a chuid oibre agus
brí a chur leis.
débhrí
double meaning
’Bhfuil an bhunobair i gcónaí níos fearr ná an chóip? Nach bhfuil an chóip díreach chomh hálainn leis an mbunobair go dtí go dtuigimid gur chóip í? In aeráid atá ar tinneall le
débhrí, ní fios dúinn cá bhfuil seo ag dul, nó, déanta na fírinne, cad as a dtáinig sé ach oiread.
ciall
meaning
Tuigfear nach i bhfad
ciall an dá fhocal, 'eagar' agus 'riail' óna chéile.
sa chiall is cúinge
in the narrowest meaning
Ní raibh de fhís ag an pháirtí ach forbairt -
sa chiall is cúinge den fhocal.
brí an fhocail
the meaning of the word
Baineann said le
brí an fhocail.
bhrí
meaning
Dúirt sí go raibh aiféala uirthi – agus dá
bhrí sin ar an mBreatain ina pearsa.
is brí leis
is the meaning
”* Dar le duine de na hanailísithe, Aaron Weisburd, bunaitheoir agus stiúrthóir Internet Haganah — “cosaint”
is brí leis an bhfocal Eabhraise — cuireadh tús leis an mionphlé ar shuíomh, atá cosanta ag pasfhocal agus a bhfuil cead isteach teoranta do bhaill amháin, darb ainm fóram Shumukh.
léargas
explanation, meaning
Rud a chuireann an
léargas a thug Iar-Easpag dom ar nádúr an duine agus scéal Eamonn Casey idir chamánaibh againn - *‘There’s little room for grace in a very tight corner.
an bhrí atá le clapsholas
the meaning of twilight/dusk
“Níos mó anois,” a deir sí, agus ar sí leis an lucht féachana: an dtuigeann sibh
an bhrí atá le clapsholas anois.
brí, nó ainbhrí na beatha
the meaning or meaningless of life
Caitheann sé na mórthéamaí uilig isteach sa phota freisin;
brí, nó ainbhrí na beatha, iomlánú nó scrios an bháis? Anseo atá na mórpheacaí marfacha chomh maith - uaibhreacht, saint, drúis, fearg, craos, éad agus leisce; cuir leosan cumhacht agus laige an duine.
Eas’ is ciall le
waterfall is the meaning
‘
Eas’ is ciall le ‘rhaeadr’: is ar an mbaile seo atá an t-eas is airde sa tír agus áirítí é ar cheann de sheacht n-iontaisí na Breataine Bige sa tseanaimsir.
ach brí a bheith in easnamh air
other than having no meaning specified
Thuigeas gurbh ann do ghaol éigin (an nasc 'Ceilteach' uileghabhálach úd, nach brí leis go hiondúil
ach brí a bheith in easnamh air) idir Éirinn agus an Ghailís ag dul siar sa stair.
luach agus brí na saoránachta
the meaning and value of citizenship
Is mór idir tuiscint ár mbreithiúna féin agus tuiscint bhreithiúna Chúirt Bhreithiúnais an AE ar
luach agus brí na saoránachta ó thaobh an linbh de.
bhfuil an chiall sin bainte aige as
has taken this meaning from
Ní hé seo an t-aon Bhreitheamh Ard-Chúirte amháin a
bhfuil an chiall sin bainte aige as an Acht Náisiúntachta agus Saoránachta, faraor.
Tá léamh iontach cúng aige ar
he has a very narrow meaning with
”*
Tá léamh iontach cúng aige ar chainteoirí Gaeilge: *“Those who are engaged with Irish are either small groups of devotees or are public officials employed for the purpose of using the language, for example by translating official documents.
bhain sé teachtaireacht ar leith astu
he took special meanings from them
Léigh Cruise O Brien téacsanna údarásacha na Náisiún Aontaithe agus
bhain sé teachtaireacht ar leith astu, gan aon fhoréigean a dhéanamh ar na téacsanna céanna.