Tá leat
you've succeeded
Tá leat, mar is dócha go sílfidh do chuid cairde go bhfuil tú breá cluimhrithe.
Tá leat
you've succeeded
Tá leat, mar is dócha go sílfidh do chuid cairde go bhfuil tú breá cluimhrithe.
an dtig leat neamhiontas a dhéanamh
can you ignore
Ní hí an cheist atá os do chomhair amach ná an bhfuil sé i d'acmhainn dul ar líne ach
an dtig leat neamhiontas a dhéanamh d'fhorbairt do ghnó féin agus d'fhorbairt do thíre san am atá le theacht?
Suíomh gréasáin An Webbery: http://www.
Níl sé leat go fóill
You haven't got it yet
"
Níl sé leat go fóill, a mhic.
An ceann is túisce a rithfeadh leat
the first one that would occur to you
An ceann is túisce a rithfeadh leat ná go bhfuilimid i dtaobh le foclóir Béarla-Gaeilge a ullmhaíodh go gearr i ndiaidh an Dara Cogadh Domhanda.
Ní féidir leat an craiceann is a luach a bheith agat
You can't have it both ways
Ní féidir leat an craiceann is a luach a bheith agat.
bailigh leat
go away
*Hanarero*,
bailigh leat.
Siúil leat
Let's go
"Ní ach nó ach é, druid an doras agus
Siúil leat," arsa Frank agus é ag cailleadh foighde.
Nach réidh a tháinig an bhréag leat
doesn't lying comes easy to you
Bhris an gáire ar Frank ach char dhúirt Bróna ach "
Nach réidh a tháinig an bhréag leat," agus shuigh sí isteach sa tacsaí.
Mura féidir leat damhsa ní féidir leat iomáint
If you can't dance, you can't play hurling
Dúirt fear eile liom, fear a chaith a shaol ar fad geall leis ag teagasc scileanna na hiomána do ghasúir: "
Mura féidir leat damhsa ní féidir leat iomáint".
is fearr duit leathdosaen a mhealladh leat
it's better to win over half a dozen
Ná má tá tú i gcónaí anuas ar dhaoine, tiompóidh siad i d'éadán agus
is fearr duit leathdosaen a mhealladh leat nó dosaen a thiompó i d'éadan.
ag feitheamh leat
waiting for you
Is má tán tú ag teacht chugainn ná dein dearmad go bhfuil domhan draíochta eile
ag feitheamh leat istigh sa Bhlascaod féin nó ar mhullach Chruach Mhárthan nó Shliabh an Fhiolair.
bí righin agus rachaidh leat
stick to your guns and you'll succeed
"Seo anois,
bí righin agus rachaidh leat.
ag scríobh leat
writing away
"Tá tú
ag scríobh leat go fóill," arsa Máire, "ach chím nach raibh tú ábalta theacht isteach go cisteanach Rann na Feirste go fóill i do chuid leabhar.
thiocfadh leat a rá
you could say
Níor chaith Seán ach cúpla lá ar an scoil ach
thiocfadh leat a rá go raibh sé ar Ollscoil sa bhaile.
Ainmnigh roinnt amhránaithe a thaitníonn leat
name some singers that you like
AÓF:
Ainmnigh roinnt amhránaithe a thaitníonn leat agus cad iad na saghsanna ceoil a thaitníonn leat?
DNíS: Is breá liom na hamhránaithe Meiriceánacha cosúil le Emmylou Harris, Dolly Parton agus Alison Krauss, ach fós is breá liom Kate Rusby ó Shasana, Niamh Parsons ó Bhaile Átha Cliath agus Mairead Ní Mhaonaigh ón ngrúpa Altan.
Beidh mé leat anois
I'll be right with you
"
Beidh mé leat anois," arsa Stiofán.
is féidir leat éirí bréan de
you can get sick of it
Sin atá á dhéanamh agam i láthair na huaire, an ceol lánaimseartha, agus mé ag baint craic iontach as in éineacht le lads iontacha!
AÓF: An dtaitníonn sé leat a bheith ag taisteal thart?
OMD: Is iontach an rud é an taisteal ach, cosúil le gach rud,
is féidir leat éirí bréan de nuair a bhíonn turas rófhada á dhéanamh agat thar lear.
go nglacfaí leat sa phobal
that you be accepted in the community
Tá sé tábhachtach é sin a dhéanamh, áfach, má tú ag iarraidh
go nglacfaí leat sa phobal.
Éirigh amach as sin leat
Get up out of there
Chuir Méabh a ceann thart ar dhoras na cisteanadh agus scairt sí síos an halla: "
Éirigh amach as sin leat.
thig leat do scíste a ligean
you can relax
I ndiaidh do ranga,
thig leat do scíste a ligean agus gloine fíona nó cupán caife a bheith agat agus tú ag amharc ar an ealaín agus ar na hearraí lámhdhéanta atá ar díol acu.
Mair ar an bpá a íoctar leat
live on the wage that you're paid
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
Mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
bia le beir leat
take-away food
I suirbhé a rinne an American Institute for Cancer Research (AICR) le déanaí, dúirt beagnach leath na bhfreagróirí gur ith siad béile i mbialann nó gur ordaigh siad
bia le beir leat níos mó ná dhá uair sa tseachtain.
más mian leat
if you wish
Ansin lá amháin faigheann tú litir aturnae ag rá leat go bhfuil léas na talún ar a bhfuil an teach tógtha ídithe agus go gcaithfidh tú €54,000, mar aon le costaisí dlíodóra €127 san uair, a íoc
más mian leat fanacht i do theach.
Éirigh amach as sin leat!
Get up out of there!
"
Éirigh amach as sin leat! Ná bí do shuí ansin ag amharc uait agus an obair ag éirí thuas orainn.
stróic thusa leat
you work away
"Ó,
stróic thusa leat; tá go leor le déanamh thart anseo," arsa Seán.
thig leat
you can
Muna mian leat sin a dhéanamh,
thig leat dánta a scríobh duit féin agus gan iad a fhoilsiú.
Más mian leat triail a bhaint as
if you want to try it
Más mian leat triail a bhaint as, is féidir ceacht a fháil saor in aisce.
cuirim geall leat
I bet
Ach
cuirim geall leat nach dtarlódh a leithéid i gcás fostóirí móra.
Ní bhaineann sin leat
Mind your own business
ón gcéfrom the quay
ag éalú ó Sergioescaping from Sergio
bhí dul amú uirthishe was wrong
láithreachimmediately
díomádisappointment
ón mbriseadh croífrom the heart-break
spriocannatargets, ambitions
santachgreedy
craosvoracity
matáinmuscles
a chúl leathanhis broad back
N'fheadar an fear séimh éI wonder if he's a gentle man
ceachtlesson
dainséarachdangerous
pónairíbeans
ar bhonn páirt- nó lánaimsearthaon a part-time or full-time basis
grástúlachtgracefulness
gníomharthaactions
friochtánfrying-pan
gluaiseachtmovement
rinceoirdancer
le fáil go fliúrseachplentiful
ag taitneamhshining
go hainnismiserable
nuair a bhíonn na líonta folamhwhen the nets are empty
Bíonn go deimhinIt is indeed
a chuid pleidhcíochtahis fooling around
Ní bhaineann sin leatMind your own business
ró-áthasachto happy
Gabhaim pardún agatI apologise
fiosrachinquisitive
castacomplicated
conas a chríochnóidh cúrsaíhow things will finish up
mo mhuinínmy trust
ar teitheadh uaidhfleeing from him
ionraichonest
mímhacántadishonest
deoratears
déistindisgust
mórthimpeall orthuaround them
ag soilsiúshining
ná bac leisdon't bother with him
ag margáil leat
bargaining with you
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
ag dréim leat
expecting you
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
bailigh leat mar sin
get lost then
leac oighirice
liomóidlemon
ag diúlsucking
bodhairedeafness
béasamanners
gránnahorrible
cumhachtpower
mo leithéidsethe likes of me
docharharm
múrshower
caiteover
fás maithgood growth
ag feadaílwhistling
sáite amachstuck out
stróeffort
leidclue
bodhraithedeafened
gleonoise
oibleagáideachtobligingness
cothrom na Féinnefair play
dúnárasachreticent
cantalpetulance
aisteachasqueerness, strangeness
ar fheabhasexcellently
a chur as a riochtto distort
sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out
an iarraidh seothis time
coiscéimstep
filltefolded
muinchillesleeve
plaitbald patch
burlaí bána gruaigewhite trusses of hair
malaíbrows
ag sméideadh a chloiginnnodding his head
gach re soicindevery second second
in ard a chinnas loud as he could
ríforearm
clúmhachdown (on face)
smigchin
dallamullóg a chur ormto hoodwink me
nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him
ar feadh na síoraíochtafor an eternity
bearnagap
tuillteearned
meangadhsmile
clamhsáncomplaint
luaigh séhe mentioned
bréanfoul
tá fíorbhrón ormI'm really sorry
múiscnausea
slisínslice
chinn mé arI decided
a chur díomto give up
tioncharinfluence
á tochasbeing scratched
go gontaconcisely
eachtra gadaíochtatheft incident
trealamh lofarotten equipment
ag geonaílwhimpering
croitheadh uafásachterrible shaking
samhlaighimagine
a scáthhis shadow
leata chomh móropen so wide
macallaecho
boinnsoles
ag coisíochtpacing
ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps
óltachdrunk
dheasaighadjusted
mo bhaithisthe top of my head
luasc siarrocked backwards
sálaheels
glanbhearrthaclean-shaven
olldoirdbasses
bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details
ceann dúbáiltea double
bhain searradh asam féinI stretched myself
shéid séhe blew
á spreagadhencouraging him
á thionlacanaccompanying him
clingireachttinkling
cantaireachtchanting
grágaílcroaking, braying
dalltavery drunk
ag éalúescaping
go séimhgently
a chonúisyou useless person
an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly
bailigh leat mar singet lost then
mallachtaícurses
líomhaintíallegations
mhaslaigh éI insulted him
barántas gabhálaarrest warrant
ionchúiseamh poiblípublic prosecution
cillíncell
luaithreadáinashtrays
stóltastools
go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me
pleotafool
sciotaíl searbhasachsarcastic tittering
uirlisíinstruments
píopaí lonrachashining pipes
tiubhthick
tanaíthin
boghabow
sreangáinstrings
béicílyelling
búireachroaring
leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard
bródpride
uabhararrogance
i mbarr mo réimeat my peak
a admháilto admit
ní raibh neart agam airI couldn't help it
iomrascálaíwrestler
togha a
Siúil leat!
Let's go!
Siúil leat! Tá an t-am ag dul thart.
A fhad ar shiúl ón áit seo agus a thig leat mo thabhairt
As far away from this place as you can take me
"
A fhad ar shiúl ón áit seo agus a thig leat mo thabhairt, a mhic," arsa Deirdre agus léim sí isteach.
tá an t-allas ag rith leat
you're sweating profusely
Ach tá do 15 nóiméad cáile thart anois agus
tá an t-allas ag rith leat.
tá an t-ádh leat
you are lucky
Cén aois thú? Sé bliana déag? Daichead? Cúig bliana agus trí scór?
Má tá tú níos sine agus tú neamhspléach,
tá an t-ádh leat.
Is ar éigean a thig leat an cosán a dhéanamh amach
you can barely make out the path
Is ar éigean a thig leat an cosán a dhéanamh amach tríd an abar agus an fásra.
cé acu a dtaitníodh sé leat nó nach dtaitníodh
whether you used to like it or not
Le tríocha bliain anuas,
cé acu a dtaitníodh sé leat nó nach dtaitníodh, ba chuma tú i lár na hAfraice nó i lár na hÁise, dá ndéarfá gurbh as Éirinn duit ní haon cheann de na nithe thuasluaite a luafaí leat ach an IRA.
chomh tiubh géar agus a thiocfadh leat
as quickly as you could
“A Shíle,” arsa an mháthair, “cá háit faoi Dhia a raibh tú? Nár iarr mé ort a bheith ar ais anseo
chomh tiubh géar agus a thiocfadh leat?”
Shín Síle a cuid guailneacha i dtreo a cuid cluas agus chuir sí cineál pus uirthi féin.
dheamhan mórán gur féidir leat a dhéanamh faoi
there isn't much you can do about it
Ach, mar sin féin, mura bhfuil an t-ádh ort agus mura bhfuil rith an ráis leat,
dheamhan mórán gur féidir leat a dhéanamh faoi.
An bhfuil tú beo leat
did you survive ...?
“
An bhfuil tú beo leat i ndiaidh na Nollag?” arsa Fiachna le Diarmaid agus é ag foscailt dhoras na hoifige.
má thuigeann tú leat mé
if you know what I mean
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
Stróic leat
fire away
Cad é fá sin?
“
Stróic leat,” arsa Màiri, “ach ná bí ró-throm ar an imir dheargrua.
cad é mar atá ag éirí leat
how are you getting on
Cad chuige gur bheartaigh tú sin a dhéanamh agus
cad é mar atá ag éirí leat?
SNíR: Chaith mé cúig bliana ag múineadh páistí bunscoile i scoil idirnáisiúnta sa Bheilg sular tháinig mé go Meiriceá le m'fhear céile.
tréaslaím do shaothar leat
I congratulate you on your work
AÓF: Go raibh míle maith agat, a Phádraig, agus
tréaslaím do shaothar leat!
Is amhránaí, ceoltóir, múinteoir agus fear spraoi é Antaine Ó Faracháin.
go n-éirí leat thall i Nua-Eabhrac
good luck over in New York
AÓF: Bhuel, go raibh maith agat, a Thaidhg, as ucht labhairt liom agus
go n-éirí leat thall i Nua-Eabhrac.
muna nglactar leat an chéad uair
if it isn't accepted the first time
“Fiú
muna nglactar leat an chéad uair, is fiú leanúint ort go misniúil le do chuid oibre agus dul ar ais is ar ais go dtí go bhfaighidh tú do sheans.
Tig leat dul
you can go
Tig leat dul – ach bí cúramach.
i gcomhluadar leat?
in your company?
Shíl mé go raibh sé sin speisialta ar fad!
AÓF: Dá mbeadh seans agat deireadh seachtaine fada a chaitheamh i 2007 in éineacht le ceoltóirí nó amhránaithe eile agus sibh ag seinm agus ag gabháil fhoinn gan stad, cé hiad na ceoltóirí nó na hamhránaithe eile (atá beo anois) gur mhaith leat a bheith
i gcomhluadar leat?
TM: Ba bhreá liom Breanndán Ó Beaglaoich a bheith ann, Donie Nolan, Mick Willis, Mick Mulkerrins agus Barry Gleeson agus Luke Cheevers.
óna dtiocfadh leat ceirníní a fháil ar iasacht
from which you could borrow records
Bhain sé post amach mar leas-phríomhoide i scoil i mBaile Átha Cliath a raibh 1,000 páiste ann – ach ní raibh an ceol ar an churaclam!
“Nuair a tháinig mé go Baile Átha Cliath ar dtús bhí leabharlanna ann
óna dtiocfadh leat ceirníní a fháil ar iasacht agus fiú ag an am sin bhí go leor ceol traidisiúnta ón choigríoch ar fáil ar fadcheirnín agus bhí comhlachtaí ann ar nós Topic a chuir amach fadcheirníní de cheol na Bulgáire agus na hAfganastáine agus dá réir.
ar mian leat éisteacht leis.
that you wish to listen to.
Tá uimhir le gach taifeadadh agus is féidir leat ansin an ceirnín a iarraidh
ar mian leat éisteacht leis.
mura mian leat ábhar a thabhairt go buan dóibh,
if you don't want to give them material on a permanent basis,
Agus
mura mian leat ábhar a thabhairt go buan dóibh, is féidir é a thabhairt ar iasacht le do ndéanfadh siad cóip de, bíodh sé ina phictiúr, ina 78, ina uirlis nó cibé.
go dtiocfadh leat a shamhlú
that you could imagine
B’as bailiúcháin príobháideach a tháinig an pictiúr seo den naomh a léiríonn mar fhíordhuine é, seachas mar fhigiúr idéalach – tá craiceann a láimhe, mar shampla, briste agus garbh le hobair chrua agus le bochtanas, agus tá a chuid éadaigh chomh salach agus chomh gioblach sin
go dtiocfadh leat a shamhlú go raibh boladh bréan ag teacht as.
ag strácáil leat
struggling away
Nuair a bhíonn tú ag dreapadóireacht, go minic bíonn tú
ag strácáil leat in áiteanna salacha, garbha, contúirteacha agus scriosann tú agus stróiceann tú do chuid éadaí.
is féidir leat fad do shiúlóide féin a roghnú.
you can choose the length of your own walk.
Iompraíonn báid na paisinéirí ó chuan go cuan agus
is féidir leat fad do shiúlóide féin a roghnú.
a thabhairt leat
to take with you
Mar is eol do chách, tá cosc ar úsáid guthán póca agus trealamh leictreonach ar eitleáin – ach an raibh a fhios agat nach mbíonn cead agat Furbys
a thabhairt leat ar Qantas?
Agus turas 24 uair an chloig romham, chaith mé lá agus oíche i Singeapór chun codladh agus suathaireacht Shíneach a fháil.
Deireadh gach duine leat
everyone would say to you
Deireadh gach duine leat go mba chóir duit oideachas maith a fháil agus post a bhaint amach ina dhiaidh sin sa bhanc nó mar dhlíodóir, dá dteastódh uait aon airgead a dhéanamh.
thiocfadh leat a mhaíomh
you could claim
Ar an lámh eile,
thiocfadh leat a mhaíomh go raibh an leagan idirlín den fhístéip níos gaire don fhírinne.
siocair go dtig leat foghraíocht na bhfocal a chluinstin
because you can hear the pronunciation of the words
I gcás na Gaeilge de, is áis iontach foghlama iad na podchraolta seo
siocair go dtig leat foghraíocht na bhfocal a chluinstin fad is atá tú á léamh.
cuidíonn siad leat
they help you
“Coinníonn buíonta siar thú, ach
cuidíonn siad leat chomh maith.
más mian leat,
if you like
Is féidir staidéar a dhéanamh ar na máistrí ceoil,
más mian leat, má íoslódálann tú giotaí beaga de scannáin agus de chláracha teilifíse ó léithéidí YouTube.
nuair atá do ghuthán leat.
when your phone is with you
Ní hamháin go mbeidh eolas á choimeád ag Google mar gheall ar na rudaí a bhíonn á gcuardach agat ar an idirlíon (faoi mar a dhéanann siad cheana féin) ach beidh a fhios acu go díreach cén áit a bhfuil tú freisin
nuair atá do ghuthán leat.
a fhógairt leat
to advertise to you
Mar shampla, cad faoi sheirbhís a ligfeadh duit comhairle a fháil ón “gcomhluadar” ar líne ar bhialann dheas a bheadh in aice leis an suíomh ina bhfuil tú i do sheasamh? Ar ndóigh ba mhaith le Google seans a bheith acu bialann
a fhógairt leat ag an am céanna.
más spéis leat eolas a fháil maidir le suíomh satailíte ar leith
if you are interested in getting information about the position of a particular satellite
Agus
más spéis leat eolas a fháil maidir le suíomh satailíte ar leith nó maidir leis an tsatailít áirithe atá ag déanamh teagmhála le do charr, bain triail as an suíomh n2yo.
is mian leat a dhéanamh.
you want to do.
Ní hamháin sin, ach gach seans go bhfuil físeán ar fáil faoi pé rud
is mian leat a dhéanamh.
ar aghaidh leat mar sin.
go on so
Ian: An mé? Bhuel,
ar aghaidh leat mar sin.
mura miste leat.
if you wouldn't mind
Balor: Ba mhaith le léitheoirí *Beo Ar Éigean!* léargas inteacht a fháil ar thús do shaoil agus ar d’óige,
mura miste leat.
An dtiocfadh leat gnúis mar seo a shamhlú ar phápaire,
could you imagine a face like this on a papist
An dtiocfadh leat gnúis mar seo a shamhlú ar phápaire, a bhómáin? Bhuel, an dtiocfadh leat?
Balor: Le do chead, a Ian, ní thiocfadh liom gnúis mar sin a shamhlú ar dhuine ar bith, seachas ort féin.
thiocfadh leat a rá
you could say
Ar bhealach,
thiocfadh leat a rá gur réabhlóid chiúin na teanga is ea an méid atá ar siúl i Meiriceá Thuaidh.
más spéis leat giota beag taithí chraoltóireachta a fháil
if you are interested in getting a little bit of broadcasting experience
Mar sin,
más spéis leat giota beag taithí chraoltóireachta a fháil – agus go leor spóirt a bheith agat – téigh i dteagmháil le Raidió na Life inniu!
Tá tuilleadh eolais faoi Raidió na Life ar fáil ar shuíomh idirlín an stáisiúin: www.
ní thiocfadh leat
you couldn't
Agus scaifte níos deise
ní thiocfadh leat cuireadh a thabhairt daofa, dream a chleacht an “ná déan nós is ná bris nós”: ag glacadh páirt go huile is go hiomlán ins na gníomhaíochtaí ar fad, ag éirí ní ba ghaelaí ná na Gaeil iad féin.
aon uair is mian leat
anytime you wish
Tá sé de bhuntáiste ag an stáisiún seirbhíse, is dócha, gur féidir é a fhágáil
aon uair is mian leat.
sciobtha leat
whisked away with you
tá chomh maith agat ceann a bheith
sciobtha leat ’na’ bhaile (pacáilte go domhain i do mhála agus é bainte amach as an bhosca), nó, níl ansin ach ciall mhaith tíosaíochta.
cha dtig leat
you cannot
Má tá tú ar rian an Beat Generation
cha dtig leat *Greenwich Village* agus *Chelsea* a sheachaint.
Thiocfadh leat a rá
one could say
Thiocfadh leat a rá mar sin gur fir iad 13% de bhunmhúinteoirí an stáit.
chrochadh leat
bring with you
Mhol meitheal faire de chuid an rialtais in Éirinn an mhí seo caite, mar shampla, lón pacáilte a
chrochadh leat chun na hoibre in áit an lón a cheannach gach lá.
is ansa leat
which you prefer
Fáiltím roimh comhfhreagras gonta, ar aon ábhar scannánúil
is ansa leat.
más dona leat
if you don't like
Ach fiú
más dona leat an genre, ba cheart trial a bhaint as an gceann seo.
Nach dóigh leat
wouldn't you think
“
Nach dóigh leat gur masla sin do na ‘Dubs’?” arsa Des Cahill a bhí ag tuairisciú ón ionad.
dar leat
as you see it
Bhí mé ar tí ‘dul chun cinn an gheilleagair’ a rá, ach seo í an cheist: an tábhachtaí,
dar leat, béim a leagan ar an dul chun sóisialta in áit a leagan don chuid is mó ar dul chun cinn geilleagair?
**An Bealach Ceart nó Botún?**
Níl amhras dá laghad orm go bhfuil an stát in iomrall sa treo a bhfuil siad ag leagan béim na forbartha.
t-ádh leat
you're luck
“Má bhíonn an
t-ádh leat,” a d’fhreagair sí.
má thigeann tú leat
if you follow
‘Mar is deas do dhuine a chóta, is deise dó a léine’ a deir an seanfhocal, agus is deise agus is glaise domsa mo léine ná cóta ar bith,
má thigeann tú leat mé, a Bhaloir.
mura miste leat
if you don't mind
Balor: A Thaoisigh,
mura miste leat mé á fhiafraí, cad as a dtiocfaidh na storm troopers seo? Mura bhfuil siad le híoc, cá raibh siad am an toghcháin? Má tá siad le híoc, cé atá chun é sin a dhéanamh? Agus cad leis? Agus ceist níos práinní fós, cén áit a bhfaighidh tú fiche míle camán ag an am seo den bhliain, nuair nach bhfuil traenálaithe na bhfoirne iomána in ann cúpla camán sa bhreis a aimsiú ar eagla a mbriste?
Biffo: Ceist mhaith, a Bhaloir.
mura miste leat
if you don't mind
Fágfaimid mar sin é,
mura miste leat.
dar leat
you'd imagine
Ba bheag fáil a bhí ar leapacha i mbailte beaga Thuaisceart na tíre sin, cé go raibh laethanta gairide, cheann an tséasúir
dar leat, ag teannadh linn.
Ar spéis leat
would you be interested
An Late Late
SMM:
Ar spéis leat *gig Ryan Tubridy* am éigin amach anseo?DÓS: Ah well, (ag gáire) dá mbeadh sé sa Ghaillimh! (Gáire croíúil) Bheadh leisce orm Gaillimh a fhágaint, ach is dócha, chun na fírinne a rá, dá mbeadh duine éicint ag teacht chughat le seó mar san, chaithfeá cuimhneamh air.
más fearr leat
if you prefer
Ní hea, deir tú, ach creachadh iad (nó sinn,
más fearr leat).
má roinnim leat
If I share with you
Ach ag an tráth seo den bhliain nuair atá flúirse agus raidhse i siopaí agus in ollmhargaí na tíre idir foie gras agus sliogéisc, torc allta agus seilidí, maith dom é
má roinnim leat cuid de na smaointe fánacha atá agam féin i leith an ábhair.
má thigeann tú leat mé
if you follow me
Tá an seantiomna ar fad de ghlan mheabhair ag Cuach, ach níl mise leath chomh naofa leis; níl agamsa ach cúig leabhar déag – ach is iad na leabhair is fearr atá de ghlan mheabhair agamsa – na cinn leis na habominations ar fad iontu,
má thigeann tú leat mé, a Bhaloir.
liom-leat
half acquired
Is inleithscéal, is mithid agus is riachtanach go gcíorfar gach gné de fhadhb seo ár muintire go heolaíoch, fuarchúiseach anois díreach, tharla go bhfuil againn bealaí raidió agus teilifíse, suíomhanna idirlín, nuachtáin, Achtanna agus Coimisinéir Teanga, stádas Eorpach, ach féach gur fearr le líon rómhór d’aos óg na Gaeltachta agus de lucht Gaeilgeoirí na Galltachta an Béarla a bheith ina chéad teanga acu agus ár dteanga féin ina ‘teanga
liom-leat’ acu ag an am céanna.
Ar mhiste leat
would you mind
Agus an braon deireanach ag sileadh de bhéal an dara buidéil *Jameson 15 Year Old Reserve*, dúirt Balor go dtosódh sé le roinnt ceisteanna boga, chun Dermo a chur ar a shuaimhneas:
**Balor:
Ar mhiste leat a rá liom, a Ardeaspaig, an raibh bean agat riamh?**
Dermo: Bhuel, a Bhaloir, seachas mo mhamaí agus mo chuid deirfiúracha, bhí cúpla aintín agam agus bean tí thall is abhus nuair a bhí mé i mo shagart cúnta.
is ansa leat
you love most
Cén ghné den litríocht
is ansa leat?**
MÓC: Tá mé ag plé leis an drámaíocht cuid mhaith faoi láthair, ach athraíonn sé sin.
mura miste leat
please
*“How do you like your steak, sir?”* a d’fhiafraigh an lucht freastail de arís agus arís eile, ach ba é an freagra céanna a bhí ag Balor gach aon uair: *“Hanging over the side of the plate,*
mura miste leat, a dhuine chóir, agus déan deifir, maith an fear!” Ba é an dá mhar an chéile é i dtaca leis an bheoir: *“Would you like a pitcher of beer for the table, sir?”*
“Níl tart ar bith ar an tábla le hais an tarta atá ormsa, a húirín.
Ní thig leat
you can’t
Ní thig leat an duine eile a chluinstean.
más fearr leat
if you prefer
Is ionann geilleagar agus eagar a chur ar an ‘gheill’, nó ‘gild’, ‘gold’, ‘guilder’agus ‘zloty’,
más fearr leat.
Más gráin nó más grá leat
whether you detest or love
Mar sin, amach leo siúd atá in oifig!
Marbh le Tae is Marbh gan É
============
Más gráin nó más grá leat lucht pleanála an Pháirtí Phoblachtaigh, ní féidir a shéanadh go bhfuil siad cliste.
a roinnt leat
to share with you
com – tá siad sásta a gcuid saineolais
a roinnt leat ar an nguthán, ar r-phost, ar Facebook nó ar Twitter is tú ag roinnt an fhíona fhoirfe don bhféasta.
mura miste leat
if you don’t mind
Beidh an sneachta mar phluid teasa acu,
mura miste leat, go gcloise an mada rua iad! Bíonn tolláin déanta acu agus bíonn siad suas síos tríd na tolláin faoin mbrat mór sneachta.
teacht i gcabhair leat
come to your aid
Conas is féidir le teicneolaíocht
teacht i gcabhair leat is tú ag cur na ndifríochtaí seo i bhfeidhm ar do chustaiméirí, fíora agus féideartha? Seo seacht nod don siopadóir, nó na rudaí a dhéanfainn féin dá n-osclóinn féin siopa amárach.