daoine léannta
learned people
daoine léannta
=======
Rinne daoine léannta a mbealach chuig Inis Mór síos trí na blianta agus bhain cuid acu úsáid as mar chúlra dá gcuid scríbhneoireachta.
léannta
learned
Craoladh clár a rinne *Léargas *ar an bhfear léannta seo le déanaí chomh maith ar RTÉ.
an-fhoghlamtha
learned
Ní dhéanfaidh mé dearmad ar mhúinteoir áirithe a bhí againn ar scoil fadó, múinteoir an-fhoghlamtha agus tírghráúil, a raibh dúil as cuimse aici sa mhiotaseolaíocht Heilléanach.
Éigseach
learned
Níl fágtha anois de dheasghnátha bliantúla seo lár an gheimhridh ach go ndéanfaidh Balor Críonna Eagnaí Éigseach tuar agus tairngreacht faoi imeachtaí na bliana atá romhainn amach.
páipéir léannta
learned papers
Bhí sé i mo chinniúint go mbeadh orm leanúint ar aghaidh ag obair, mar tá go leor acu nach bhfuil suim acu in aon rud ach amháin bheith ag úsáid na dteangacha chun páipéir léannta a scríobh, a shaothróidh turais saor in aisce dóibh go dtí an Mhongóil, agus áiteacha mar sin.
fear saoithiúil, seanchríonna, suadhach;
an accomplished, wise, learned man;
“Fear siosmaideach thú, a Bhaloir; fear seoigh fosta; fear saoithiúil, seanchríonna, suadhach; agus sin an tuige gur roghnaigh mé tusa as measc iriseoirí uile na Gaeilge chun an t-agallamh seo a chur orm.
fiosrach léannta
inquisitive and learned
Is duine fiosrach léannta é ach, thar aon rud, is duine daonna é agus is éachtach mar a chuireann sé é féin i láthair an léitheora.
bhí mo cheacht foghlamtha agam.
I had learned my lesson.
Ach bhí mo cheacht foghlamtha agam.
a foghlaimíodh
which was learned
Ach tá gach cosúlacht ar an scéal gur beag a foghlaimíodh ó theip Nice i leith.
fhoghlaim mé de ghlanmheabhair iad.
I learned them off by heart
Nuair a thosaigh mé ag dul go Rann na Feirste agus mé i mo dhéagóir, bhí mé sa rang ceoil ag Hiúdaí Pheaidí Hiúdaí agus chuir mé spéis
mhór in amhráin an cheantair sin – na cinn a thug Hiúdaí dúinn, d'fhoghlaim mé de ghlanmheabhair iad.
nach féidir é a theagasc nó a fhoghlaim.
that it can't be taught or learned
Agus cad faoin mhodh foghlamtha? Chuala mé gur dúirt damhsóir de chuid an tsean-nóis nach féidir é a theagasc nó a fhoghlaim.
Tá Gaeilge na leabhar agam féin,
I learned my Irish from books, ie not a native speaker
Tá Gaeilge na leabhar agam féin, mar sin, ar an drochuair, níl Gaeilge ag an gcuid is mó de na daoine a bhfuil aithne agam orthu.
Tá roinnt ceachtanna foghlamtha agam
I have learned some lessons
Tá roinnt ceachtanna foghlamtha agam faoi sin, mar tá a fhios agam go raibh mé i bhfad ró-uaillmhianach mar léiritheoir, nuair nach raibh mé eolach go leor ar an cheird, agus ag iarraidh rudaí a bhaint amach nach bhféadfaí a bhaint amach.
a bhfuil ardléann agus bua na dteangacha aige
who is learned and has a gift for languages
Tá an cluiche seo an-oiriúnach don léitheoir fásta a bhfuil ardléann agus bua na dteangacha aige ach ní fhéadfadh ach céatadán fíorbheag de dhaoine óga - iad siúd ar a bhfuil an leabhar seo dírithe - an t-imeartas focal a thuiscint ina
iomláine.
léannta
learned
Is fear millteanach brionglóideach
mé, agus imíonn m’intinn ar strae mar a bheadh leipreachán beag ann, agus roimh i bhfad, bhí mé ar shiúl leis na féileacáin in ionad a bheith sa léachtlann – an áit ba chóir domh a bheith, ag diúl isteach gach focail a bhí le rá ag na daoine léannta agus tábhachtacha seo.
ar fhoghlaim mé
all that I%u2019ve learned
Mar fhocal seirise
Is glas-stócach fós mé sna cúrsaí seo, gan aon agó, ach rinne ar fhoghlaim mé fonn foghlama breise a chothú ionam, rud a dhéanfaidh mé a luaithe a bheidh an chéad chúrsa eile ar siúl ag an bhfoireann fíona is fearr, Colm McCan is John McDonnell.
Ciall cheannaithe
a lesson learned
Ciall cheannaithe.
ceacht le foghlaim
lesson to be learned
Tá ceacht le foghlaim as seo.
D'fhoghlaim
learned
D'fhoghlaim tú ar scoil gurb é an dara stát is mó i SAM (tharla Alaska níos mó ná é).
stairiúil
learned
Ach an bhfuil aon chiall ag baint leis na hOgiek a aslonnú más rud é go mbeartaítear iad a thabhairt ar ais?
Fiú dá mbeadh ciall lena leithéid de bheart, fágann taithí stairiúil na nOgiek go bhfuil siad amhrasach faoi ghníomhartha na n-údarás.
léannta
learned
Ní nach ionadh más scannán léannta, draíochtach atá breactha aici.
d’fhoghlaimíos
I learned
B’shin é an ceacht is fearr a d’fhoghlaimíos tar éis teacht abhaile.
D'fhoghlaim
learned
D'fhoghlaim daoine i ndeisceart na Stáit Aontaithe cé chomh guaiseach is atá an druileáil dhomhain chéanna, ach ar ndóigh, bheadh deacrachtaí faoi leith ag aon obair san Artach beag beann ar dhoimhneacht an tobair.
foghlamtha
learned
Ach is blaiseadh foghlamtha é an tAbbas Kiarostami céanna.
d’fhoghlaimíos
I learned
Bhíos im’ dhalta aige tráth, im’ strapaire mothallach,
d’fhoghlaimíos a lán uaidh taobh leis an Abhainn Chaol.
d’fhoghlaim
learned
Agus é sna déaga, d’fhoghlaim Lula léamh agus scríobh.
D'fhoghlaimíomar
we learned
D'fhoghlaimíomar as na cinn atá foilsithe go dtí seo go raibh Aire Dlí agus Cirt na hÉireann féin amhrasach faoi eitiltí seachadadh urghnách tríd an tSionainn, go raibh an Vatacáin maslaithe ag iarratas na hÉireann eolas a fháil mar gheall ar shagairt phéidifileacha, agus nár chreid foireann taidhleoireachta Mheiriceánach i mBaile Átha Cliath an míniúchán a thug an Roinn Airgeadais dóibh faoi ráthaíocht na mbanc – agus níl iontu sin ach scata cáblaí a bhaineann le hÉirinn.
D’fhoghlaim
learned
D’fhoghlaim mé as reáchtáil na céad bhliana agus d’éirigh linn go breá ar fad.
ceacht foghlamtha
a lesson learned
Mar sin féin, tá an chuma ar an scéal go bhfuil ceacht foghlamtha ag na húdaráis agus tá céimeanna á nglacadh ag rialtas na Brasaíle a choscfadh ollthubáiste den chineál seo amach anseo.
fhoghlaim sí
she learned
"
Deir Caitríona gur fhoghlaim sí faoin pholaitíocht óna hathair Michael, ach i ndiaidh é bás a fháil.
ceacht foghlamtha
lesson learned
Tá daoine sa Lucht Oibre, nach bhfuil tiomanta ag cumhacht rialtais, a thuigeann go mba cheart don Lucht Oibre fanacht, ach is deacair nós a bhriseadh, cé go mba cheart go mbeadh an ceacht foghlamtha ag an Lucht Oibre, nach chun leasa an pháirtí mhionlaigh a bheith i gcomhrialtas sa tír seo.
ceacht foghlamtha
lesson learned
Tá daoine sa Lucht Oibre, nach bhfuil tiomanta ag cumhacht rialtais, a thuigeann go mba cheart don Lucht Oibre fanacht, ach is deacair nós a bhriseadh, cé go mba cheart go mbeadh an ceacht foghlamtha ag an Lucht Oibre, nach chun leasa an pháirtí mhionlaigh a bheith i gcomhrialtas sa tír seo.
D’fhoghlaim muid
we learned
D’fhoghlaim muid fuaimeanna na teanga tríd an aibitír hireagánach.
sular fhoghlaim sé
before he learned
Bhí an daonnacht seo agus an dáimh le daoine ar an ghannchuid ina chroí istigh sular fhoghlaim sé faoi na teoiricí polaitíochta a bhí taobh thiar den chur chuige a chleacht sé ó shin.
D’fhoghlaim sé
he learned
D’fhoghlaim sé féin agus a chuid deartháireacha Mick, Tom, Andrew agus John a gcuid ceoil óna n-athair Dinny.
foghlamtha
learned
Is iomaí teaghlach i gceantar láidir Ghaeltachta a fhaigheann an deontas iomlán, ní mar gheall go bhfuil Gaeilge ón gcliabhán ag na gasúir ach mar go bhfuil Gaeilge mhaith foghlamtha acu ón scoil agus súite ón dtimpeallacht Ghaeilge ina bhfuil siad ag maireachtáil.
d'fhoglaim mé
I learned
"*
Níor cúisiodh póilín ar bith mar gheall ar seo agus d'fhoglaim mé ceacht simpli ón lá sin faoi dhaonlathas sa Bhreatain: nil aon cheart agóide agat muna bhfuil tú i do faisisteach.
d’fhoghlaim muid
we learned
Sin ceacht amháin a d’fhoghlaim muid ó na taibhsí an tseachtain seo.
fhoghlaim
learned
Deir sé linn go neamhbhalbh gur fhoghlaim an tUachtarán a cuid Gaeilge in Odious Gael i nGleann Cholm Cille, áit a gcaitheann sí seachtain amháin in aghaidh na bliana.
Le ciall cheannaithe
having learned by experience
Le ciall cheannaithe, agus é fásta ina ailtire, tuigeann sé ansan nach dtugann bealach an Nádúir/na Caoithiúlachta aon fhaoiseamh don chréacht anama istigh.
a dhath foghlamtha acu
they’ve learned nothing
Is léir nach bhfuil a dhath foghlamtha acu ó shin! Cé nach bhfuil ionam ach amadán is nach mbím ag sceilpeadh ar na margaí ó lá go ló - .
ceacht le foghlaim uathu
a lesson to be learned from them
B’fhéidir go bhfuil ceacht le foghlaim uathu ag Gaeilgeoirí na Stát Aontaithe freisin, agus b’fhéidir fiú ag Gaeilgeoirí na hÉireann: ní neart go cur le chéile!
ceacht foghlamtha
a lesson learned
Is léir ón tríú scéim go bhfuil ceacht foghlamtha ag an bPolainn.
an chiall ceannaithe
learned sense
Bhí an chiall ceannaithe ag Páirtí an Lucht Oibre tar éis a threascartha san olltoghchán agus is beag an bhá a léirigh a dhúnghaois le muintir na mbád ó shin i leith.
d’fhoghlaim mise
I learned
**Balor:Cén áit ar fhoghlaim tú do chuid Gaeilge, a Chú Chulainn?**
Cú Chulainn: In Odious Gael, i nGleann Cholm Cille, a d’fhoghlaim mise mo chuid Gaeilge, a Bhaloir.
a d'fhoghlaim sé de ghlanmheabhair
which he learned off by heart
Óir samhlaím gur beag an tairbhe a bhain an té a bhí ag sluaisteáil stroighine ar láithreáin thógála Bhóthar Holloway as an trí véarsa de *The Lake Isle of Inisfree* nó an soinéad Shakepeareach a d'fhoghlaim sé de ghlanmheabhair ach chomh beag.
níor ghéill éigse na hEorpa
the learned of Europe didn’t accept
an chosmeolaíocht gheolárnach, níor ghéill éigse na hEorpa do thuairim sin Kopernik beag ná mór.
b’éigean d’aos léinn na hEorpa
the learned classes of E. had to
córas Tholamaeis, b’éigean d’aos léinn na hEorpa cruthúnais nua a sholáthar a bhréagnódh an teoiric seo agus a dhlisteanódh an t-údarás a bhí ag córas Thomalaeis roimhe sin.
bhfear léannta seo
this learned man
Ní raibh stad ná staonadh ón bhfear léannta seo agus é ag iarraidh iargúltacht an corpus liteartha Gaelach ón 19ú aois a dhíbirt.
D'fhoghlaim muid
we learned
D'fhoghlaim muid an tseachtain seo fosta gurbh éigean do David Ford, ceannaire Pháirtí an Alliance agus an tAire Cirt éirí as a chúraimí mar sheanóir sa dara Eaglais Preispitéireacha i nDún Ó gCorra mar gheall ar an tacaíocht a thug a pháirtí don phosadh comhghnéis, ach thug a ráiteas le fios go raibh sé ag vótáil chun leasa dream áirithe sa tsochaí a raibh leatrom a dhéanamh orthu agus ní mar thoradh ar a dhearcadh creidimh féin.
d’fhoghlaim mé ón dóigh ar chomharthaigh sé lena dhá láimh
I learned from how he gestured with his hands
”
D’fhiafraigh mé de, cad é an dóigh atá air anois agus d’fhoghlaim mé ón dóigh ar chomharthaigh sé lena dhá láimh, gur cuma leis faoin dá chois.
oiread sin le foghlaim uathu
so much to be learned from them
Tá oiread sin le foghlaim uathu, an dream éachtach eisceachtúil, is gur mór an peaca gan suí sa charr amárach, inniu, nó láithreach, agus an chuairt sin a thabhairt.
ní foláir nó gur fhoghlaim Wallace an tseift seo uaidh
W. obviously learned this trick from him
Rud tobann ab ea í an ghalántacht ina phrós agus ní foláir nó gur fhoghlaim Wallace an tseift seo uaidh.
d’fhoghlaim
learned
Ní ba thábhachtaí fós, d’fhoghlaim an Rianach feirmeoireacht i dtír thirim faoi stiúir Meehan agus bhain sé an-tairbhe as an gceird seo ina shaol abhus.
Bhí ceacht foghlamtha aige
he had learned his lesson
Bhí ceacht foghlamtha aige, áfach, agus mhol sé nach mbronnfaí cead pleanála ar an fheirm ar an bhonn go millfeadh sé áilleacht an tírdhreacha.
sílim gur fhoghlaim sí sin
I think she learned that
Deireadh sí i gcónaí 'seas suas duit féin” Sin an dearcadh a bhí aici agus sílim gur fhoghlaim sí sin ó Shasain.
ceachtanna le foghlaim go fóill
lessens were still to be learned
Cé go raibh beartais úra curtha i bhfeidhm ag na Gardaí ó shin, d'admhaigh an Coimisinéir go mb'fhéidir go raibh ceachtanna le foghlaim go fóill faoin mhéid a tharla san am atá caite.
na ceachtanna gur féidir a fhoghlaim
what can be learned
I ráiteas a thug an Roinn Dlí is Cirt faoin athbhreithniú do mo chomhghleacaí Sorcha Ní Mhonacháin dúradh go bhfuil an tAire Shatter ag feitheamh leis an tuarascáil:
- "Is ábhar do Choimisnéir na nGardaí iad téarmaí tagartha an athbhreithnithe ach díreofar ins an tuarascáil ar na ceachtanna gur féidir a fhoghlaim faoin dóigh a láimhseáileadh na gearáin.
fhoghlaim an stát ón gciseach
the state learned from the mess
B’fhéidir gur fhoghlaim an stát ón gciseach a rinne siad de choigistiú na bportach lagáin.
mbeadh ceacht foghlamtha aige
he’d have learned a lesson
I ndiaidh bliana, ba chóir go mbeadh ceacht foghlamtha aige, agus go gcuirfeadh sé fáilte roimh an channa Dutch Gold ag deireadh na seachtaine.
d’fhoghlaim siad
they learned
Ní iontas ar bith dá bhrí sin gur bhain siad amach cumas, cáil agus gradaim níos déanaí i spóirt na coraíochta, an iomraimh, na rothaíochta, na dornálaíochta agus an tarraingt téide, spóirt ar fheil an láidreacht, an aclaíocht agus na scileanna a d’fhoghlaim siad le linn a n-óige dóibh.
Tá cleas amháin foghlaimthe agam
I’ve learned one trick
Tá cleas amháin foghlaimthe agam leis an cheann is fearr a fháil ar na hainmhithe, idir bheag agus mhór.
tá ciall cheannaithe ag na daoine
the people have learned their lesson
I ngeall ar an teip seo, an dóigh ar theip orainn an daonlathas a cheartú agus a chothú tar éis na géarchéime, tá ciall cheannaithe ag na daoine – níl meas ar bith ag daoine ar an vóta, ar an rialtas, ná ar an daonlathas féin.
d’fhoghlaim sé ceird an táilliúra
he learned the tailoring trade
D’fhág sé an scoil agus d’fhoghlaim sé ceird an táilliúra ó fhear áitiúil agus gan é ach trí bliana déag d’aois.
nach raibh an rince céime tugtha liom i gceart
I hadn’t learned step dancing properly
Ní raibh mórán eile ag dul dó agus, ar feadh tamaill, déarfainn gur shíl roinnt daoine nach raibh ann ach nach raibh an rince céime tugtha liom i gceart! (gáire) Nuair a chonaic daoine ar ball go raibh gasúir go leor múinte ar an ealaín chéanna agam, thuig siad maith go leor ansin gur aicme ar leith ealaíne a bhí ann mar shean-nós.
de ghlanmheabhair
memorized, learned off by heart
Mar sin tá stór mór oideas agam de ghlanmheabhair.
le foghlaim
are to be learned
Tá ceachtanna i dtaobh an gheilleagair le foghlaim dar le John-Paul Mc Carthy ach éisteacht le Léachtaí Reith a thug Niall Ferguson le déanaí.
D’fhoghlaim
learned
D’fhoghlaim Robert McMillen téarma nua, ‘afáise iomlán’.
Tá méid nach beag le foghlaim ag an phobal trí chéile
the public has a fair amount to be learned
Tá méid nach beag le foghlaim ag an phobal trí chéile dar le Ciarán Mac Aonghusa.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
