"Is scéal é atá uafásach amach is amach, faoi chéasadh, olldúnmharú agus gabháil talún," a dúirt an t-údar agus gníomhaíoch comhshaoil George Monbiot i mBaile Átha Cliath le gairid.
Mar a dúirt an Taoiseach, ag caint dó ar an ábhar an mhí seo caite, "Imagine what the public would think of us if I referred Michael Collins (an TD a fuarthas ciontach le gairid as cuntas bréige a bheith aige lasmuigh den tír) the other day to a cumann in West Limerick to investigate him.
Thug mé féin cuairt ar an scoil le gairid agus chuir sé iontas orm an méid suime a bhí ag na scoláirí agus ag na múinteoirí sa teanga, agus an mhéin mhaith a bhí acu di.
An Cat Mara a tugadh ar dhuine de na daoine uaisle, fior-Ghaelacha ó Bhaile Átha Cliath a thug cuairt ar Chorca Dorcha le haghaidh na feise sa leabhar *An Béal Bocht *le Myles na gCopaleen, agus bhí brón orainn i Learpholl cloisteáil le gairid nach mbeidh An Cat Mara ag pilleadh anseo ó Bhaile Átha Cliath sa bhliain úr.
Tar éis an tsaoil, is colúnaí é agus ní íoctar a leithéidí mura bhfuil rudaí suimiúla le rá acu!
Nuair a bhuail mé leis le gairid bhí sos á thógáil aige óna chuid oibre san *Irish Times*, áit a n-oibríonn sé ar an Luan agus ar an Máirt.
"Cur chuige nua a theastaíonn agus feictear dom má dhéanann an tÚdarás (Údaráis na Gaeltacht) iarracht mhacánta agus fhónta an beartas forbartha a fógraíodh le gairid a chur i bhfeidhm, agus tacaíocht a fháil ó na pobail Ghaeltachta, go b'fhéadfaí an creimeadh a stopadh agus cothromaíocht nua teanga idir an Ghaeilge agus an Béarla a bhaint amach.
Má tá an duine a bhíonn sa phost de ghnáth tinn le strus, bí an-chúramach! I gceann tamaillín, beidh na fadhbanna céanna agatsa! Agus deirim é sin mar gheall ar thaithí dheacair a bhí agam féin le gairid.
Maidir leis an rialtas, tá siadsan ag rá nach raibh a fhios acu go dtí le gairid go raibh breabanna i gceist agus níor cuireadh fianaise os comhair an bhinse a thaispeáin go dearfach go raibh, ach tá go leor daoine nach gcreideann iad.
Moltaí
=======
Bheadh sé dodhéanta triall ar gach rud atá le feiceáil sa chathair ghalánta seo le linn cuairte gairide agus, mar sin, b’fhéidir gurbh fhiú liosta tosaíochtaí a dhéanamh roimh ré – rudaí nach féidir an chathair a fhágáil gan iad a fheiceáil – le pleanáil do chuairte a dhéanamh níos fusa.
Gearradh táille de os cionn €500 ormsa le gairid, cé nár tugadh an t-eolas a bhí uaim dom agus gur maíodh go mbeadh siad ábalta eolas ní ba theoranta a chur ar fáil gan mórán stró.
Nuair a labhair mé le Kruass le gairid ar an ghuthán, mhínigh sé dom gur chaith sé suas le bliain in Inis Meáin ag deireadh na gcaogaidí ag déanamh staidéir ar chóras fuaime na Gaeilge agus ag foghlaim na teanga, agus gur spreag an tréimhse sin é lena shaol a chaitheamh ag plé le teangacha mionlaigh atá i mbaol báis.
go bhfuil siad an-ghafa leis na fadhbanna éagsúla atá tagtha chun cinn le gairid.that they are very busy with the various problems which have come up recently
B’fhéidir gurb é is cúis lena n-easpa gnímh i dtaca le polasaithe a athrú ná go bhfuil siad an-ghafa leis na fadhbanna éagsúla atá tagtha chun cinn le gairid.
”**Proiséas Cruthaitheach**
Labhair mé le Mac Dhonnagáin le gairid faoin bpróiseas cruthaitheach ar thug sé féin agus a leathbhádóirí Ryan agus Conway faoi leis an cnuasach seo a chur ar fáil.
Cad é an rud a deir na daoine is gnóthaí ar domhan agus tuilleadh oibre á tairiscint dóibh?
“Cinnte,” a deir siad, agus ba é sin an rud a dúirt Donald Shaw le gairid nuair a iarradh air a bheith ina stiúrthóir ar an fhéile is fearr ceoil ar na hoileáin seo, Celtic Connections.
Dúirt an chéad fhear a luadh: “Chonaic mé scannán beag dar teideal *Once* le gairid agus thug sé an oiread sin inspioráide dom nach gcuirfeadh sé isteach orm mura mbeinn in ann scannán eile a fheiceáil ar feadh an chuid eile den bhliain.
más fíor do thorthaí staidéir chuimsithigh a foilsíodh le gairidif the results of a comprehensive study published recently are correct
(Paragraf 3)
** **
**Staidéar**
Tharla an eachtra áirithe seo in Missouri, Stáit Aontaithe Mheiriceá, ach is léir gur fadhb choitianta í an chibirbhulaíocht in Éirinn chomh maith, más fíor do thorthaí staidéir chuimsithigh a foilsíodh le gairid.
Is ait an tAthair an Saol!
Tá foireann curtha le chéile anseo i gCois Fharraige de bhuachaillí faoi 12 le mise mar bhainisteoir! Sea, táimse im bhainisteoir ar fhoireann sacair sa Ghaeltacht! Tá muid le páirt a thógáil i gcomórtas sacair a bheas ar bun le gairid mar chuid de Chluichí Pobail na Gaillimhe.
Tharla le gairid gur oscail mé leabhar nár léigh le fada an lá, leabhar faoin gcruitire cáiliúil Toirdhealbhach Cearbhallán: ‘Carolan The Life Times and Music of an Irish Harper’ le Donal O Sullivan 1958.
In ainneoin a ndúirt an tAire ar Raidió na Gaeltachta le gairid, bhí sé molta ag a Roinn go mb’fhéidir go mbeadh Enterprise Ireland freagrach i dtaobh fostaíocht a chruthú sa Ghaeltacht! Tá an chuma ar an scéal go bhfuil Roinn atá ceapaithe a bheith freagrach as an nGaeltacht ag sá na scine go feirc san aon áisíneacht Ghaeltachta atá againn.
Cheap fealsúnaithe agus aigneolaithe go dtí le gairid gur ar éigean a bhíonn leanbán comhfhiosach agus gur beag an cumas a bhíonn ann aon eolas ceart a chur ar an domhan.
Is follasach an tubaiste maidir leis na Pailistínigh gan amhras, ach go dtí le gairid, bhí muintir an Iarthair dallta ar an tubaiste seo ag a gcuid ciníochais agus claontacht na meán, dar leis.
De réir an tsuirbhé náisiúnta a rinne an tAthair Mac Gréil le gairid, tá seasamh ard ag an nGaeilge agus ag Gaeilgeoirí agus, ar ndóigh, is ionann stádas a bheith ag teanga agus rath a bheith ar theanga.
Rinne Ruairí Quinn pointe maith, ar chlár Vincent Brown le gairid, nuair a dúirt sé go bhféadfadh sé tarlú go mbeadh níos mó Teachtaí Dála ón eite chlé sa chéad Dáil eile ná mar a bheadh ag ceachtar den dá pháirtí eile.
Níorbh ionadh é mar sin gur fhógair Tony Burke, an tAire Comhshaoil sa rialtas náisiúnta, le gairid go gcuirfí scataí áirithe na gcóálaí atá faoi phriacal ar liosta náisiúnta oifigiúil na n-ainmhithe faoi bhagairt.
Ní féidir doineann ar leith a chur síos don athrú aeráide, ach chuir an spéirling Sandy, a bhuail Oir-Thuaisceart na Stát Aontaithe le gairid, daoine ag smaoineamh ar an fhíor-dhrochaimsir, atá, de réir cosúlachta, ag tarlú níos minice ná cheana.
Lá te, brothallach ag deireadh an gcúrsa a bhí ann i nGleann Loch, agus nuair a ghlac an scaifte sos ag carraig an aifrinn, in aice le Loch an Aifrinn, mhol Carrie dúinn léimnigh amach san uisce le haghaidh snámh gairid.
bainte amach againn le gairidwe(’ve) reached recently
Ach tá fianaise áirithe ann go bhfuil clochmhílte ar leith ar an mbóthar sin bainte amach againn le gairid, agus go bhfuil muid ag an bpointe diamhair úd nach bhfuil aon dul siar anois air.
Fuair sé moladh suntasach le gairid fiú ó Peter Robinson, ceannaire an DUP agus Príomh-Aire Thionól Thuaisceart Éireann, as a ról i gcothú na síochána ó Thuaidh.
Ag léamh alt sa bhforlíonadh gnó ar an Irish Times dom le gairid, chuireas spéis faoi leith in alt le Laura Slattery, ar saineolaí ar mhargaíocht sna meáin í.
Thugas faoi deara le gairid, go raibh Éamonn Gilmore agus Pat Rabbitte ag caint sna meáin roimh an toghcháin faoin bhfaoiseamh cánach a thabharfaidís do ‘middle Ireland’, ag am nach bhfuil a dhóthain cánach á bhailiú isteach le seirbhísí ceart leighis a sholáthar sna hotharlanna.
Foilsíodh leabhar le gairid a thugann léargas ar an bhua ó thaobh na healaíne de a bhí ag Sylvia Plath, an scríbhneoir cráite Meiriceánach a chuir lámh ina bás féin ag tús na seascaidí.
Ach i gcodarsnacht lom lena phrós géar, is duine gleoite é nach bhféadfá gan dúil a chur ann, mar a tharla do Chaoimhe Ní Laighin nuair a bhuail sí leis le gairid.
Agus comóradh cúig bliana déag Raidió na Life á cheiliúradh i mbliana, labhair Caoimhe Ní Laighin le bainisteoir an stáisiúin, Muiris Ó Fiannachta, faoin méid atá bainte amach ag an tseirbhís ó bunaíodh í agus faoin gcóisir “leictreach” a bhí ar siúl le gairid chun a breithlá a cheiliúradh!
Chonaic Ciara Nic Gabhann léiriú péintéireachta, ceoil agus scéalaíochta in éineacht le gairid, taispeántas a chuir ionadh agus áthas ar a raibh i láthair.
Léirigh pobalbhreith, a foilsíodh le gairid san Irish Times, gur mó tacaíocht Pháirtí an Lucht Oibre i measc an phobail ná mar atá ag aon pháirtí eile faoi láthair.
Dar le Donncha Ó hÉallaithe insíodh scéal na dtrioblóidí i dTuaisceart Éireann, le dhá scór bliain anuas, sa chlár faisnéise faoi Bhernadette Mac Aliskey (Devlin), a craoladh ar TG4 le gairid ach deir sé go bhféadfadh a dearcadh ar an bpróiséas síochána daoine óga a mhealladh i dtreo na cogaíochta arís.
Ceapann Donncha Ó hÉallaithe go bhféadfadh tábhacht thar na bearta a bheith leis an Lá Mór ar son na Gaeilge i mBaile Átha Cliath, agus leis an mórshiúl i gConamara le gairid ar son na teanga.