gan a theach a thaobhachtáil
not to approach his house
Ach dúirt sé leis féin ansin gur dóigh go raibh na seacht bhfainic curtha uirthi nó go raibh fógra beo tugtha di
gan a theach a thaobhachtáil ar a bhfaca sí riamh.
eastát áitiúil tithíochta
local housing estate
Is ealaín a spreagann machnamh an saothar atá tagtha as an chaidreamh deich mbliana atá ag an dánlann leis an
eastát áitiúil tithíochta, eastát Naomh Mícheál.
dTeach na nIonadaithe
House of Representatives
Tá dhá rud mhóra ar aigne aige na laethanta seo: téarma eile mar uachtarán, agus móramh sa Seanad agus i
dTeach na nIonadaithe ar feadh an ama.
an Teach Uachtarach
the Upper House
Ach ní bheinn ródhóchasach go molfaidh na páirtithe polaitiúla córas a chuirfeadh deireadh lena smacht féin ar
an Teach Uachtarach.
dTeach na nIonadaithe
the House of Representatives
Beidh toghchán ann do chuile shuíochán i
dTeach na nIonadaithe agus do thuairim is leath na suíochán sa Seanad.
teach íochtarach
the lower house
Is léir gur ag an gcomhrialtas nó ag an Lucht Oibre a bheas an lá sa
teach íochtarach.
tionscadail nua tithíochta
new housing projects
Cúpla glúin ó shin bheadh na *Navies* seo ag obair ar na
tionscadail nua tithíochta a bhí ag preabadh aníos sa Bhreatain, anois is ar pháirceanna glasa na hÉireann atá siad ag saothrú a gcoda.
Bhí luach airgid sa teach céanna
there was money's worth in the same house
Bhí luach airgid sa teach céanna.
Chlochráin
one confined to house or bed
"Tá bhur seanchairde Éamonn Ó Caoimhnis agus Máire Ní
Chlochráin ar ais agaibh, ach an bhfuil spás dóibh beirt anois go bhfuil Fat an Cóp ann fosta? Tá an oiread sin teachtaí neamhspleácha anois ann go bhfuil daoine in éadan dumpála agus daoine in éadan na ndaoine atá in éadan dumpála agus daoine atá ag gabháil a dhumpáil ar aon duine atá in éadan rud ar bith.
teach ceann tuí
thatched house
Níos faide ar aghaidh, tháinig mé ar Theach Synge,
teach ceann tuí inar fhan Synge agus é ag tabhairt cuairte ar an oileán idir 1898 agus 1901.
seo Mark isteach i lár an tí
Mark landed, arrived in the house
"Bí i do thost," arsa Ruth agus bhris gáire uirthi, agus bhí siad mar sin nó
seo Mark isteach i lár an tí.
fágfar i dteach na ngealt tú
you'll end up in the mad-house
An rud a deir mo chara Áine i gcónaí ná, "Ná bí ag smaoineamh air, nó
fágfar i dteach na ngealt tú.
teach corna féir
straw-bale house
Mar shampla, beidh rannpháirtíocht i gceist sa cheardlann chócaireachta a bheidh ar siúl agus nuair a bheimid ag tógaint
teach corna féir freisin.
tógáil tithe aonair
the building of individual houses
Tá an eagraíocht chaomhnaithe An Taisce, i gcomhar lena gcairde sna meáin chumarsáide (leithéidí Frank McDonald san *Irish Times*), ag rá go bhfuil sé thar am deireadh a chur le
tógáil tithe aonair faoin tír agus gur cheart go ndéanfaí na bailte tuaithe a fhorbairt.
ag roinnt tí liom
sharing a house with me
Beo!: An gcaitheann tú formhór do shaoil trí mheán na Gaeilge?
AH: Labhraím Gaeilge leis an fhear atá
ag roinnt tí liom.
ag aithris phort an Tí Bháin maidir leis An Iaráic
reciting the White House's tune regarding Iraq
Agus anois táthar ag cur aerfoirt na tíre ar fáil do aerfhórsa Mheiriceá agus
ag aithris phort an Tí Bháin maidir leis An Iaráic.
taidhleoirí Theach Uíbh Eachach
Ivy House diplomats
Seasamh claonta
=======
Is cinnte go bhfuil a gcúiseanna féin ag
taidhleoirí Theach Uíbh Eachach maidir leis an seasamh claonta atá á ghlacadh acu sa chogadh fuar idir Stáit Aontaithe Mheiriceá agus tíortha Moslamacha an Mheánoirthir agus thuaisceart na hAfraice.
Teach Laighean
Leinster House (An Dáil)
"
Arís in 2002 ní as
Teach Laighean a tháinig na fíor-mhórscéalta polaitiúla, ach as áit síos an bóthar, as laistigh d'fhallaí Chaisleán Bhaile Átha Cliath.
dódh nó tréigeadh 1,800 teach
1,800 houses were burnt or abandoned
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
ag ligean tithe ar cíos
letting houses
Ní fhéadfadh siad cónaí sa chathair féin de bharr go raibh an cíos chomh hard sin, agus diúltaíodh faoi dhó é nuair a ghlaoigh sé ar dhaoine a bhí
ag ligean tithe ar cíos i gceantar an Spidéil de bharr go raibh páistí aige.
i gclachain
in clusters of houses
Creidtear go raibh cónaí ar dhaoine timpeall ar na dúnta seo
i gclachain os cionn dhá mhíle bliain ó shin.
toscaire an Tí Bháin
the White House delegate
Íorónta go leor, rinneadh iarracht taipéis a léirigh macasamhail "Guernica", saothar cumhachtach Pablo Picasso, a chur i bhfolach in oifigí Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe ar na mallaibh nuair a bhí
toscaire an Tí Bháin, Colin Powell, ag déanamh cur síos ar na cúiseanna a bhí ag na Stáit Aontaithe dul chun cogaidh leis an Iaráic.
tithe itheacháin
eating houses
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
Teach na gCailleach
The Witches' House
Tá teach beag adhmaid ann fosta darb ainm
Teach na gCailleach, agus bréagáin taobh istigh de.
nuair a thabharfadh an ghrian coirnéal an tí
when the sun made its way around the corner of the house
Bhí snag beag sa ghaoth anois agus
nuair a thabharfadh an ghrian coirnéal an tí bheadh teas ann fosta.
ag déanamh ar an teach
making for the house/going towards the house
"A Dhaidí," a scairt sí agus í
ag déanamh ar an teach, "ná hith uilig é sula bhfaighidh mé a fhad leis.
tithíochta
housing
Tá eastát nua
tithíochta i Walton, Learpholl ainmnithe in ómós don scríbhneoir Éireannach Robert Noonan.
seamlas
slaughter-house
Ní féidir a bheith iomlán cinnte nach bhfuil tag nó lipéad bréagach curtha ar bheithíoch, cuir i gcás, agus ainmhí a bhfuil galar air á thabhairt chuig an
seamlas i ngan fhios don saol mór.
plódaithe le tithe
full of houses
Caithfidh mé a admháil go bhfuil Gaoth Dobhair
plódaithe le tithe agus gur bhuail an *"bungalow blitz"* gach áit ansin.
tithíochta
housing
Tá ceisteanna eile ag an gCeathrú Rua le díriú orthu agus is dócha gurb í cheist is mó a tharraing aird ar an mbaile le tamall ná ceist na
tithíochta agus stádas na Gaeilge i gcúrsaí pleanála.
scéim tithíochta poiblí
public housing scheme
Bheartaigh Comhairle Contae na Gaillimhe
scéim tithíochta poiblí, ina mbeadh 18 teach, a thógáil ar an gCeathrú Rua sa bhliain 2000.
ag tabhairt thart ceann chabhsa an tí
turning at the top of the lane to the house
Nuair a bhí sé
ag tabhairt thart ceann chabhsa an tí d'amharc sé sa scáthán agus chonaic sé a mháthair ina seasamh ag tóin an tí agus a bhocsa lóin ina lámh aici.
lámh leis an teach
beside the house
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
ar leaba an bháis i dtigh s'agam féin
who was on her deathbed in my house
Insím do Neil fá sheanaintín mo mhná céile, a bhí
ar leaba an bháis i dtigh s'agam féin ar feadh cúpla mí.
tithíocht
housing
I mBaile Átha Cliath, an áit a bhfuil an ganntanas is mó
tithíochta, níor tógadh ach thart ar 457 in aghaidh na bliana.
an ceart chun dídine
the right to housing
I measc na mórcheisteanna atá á bplé ag an choiste seo, tá an cheist ar chóir
an ceart chun dídine ag duine a chur isteach sa Bhunreacht nó an leor reachtaíocht nua le dul i ngleic leis an fhadhb.
teachín folctha
bath-house
Tá cúrsaí aicmithe á socrú leis an chomhairle contae, cúrsaí bunreachta agus cúrsaí tógála (
teachín folctha), agus tá pleanáil á déanamh don samhradh seo chugainn fosta.
i dteach ceann tuí
in a thatched house
Tógadh Paddy
i dteach ceann tuí ar an suíomh agus tá an teach sin mar chuid den ionad anois.
theach faire
wake house
Tá teach amháin cóirithe mar
theach faire agus tá daoine ina suí thart ar an chorp.
"aíonna" a thagann chun tí gan choinne
unexpected house guests
Ar na deacrachtaí eile a bhíonn i gceist agus a bhí le feiceáil sa scannán, tá árasáin bhrocacha, comharsana dainséaracha, agus
"aíonna" a thagann chun tí gan choinne.
in áit teachín
instead of a small house
Cuirtear in iúl i dtuairiscí den chinéal seo gur féidir, ar an bpraghas céanna, *villa *deas mór a cheannach in áit the ghalánta cois farraige,
in áit teachín, cur i gcás, i mBaile Átha Cliath 8 nó a mhacasamhail d'áit i gCorcaigh nó i nGaillimh.
sna tithe breátha faiseanta
in all the fine fashionable houses
Ach ar fhilleadh go Baile Átha Cliath dom dúirt cara liom gur in Coca Cola a cócaráileadh an liamhás
sna tithe breátha faiseanta ar fad in Sandymount an bhliain sin freisin.
ag trup trapáil thart fán teach
clattering about the house
Bhí mé i mo luí i mo leaba agus mé breá clúthar nuair a chuala mé mo mháthair
ag trup trapáil thart fán teach sula dtáinig an lá.
eastát tithíochta poiblí
a community housing estate
Beidh a fhios ag muintir an Choileáin ar an gCeathrú Rua go luath an mhí seo an bhfuil cead pleanála ag Comhairle Chontae na Gaillimhe chun
eastát tithíochta poiblí a thógáil san áit.
ag teacht sa chosán ar bhean an tí
getting in the woman of the house's way
*And there's more! *Níl ansin ach cuid de na hailt is cuimhin liom gan dul a ransú na n-iareagrán atá ag carnadh ar fud an tí (agus
ag teacht sa chosán ar bhean an tí a bhíonn ag iarraidh ord agus eagar a choinneáil orainn uilig sa bhaile chomh maith lena jab féin a dhéanamh).
ag teacht sa chosán ar bhean an tí
getting in the woman of the house's way
*And there's more! *Níl ansin ach cuid de na hailt is cuimhin liom gan dul a ransú na n-iareagrán atá ag carnadh ar fud an tí (agus
ag teacht sa chosán ar bhean an tí a bhíonn ag iarraidh ord agus eagar a choinneáil orainn uilig sa bhaile chomh maith lena jab féin a dhéanamh).
costas tithíochta
housing costs
Cé nach bhfuil an costas maireachtála i dTuaisceart Éireann ard - tá
costas tithíochta íseal go leor, cuir i gcás - ní féidir leat mórán airgid a shábháil agus an pá sin á shaothrú agat.
ghealbhan binne
house-sparrow
Déanann an bhó a cac agus go míorúilteach bíonn lón den scoth, méith, saibhir, cothaitheach ag an
ghealbhan binne a phreabann láithreach ó dhíon tí .
clubthithe
club houses
Ní théann bliain amháin thart gan na conspóidí bliantúla a bheith pléite go mion sna
clubthithe, sna tábhairní, sna meáin chumarsáide agus i gach comhluadar ina bhfuil na cluichí tábhachtach.
a réitigh an tslí chun an Tí Bháin dó
who cleared the way to the White House for him
Thug sé neamhaird ar chomhaontaithe sollúnta idirnáisiúnta ar nós Koyoto agus lean sé air go meidhreach ag cabhrú lena chuid cairde sna comhlachtaí ola
a réitigh an tslí chun an Tí Bháin dó.
eastát tithíochta
housing estate
Bhí roinnt mhaith oibrithe Caitliceacha ann, ón
eastát tithíochta in aice leis an mhonarcha den chuid is mó.
tógaimid tigh ar cíos
we rent a house
AÓF: Cén áit a ndéanann sibh cleachtadh mar sin, más as áiteachaí éagsúla sa tír sibh ar fad?
MNA: Tagaimid le chéile, de ghnáth sa Rinn, agus
tógaimid tigh ar cíos ar feadh cúpla seachtain agus bíonn cleachtadh den dá shórt againn ann!
AÓF: Is tú an t-aon bhean atá sa ghrúpa, i measc scata fear.
soláthar tithe sóisialta
supply of social housing
An mhí seo caite d'fhógair an rialtas polasaithe nua, polasaithe a d'fhéadfadh an
soláthar tithe sóisialta sa stát seo a mhéadú go mór.
chostas na ngnáth-thithe
the cost of ordinary houses
Ach ní léir go bhfuil aon ísliú, sa ghearrthéarma ar a laghad, i ndán do
chostas na ngnáth-thithe, costas atá ag méadú in aghaidh na bliana.
an líon tithe
the number of houses
Oireann sé go breá freisin do lucht tógála teorainn a bheith leis
an líon tithe a thógtar.
a mhaolódh an fás leanúnach ar phraghas tithe
that would moderate the continuous growth in house prices
Feicfear méadú cinnte ar an líon gnáth-thithe agus tithe sóisialta a thógfar sa stát seo sna blianta romhainn amach, ach is deacair a fheiceáil go bhfuil aon rud sna moltaí seo
a mhaolódh an fás leanúnach ar phraghas tithe sa tír.
tithe ceann tuí
thatched houses
Tá
tithe ceann tuí ann agus tithe amuigh freisin.
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
tithíochta
housing
Tá a rian sin le feiceáil fós ó thaobh
tithíochta, drochshláinte, easpa oideachais, agus ar bhealaí eile.
sa teach ba dheise daofa
in the closest house to them
Bhí deichniúr gasúr
sa teach ba dheise daofa agus bhí a súil ag Kylie agus Sorcha ar bheirt acu sin.
in dhá Theach na Comhdhála
in the two Houses of Congress
An Eite Dheas Chráifeach agus an Páirtí Poblachtach
=======
De réir *Theocracy Watch*, tá an Eite Dheas Chráifeach níos láidre ná mar a bhí riamh; tá éirithe leo líon na mball atá acu sa Pháirtí Poblachtach a mhéadú, agus tá tromlach ag an pháirtí sin anois
in dhá Theach na Comhdhála agus uachtarán coimeádach curtha acu sa Teach Bán.
ionsaíodh teach s'againn
our house was attacked
Rinneadh damáiste dár ngluaisteán,
ionsaíodh teach s'againn, caitheadh clocha orainn, agus bhíodh daoine ag scairteadh linn.
Theach na nIonadaithe
the House of Representatives
I Detroit, dúirt John Pappageorge, ball Poblachtánach de
Theach na nIonadaithe: "Mura ndéanann muid an vóta i Detroit a chur faoi chois, beidh am crua againn sa toghchán.
Teach na dTornapaí
Turnip House
Shíl mé go gcaithfeadh sé go raibh baint idir an teach agus mo chuid geansaithe, agus bhí an ceart agam!
Tá
Teach na dTornapaí suite ar imeall na mBeanna Boirche, agus b'eachtra bheag é an áit a bhaint amach.
Thig liom toirt tí a fheiceáil
I can see the shape of a house
Thig liom toirt tí a fheiceáil uaim sa dorchadas.
i bhfoisceacht scread asail den tigh
anywhere near the house
a thaiscemy dear
geallúintípromises
ag maíomh as an ngadhar nuaboasting about the new dog
breitheamhjudge
gadaíthief
i bhfoisceacht scread asail den tighanywhere near the house
ag drannadhsnarling
ag tafannbarking
go béasachpolitely
ó chianaibha while ago
tíosachsparing
caifeachwasteful
saoiwise man
agus go mbraithfidh tú ag baileand that you'll feel at home
púicfrown
malaíeyebrows
maitheasgood
gléas ceoilmusical instrument
coinneappointment
táillefee
trí bhonn airgidthree coins
as do mheabhairmad
breitheamhjudge
tinneas fiacailetootache
tolgcouch
barróghug
deinin dearmad ar an bpianI forget the pain
thithe aonair
one-off housing
Chomh maith leis sin, cuimhneofar ar a sheasamh i leith
thithe aonair faoin tuath, ceist nach bhfuil aon bhaint aici le bunghnó an Údaráis.
le go bhféadfaidís gnáth-theach a cheannach
so that they could buy an ordinary house
Tá postanna maithe acu, ach gan dóthain pá
le go bhféadfaidís gnáth-theach a cheannach i mbruachbhailte na hardchathrach féin de bharr praghsanna arda, arb iad na glúnta níos sine atá ag ceannach an dara nó an tríú teach mar infheistíocht dóibh féin is dá gclann is cúis leo cuid mhaith.
scéim tithíochta
housing scheme
SUSAN: Ní thig leat oidhreacht na hÉireann a scrios le
scéim tithíochta den chineál sin.
Rinne sí an teach a atógáil
she reconstructed the house
Rinne sí an teach a atógáil sa stíl nuachlasaiceach agus rinne sí na gairdíní a athdhearadh freisin.
Má scaoiltear le forbairt tithíochta
if the development of housing is allowed
"
Má scaoiltear le forbairt tithíochta i gceantair ar nós an Spidéil, gan cúrsaí teanga a bheith á gcur san áireamh, ní fada go bplúchfar an Ghaeilge in áiteanna mar é,” a deir sé.
ag maisiú bhallaí a thí
adorning the walls of his house
"Is breá liom a bheith ag iascaireacht, ag siúl cois cladaigh, ag seoltóireacht," a deir sé, agus tá pictiúir de húicéirí gleoite na Gaillimhe
ag maisiú bhallaí a thí.
i dTeach Laighean
in Leinster House
Mairfidh an heigeamaine, is cuma cé tá i gcumhacht
i dTeach Laighean agus cé acu tá ceannas ag an Dáil ar 26 nó ar 32 chontae.
pholasaí tithíochta
housing policy
Tá conspóid ar siúl in Dingle i Learpholl faoi láthair atá ag díriú aird an phobail sa tír seo ar
pholasaí tithíochta an rialtais.
d’athchóirigh lucht déanta an chláir faisnéise “Tonight” seanteach
the makers of the documentary programme 'Tonight' refurbished an old house
“Seafóid,” a deir siad sin atá i gcoinne an phlean agus, leis sin a chruthú,
d’athchóirigh lucht déanta an chláir faisnéise “Tonight” seanteach in Dingle taobh istigh de cheithre seachtainí ar chostas £18,000 (www.
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
róghar do thithe
too close to houses
Ach níos suntasaí ná sin, mhaígh sé gur cheart diúltú dó mar gur sháraigh sé Treoir Seveso 11 maidir le haistriú substaintí contúirteacha siocair go raibh suíomh an chríochfoirt
róghar do thithe.
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
Teach túir
tower house
Teach túir mór agus bábhún, nó clós cosanta, atá ann.
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
thithe aonair
one-off houses
Cad a bheidh le léamh sna nuachtáin sa bhliain 2015?
“Praghas an leictreachais: ardú 40% ó 2005”
“Seirbhís eitleáin nua ó Phort Láirge go dtí an Iaráic”
“Ba
thithe aonair faoin tuath 50% de na foirgnimh nua a tógadh anuraidh”
“Is gá do níos mó daoine bheith ag obair in dhá nó i dtrí phost chun bheith in ann maireachtáil”
“Idirthréimhse Eagnaí”
=======
Léireoidh na rialtais ceannasaíocht agus cuirfidh siad béim ar úsáid fuinnimh a ísliú agus foinsí nua fuinnimh a fhorbairt.
D’fhéadfadh sí an teach a lasadh
she could set the house alight
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
D’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
ba bheag nár uchtaigh muintir an tí mé sa deireadh
the people of the house nearly adopted me in the end
Chaith mé tamall ag obair i bpub ansin agus
ba bheag nár uchtaigh muintir an tí mé sa deireadh!”
Nuair a d’fhág sí Oileán Chléire tháinig sí ar ais go Baile Átha Cliath agus ghlac sí post le AIB.
sa tseanathig
in the old house
Chomh maith leis sin chaomhnaigh muintir Uí Shé, muintir mo chéile, na maisiúcháin Nollag éagsúla agus seanachártaí Nollag
sa tseanathig atá dhá chéad bliain d’aois agus chomh tirim le snaois.
a taifeadadh i seantigh
which was recorded in an old house
AÓF: Tá seisiún ceoil ann
a taifeadadh i seantigh.
chaomhnaigh muintir Uí Shé an seanathig
the Ó Sé family preserved the old house
MNíB: Fé mar a dúrt,
chaomhnaigh muintir Uí Shé an seanathig mar ní raibh aon mhuirear ar James O’Shea, Lios na Graí agus ní raibh éinne ag rá leis *Marley* a chur ar an urlár ná *beauty board *a chur ar na fallaí ná “caith amach an seanachlog san”, “caith uait na lampaí íle”, “tabhair an *sacred heart lamp* don lucht siúil”.
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
D’fhéadfadh sí an teach a lasadh
she could set the house alight
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
D’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
údarás títhíochta
housing authority
"Eagraíonn muid cruinniú leis na dreamanna uilig a bhfuil baint acu leis an fhadhb: na póilíní, an t-
údarás títhíochta, an cumann pobail - agus déanann muid iarracht dul chun cinn a dhéanamh," a dúirt Margaret.
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
sa tigh
in the house
Bhí an píosa céanna de ghlanmheabhair agam, ní hamháin toisc gur minic a sheinneadh Pádraig é ach freisin toisc gur seinneadh an leagan álainn ar *Ó Riada sa Gaiety*
sa tigh go mion minic.
deontas tithíochta
housing grant
Níl gar a shéanadh gurbh iomaí lanúin a bhí buíoch as an
deontas tithíochta sna blianta a chuaigh thart.
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
sa tigh
in the house
Bhí an píosa céanna de ghlanmheabhair agam, ní hamháin toisc gur minic a sheinneadh Pádraig é ach freisin toisc gur seinneadh an leagan álainn ar *Ó Riada sa Gaiety*
sa tigh go mion minic.
stáblaí an tseantí
the stables of the old house
Taispeántais
=======
Is iarsmalann bheag bhríomhar é an t-ionad oidhreachta, atá suite san áit a raibh
stáblaí an tseantí.
tithe na n-inimirceach Turcach
the houses of the Turkish immigrants
Cuireadh
tithe na n-inimirceach Turcach sa nGearmáin trí thine agus níor caitheadh an Ghearmáin amach as an gclub.
fágadh trian de na tithe gan díon
a third of the houses were left without a roof
In Innisfail
fágadh trian de na tithe gan díon agus ar a laghad 2,000 duine gan dídean.
stáblaí an tseantí
the stables of the old house
Taispeántais
=======
Is iarsmalann bheag bhríomhar é an t-ionad oidhreachta, atá suite san áit a raibh
stáblaí an tseantí.