úinéireacht tí
home ownership
úinéireacht tí
=======
In ainneoin an bhochtanais go léir, tá an ráta is airde
úinéireacht tí sna Stáit Aontaithe go léir i West Virginia.
as go brách leo abhaile
off they go home
Ansin, chomh luath is a bhíonn siad in uiscí na hIodáile, léimeann siad isteach i mótarbhád a bhíonn ag fanacht leo agus
as go brách leo abhaile.
bheith bailithe linn abhaile
gone off home
Cén bhrí ach gur dhóbair mé féin agus mo bhean chéile
bheith bailithe linn abhaile leathuair roimhe sin.
dteach banaltrais
nursing home
Ba dheacair liom amharc mo shúl a chreidiúint mar go raibh sé socraithe i m'intinn agam nach bhfeicfí sa Lodge arís go brách é ó d'éirigh le Helen is le Dónal a theacht ar shocrú leis agus é a ruaigeadh isteach i
dteach banaltrais as a mbealach.
ar an fhód dúchais
on home soil
Dhírigh sí a hintinn ar fhoghlaim na Gaeilge chomh maith agus í ar ais
ar an fhód dúchais.
cosúil mar a bheinn sa bhaile
as I would be at home
Bhí mé ag amharc amach ar an fharraige
cosúil mar a bheinn sa bhaile ach chaith mé fada go leor ann.
Phill sí ar an fhód dúchais
she returned to her home place
"
Phill sí ar an fhód dúchais agus phós fear as ceantar na gCnoc, an áit arbh as a máthair féin.
teach altranais
nursing home
Tá na rataí fáiscthe anois ar an
teach altranais nua do dhaoine aosta an cheantair.
ar a bhealach bacánach bachallach abhaile
on his limp crooked way home
Tá súil ag Balor an tÍoltóir Ilteangach nach mbeidh an rud céanna le rá aige i mbliana agus a bhí le rá aige anuraidh agus é
ar a bhealach bacánach bachallach abhaile ón Daingean ina charbad: "Bhí an tErectus sin ina cockup!"
Nóta ón eagarthóir: Bhí an t-alt seo dhá uair chomh fada go dtí go ndeachaigh *highlighter *buí an phóicín cúil i mbun oibre.
tithe saoire
holiday homes
Ceann de na rudaí a chloisfeá ráite go minic faoi Dhún Chaoin anois is ea go bhfuil níos mó
tithe saoire ná gnáth-thithe cónaithe ann, rud atá fíor.
phill go leor ar a bhfód dúchais
many returned home
Nuair a d'éirigh obair fairsing ó 1970 ar aghaidh, siocair na monarchain i nGaoth Dobhair,
phill go leor ar a bhfód dúchais.
úsáideoirí baile
home users
úsáideoirí baile
=======
Deirtear go bhfuil margadh ann i measc
úsáideoirí baile do bhandaleithead leathan freisin - ach is beag fianaise de seo atá ann.
d'fhaigheadh sé síob abhaile
he used to get a lift home
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
tithe altranais
nursing homes
Cé go bhfuil
tithe altranais do sheandaoine le fáil in Éirinn, agus grúpaí gníomhaíochtaí a dhéanann freastal ar riachtanais daoine níos sine, níl an bhéim chéanna ar phobail lánaimseartha cónaithe atá cruthaithe go speisialta do lucht scoir.
nóisean an bhaile
the notion of home
Déanann ollionaid mar The Villages, a bhfuil a bhformhór lonnaithe i ndeisceart na Stát Aontaithe ar fad, creimeadh ar an snaidhm idir baill éagsúla teaghlach agus
nóisean an bhaile.
an baile foirfe a aimsiú
to find the perfect home
Ach dealraíonn sé ó mhana The Villages, "An Baile is Cairdiúla i Florida do Lucht Scoir", go bhfuil daoine de shíor ag iarraidh
an baile foirfe a aimsiú, ag iarraidh an chuid dheireanach sin den bhrionglóid *clichéd *Mheiriceánach a bhaint amach.
nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhaile
that Paddy wouldn't try to come home
Praghas: €25 (clúdach crua)*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
bailithe le chéilegathered together
bhriseadh lárthéarmamid-term break
ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight
as go brách leisoff he went
ina sámhchodladhsound asleep
clagarnachclatter
liúigh Patrick féinPatrick himself yelled
den chosán bristeof the broken pavement
foscadhshelter
tolgcouch
phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded
rinne lámhachánshe crawled
dallógablinds
leathorlachhalf an inch
grúpa confachan angry group
idirboth
ag béiceachshouting
casúrhammer
tairnínails
cláir adhmaidwooden boards
gráscardisorderly mob
bosca na bhfiúsannathe fuse box
lúth na ngéagthe power in her limbs
marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear
crógachtbravery
cinnireachtleadership
fuaraigeantacool-headed
ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner
ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters
as a támhnéal faitísfrom her trance of fear
ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys
shín amach a cosshe extended her leg
Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped
a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted
i mbaol a mbáisin danger of being killed
scanraithe as a mbeathascared to death
trost na mbrógthe tramp of the shoes
carr coimhthíoch bána strange white car
go tráthrialtaregularly
nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home
róchontúirteachtoo dangerous
í ar a díchealldoing her best
ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion
leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency
barúilidea
gluaiseachtaímovements
i bhfianaisein light of
nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit
drogallreluctance
an t-aon chosaintthe only protection
Ionad Altranais
nursing home
Mí na Bealtaine seo caite, ghlac sí páirt i dtrí mharatón siúil trí lá as a chéile, 26 míle gach lá, d'Ospís an Fheabhail i nDoire agus don
Ionad Altranais atá á thógáil faoi láthair i nGaoth Dobhair.
Theach na bPiarsach
the Pearse family home
Bhí sé ina bhall, mar shampla, de choiste a rinne athnuachan ar
Theach na bPiarsach ar Sráid an Phiarsaigh.
thithe banaltrais
nursing homes
Thug mé cuairt ar
thithe banaltrais agus bhuail mé le daoine deasa ansin, ach ní raibh Gaeilgeoir ar bith ina measc.
bhí orm filleadh abhaile
I had to return home
D'fhás an cairdeas eadrainn ach
bhí orm filleadh abhaile.
in áit do ghnáthleathanaigh baile
in the place of your usual home page
com" isteach i do bhrabhsálaí idirlín, feicfidh tú suíomh ag comhlacht i Hong Kong atá tar éis an t-ainm sin a cheannach - suíomh dána a dhéanann iarracht é féin a chur
in áit do ghnáthleathanaigh baile.
muna labhraítear teanga sa mbaile
if the language isn't spoken at home
Is ionann é sin agus a rá
muna labhraítear teanga sa mbaile, nach labhraítear í ar chor ar bith - rud nach féidir a rá i dtír ilchultúrtha.
ar a shlí abhaile
on his way home
An ceann ar chuimhnigh sé uirthi ná "Cén t-am é?" agus bhí sé chomh sásta sin leis féin gur thosaigh sé ar cur na ceiste ar na daoine ar an tsráid agus é
ar a shlí abhaile.
cé go mbraitheann sé uaidh an baile
although he misses home
Thug sé le fios go láidir go bhfuil sé breá sásta a bheith lonnaithe i mbruachbhaile de chuid Los Angeles agus,
cé go mbraitheann sé uaidh an baile, go bhfuil sé ar a shuaimhneas ansin mar sin féin.
muna labhraítear teanga sa mbaile
if the language isn't spoken at home
Is ionann é sin agus a rá
muna labhraítear teanga sa mbaile, nach labhraítear í ar chor ar bith - rud nach féidir a rá i dtír ilchultúrtha.
leis an bhfód dúchais
with the home sod
An nasc deireanach
leis an bhfód dúchais anois faoin bhfód céanna.
theach saoire
holiday home
Baineadh úsáid as seomra i seanteach atá mar
theach saoire ag na mná rialta.
Caol díreach abhaile
straight home
Caol díreach abhaile ansin arís go ngabhfadh sé a chodladh, go mbeadh sé réidh don lá arna mhárach.
i dteach altranais
in a nursing home
Deirtear go bhfuil Henrietta Wilkins, a d'oibir uaireanta fada i monarcha milseán i mBrooklyn agus Wilkins ag éirí aníos, ina cónaí
i dteach altranais i Queens.
dlí Rialtais Dúchais
Home Rule law
Sa bhliain 1948, tháinig na Faróigh agus na Danmhargaigh ar chomhréiteach: rinneadh
dlí Rialtais Dúchais a achtú a thug i bhfad níos mó cumhachtaí don rialtas áitiúil.
B'fhéidir go bhfillfead abhaile
pehaps I'll return home
Tá Dún Chaoin i bhfad ó gach áit!
B'fhéidir go bhfillfead abhaile am éigin sa todhchaí ach níl aon phleananna agam go fóill.
aige baile
at home
Do bhí cúpla ceacht agam ach d'fhoghlaimíos an chuid is mó de mo chuid ceoil ag seinnt sna seisiúin
aige baile agus i mBaile Átha Cliath.
faigheann cos ar siúl rud nach bhfaigheann cos ina cónaí
a traveller experiences things the stay-at-home doesn't
Bhí ceo bruithne ann anois agus bhí an ghrian ag gabháil siar agus ba deacair a chreidbheáil go raibh a dhath níos fearr ar chlár na cruinne ná a bheith ar bord loinge agus tú i dtús d'aistir nó, mar a deirtear, "
faigheann cos ar siúl rud nach bhfaigheann cos ina cónaí.
sa bhaile
in the home
Rinne muid suirbhé ar na mallaibh ar labhairt na Gaeilge
sa bhaile, agus thaispeáin sé gurb iad an naíscoil agus an bhunscoil innill na beochta maidir leis an Ghaeilge i nDún Pádraig.
ag briseadh chun an bhaile
dying to go home
Ní raibh sí ar an chúrsa Gaeltachta ach an lá amháin nuair a bhí sí
ag briseadh chun an bhaile.
ar a slí abhaile
on their way home
Neamhaird
=======
Mar is eol do dhuine ar bith a bhí i Londain, bíonn deifir ar dhaoine ansin i gcónaí, go mór mór
ar a slí abhaile ag deireadh an lae, agus ní raibh daoine sásta aird a thabhairt ar rabhadh Angie.
cuireadh an ruaig ar ocht dteaghlach Moslamach as a gcuid tithe
eight Muslim families were forced out of their homes
An bhliain seo caite,
cuireadh an ruaig ar ocht dteaghlach Moslamach as a gcuid tithe.
iarbhaile
former home
Le linn do na healaíontóirí a bheith san Afganastáin, áit ar chuir an Imperial War Museum i Londain iad tar éis thitim réimeas an Taliban in 2001, thóg siad grianghraif den teach agus rinne siad físeán digiteach astu, chun cur ar chumas cuairteoirí a mbealach a dhéanamh thart ar
iarbhaile bin Laden ag úsáid luamháin stiúrtha.
Bítear ag súil leis bheith sa bhaile
he is expected to be home
Bítear ag súil leis bheith sa bhaile arís ag am áirithe tráthnóna don dinnéar ach ní mar sin a bhíonn; buailtear cnag ar an doras, cuirtear an drochscéala in iúl agus athraítear saol an teaghlaigh sin go deo.
úsáideoirí baile
home users
Tá tuairim is 100,000 custaiméir acusan agus is
úsáideoirí baile 65,000 den dream sin.
agus go mbraithfidh tú ag baile
and that you'll feel at home
a thaiscemy dear
geallúintípromises
ag maíomh as an ngadhar nuaboasting about the new dog
breitheamhjudge
gadaíthief
i bhfoisceacht scread asail den tighanywhere near the house
ag drannadhsnarling
ag tafannbarking
go béasachpolitely
ó chianaibha while ago
tíosachsparing
caifeachwasteful
saoiwise man
agus go mbraithfidh tú ag baileand that you'll feel at home
púicfrown
malaíeyebrows
maitheasgood
gléas ceoilmusical instrument
coinneappointment
táillefee
trí bhonn airgidthree coins
as do mheabhairmad
breitheamhjudge
tinneas fiacailetootache
tolgcouch
barróghug
deinin dearmad ar an bpianI forget the pain
gan dídean
without a home
MÁNAS: Ach smaointigh ar na daoine bochta
gan dídean.
breac le tithe saoire
dotted with holiday homes
D'fhág neart an phunta Sterling a rian ar thírdhreach Ghaeltacht Thír Chonaill, atá
breac le tithe saoire ar le bunadh na sé chontae iad den chuid is mó.
cumha baile
home-sickness
AÓF: An raibh sé deacair bheith ag taisteal an t-am ar fad? An raibh
cumha baile ort?
BNicG: Airíonn tú uait do mhuintir, do chairde agus an gnáthrud i gcónaí, ach tá a fhios agat gur deis iontach é an rud atá ar siúl agat.
ar tí aghaidh a thabhairt ar an bhaile
about to head home
Ar mhaidin an 11 Meán Fómhair, bhí sé
ar tí aghaidh a thabhairt ar an bhaile tar éis an oíche a chaitheamh ar dualgas.
i gcian is i gcóngar
far away and at home
Áirítear é fosta ar cheann de na sléibhte is deise sna Beanna Beola, sliabhraon a chuireann eiteoga ar lucht siúl sléibhe agus dreapadóireachta
i gcian is i gcóngar.
i gcian is i gcóngar
far away and at home
Roimh na seascaidí bhí daoine ag brath ar na nuachtáin agus ar an raidió chun léargas a thabhairt dóibh ar chluichí móra agus ar ócáidí spóirt
i gcian is i gcóngar.
abhus agus i gcéin
at home and abroad
Tá bronntanas ar leith ag Balor do Dhaithí Mac Cárthaigh, Uachtarán Chónra na Gaeilge, é siúd a chuireann sé mhilliún teachtaireacht ríomhphoist amach in aghaidh an lae chuig muintir na Gaeilge
abhus agus i gcéin.
teach altranais
nursing home
”
Tá dhá dlúthdhiosca salm eisithe ag muintir Back Free Church agus an brabús ag dul chuig
teach altranais agus ospís darb ainm Bethesda.
chinn sé ar fhanacht sa mbaile
he decided to stay at home
Theastaigh ón gclub ab fhearr sa tír sin ag an am - Nottingham Forest, faoina mbainisteoir caithréimeach Brian Clough - go gcláródh Mac Uí Ailín leo ach
chinn sé ar fhanacht sa mbaile.
fíorarán baile
genuine home-made bread
Bhí féiríní eile le nochtadh ag an mbéile:
fíorarán baile: “Sheboygan Hard Rolls” a cheannaigh Emil go speisialta ó bhácús Gearmánach i Sheboygan.
taifeadtaí baile
home recordings
Ní nach ionadh, fidléireacht den chuid is mó atá ar fáil -
taifeadtaí baile de cheoltóirí áitiúla, den ghnáthbhunadh a d’fhás aníos leis na damhsaí baile agus le stíl shainiúil cheoil nach bhfuil cloiste ach ag scaifte beag daoine.
taifeadtaí baile
home recordings
Ní nach ionadh, fidléireacht den chuid is mó atá ar fáil -
taifeadtaí baile de cheoltóirí áitiúla, den ghnáthbhunadh a d’fhás aníos leis na damhsaí baile agus le stíl shainiúil cheoil nach bhfuil cloiste ach ag scaifte beag daoine.
ón Roinn Gnóthaí Baile
from the Department of Home Affairs
D’imigh na míonna thart agus níor chuala mé faic
ón Roinn Gnóthaí Baile, cé go raibh mé féin agus Ronnie ag scríobh chuig a chéile.
filleadh abhaile
returning home
Ach ansin, mhothaigh mé mar nach raibh mé i ndiaidh an áit a fhágáil in aon chor -
filleadh abhaile a bhí ann.
ag scaipeadh a gcuid físeán baile féin
distributing their own home videos
Agus tá a lán daoine
ag scaipeadh a gcuid físeán baile féin saor in aisce freisin.
ar chláracha físeán baile
on home video shows
Tá a lán físeán grinn foilsithe ag daoine cheana féin – cosúil leis na cinn a bhíonn le feiceáil
ar chláracha físeán baile ar an teilifís (nó “home video show”).
insliú tí
home insulation
D’fhéadfaí é sin a dhéanamh trí
insliú tí níos fearr, córas iompair phoiblí níos éifeachtaí nó pleanáil baile agus tuaithe níos fadtéarmaí.
is líonmhaire i bhfad na tithe saoire
holidays homes are a lot more numerous
Dá bharr seo
is líonmhaire i bhfad na tithe saoire i mbailte fearainn áirithe ná na tithe a bhfuil cónaí buan iontu i rith na bliana.
nár chuas abhaile riamh
that I never went home
“Is mó tráthnóna a chaitheas leis anseo sa choláiste agus, go deimhin, turasanna ar ospidéal ó am go ham agus mar sin agus caithfidh mé a rá
nár chuas abhaile riamh á rá liom féin, ‘Bhuel, tá an tráthnóna curtha amú agam.
fáilte ghlórach abhaile
a noisy welcome home
Chuir fiche míle duine
fáilte ghlórach abhaile roimhe ag ceolchoirm ina chathair dhúchais an lá céanna a shlánaigh sé cúig bliana is dhá scór.
dá bhfanfaidís sa bhaile
if they stayed at home
Daoine iad seo a bheadh ina gceannairí pobail
dá bhfanfaidís sa bhaile agus a bheadh gníomhach i gcúrsaí teanga, ealaíne, agus drámaíochta, b’fhéidir.
áras seandaoine
an old people's home
“Fuair mé glao tamall ina dhiaidh sin ó fhear a mhínigh dom gurbh é a sheanathair marbh an seanduine cráite agus, nuair a chonaic mise é, go raibh sé i ndiaidh a bhean chéile a chailleadh bliain roimhe sin agus gurbh éigean dó bogadh isteach in
áras seandaoine i mBré.
dár mealladh ar ais abhaile.
enticing us back home.
Titeann báisteach – an aimsir
dár mealladh ar ais abhaile.
i dtaithí ar ghabháil abhaile
used to going home
Níl an Tíogar
i dtaithí ar ghabháil abhaile gan rud inteacht ina ghlaic – corn, nó cúpla milliún dollar – is é an dá mhar an chéile dó sin é nó ní thig leis a chuid corn nó a chuid milliún a chuntas.
agus an baile a shroicheadh arís
and to reach home again
Mar is eol do chách, is minic drochaimsir, idir bháisteach is
fhuacht, ar lá na féile náisiúnta agus ba ghearr gur thuig daoine ar fud na tíre go mba thaitneamhaí agus go mba shaoire fanacht sa mbaile ar a gcompord agus breathnú ar na cluichí ar an teilifís ná taisteal go Baile Átha Cliath, suí nó seasamh sa bhfuacht
agus an baile a shroicheadh arís faoi dhorchadas na hoíche.
bogadh isteach i dteach altranais
to move into a nursing home
Tá sé i gceist réimse seirbhísí a chur ar fáil chun nach gá dóibh
bogadh isteach i dteach altranais ach gur féidir aire a thabhairt dóibh ina mbaile féin.
cúnamh baile, béilí ar rothaí agus seirbhísí cúraim lae
home help, meals on wheels and day-care services.
Meastar go gcuirfear €100 milliún ar fáil chun go mbeidh teacht ag seandaoine ar sheirbhísí altranais agus teiripeacha,
cúnamh baile, béilí ar rothaí agus seirbhísí cúraim lae.
ar chúram i dtithe altranais príobháideacha,
on care in private nursing homes,
In ainneoin go n-íocann teaghlaigh suas le €800 ar an mheán sa tseachtain
ar chúram i dtithe altranais príobháideacha, is minic a bhíonn an cúram sin ar chaighdeán an-mhíshásúil.
i gcás sciar mór d'othair na dtithe altranais
in the case of a large share of the nursing home patients
Tá sé riachtanach, mar sin, feabhas agus forbairt a dhéanamh ar na seirbhísí atá ar fáil don dream seo agus pleanáil cheart fhadtéarmach a dhéanamh chun a chinntiú nach ndéanfar faillí ina gcuid riachtanas, mar atá ag tarlú
i gcás sciar mór d'othair na dtithe altranais faoi láthair.
gur cuireadh abhaile é lena éadaí a athrú
that he was send home to change his clothes
Bhí scéal ann gur fhreastail sé ar scoil, Coláiste na Carraige Duibhe, sna héadaí céanna,
gur cuireadh abhaile é lena éadaí a athrú ach nuair a d’fhill sé go raibh culaith oíche eile á caitheamh aige!
Teip ar an sprid
Tháinig deireadh leis an ngrúpa ag Live Aid ach tá sé soiléir ón DVD agus ó leabhar Geldof, *Is That It?*, go raibh sprid an ghrúpa ag teip ar feadh roinnt blianta sula stopadar.
ina dteach cónaithe
in their home
Bhí bratach – trídhathach na Spáinne agus na focail “International Brigade” inscríofa air – á hiompar acu a rinne Lola go speisialta don ócáid
ina dteach cónaithe i Neasden, Londain.
sa teach téarnaimh
in the convalescence home
Tá Airbus
sa teach téarnaimh fós tar éis na moilleanna tubaisteacha a cuireadh ar tháirgeadh a eitleáin ollmhóir, an A380.
thiomáinimis abhaile
we used to drive home
Ba chuid den chultúr é; thaitin sé linn agus bhíodh craic againn agus
thiomáinimis abhaile ina dhiaidh.
baile úr Thaisce Cheol Dúchais Éireann.
the new home of the Irish Traditional Music Archive.
Smaoinigh mé ar dhán Mary Howitt nuair a shiúil mé isteach in uimhir 73 Cearnóg Mhuirfean i mBaile Átha Cliath,
baile úr Thaisce Cheol Dúchais Éireann.
ag seinm na bhfonn a chleachtadh siad sa bhaile
playing the tunes they used to practise at home
Maireann na glúnta atá imithe ar shlí na firinne taobh istigh de na ceithre bhalla seo, iad ag amhránaíocht agus ag seinm agus ag déanamh céimeanna damhsa – tincéirí; réaltaí pop; aithreacha agus máithreacha agus a muiríní
ag seinm na bhfonn a chleachtadh siad sa bhaile sular chuir an teilifís ina dtost iad; buíonta céilí i Londain na 50í; fidléirí uaigneacha Nua-Eabhrac; tá siad uilig anseo.
a gcuid siamsaíochta a dhéanamh ina dteach féin,
to do the entertaining in their own home,
Bhí tuairisc ar an chlár raidió “Drivetime” le gairid faoi bheirt fhear as deisceart Chill Chainnigh arbh éigin dóibh scairt a chur ar thacsaí ó chathair Phort Láirge le hiad a thabhairt abhaile, cúpla míle slí siar an bóthar! Is cuma cé mhéad seanmóireachta a dhéantar faoi a bheith ag tiomáint faoi thionchar deochanna meisciúla (agus ní féidir a leithéid a chosaint ar dhóigh ar bith) ní bhíonn de rogha anois ag leor daoine ach
a gcuid siamsaíochta a dhéanamh ina dteach féin, de bhrí nach bhfuil síob abhaile acu.
síob abhaile
a lift home
Bhí tuairisc ar an chlár raidió “Drivetime” le gairid faoi bheirt fhear as deisceart Chill Chainnigh arbh éigin dóibh scairt a chur ar thacsaí ó chathair Phort Láirge le hiad a thabhairt abhaile, cúpla míle slí siar an bóthar! Is cuma cé mhéad seanmóireachta a dhéantar faoi a bheith ag tiomáint faoi thionchar deochanna meisciúla (agus ní féidir a leithéid a chosaint ar dhóigh ar bith) ní bhíonn de rogha anois ag leor daoine ach a gcuid siamsaíochta a dhéanamh ina dteach féin, de bhrí nach bhfuil
síob abhaile acu.
Mhothaigh mé sona sásta ach réidh le dul abhaile.
I felt happy but ready to go home.
Mhothaigh mé sona sásta ach réidh le dul abhaile.
ba léir gur bhraith sé sa mbaile ann.
it was obvious he felt at home there.
Cuireadh an-fháilte roimhe, mar a thuigfeá, agus
ba léir gur bhraith sé sa mbaile ann.
i dtithe altranais.
in nursing homes.
Bhí leabhar clúiteach ceoil Captain O’Neill aige agus ba ghnách leis a dheirfiúracha a thionlacan nuair a bhíodh siad ag déanamh damhsaí Gaelacha sna hionaid siopadóireachta nó
i dtithe altranais.
sótheach saoire costasach
a costly luxurious holiday home
Is leis an bhilliúnaí Éigipteach Mohamed El Fayed Caisleán Balnagown anois agus is féidir leat
sótheach saoire costasach a fháil ar cíos ar a eastát.
thapaigh mé an deis chun éalú ón mbaile
I seized the opportunity to escape from home
Mar is gnách san earnáil seo, tháinig brú ollmhór díreach roimh an mbriseadh lár téarma, agus na spriocdhátaí ag bagairt orthu! Mar sin, bhí mise lánsásta le teacht na Cásca, agus
thapaigh mé an deis chun éalú ón mbaile agus m’aghaidh a thabhairt ar thuaisceart an Oileáin Thuaidh.
níos gaire don bhaile.
nearer home.
Deas gan mórán taistil bheith le déanamh an deireadh seachtaine seo – muid
níos gaire don bhaile.
ag taisteal abhaile ón Astráil
travelling home from Australia
Tugadh an sprioclá seo don teaghlach mar go raibh an mac is sine
ag taisteal abhaile ón Astráil chun bheith ag colbha na leapa.
Thiomáineamar abhaile
we drove home
Thiomáineamar abhaile go luath tar éis an ghig agus d’fhágamar an Baile Mór agus a chuid le déileáil le teacht faoi bhláth na hoíche idir giotaí agus peitil.
ag filleadh ar a fíorbhaile
returning to its real home
I mbliana, áfach, tá foirne as Victoria ag barr na sraithe ag deireadh an tsraithchomórtais cáiliúcháin, agus de réir cosúlachta tá seans an-mhaith ann go mbeidh an chraobh
ag filleadh ar a fíorbhaile in Melbourne.
tógadh corrtheach saoire
the odd holiday home was built
Bhí a lán láithreán campála sa tSír - cuid mhór acu nach raibh ach na háiseanna ba bhunúsaí iontu - agus
tógadh corrtheach saoire sa cheantar fosta.
Baile droinge
the home of a gang
Baile droinge ar a dtugtar The Croxteth Crew is ea é, agus tá an drong seo páirteach i gcaismirt i gcoinne an Strand Gang ó Norris Green, ar eastát eile é atá in aice láimhe, le trí bliana anuas.
d'fhan lear mór vótálaithe óga sa bhaile,
a big proportation of young voter stayed at home
In 2005, thug an ciniceas agus an fhuarchúis an svae leo agus
d'fhan lear mór vótálaithe óga sa bhaile, ag ligean dá dtuismitheoirí agus dá seantuismitheoirí PiS a thoghadh chun an Sejm.
ar an bhfód dúchais
on the home turf, on the home sod
Is údar bróid ar leith é i measc na nAstrálach nár chaill a bhfoireann náisiúnta sraith de chomórtais thrialacha
ar an bhfód dúchais le blianta fada anuas.
ina gcónaí sa bhaile
who live at home
Tá aithne agam ar Éireannaigh a bhfuil a leanaí fós
ina gcónaí sa bhaile agus iad in aois a dtríocha bliain.
ar an bhfód dúchais
on the home sod
Thabharfadh foireann na Mumhan le fios go bhfuil speach agus breis fós i rugbaí na tíre seo, ach is cosúil nach bhfuil foireann na hÉireann chomh maith agus iad ag imirt as baile is a bhíonn siad agus iad ag imirt
ar an bhfód dúchais – is geall le himreoir breise é an lucht leanúna agus an fhoireann ag imirt sa bhaile.
bonn a bhreith abhaile leis nó léi
take a medal home with him or her
Ach cá bhfios nach ndéanfaidh leithéidí Derval O'Rourke nó David Gillick nó buachaill nó cailín éigin nár chuala aon duine againn trácht air nó uirthi go fóill gaisce mór agus
bonn a bhreith abhaile leis nó léi ón tSín? Ach fiú amháin mura dtarlaíonn sé sin, tá ag éirí linn mar náisiún, dar liom féin, fealsúnacht bhunaitheoirí na gCluichí Oilimpeacha a chothú.
gurb í an Ghaeilge a dteanga baile
whose language at home is Irish
Nuair a d’fhógair an tAire Hanafin go raibh sí le suirbhé a dhéanamh dúirt sí go raibh fonn uirthi a chinntiú go leanfadh Pobalscoil Chorca Dhuibhne ag soláthar oideachais trí Ghaeilge do dhaltaí na Gaeltachta agus do dhaltaí ó theaghlaigh
gurb í an Ghaeilge a dteanga baile agus ar mhian leo a gcuid oideachais a fháil i nGaeilge.
Ní raibh teach samhraidh aimsithe agam,
I hadn't found a holiday home
Ní raibh teach samhraidh aimsithe agam, ach bhí mé i ndiaidh saoire shuimiúil a bheith agam, buíochas le Dia!*Is as Baile Átha Cliath ó dhúchas é Nollaig Ó Néill agus tá sé ag obair sa Roinn Comhshaoil sa chathair sin.
teach samhraidh
holiday home
Chaith mé ceithre lá i ndeisceart na Spáinne le gairid; bhí mé thall mar go raibh mé ag iarraidh
teach samhraidh a cheannach.
baile buan
permanent home
É sin, nó
baile buan a aimsiú dóibh (ar nós an Gréige, b’fhéidir) sa dóigh is nach gcuirfidh imreas polaitiúil smúit ar an ócáid iontach seo arís.
ar a mbealach abhaile
on their way home
Bhí coimhlint ar siúl i Ruanda ó 1990, ach cuireadh tús leis an marú ar mhórscála i mí Aibreáin na bliana 1994 tar éis “aerthionóisc” inar maraíodh uachtaráin Ruanda agus na Burúine
ar a mbealach abhaile ó chainteanna síochána.