a shaothar
his work
In ainneoin go mbaineann
a shaothar le cúrsaí faisin agus *haute couture*, tá dlúthcheangal le saol na healaíne agus na dealbhóireachta le brath sa taispeántas seo.
ag beartú a chlaímh
brandishing his sword
Tá an rí
ag beartú a chlaímh inár dtreo.
theorannódh ainm baiste ise agus a shamhlaíocht féin
a Christian name would limit her and his imagination
Ach má bhíodh áthas air í a aimsiú lena shúile cinn sa mbuíon daltaí scoile, bhí an oiread eile áthais air gan blas dá hainm a bheith ar eolas aige, chreid sé, óir b'amhlaidh a
theorannódh ainm baiste ise agus a shamhlaíocht féin.
Bhíodh brí bhreise ina choiscéim
There would be an extra spring in his step
Bhíodh brí bhreise ina choiscéim ag dul chuig an doras nuair a chloiseadh sé guthanna gasúr.
b'in an cháil a bhí riamh air
that was always his reputation
Is
b'in an cháil a bhí riamh air.
a thnúthán ba ghéire
his greatest yearning
Ach ugach chun a dhorais ní fhéadfadh
a thnúthán ba ghéire a thabhairt di.
gan a theach a thaobhachtáil
not to approach his house
Ach dúirt sé leis féin ansin gur dóigh go raibh na seacht bhfainic curtha uirthi nó go raibh fógra beo tugtha di
gan a theach a thaobhachtáil ar a bhfaca sí riamh.
go snaidhmfí a shloinne riamh le
that his surname would ever be linked with
Cuid eile díobh sin as sraith 'ghallda' an liosta thuas, is féidir gur ag ceilt sloinne Gaeilge atáid:
James Hawkins = Glaisne Ó hEachaidhean (= Haughian)
Eugene Archibald = Eoghan Mac Giolla Easpaig (= Mac Gillespie)
Timothy Bywater = Tomhaltach Ó Srutháin (= Sruffaun)
Mary Barnacle = Mór Ní Chadhain (= Coyne)
Lawrence Biggar = Lochlann Mag Uidhrín (= Mac Givern)
Cé shamhlódh agus sinn ag tagairt thuas ar ball d'údar an duain 'Tuilleadh feasa ar Éirinn óigh', Giolla na Naomh Ó hUidhrín,
go snaidhmfí a shloinne riamh le logainm de chuid na hAlban, 'Bigger'? Is iomaí cor a chuireas an sloinne de scaití.
háirithe blas a chuid cainte
his accent
Cuireann go leor rudaí faoi Hague isteach ar dhaoine, go
háirithe blas a chuid cainte.
dá chinniúint
to his destiny
"Ní bheidh deireadh leis an streachailt go dtí go bhfaighidh mé bás," a dúirt sé agus an chuma air gur ag géilleadh go suaimhneach
dá chinniúint a bhí sé.
a chomhghleacaithe
his colleagues
Ar ócáid eile, nuair a bhí a lámha in airde le linn vótála ag Máirtín agus
a chomhghleacaithe, dúirt Wilson, "They've got their hands up like Mairéad Farrell in Gibralter" (tagairt a bhí anseo don bhall den IRA a mharaigh an SAS i mí an Mhárta 1988).
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige
his face was so red
Bhí sé ar steallaí ar meisce agus
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige gur chuir sé fonn ar Chian a dhul anonn agus a ghoradh a dhéanamh leis.
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige
his face was so red
Bhí sé ar steallaí ar meisce agus
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige gur chuir sé fonn ar Chian a dhul anonn agus a ghoradh a dhéanamh leis.
a bheatha a thabhairt i dtír
to earn his living
Nuair a tháinig Tomás Mac Gearailt air ais go hÉirinn i lár na nóchaidí tar éis blianta fada a chaitheamh sna Stáit Aontaithe, ní raibh sé ar intinn aige
a bheatha a thabhairt i dtír ag díol leabhar.
rud a dhéanamh air
to obey his wishes
Ach nuair a dhiúltaíonn na Seanadóirí
rud a dhéanamh air cuirfidh sé an milleán ar na Daonlathaigh agus beidh an craiceann agus a luach aige.
cliathánach leis
by his side
Chonaic mé fear, mar shampla, ina shuí ar an gcosán agus scálaí tomhais
cliathánach leis.
ag tuilleamh a bheatha
earning his living
Cad a bhí ar siúl, meas tú? Bhí sé ag obair, é ina shuí ansin an lá ar fad
ag tuilleamh a bheatha ar bhealach an-simplí; thug daoine airgead dó agus rinneadar iad féin a thomhas.
ag dingeadh as
grinding out (usually with a noise, also used to describe a red-faced child doing his 'thing' in his nappy)
"Buaileann tallannacha iontacha an rud sin, ní luaithe é
ag dingeadh as nó é ina stad glan.
faoina anáil
under his breath
"
"Beidh, má tá a dhath le déanamh agatsa leis," arsa an fear eile
faoina anáil.
a ghnúis mhaorga mhairgiúil
his quiet, sorrowful face
Bhí sé dodhéanta fiú leamhgháire a bhaint as
a ghnúis mhaorga mhairgiúil 'fhad is a bhí na cláracha gáifeacha teilifíse agus na pictiúir léanmhara ag teacht amach, ceann i ndiaidh a chéile.
a chostais mhíochaine
his materia medica costs
Aontaím ar fad nár chóir go mbeadh aon imreoir as póca de bharr a chuid iarrachtaí ar son a chontae agus má ghortaítear imreoir is cóir aire a thabhairt dó agus
a chostais mhíochaine a íoc as ciste éigin nó scéim árachais cuí (rud atá ann ach go mb'fhéidir gur gá a fheabhsú) agus níor chóir go mbeadh sé thíos leis ó thaobh tuarastail de ach oiread.
Bheadh a chuid aige
he'd have his work cut out
Bheadh a chuid aige an seomra seo a chur in ord agus in eagar.
Ní mhaím a chúram air
I don't envy him his task
Ní mhaím a chúram air.
Bhí an aghaidh crupaithe aige leis an phian
His face was contorted with pain
Bhí an aghaidh crupaithe aige leis an phian.
a fhís a fhíorú
to fulfil his vision
Bheadh sé go deas dá bhféadfaí a rá gur cheadaigh siad do Trimble
a fhís a fhíorú, ach níl an chuma ar an scéal go bhfuil fís ag ceannaire an UUP ná ag an pháirtí ina iomláine, taobh amuigh de chúpla eisceacht.
go gcloífí a mhuintir
his people would be defeated
Nuair a chonaic rí Éireannach é, bhuail taom bróin é agus dúirt sé gur tuar a bhí ann go raibh na Sasanaigh ag teacht agus
go gcloífí a mhuintir.
a chúiseoirí
his accusers
Trialacha rúnda
=======
Anois is mian le John Ashcroft (an tArd-Aighne) agus Tom Ridge (Stiúrthóir na Slándála Baile) trialacha rúnda agus binsí fiosraithe míleata a chur ar bun chun daoine a bhfuil an sceimhlitheoireacht curtha ina leith a thriail, rud atá ag teacht salach ar an Bhunreacht, a deir go bhfuil sé de cheart ag gach duine go ndéanfadh a chuid piaraí é a thriail agus go mbeadh deis aige seasamh os comhair
a chúiseoirí.
Ní raibh de dhroch-nós dá raibh aige nach raibh leis
He'd adopted every one of his bad habits
Ní raibh de dhroch-nós dá raibh aige nach raibh leis.
ag deireadh na péice
at his wits' end
Bhí sé
ag deireadh na péice leis faoi seo.
cúr a bhéil
the foam of his mouth
Ba léir
cúr a bhéil le craiceann an chonablaigh.
ag tuar a ghrá di
forecasting/measuring his love for her
Bheadh sé
ag tuar a ghrá di.
go raibh a dhá shúil sáite inti
that he couldn't take his eyes off her
Thug sé faoi deara
go raibh a dhá shúil sáite inti am ar bith a raibh siad beirt sa tseomra amháin.
sáfaidh mé siar ina ghob é
I'll ram/stick it down his throat
An chéad fhear eile a luafas bréagán bog,
sáfaidh mé siar ina ghob é.
a chéile comhraic
his competitor
** Níl cead ag imreoir
a chéile comhraic a bhrú, greim a fháil air nó cor coise a chur ann.
a leabhar mór-ráchairte
his book that is in heavy demand
Rowling
a leabhar mór-ráchairte *Harry Potter*, agus b'fhéidir go dtiocfaidh cuid den draíocht sin chugamsa fosta.
cúl a thabhairt leis an drámaíocht
to turn his back on drama
Ní raibh sé in ann
cúl a thabhairt leis an drámaíocht, áfach, mar go raibh sé go smior ann.
ina chomhluadar
in his company
Tá páistí chomh compordach
ina chomhluadar is atá daoine fásta.
ní bheadh an fear céanna ar chúl na sceiche faoina inse dó
he would tell him straight out, i.e. not behind his back
Ní raibh Fiachra dall ar an mheas a bhí ag Féilim ar a chuid éadaí agus
ní bheadh an fear céanna ar chúl na sceiche faoina inse dó ach an oiread.
a ghnúis ghnaíúil
his comely face
Gabhann Balor a mhíle buíochas leis na sluaite léitheoirí a bhí imníoch nuair nach bhfaca siad
a ghnúis ghnaíúil agus nár léigh siad a scríbhinn scothúil ar *Beo ar Éigean* na míosa seo caite.
Ar fhleasc a dhroma
on the flat of his back
Ar fhleasc a dhroma a bhí fear na súile nimhe, é buailte amach ar fad le halltacht, le hiontas agus le huafás go raibh Údarás na Galltachta chomh hamaideach agus chomh doscaí agus gur cheap siad Leamh Ó Cuinneagáin mar Chathaoirleach.
as a stuaim féin
by his own initiative
Dá bharr seo, b'iomaíocht idir dhá phearsantacht a bhí san fheachtas sa deireadh, idir Berlusconi, fiontraí a tháinig i dtreis
as a stuaim féin, agus Rutelli, polaiteoir níos óige agus níos plásánta.
lena ghort féin a threabhadh
to go his own way
"
Ag tús na bliana 1998, cúpla mí tar éis dá chéad albam aonair teacht amach, d'fhág Spillane Nomos
lena ghort féin a threabhadh.
a dhlúthchara
his close friend
Teip
=======
Níl aon amhrán Gaeilge ar an albam nua seo, in ainneoin cinn den scoth a bheith scríofa i nGaeilge ag Spillane agus
a dhlúthchara, an file Louis de Paor.
ina chomhluadar séimh, suáilceach
in his gentle, pleasant company
Agus duine chomh deas is a bhfaca tú riamh!
Thit mé i ngrá lena chuid ceoil láithreach agus leis an duine féin ar ndóigh agus chaith mé an deireadh seachtaine ar fad
ina chomhluadar séimh, suáilceach.
fuarfaidh a thóin
his backside will become cold
Cúram an rí …
=======
An té a bhíonn ina shuí,
fuarfaidh a thóin.
a bhéal ar leathadh
his mouth open
Duine os ár gcomhair amach agus
a bhéal ar leathadh aige, ina chodladh go sámh.
nár aimsigh a cheird
who didn't find his trade
"Tá cur síos breá ag Breandán Ó hEithir i gcolún éigin a scríobh sé i bhfad siar ar iriseoir mar dhuine
nár aimsigh a cheird, nó a théann i mbun a cheirde toisc nach léir dó nó di céard ba cheart dó a dhéanamh.
a réim choiriúil
his criminal reign
Rinneadh iarracht gach uile rud a bhí ceangailte le Hitler agus
a réim choiriúil a dhíbirt (rud nár éirigh leo a dhéanamh go hiomlán - ach sin scéal eile).
a shinsir
his ancestors
Rinne an FIA diantaighde ar a shliocht is
a shinsir agus tá siad den bharúil láidir nár Ghaeil iad na Fomhóraigh.
a mhatáin teannta
his muscles tightened
Strapaire fir,
a mhatáin teannta, a shúile ag stánadh roimhe, a fhiacla druidte, bata i lámh amháin, an lámh eile ar nós sealgaire ag tarraingt a chreiche.
a fhiacla druidte
his teeth clenched
Strapaire fir, a mhatáin teannta, a shúile ag stánadh roimhe,
a fhiacla druidte, bata i lámh amháin, an lámh eile ar nós sealgaire ag tarraingt a chreiche.
a chéile
his partner
Le linn do Ward a bheith á cheistiú thug na Gardaí
a chéile isteach le ceistiú freisin.
a cheird
his craft
Óna athair a d'fhoghlaim Kawase
a cheird.
a mhianta
his desires
Tagann éirí ar an bpríosúnach bocht; troideann sé go cróga in aghaidh
a mhianta ach sa deireadh teagmhaíonn a shlat leis an tsreang leictreach… agus sin sin.
teagmhaíonn a shlat leis an tsreang leictreach
his penis makes contact with the electric wire
Tagann éirí ar an bpríosúnach bocht; troideann sé go cróga in aghaidh a mhianta ach sa deireadh
teagmhaíonn a shlat leis an tsreang leictreach… agus sin sin.
ag coipeadh ina ghrua
simmering in his cheeks
An fhuil a bhí
ag coipeadh ina ghrua ag tabhairt dath geal air, fuath agus fearg ag géarú a dhá shúil mar a bheadh dhá mheana ag tolladh duine éigin ar mo chúl.
dá mhuintir
his people
"Is beag duine a bheadh i gceantar a mbeadh Gaeilge ó dhúchas aige, gurb as an ceantar
dá mhuintir, go raibh ceol aige, go raibh léamh an cheoil aige agus gur ealaíontóir cruthaitheach a bhí ann ó thaobh na hamhránaíochta de.
Chaill David Trimble a mhí-thapaí
David Trimble lost his temper
Chaill David Trimble a mhí-thapaí ar chlár theilifíse.
Beidh a sháith féin ag Mark léi siúd
Mark will have his work cut out with her, he'll have more than enough to handle
"
Beidh a sháith féin ag Mark léi siúd.
cuid dá shinsear
some of his ancestors
"Cuirfidh muid an t-eolas ar fad amach ansin agus fágfaidh muid faoin chuairteoir féin breithiúnas a thabhairt," arsa Tolle, a fuair amach agus an t-ionad á dhearadh aige gur Chaitlicigh darbh ainm Brady
cuid dá shinsear, a chuaigh ar imirce ó Ard Mhacha.
as a stuaim féin
by his own initiative
Ba chóir don fhoghlaimeoir na focail nua a mharcáil le peann agus iad a chuartú i bhfoclóir Néill Uí Dhónaill, ach thar aon rud eile ba chóir dó a mharana a dhéanamh ar achan struchtúr teanga nó teilgean cainte a thuigeanns sé, siúd is go bhfuil a fhios aige nach dtiocfadh leis a leithéid a rá ná a scríobh
as a stuaim féin.
A mhacasamhail
his like
A mhacasamhail atá imithe!!!
Idir an dá linn - nó "between the two swimming pools", mar a déarfadh lucht an Bhéarla - tá faighte amach ag gníomhairí rúnda "Beo ar Éigean" nach Balor atá ag scríobh an ailt seo ar chor ar bith an mhí seo.
céasadh a pháirtí
tormenting his party
Labhair leascheannaire an pháirtí, Reg Empey fán "aincheist mhorálta" a bhí ag
céasadh a pháirtí de dheasca iad a bheith ag roinnt na cumhachta le Sinn Féin.
nach bhféadfadh sé a shaol a shamhlú
that he couldn't imagine his life
Nuair a d'fhiafraigh mé dó faoi chúrsaí ama, dúirt sé
nach bhféadfadh sé a shaol a shamhlú gan an phéintéireacht.
a ghuth a chaitheamh
to project his voice
D'fhoghlaim Ó Searcaigh le linn a thréimhse sa cheardscoil an dóigh le dul i láthair daoine agus
a ghuth a chaitheamh, rud a chuaigh go mór chun sochair dó blianta ina dhiaidh sin nuair a thosaigh sé ag léamh a shaothair go poiblí.
a Naofacht
his Holiness
Ní bhfuair
a Naofacht ach an t-aon locht amháin air mar ghníomhaire rúnda: an tiomáint ghasta - chomh gasta sin agus nach bhfeiceann sé na comharthaí ná na fógraí ar na bóithre.
dá sheasamh
for his position
Tá eagraíocht nua, Irish Rural Dwellers Association, tosaithe ag Jim Connolly as Contae an Chláir le dúshlán a thabhairt don dearcadh cathrach agus tá tacaíocht láidir á fáil aige ar fud na tíre
dá sheasamh.
ag deireadh na péice
at the end of his tether
Bhí an t-ádh dearg ar Bhróna nó bhí Frank
ag deireadh na péice.
chan ag suirí lena chuid airgid a bíos sé cibé
he doesn't court with his money anyway
"Sin an rud fá Frank," arsa sise léi féin, "
chan ag suirí lena chuid airgid a bíos sé cibé.
a ghuth
his voice
Níor chuala mé
a ghuth riamh.
an eachtra a mhaitheamh dá mhac
to forgive his son for the incident
Fiú go lá a bháis, i mí Eanáir seo caite, ní raibh sé sásta
an eachtra a mhaitheamh dá mhac.
a ainm a shaoradh ó mhilleán
to clear his name
Is ansin a tuigeadh dó go raibh air
a ainm a shaoradh ó mhilleán.
gur ruaigeadh de Róiste as a phost
that de Róiste was driven from his job
Más amhlaidh go raibh Dwyer ag obair don rialtas ag an am, an bhfuil seans ann
gur ruaigeadh de Róiste as a phost toisc go raibh eagla ar údaráis áirithe ag an am go bhfaighfeadh de Róiste, de bharr gur leifteanant é, an méid seo amach agus b'fhéidir tuilleadh.
ar theachtaireachtaí dá fhostóir
on messages for his employer
Bíonn an buachaill Kaim i gcónaí ag rith trasna na talún tirime donnbhuí, ag dul
ar theachtaireachtaí dá fhostóir.
faoi dhraíocht ag báireoirí iontacha a linne féin
under the spell of the great hurlers of his time
An té a cheap nó a chum an ráiteas a théann leis na fógraí, measaim gur dóigh go raibh sé (nó sí) ina ghasúr i láthair i bPáirc an Chrócaigh nó i Staid Semple, Páirc Uí Chaoimh nó Páirc na nGael agus é nó í
faoi dhraíocht ag báireoirí iontacha a linne féin.
sháith sé a ghaosán ann
he stuck his nose in it
Chuir sé an fíon thart sa ghloine,
sháith sé a ghaosán ann agus chomh luath is a d'ól sé siar bolgam de, chuir sé soc air féin.
go bhfuil agam lena áit a dhéanamh
that I have to take his place
Déarfaidh mé leo go bhfuil agam le dhul ag obair, go bhfuil duine inteacht tinn agus
go bhfuil agam lena áit a dhéanamh.
bhain a ráiteas stad asam
his statement took me aback
Ós rud é gur duine é mo chara atá go mór in éadan Shinn Féin,
bhain a ráiteas stad asam.
i lár a staraíochta doilsí
in the middle of his sorrowful story-telling
'Stop! Stop!' a scairt na moltóirí agus an t-amhránaí
i lár a staraíochta doilsí.
lena achainí
to his entreaty
Is beag an seans, dar le Balor an Bhéil Bhinn, go n-éistidh na déithe
lena achainí nó níor éist siad riamh lena chuid achasán.
lena chuid achasán
to his reproaches
Is beag an seans, dar le Balor an Bhéil Bhinn, go n-éistidh na déithe lena achainí nó níor éist siad riamh
lena chuid achasán.
ar a bhealach bacánach bachallach abhaile
on his limp crooked way home
Tá súil ag Balor an tÍoltóir Ilteangach nach mbeidh an rud céanna le rá aige i mbliana agus a bhí le rá aige anuraidh agus é
ar a bhealach bacánach bachallach abhaile ón Daingean ina charbad: "Bhí an tErectus sin ina cockup!"
Nóta ón eagarthóir: Bhí an t-alt seo dhá uair chomh fada go dtí go ndeachaigh *highlighter *buí an phóicín cúil i mbun oibre.
ar an dé deiridh
on his last legs
An mhí seo caite, scríobh mé fán bharúil a bhí ann go raibh David Trimble
ar an dé deiridh, foighid caillte ag Baile Átha Cliath leis agus fiú Londain ag éirí éiginnte fá cheannaireacht s'aige ar a pháirtí féin agus ar phróiseas na síochána go ginearálta.
a aigne
his mind
Cheapfá agus tú ag féachaint air nach raibh
a aigne ar an gceol ar chor ar bith, ach caithfidh go raibh.
ruball a chóta
the tail of his coat
Bhíodh réimse uirlisí á chasadh aige agus nuair a bhíodh air athrú ó cheann go ceann, ba mhinic a thógadh sé
ruball a chóta agus go ndéanadh sé damhsa beag i lár an stáitse.
ag comhlíonadh a chuid dualgas
fulfilling his duties
Deir sé go raibh sé
ag comhlíonadh a chuid dualgas mar shagart ach go raibh sé an-deacair.
faoina chúram
under his care/responsibility
Chuaigh sé ansin i 1968 agus níorbh fhada ann dó nuair a bhí foireann na scoile
faoina chúram agus cleachtadh agus traenáil ar siúl acu gach maidin agus tráthnóna.
Dá mbeadh liomóg as bharr a mhéire
if there was a nip out of the top of his finger
Dá mbeadh liomóg as bharr a mhéire ag Fergus bheadh Ita thart ar chos in airde go bhfeicfeadh sí cad é mar a bhí a peata féin.
gur mhaith an té a rachadh idir Nóirín agus a mháthair
whoever would go between Nóirín and his mother would be a brave person
"
"Ó, níl orm ach cloigeann nimhneach agus tá mo ghaosán ina rith, sin é," arsa Fergus, nó bhí a fhios aige
gur mhaith an té a rachadh idir Nóirín agus a mháthair.
a mhuintir
his people
"
Bochtanas
=======
Nuair a rugadh Ó Céidigh sa Spidéal i gConamara daichead is a cúig bliain ó shin, ní raibh mórán de mhaoin an tsaoil ag
a mhuintir ná ag bunadh na háite.
a chuid fuinnimh ar fad
all his energy
Thuig an Céideach taobh istigh d'am gearr go gcaithfeadh sé
a chuid fuinnimh ar fad a chaitheamh leis an chomhlacht dá mba mhian leis é a fhorbairt.
a chomhreibiliúnaí
his fellow-rebel
Sna Flaithis, sula dtosaíonn a chuid eachtraí i Nua-Eabhrac, cuireann Collins ceist ar
a chomhreibiliúnaí, Tom Clarke, cá bhfuil Dev.
ina phóca tóna
in his ass pocket
Nuair nach mbeidh le híoc acu ach an cúpla pingin beidh i bhfad níos mó ama acu le seanchac a scríobh agus an t-eagarthóir, Éamonn Ó Doornail, a choinneáil chomh gnóthach sin agus nach mbeidh am aige an *highlighter* buí sin a chur ar ais isteach
ina phóca tóna.
trína shéanas
through the gap in his upper front teeth
"Ní raibh an tAire mí-aireach ach leath ag éisteacht liom, é i suan na muice bradaí agus é ag diúl blonag gé
trína shéanas.
a gheallúint
his promise
I gcás an PfP, chaith an Taoiseach manifesto a pháirtí féin glan amach an fhuinneog agus tharraing siar
a gheallúint go nglaofadh sé reifreann sula gcláródh an stát seo sa PfP.
Fuarthas a chorp báite
his drowned body was found
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
Fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
a chontae dúchais
his native county
asp)
Aistríodh Mícheál arís i 1981, an uair seo go Luimneach,
a chontae dúchais.
an-ghar dá chroí
very close to his heart
Bhí an-áthas ar Mhícheál nuair a bhuaigh Loch Garman Craobh na hÉireann ar deireadh i 1996, mar bhí muintir an chontae sin
an-ghar dá chroí tar éis na haithne a bhí curtha aige orthu ar feadh sé bliana.
ina dhrandal dearg
in his red gums
Ní raibh fiacail amháin
ina dhrandal dearg.
a cheird
his trade
Is duine é Liam a bhfuil tuiscint mhaith aige ar
a cheird.