a dhá láimh chomh fada lena chéile
empty-handed
Bhí cannaí beorach agus buidéil cider ceannaithe acu nó, cé go raibh an t-airgead gann, ní ligfeadh an náire do Dhónall tarraingt ar theach Úna agus
a dhá láimh chomh fada lena chéile.
a dhá láimh chomh fada lena chéile
empty-handed
Bhí cannaí beorach agus buidéil cider ceannaithe acu nó, cé go raibh an t-airgead gann, ní ligfeadh an náire do Dhónall tarraingt ar theach Úna agus
a dhá láimh chomh fada lena chéile.
lámhmhaisiú
hand manicure
Tá roinnt mhaith siopaí inar féidir
lámhmhaisiú a fháil i stíl Nua-Eabhrac.
an lámh in uachtar
the upper hand
Ó thuaidh, taispeánadh go raibh
an lámh in uachtar ag an pholaitíocht.
ar na bioráin
in hand
Bíonn mórán tionscadal
ar na bioráin - uaireanta is deacair freastal orthu go léir.
sa chéad chás de
on the one hand
Tá mearbhall orthu de bharr go bhfuil,
sa chéad chás de, an Rialtas, an Eaglais Chaitliceach agus go leor eile i bhfábhar an daingniú dlí a chur i bhfeidhm (mar gheall ar léamh na cúirte ar chás X) ach, os a choinne sin, go bhfuil páirtithe an fhreasúra ina aghaidh, chomh maith le grúpaí dlí agus ar a laghad beirt de na heaspaig Chaitliceacha, nach bhfuil sásta go bhfuil an moladh daingean go leor.
os a choinne sin
on the other hand
Tá mearbhall orthu de bharr go bhfuil, sa chéad chás de, an Rialtas, an Eaglais Chaitliceach agus go leor eile i bhfábhar an daingniú dlí a chur i bhfeidhm (mar gheall ar léamh na cúirte ar chás X) ach,
os a choinne sin, go bhfuil páirtithe an fhreasúra ina aghaidh, chomh maith le grúpaí dlí agus ar a laghad beirt de na heaspaig Chaitliceacha, nach bhfuil sásta go bhfuil an moladh daingean go leor.
Fialmhar
open-handed
" Is minic Balor an Bhéil Bhinn ag caitheamh i ndiaidh laethanta a óige: "Tá cuimhne mhaith agamsa ar an tír seo nuair a bhíodh an áit dá rith i gceart: nuair a bhíodh an Chomhairle Ealaíon ann le freastal ar ealaíontóirí, sular bunaíodh an Stát Seicteach, Aon-Diach, Aon-Chultúrach, Truamhéalach sin ó dheas agus an Stát Eile Oscailte, Comhurramach, Ilchultúrtha, Ilchreideamhach, Ileitneach, Flaithiúil, Fiúntach,
Fialmhar sin ó thuaidh.
athláimhe
second-hand
Chomh maith leis sin, tá suas le 30,000 leabhar, idir chinn nua agus
athláimhe, teidil as cló agus cnuasach seandachtaí sa siopa trí urlár seo.
chiotóg
left hand
Preit, a dhuine! Chonac Arabach uasal ó chianaibh agus a chroiméal breá dubh á shlíocadh aige lena
chiotóg.
lucht díolta carranna athláimhe
second-hand car sellers
Ach sin ráite, tá ceisteanna le freagairt ag an triúr, agus bíonn cuma
lucht díolta carranna athláimhe ar urlabhraithe Shinn Féin bunús an ama agus iad faoi agallamh faoin chás.
chomharthaí láimhe
hand signals
Sa deireadh, tosnaím ar
chomharthaí láimhe agus ar fhuaimeanna aisteacha a dhéanamh - 'tósta', 'tóstú', etc.
thalmhaíocht ó láimh go béal
hand to mouth agriculture
Braitheann na daoine cuid mhaith ar
thalmhaíocht ó láimh go béal.
ceangal na gcúig gcaol air
bound hand and foot
Príosúnach bocht ceangailte de stáca,
ceangal na gcúig gcaol air.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, idir 1938 agus 1995 ní dhearna an Seanad leasuithe ach ar 18% de bhillí agus níor dhiúltaigh siad ach do cheann amháin.
Ciotóg a bhí i Mícheál
Mícheál was left-handed
Ciotóg a bhí i Mícheál agus greim ciotóige aige, ach theastaigh ón mBráthair Dwane deasóg a dhéanamh de!
An Leader Cup (*Limerick Leader*) an comórtas a bhí ann ag an am sin ag na scoileanna agus shroich foireann Mhíchíl an cluiche leathcheannais.
chroith McEvoy lámh de Valera
McEvoy shook de Valera's hand
I ndiaidh ceolchoirme tráth,
chroith McEvoy lámh de Valera, an fear a mheastar ar mharaigh fórsaí a bhí dílis dó Collins.
fial flaithiúil
generous and open-handed
"Áááá, nár bhreá liomsa bronntanas Nollag a fháil ón Aire Rialtais sin a bhí chomh
fial flaithiúil lena chairde ar chostas an Stáit: sú na heorna, brandaí agus todóga gan iarraidh, gan íoc.
chrága
large hands
"
Bheir sé ar na scadáin ina bpéirí lena
chrága móra a bhí lán gág agus chuir sé dhá cheann de bharraíocht sa mhála.
réidh lena lámh a shíneadh amach
ready to extend her hand
"Bhí sí i gcónaí
réidh lena lámh a shíneadh amach i dtreo rudaí nua.
chrága
large hands
"
Bheir sé ar na scadáin ina bpéirí lena
chrága móra a bhí lán gág agus chuir sé dhá cheann de bharraíocht sa mhála.
an lámh in uachtar
upper hand
D'éirigh le hÁth Cliath
an lámh in uachtar a fháil sa chluiche athimeartha agus Craobh na hÉireann a bhuachaint ina dhiaidh sin, ach bhí mothú láidir i measc imreoirí na Mí nárbh fhada go mbeadh
an lámh in uachtar acu féin ar na *Dubs*.
athláimhe
second-hand
Deir sé nár theastaigh uathu gur "eolas
athláimhe ar Éirinn nó aithne
athláimhe orthu féin mar Éireannaigh a bheadh ag ár gcuid leanaí orthu féin, go mbeidís ag brath orainne ar fad leis an nasc a dhéanamh le hÉirinn.
mo dhá lámh chomh fada lena chéile
empty-handed
"Tháinig mé anseo agus
mo dhá lámh chomh fada lena chéile.
ina glaic
half-closed hand
Rith Bid Liam siar an bóthar, i dtreo an tséipéil agus sodar fúithi, í á coisreacan féin is a paidrín ag cur allais
ina glaic.
glaic
hand
Ceist mhór: an dtig brath ar bhrathadóir? Ní mhairfidh siad i bhfad gan aithint i dtábhairní na hÉireann gan crúsca ina n
glaic acu agus gan iad bheith ag bladar go húdarasách fríd a gcuid tóineacha ar cheisteanna móra ár linne.
an lámh chúnta
the helping hand
Tá a fhios againn céard a tharlós muna dtugann muid
an lámh chúnta.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, tá siad go dubh i gcoinne na tuairime nach raibh cuid ball an FDNY, an New York Police Department agus an Port Authority Police Department ach "ag déanamh a gcuid oibre.
tofa
hand-picked
Bhí thart fá mhilliún duine ina chónaí i bPapua Thiar ag an am, ach ní raibh ceart ach ag 1,022 duine
tofa vótáil sa reifreann sin.
Os a choinne sin
on the other hand
Ní thiocfadh leat *charisma *a chur síos do Donaldson, Smyth ná Burnside agus ní dócha go rachadh cuid mhór ball eile den UUP sa seans!
Os a choinne sin, ainneoin go bhfuil cuireadh ón DUP ar a chrinilín, tá mímhuinín i measc an DUP sna triúr *amigos*.
de lámh
by hand
Scríobh sí an rud ar fad
de lámh mar nuair a bhí sí ag fás aníos, "ní dhéanfadh státseirbhíseach ná ollamh a chuid clóscríbhneoireachta féin, agus go mórmhór bean, mar dá mbeadh clóscríbhneoireacht aici, is ag clóscríbhneoireacht a d'fhanfadh sí!"
Saolaíodh Máire Mhac an tSaoi i mBaile Átha Cliath.
an lámh in uachtar
the upper-hand
Díreach tar éis do dhaoine
an lámh in uachtar a fháil ar *Blaster*, thosaigh *Sobig.
lámh chúnta
helping hand
"Thug sé
lámh chúnta bheag dom.
deimheas láimhe
hand shears
Daoine ar nós Jackie Howe a lom 321 caora in 1892 le
deimheas láimhe i seacht n-uaire an chloig agus 40 nóiméad.
forlámhas
control, the upper hand
Ghlacadar le gach ar chaith Corcaigh ina dtreo maidir le scil, croí agus paisean agus, in ainneoin go ndeachaigh na Corcaígh aon chúilín chun tosaigh, choinnigh báireoirí chois Feoire guaim orthu féin agus d'aimsíodar cúl cinniúnach in éadan threo na himeartha chun
forlámhas a fháil in athuair ar a gcéile comhraic.
os a choinne sin
on the other hand
Ach,
os a choinne sin, tá daoine eile den tuairim go mbeidh orthu infheistíocht shubstaintiúil a dhéanamh, fiú mura bhfuil siad róshásta leis an teach a bheidh siad a cheannach nó leis an gceantar ina bhfuil sé suite.
ina chiotóg
in his left hand
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
boslach uisce
water held in cupped hands
Bhuail sé isteach sa teach, leag sé an mála gona bhuidéal ar bhord na cisteanaí, gur bhuail sé
boslach uisce ar a éadan, gur thriomaigh sé é féin le seantuáille; gur ith sé a dhinnéar.
an lámh in uachtar
the upper hand
Beidh cuimhne i gcónaí ar 2003 mar an bhliain ina bhfuair an DUP
an lámh in uachtar ar an UUP agus ar cruthaíodh arís gurb é Sinn Féin páirtí náisiúnach na todhchaí.
ina ghlaic
in his hand
Ach ní túisce domhan na peile i mBaile Átha Cliath
ina ghlaic aige ná gur ardaigh sé seolta agus d'imigh leis go Manchester United.
ar lámha na bpoblachtánach
on the hands of republicans
Dár ndóigh ní mian le haon duine smaoineamh air seo, ach má tharlaíonn sé amach anseo go dteipfidh ar na cainteanna, agus má bheartaíonn an IRA ar dhul ar ais chun cogaidh, beidh fuil na ndaoine a mharófar
ar lámha na bpoblachtánach go cinnte.
os a choinne sin
on the other hand
os a choinne sin, is fada linn nár shrois muid ceann scríbe go fóill, is é sin córas seasmhach daonlathach a mbeadh toil phobal an Tuaiscirt go hiomlán leis.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, chomh fada agus a bhaineann sé leis an FAI, is ionann an náisiún seo agus 26 contae.
siopaí athláimhe
second-hand shops
Ansin chuaigh mé go dtí
siopaí athláimhe ag lorg éadaí a bheadh fóirsteanach d'oifigí mar nach féidir T-léinte a chaitheamh iontu.
ceannsmacht
upper hand
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
mo dhá lámh chomh fada le chéile
empty-handed
Tá sibh i gcónaí ag gearán go dtagaim agus
mo dhá lámh chomh fada le chéile.
chiotóg
left-handed person
Bhí fadhb bheag amháin ann, áfach: ba
chiotóg é Tadhg agus deasóga ab ea an bheirt eile!
"D'fhoghlaim mé an giotár mar dheasóg agus is mar sin a sheinnim anois é, cé go n-airím go mbeadh rithim níos fearr agam dá mbeadh sé foghlamtha an bealach eile agam.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, laghdódh buamáil na dtraenacha vóta an Partido Popular sa toghchán dá mbeadh Al-Qaeda freagrach aisti.
i nglac amháin
in one hand
Níl rud ar bith níos fearr amuigh, dar le Balor an Scolardach, ná bheith cuachta cois tine ó oíche go maidin, do chosa ar an bhac, do thóin ar an chúisín, gloine lán
i nglac amháin agus an cianrialaitheoir sa dorn eile, tú ag grinniú grafanna agus táblaí, ag éisteacht le Brians Ó Fearghaíl ag bladar leis agus tú ag fanacht go foighdeach le toradh an naoú cuntas déag ó Scibirín Thoir Theas.
os a choinne sin
on the other hand
Ach,
os a choinne sin, in ainneoin níos mó tithe a bheith á dtógáil anois ná riamh, is léir nach bhfuil dóthain á dtógáil le freastal ar an mhargadh.
an lámh in uachtar
the upper hand
Is cosúil nach timpiste a bhí ansin ach cuid de straitéis na hAstráile a thugann
an lámh in uachtar dóibh go ceann blianta fada cuma cén toradh a bheas ar an scéal.
an lámh in uachtar ar
the upper hand on
Sna toghcháin dheireanacha, chóir a bheith go bhfuair John Hume
an lámh in uachtar ar Ian Paisley.
ag tabhairt amach bileog
handing out flyers
Bhí daoine
ag tabhairt amach bileog ag achan uile choirnéal, ag fógairt ceolchoirmeacha.
smaointe athláimhe
second-hand ideas
Thiocfadh dó gur ag diúltú dóibh a bhíonn sí ó nach léi féin iad mar smaointe sa chéad áit; ós
smaointe athláimhe iad.
gráscar lámh
hand-to-hand combat
Ar aon nós, bhí na Caitlicigh Éireannacha feargach go leor le himeacht agus gunnaí a fháil dóibh féin, máirseáil suas go hElm Park, áit ar thosaigh
gráscar lámh.
an lámh in uachtar a fháil ar an UUP
to gain the upper hand on the UUP
D'éirigh leis an DUP
an lámh in uachtar a fháil ar an UUP agus is iad atá ag labhairt anois thar ceann an phobail aontachtaí.
ina glaic
in her hand
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
ag croitheadh lámh
shaking hands
Aoibh an gháire uirthi agus í
ag croitheadh lámh, agus ansin ar aghaidh léi isteach san fhoirgneamh.
Glacadóirí láimhe
hand receivers
Glacadóirí láimhe do chóras suite domhanda (GPS).
idir lámhaibh
at hand
Bíonn ar an fhoireann an obair
idir lámhaibh a fhágáil ar leataobh le freastal ar na héilimh seo.
roimh ré
before-hand
Ba chóir, mar shampla, go mbeadh duine a bheadh dul amach ag siúl i sléibhte Chill Mhantáin ábalta ar theacht ar lámhleabhar tarraingteach soléite ar logainmneacha an cheantair sin
roimh ré.
agus shín uaidh a lámh á lorg
and he extended his hand looking for it
Gluais • Glossary
slatairea slip
ar dhath na mealahoney-coloured
lasairflame
tochtdeep emotion
ó shaol na mbeofrom the world of the living
deorantachtaloofness
colgrage
caidéisinquisitiveness
ar a buaicat its highest point
go lomghéagachwith bare limbs
reoitefrozen
leáitemelted
carnthaheaped
gágacracks
saothar na seanbhaiclethe work of the old crowd
cleiteánpainter's brush
cuideachtúilsociable
leafa gáirefaint smile
brí fhiáin na beathathe wild meaning of life
amhrasachsuspicious
ag bá na dtuamaídrowning the tombs
go híoróntaironically
go neamhshaoltaethereally
í a fháscadhto squeeze her
tathagsubstance
go duasmántagloomily
ní háil léi iad a dhíolshe doesn't want to sell them
an dúluachairmidwinter
cor tolgachstrong turning movement
Fastaím!Nonsense!
an chreachthe booty
bruth féasóigea fluff of beard
sméid sí isteach éshe beckoned him in
súimínsip
coscairtthaw
i ngátarin distress
ar foluainfluttering
i mbreo samhratain a summer-like glow
ciumhaisedge
ina sheilbhin his possession
agus shín uaidh a lámh á lorgand he extended his hand looking for it
rian a choshis footprints
a lámh fhial thacúil
his generous supportive hand
Mí Iúil seo caite cailleadh Eoin in aois 89 bliain ach má tá sé imithe ó chlár an domhain seo tá
a lámh fhial thacúil fós gníomhach, go háirithe sa tuaisceart.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, d’fhéadfadh duine a shamhlú go mbeadh conspóid ollmhór ann dá mba rud é gur grúpa eitneach eile a bheadh i gceist a bhfuil líon níos mó scoláirí aige i scoileanna poiblí na cathrach.
lámh chúnta
helping hand
Sin é cnámh lom na fírinne, ach más ea, tá an IRA féin ag tabhairt
lámh chúnta dóibh.
sháigh trí mhéar a dheasláimhe
he stuck three fingers of his right hand
Ina dhiaidh sin d’éirigh sé agus chuir sé ordú catha air féin agus
sháigh trí mhéar a dheasláimhe faoi shrón lucht an díchreidimh agus dúirt: "Léigí idir na línte a scaifte húranna gan mhaith.
an lámh in uachtar
the upper-hand
Nuair a bunaíodh an Phríomhroinn, de bharr a gcuid saibhris bhí Man Utd in ann
an lámh in uachtar a bheith acu bliain i ndiaidh bliana agus ní raibh gearán ag an lucht leanúna ina thaobh sin.
os a choinne sin
on the other hand
Ach,
os a choinne sin, choimeád feachtas brúidiúil an IRA aird an domhain ar an oileán beag seo agus chinntigh nach bhféadfaí dearmad a dhéanamh go raibh rud éigin lofa faoi stát Thuaisceart Éireann.
an lámh in uachtar
the upper hand
Roimhe seo, ba ag an IRA, ag an eite mhíleata, a bhí
an lámh in uachtar agus Sinn Féin mar eagraíocht thacaíochta.
le lámh an mhuintearais a shíneadh amach
to extend the hand of friendship
Bealach é seo
le lámh an mhuintearais a shíneadh amach i dtreo lucht Gaeilge ar fud an domhain agus chun an Ghaeilge a cheiliúradh ar stáitse nua domhanda.
an lámh in uachtar
the upper hand
Is léir fosta gur cheart moltaí Thuarascáil Hanley a chur ar an mhéar fhada go dtí go bhfaighfimid
an lámh in uachtar ar MRSA.
lámh chúnta
a helping hand
Dúradh i gcónaí faoi na Trioblóidí ó thuaidh go raibh an milleán céanna orthu siúd a thug
lámh chúnta do dhúnmharfóirí agus a bhí ar an té a scaoil na piléir.
Tugtar iad ar láimh
they are handed over
Tugtar iad ar láimh do phóilíní rúnda na dtíortha seo agus deirtear lena ngaolta gur imigh siad gan tásc ná tuairisc.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, tá an tAire Oideachais Mary Hanafin soineanta amach agus amach má cheapann sí go leigheasfar na fadhbanna a bhaineann le múineadh theanga oifigiúil an stáit seo inar scoileanna tríd an churaclam a athrú.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, tá an tAire Oideachais Mary Hanafin soineanta amach agus amach má cheapann sí go leigheasfar na fadhbanna a bhaineann le múineadh theanga oifigiúil an stáit seo inar scoileanna tríd an churaclam a athrú.
an gléas ilmheánach boise sin
that hand-held multimedia device
Ach anois tar éis feachtas ocht seachtaine, tá olltoghchán Cheanada thart agus tig leis na gníomhaithe polaitíochta an t-arm faobhair is ansa leo, an *BlackBerry*,
an gléas ilmheánach boise sin, a scaoileadh uathu, seal saoire a bheith acu, is ullmhú don chéad fheachtas eile.
an lámh in uachtar
the upper-hand
An brainse feidhmitheach, an brainse reachtach agus an brainse dlíthiúil na trí cinn atá sa rialtas, agus trí smacht a choinneáil ar a chéile, cinntíonn siad nach bhfaigheann ceann amháin acu
an lámh in uachtar ar cheann ar bith eile.
ina leathláimh aige
in his one hand
Bhí Cú Chulainn ar ais ina nead beag suaimhnis i mBearna an Tuaiscirt, a theileascóp
ina leathláimh aige, agus é ag faire go glinnsúileach orthu siúd a fuair de chroí cos a leagan thar theorainn s’aigesean isteach in Ulaidh.
ghlac
half-closed hand
Bhí Cosantóir na Teorann agus cúpla céad ball den DDT i ndiaidh a móid gheanmnaíochta a bhriseadh nuair a thrasnaigh siad an teorainn le taisteal go Baile Átha Cliath chun páirt a
ghlacadh sa léirsiú mór i Sráid Uí Chonaill: *Is Grá Linne Muid Féin*.
nuair a tugadh ar lámh é
when it was handed over
Ceann de na cúiseanna go bhfuil an tseirbhís chomh heasnamhach sin ná nuair a rinneadh príobháidiú ar Eircom, agus
nuair a tugadh ar lámh é d’úinéirí a raibh níos mó spéise acu sa bhrabús ná i soláthar seirbhíse, cailleadh an deis oibleagáid shóisialta a choinneáil san áireamh.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, beifear in ann a rá leis an phobal aontachtach nach baol dóibh an IRA toisc go bhfuil MI5 fós ag faire go géar orthu.
i mo ghlac
in my hand
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
lámh chúnta
a helping hand
D’inis mé dóibh nár mhúinteoir mé ach dúirt siad gur chuma faoi sin chomh fada is a bhí mé in ann
lámh chúnta a thabhairt dóibh.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, beifear in ann a rá leis an phobal aontachtach nach baol dóibh an IRA toisc go bhfuil MI5 fós ag faire go géar orthu.
a thabhairt ar lámh
to hand over
Rinne Altmann an cás, a bhí á throid aici ar feadh roinnt blianta, nach raibh an dara rogha ag a huncail ach an bailiúchán
a thabhairt ar lámh do na Naitsithe agus nach ceangal dleathach a bhí i dtiomna Adèle Bloch-Bauer (ba é a mian go bhfágfadh a fear céile na pictiúir le huacht ag muintir na hOstaire – rud nach ndearna).
carr athláimhe
second-hand car
Bhí borradh nua san aer, agus cad a rinne m’athair Pat, an fear sa gharda onóra le Dev in athshealbhú na gcalafort cabhlaigh ar Inis Pic i 1938, ach a chéad ghluaisteán –
carr athláimhe, Ford Prefect, uimhir DPI 206 – a cheannach.
beannú láimhe ríoga
regal hand blessing
Is cuimhin liom fós an siúl mall, an ghluaiseacht réidh agus an
beannú láimhe ríoga a rinne sé don slua a bhí i láthair i bPáirc an Chrócaigh an lá áirithe sin.
rí na láimhe clé
the forearm of the left hand
Mo thuismitheoirí a bhí ann, cúr tiubh gallúnaí ar mo mháthair suas ar
rí na láimhe clé, an lámh eile á glanadh aice sular ardaigh sí í chun an cluasán clé (ceol, céard eile?) a bhaint di.
lámh chúnta
helping hand
Bíonn meangadh gáire ar dhaoine de ghnáth agus iad réidh le
lámh chúnta a thabhairt duit gan teip, in ainneoin na mbac teanga.
lámh stuama
sensible hand
Ach idir shnípéireacht leanúnach na naimhde, eachtrach is inmheánach, dhá olltoghchán agus trí éirí amach páláis ina choinne thar thréimhse bliana idir 1982/83, (bhí tacaíocht an neamhspleáigh Tony Gregory de dhíth ar Haughey chun Rialtas Fhianna Fáil a chruthú tar éis Olltoghchán mhí Feabhra na bliana sin), chaill Haughey cumhacht i mí na Samhna 1982 agus bhí ceithre bliana aige sa fhreasúra chun
lámh stuama a chur ar mhaide stiúrach an Pháirtí a bhí ag imeacht le sruth uaidh fá ualach poiblí na n-argóintí “oiriúnachta” inmheánacha.
ar athláimh
second-hand
Ba leor cloí leis an bhuntrealamh nó earraí a cheannach
ar athláimh.
an chraobh nach mór ina ghlac
the prize nearly in his hand
Bhí mí-ádh air i gcónaí, agus
an chraobh nach mór ina ghlac.
ag léamh lámh daoine
reading people's hands
Ach ní ar mhaithe leis an seoladh a dhéanamh amháin atá sí ag teacht go Baile Átha Cliath – beidh sí san ardchathair ar feadh deich lá
ag léamh lámh daoine, ceird a bhfuil sí ag plé léi le blianta fada.
léitheoir lámh
reader of hands
Is cinnte go mbaintear barraíocht úsáide as an fhocal “ildánach” ach is focal é atá deacair a sheachaint i gcás Nikki Ragsdale: amhránaí sean-nóis, ceoltóir, dearthóir grafach agus
léitheoir lámh.
Os a choinne sin
on the other hand
Os a choinne sin, méadaíodh ar an bhrú ina shaol de réir mar bhí an t-éileamh ó na dánlanna ag fás.
lámh chúnta
helping hand
Ritheadh an t-acht ar an 29 Meán Fómhair, ach cuireadh siar an searmanas sínithe go dtí an 26 Deireadh Fómhair chun
lámh chúnta a thabhairt do na Poblachtánaigh sa toghchán meántéarma ar an 7 Samhain.
ina ghlac
in his hand
Ní ábhar iontais a bheadh ann dá mbronnfaí bronntanas bláthanna ar ócáidí speisialta mar laethanta breithe ach fiú muna mbíonn i gceist ach bualadh isteach chuig cara, ní haon rud thar an gcoitiantacht é táth breá bláthanna bheith
ina ghlac ag Polannach.
de shíor ag croitheadh lámh
forever shaking hands
Nós atá ag fir na Polainne ná go mbíonn siad
de shíor ag croitheadh lámh le chéile – ag bualadh le chéile, ag fágáil slán le chéile.
ina ghlaic
in his hand
Níl an Tíogar i dtaithí ar ghabháil abhaile gan rud inteacht
ina ghlaic – corn, nó cúpla milliún dollar – is é an dá mhar an chéile dó sin é nó ní thig leis a chuid corn nó a chuid milliún a chuntas.
Is faoi na tábhairneoirí féin atá a dtodhchaí.
The publican's future is in their own hands.
Is faoi na tábhairneoirí féin atá a dtodhchaí.