* Gluais • Glossary sprioctarget ní túisce anseo thúno sooner are you here iontach slachtmharvery tidy beathalife mórphearsa ficsingreat fictional character dílleachtaorphan sa tsraithin the series uaighgrave an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work oilithreachtpilgrimage clúiteachrenowned a mhaíomhto boast iarsmalannmuseum tairgtear camchuairteannatours are offered bantreoraífemale guide díomhaoinidle ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life troscánfurniture sprúillí mionsonraíochaminor fragments col ceathrachacousins ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it adhlacthaburied i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors iad a rangúto categorise them SeapánaighJapanese díograiseachenthusiastic searmanasceremony a fhiafraí deto ask dúilliking luachannavalues chomh patuar intias apathetic towards her smidword, syllable carrchlóscarpark mionsamhailminiature éalúescape proinntitherestaurants camchuairt oidhreachtaheritage tour baiste asnamed after a cuid pearsanher characters bunchlochfoundation-stone straitéis mhargaíochtamarketing strategy uimhirphlátaínumber plates gléastadressed príomhsheómain show Oileánaighisland-people mórtasach asproud of dúchasachnative mangairísellers ollúna mórluachachaself-important professors tionscalindustry débhríochambiguous bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on tuairiscítearit is reported frith-Anneanti-Anne Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged fonóidmockery d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image casadhtwist is barrúlafunniest cúiseamhaccusation leispiachaslesbianism (chuir sí(she nuair a d'áitighwhen she argued comhdháilconference leispiachas folaithehidden lesbianism cairdeasfriendship cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love oirirceminent flúirse tagairtílots of references homa-anghráchhomo-erotic traidisiúnaithetraditionalists ábhar a stoitheadhto take material comhthéacscontext náireachshameful scannalachscandalous nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis i dtólamhalways treoraí ar leitha separate guide na sluaite leispiachathe crowds of lesbians díoltas DéGod's revenge mallaithedamned go mear ocrachquickly and hungrily páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park tithe itheacháineating houses tuirlingtto alight ar an drochuairunfortunately níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of ag foghlúplundering ag creachlooting fáilteachwelcoming go gealgháireachcheerfully le teann diabhlaíochtaout of devilment sé glúinesix generations dubh le turasóirípacked with tourists cárgrimace níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips oineachhonour freastalaíwaitress babhla seabhdairbowl of chowder ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk diúilicínímussels breallachclam portáncrab gliomachlobster trosccod róshrónachtoo nosey meascthamixed glasraívegetables diúgann tú an t-anraithyou drain the soup an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet

" Dá gcuirfeá ceist ar Neil cé hiad na daoine ar oibir sé leo, gheobhfá achan uile dhuine atá i bPantheon an cheoil thraidisiúnta, ach fiafraím de cé hiad na daoine is mó tionchair ar a chuid ceoil féin.

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Bun toitín: 1-5 bliana Cannaí alúnanaim: 500 bliain Cannaí stáin: 50 bliain Buidéil ghloine: 1,000 bliain Málaí plaisteacha: 10-20 bliain Craiceann oráiste: suas le dhá bhliain Nuair a fhiafraítear de thurasóirí cad iad na rudaí is mó a chuireann díomá orthu faoi Éirinn, luann siad na praghsanna agus an bruscar den chuid is mó.

D'fhiafraigh mé de mo mháthair cad é a bhí á rá ag an bhfear sin ar an gceirnín, agus d'fhreagair sí nach raibh fhios aici, gurbh í an Ghaeilge a bhí á canadh aige, agus gur teanga a bhí inti a bhí marbh ar fad.

Fós féin, d’fhiafraigh mé de cé mhéad duine a bhí ag obair in oifig an Choimisnéara, ceist a d’fhág ag gáire é.

Rinne sé an cúrsa traenála leo, agus thart ar dheireadh 1970 fiafraíodh de an rachadh sé ag múineadh go lánaimseartha ar an gcúrsa.

Cad é fá Horslips, a fhiafraím de.

Buaileann sé le Gearmánach a fhiafraíonn de cá háit in Éirinn as a dtagann sé.

Bíonn ocras orthu i ndiaidh dóibh ithe; is minic a chaitheann siad níos mó ama ag fanacht i scuainí chun fáil isteach sa cheaintín féin ná mar a chaitheann siad ag ithe; is áiteanna róghlóracha iad na ceaintíní, áiteanna nach féidir leis na déagóirí a bheith ar a gcompord; agus is annamh a fhiafraítear de na déagóirí cé na riachtanais atá acu féin.

Nuair a fiafraíodh de Netanyahu oíche 11 Meán Fómhair cén difear a dhéanfadh na hionsaithe don chaidreamh idir na Stáit Aontaithe agus Iosrael, d’fhreagair sé: *“It’s very good.

Ach ar chóir go mbeadh aon imní ar Netanyahu roimh Uachtarán SAM? In agallamh le teilifís Iosraelach i mbliana, fiafraíodh de Obama faoin bhfaitíos atá ar Iosraeligh go dtréigfeadh SAM iad.

*“How are you?”* a fhiafraím de.

D’fhiafraigh mé de cén focal a bhí aige ar speal.

“Conas a tharla an t-athrú seo i do shaol?” d’fhiafraigh mé de nuair a bhuail mé leis ar na mallaibh.

Bhí iontas ar mo chomhleacaí go raibh scoth na Gaeilge ag Saw Stephen agus d'fhiafraigh sé de conas a d'fhoghlaim sé í.

D’fhiafraigh sé de Niels cad ina thaobh go raibh a leithéid ansin aige nó ar ghéill sé don phiseogaíocht a bhain leis an gcrú capaill? Is díol spéise an freagra a thug Bohr.

‘Rud gan tairbhe,’ arsa fear an tacsaí nuair a d’fhiafraigh mé de cén dearcadh a bhí ag muintir na háite air.

Nuair a d’fhiafraigh mé de faoin dóigh mhaith a bhí air, lá na sochraide, d’fhreagair sé “*I don’t hang round with th’ oul gang like myself.

“An bhfuil sé ag tabhairt leide go raibh oilbhéim ann?” a d’fhiafraigh mé de ag an tseoladh leabhair.

An Mheánaicme ====== Ach ba é an líne ba mhó a chuaigh i bhfeidhm orm ná an freagra a thug saighdiúr de chuid an Khmer Rouge nuair a fiafraíodh de cad chuige ar mharaigh sé an oiread sin daoine.

D’fhiafraítí de choimhtígh: *'Wha' are yese? Billy or a Dan?'* Drochghreadadh a bhí in ann don té a thug freagra contráilte ar an cheist sin nó go deimhin don té a dhiúltaíodh freagra a thabhairt air.

“Cén fáth?” a d’fhiafraigh mé de.

Tharla go raibh mé ag caint le doirseoir slándála dubh i nGaillimh ar na mallaibh agus d'fhiafraigh mé de cárbh as dó.

Fiafraigh de nó di ar mhaith leo greim le n-ithe.

Ní bheadh mórán d’fhadhb agam leis an gcéad cheist ar an mbileog, a fhiafraíonn de gach iarrthóir an mbeadh sé/sí ag labhairt Ghaeilge ‘go rialta agus mar gnáthchleachtas sa Phairlimint’? Bheadh deacracht agam leis an tarna cheist ar an mbileog: ‘Ceist 2: An bhfuil tú sásta a fhógairt go poiblí mar chuid de d’fheachtas toghchánaíochta gur mian leat go ndéanfaí an maolú ar stádas na Gaeilge san Aontas Eorpach a chur ar ceal ag deireadh na bliana 2016?’ Mínítear cúlra na ceiste go soiléir ar an mbileog: cé go bhfuil aitheantas san AE ag an nGaeilge ó tús 2007 mar theanga oifigiúil, cuireadh ‘maolú’ faoi dhó ar stádas oifigiúil a chur i bhfeidhm ina iomláine.

D’fhiafraigh mé de an bhfaca sé an dealbh taobh amuigh de Roinn Léann na hÉireann – dealbh de Noel Chavasse, an t-aon saighdiúir amháin a fuair dhá Crois Victoria sa Chéad Chogadh Dhomhanda.