Tá láithreacha seandálaíochta anseo againn, iarsmaí ón luath-Chríostaíocht ann go flúirseach agus cultúr na nGael le blaiseadh ann.

Tá sé i bhfad Éireann ró-oilte mar ealaíontóir chun cleas tuatach, garbh mar sin a fhéachaint orainn.

Ach le script láidir corraitheach ó Dharach Ó Scolaí agus Lauren McKenzie agus faoi stiúir chruthaitheach chleachtach Robert Quinn, éiríonn leis an aisteoireacht a bheith inchreidte agus le dealramh don chuid is mó.

Ní bhraitear ainm áite ná a n-iompraíonn sé, mura dtuigtear é ar dtús.

Gach uair a éistim leis an amhrán ‘Galupa’, logainm a dhúiche, ón albam cáiliúil thuasluaite buaileann an smaoineamh mé go bhfuil an mianach ceart i Gurrumul le liricí deasa a scríobh a d’oirfeadh d’amhrán náisiúnta, mar a léiríonn an sliocht thíos: Go nilimurru nhina yarrarrayun Yolnu Bandirriya dharwulnurana wana marrkapmirri wana marrapmirri narrakunu bonal nherranhara gapany gopulu (Tagaigí agus suígí i líne le chéile ár sinsir ag Bandirriya faoi scáth an chrainn dharwul dúiche dhilghrách, dúiche dhilghrách ar thalamh mo threibhe, ar shuíomh a ghlan mé féin) Tá saothar mór déanta ag Gurrumul ar son a mhuintire, daoine a bhfuil cos ar bolg imeartha orthu ó cuireadh tús le lonnaíocht Eorpach abhus.

*"Childhood sweethearts* a bhí ar scoil lena chéile a bhí iontu," a mhínigh Julie, "agus shamhlaigh mé an lúcháir a bhí orthu agus an gháire a dhéanadh siad agus chonaic mé i mo shamhlaíocht iad cois na habhann ag baint suilt as an saol.

Fiú le siúlóirí a bhfuil taithí acu leis an aimsir gheimhridh, mar go minic ní bhíonn aon sneachta ar bhun na gcnoc agus ní fheicfidh tú é go dtí go mbeidh tú 600 méadar in airde, fágaim.

(Ar ndóigh, ba é scoil chailíní na Croise Naofa - an Holy Cross - a d'fhulaing an agóid uafásach dhílseach siar i 2001, mar sin bhí taithí ag an scoil ar an fhaisisteachas).

Céard is dóigh libh, más saineolaithe sibh? Ar cloch oghaim atá inti? Ní fheicim féin a leithéid luaite ar aon léarscáil.

Chuaigh muid i dtaithí na tíre ar dhóigh nach féidir le turasóirí a dhéanamh.

Scríbhneoir ildánach é Micheál Ó Conghaile, as Inis Treabhair i gConamara, a bhfuil nach mór gach gné den litríocht treafa aige.