Ach is in Tikal, a d'fhág na Maya an rian is suntasaí - sraith de phirimidí is teampaill a tógadh i lár na dufaire tuairim is 2,500 bliain ó shin.

Suas agus suas léi, trí dhufair íomhánna.

Triail na nArm ======= Níl aon dabht, chomh fada is a bhaineann sé leis an iriseoir nó leis an staraí, ach gur dufair cheart pholaitiúil í Triail na nAirm agus na heachtraí a chuaigh roimpi.

Ansin fuaireamar amach go raibh cuid den aill cosúil le dufair mar go raibh neart sceach agus casarnach uirthi.

Cónaíonn siad pé áit is féidir leo – i mbotháin trá nó i dtithe tréigthe, nó sa ‘dufair’ – an ceantar foraoise timpeall ar bhaile Calais – ar phailléid adhmaid faoi chlúdach plaisteach.

Seachas réimsí leathana talún a bheith faoina smacht acu mar a bhí tráth dá raibh, tá treallchogaíocht ar siúl acu anois as campaí sealadacha sa dufair timpeall ar an teorainn.

Chuaigh ceann de bhuíonta armtha mídhleathacha na Colóime isteach i ndufair iarthuaisceart na tíre, i bhforaois bháistí Chocó, mí Márta na bliana seo caite, d’fhonn buíon armtha mhídhleathach eile a ruaigeadh as agus an áit a chur faoina smacht féin.

“Tá an nasc ann le go n-éascóidh muidinne bealach amach as dufair an fhoréigin agus an bhithiúntais dóibh le go dtig leo a bheith ag saothrú ar son a bpobail.

Thángamar ar ball ar áit a raibh na crainn á ngearradh acu, ach ina dhiaidh sin arís is é dufair dhorcha a bhí inár dtimpeall.

Ag deireadh an bhóthairín d’fhág mé slán le mo chara agus thug mé aghaidh ar an dufair de shiúl na gcos.

Dúradh leis na cimí ar a gcéad imeacht den bhád gurbh iad an fharraige agus an dufair na ballaí is airde faoin gcarcair.

Tá Laoise Ní Chléirígh i ndiaidh súil a chaitheamh ar mhíolta beaga na linne, an phuitigh agus an mhachaire chladaigh, óir tá an loscann ag dúiseacht, an t-earc luachra ag snámh trí dhufair an fhéir agus tá an cnádán ag righniú leis ar bhán an ghailf in athuair.

Chuaigh Alex Hijmans go dufair na hAmasóine chun blaiseadh den tae rúndiamhrach seo.