chrann chumarsáide
communications mast
Tá dhá
chrann chumarsáide ann agus trí cheamara orthu, agus neart gléasanna eile.
crann tabhaill
catapult
"Bheinnse sásta, ar nós Mháirtín Mhic Oideachais, cúpla
crann tabhaill agus mirlíní a thabhairt suas fosta.
Is luachmhaire na crainn
trees are more valuable
Is luachmhaire na crainn agus éiceolaíocht Chill Mhantáin dúinn ná oidhreacht agus cultúr an duine dhaonna, is cosúil.
crann taca
pillar, champion
Na laethanta seo, shílfeá go mbeadh sé dodhéanta a bheith mar dhlúthchara de chuid Uachtáran na Stát Aontaithe - tír atá ina
crann taca ag Iosrael - agus ag an am céanna a bheith ar thaobh daoine bochta atá faoi ansmacht.
crainn tógála
cranes
Feicim ó m'oifig túranna Bhaile Munna agus na
crainn tógála atá i mbun an athchóirithe.
crann taca
pillar, support
Cad é atá fágtha anois do na mílte duine gan oideachas gan cheird ar an dá thaobh den phobal? Is é an leas sóisialta an
crann taca is tábhachtaí dóibh.
crann ológ
the olive tree
"
Luaigh sí íomhá thréan a d'úsáid cailín Palaistíneach a casadh uirthi, agus í ag caint faoi dhearcadh a pobail:
"Is é an
crann ológ siombail s'againne.
chrainn seoil
mast
Uafáis
=======
Tá cur síos ag Hatch ar uafáis éagsúla: seoltóirí reoite i gcoinne an
chrainn seoil, círéibeacha bia, agus daoine á gcur san fharraige.
crainn na foraoise
trees of the forest
In áit eile, tá
crainn na foraoise ag fás.
ar nós crainn
like a tree
Ina dhiaidh sin ar fad, tagann *el castillo*, atá
ar nós crainn a bhfuil tine ealaíne ar achan chraobh de agus atá ar tí pléascadh.
crann adhmaid chrua
hardwood trees
Tá comhlachtaí ilnáisiúnta foraoiseachta ag gearradh
crann adhmaid chrua san fhoraois bháistí.
crann giúise
fir-trees
Bhí lilí agus deora Dé ag fás os a chomhair, agus bhí roschoill
crann giúise ar a chúl.
ag an gcrann mór darach
at the big oak tree
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
stoc storrúil an chrainn
the strong trunk of the tree
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
crainn mhóra shíorghlasa
great evergreen trees
Tá lochanna áille, cnoic arda, agus
crainn mhóra shíorghlasa againn.
an crann taca
support
Is é réimeas Theach Saud
an crann taca is mó atá ag Stáit Aontaithe Mheiriceá sa domhan Ioslamach, ach an t-am sin ba é an *Shah *an cara ba mhó a bhí ag an Teach Bán ann.
crann darach amháin
a single oak-tree
Tá an bád déanta as
crann darach amháin.
chrann brait
flagpole
Is é fírinne an scéil gur beirt fhreastalaithe beáir a bhí i gceist, iad gléasta i T-léine dhubh de chuid Guinness, dála an chuid is mó de na freastalaithe eile sa chathair, agus bhí sé ar cheann dá ndualgais an bhratach a chur ar an
chrann brait.
crainn mhaoildeirge
mulberry trees
Bhí eastát talmhaíochta thart ar gach ceann de na tithe seo faoin tuath a tháirg ológa agus fíonchaora agus síoda (go minic fásadh
crainn mhaoildeirge, na crainn ar a maireann seiriceáin).
fir leagtha crann
lumberjacks
Bhí na
fir leagtha crann, áfach, ag bun an liosta ar fad, mar gheall ar neamhsheasmhacht an phoist, an drochphá, agus an dainséar.
na crainn gléasta i nduilleoga úra
the trees dressed in fresh leaves
Radharc aoibhinn a bhí ann:
na crainn gléasta i nduilleoga úra, an sceach gheal faoi bhláth, agus clocha méithe phálás an easpaig agus abhainn ghléigeal dhonn ag rith fúthu.
idir barra na gcrann
between the tops of the trees
*
Gluais • Glossary
fríd ghloine dhorchathrough a dark glass
smúidmist, murkiness
bréagachfalse
is annamhit is seldom
mionrudaíminor things
doiléirvague
i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty
glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields
sin an tuigethat's why
ag stánadh amachstaring out
léanalawn
ag croitheadh a gcinnshaking their heads
íomhánnaimages
iontassurprise
machnamh ceartproper thinking
scáileánscreen
ag preabadhjumping
bladhaire coinnlea candle flame
eachtraíevents
chan éthat's not it
dá thairbhe sinbecause of that
rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things
ar bharr na mbeannon the cliff tops
an lá fá dheireadhthe other day
ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour
substaintsubstance
dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs
taoidetide
fiúntasworth
gníomhact
nó a mhalairtor the opposite
blaiseadhtaste
gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey
fuaimeanna fánachaoccasional noises
díoscadhcreaking
coiscéimeanna folmhaempty footsteps
stánadh fadaa long stare
craos na tineadhthe roaring fire
dromchlasurface
cha dtig liomI can't
cha dtig liom í á threorúI can't guide it
déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning
le rachtanna fiáinein wild fits
seileogaspits
sáthadh scinethe stabbing of a knife
aonarachsolitary
staidéarthalevel-headed
teas an phaisinthe heat of passion
breithbirth
a cheiltto hide
anáilbreath
is annamhit is seldom
fiúntachworthwhile
dathanna seachantachaelusive colours
goitsecome on, come here
neadrachanests
seanbhallógaíold ruins
deifrehurry
cha raibh faill aigehe hadn't the time
contráiltewrong
go brách síoraíever
ag déanamh iontaiswondering
i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing
stócach ógyouth
bodhardeaf
pian a fhuilstinto suffer pain
mo bheomy life
lena dhornwith his fist
le mé féin a chosaintto protect myself
ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way
cinneadhdecision
cinntídecisions
go fadálachslowly
chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made
déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate
cuideachtúilhelpful
athrú séasúrthe change of seasons
de ghlanmheabhairoff by heart
gialljaw
gobachprotruding
gruaig fhionnblond hair
dóighiúlachtbeauty
tarraingteachattractive
rud inteachtsomething
buaireamhsorrow
ag bruidearnaighthrobbing
coimhthíochstrange
idir barra na gcrannbetween the tops of the trees
ag iarraidh mairstin airtrying to live on it
nimhneachsore
bhlais mé an phianI tasted the pain
tchíthear domhit seems to me
go dianstrictly
samhailimage
mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different
daonnachtaíhumanist
an cine daonnathe human race
bréanfoul
an bréantas a cheiltto hide the foulness
cumhráin bhréigefalse perfumes
lofarotten
gnásanna sóisialtasocial customs
béasamanners
seanseiteannaold sets
ag foscladhopening
ag scamhadhpealing
creatlachframe-work
creidbheáilto believe
scigdhráma an tsaoilthe farce of life
de réir mar atáthar ag dréimas is expected
táirgíproducts
caiteoir eiseamláireachexemplary spender
lúcháireachjoyous
teorainneacha luaisspeed limits
ag cailleadh foighdelosing patience
sceadamánthroat
mo bhrú folamy blood pressure
sciathánarm
go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could
comhairleadvice
díomádisappointment
sólassolace
lagmheasarthachtrather small amount
ag tochailtdigging
crainn dhóite
burnt trees
In áit na bpairceanna glasa síochánta a bhí romhainn, ní raibh le feiceáil ach pluda, poill,
crainn dhóite agus beirt fhear ina seasamh ar dhroichead adhmaid agus éadóchas agus fulaingt ina n-aghaidh.
fá scáth an chrainn teile
under the shadow of the lime tree
Ni haon ionadh gur chuir an cabal coirpeach timpeall ar Milosevic corp an deachtóra le holagón agus deora
fá scáth an chrainn teile ina ghairdín dúchais ag 41 Sráid Nemanjina, i Pozarevac, Dé Sathairn, an 18 Márta 2006.
crann seadóg
grapefruit tree
Tá Gairdín Meánmhara ann, ina bhfuil crann ológ agus
crann seadóg, dair coirc, as a ndéantar coirc do bhuidéil, agus cúfróg, as a ndéantar túis.
crann baineann agus crann fireann
a female and male tree
Tá
crann baineann agus crann fireann ann.
tearmann faoi scáth crann
a refuge under the shade of trees
Bun agus barr cúig shráid le chéile atá sa tsráid eicléicteach seo, agus is
tearmann faoi scáth crann agus faoiseamh ón ghrian í an chuid lárnach do choisithe, agus do na céadta díoltóir earraí agus aisteoir a bhíonn in iomaíocht lena chéile chun d’aird a tharraingt.
na mílte crann cnó cócó
thousands of coconut trees
Tá
na mílte crann cnó cócó le feiceáil i ngach aon áit.
mar chrann taca na craoibhe
as a pillar for the branch
Bhí Michael
mar chrann taca na craoibhe i gcónaí.
aibhinní crann
avenues of trees
Ansin chuaigh mé síos go dtí páirc álainn darb ainm “The Meadows” – spás mór féarach atá ann ina bhfuil
aibhinní crann agus an cnoc a dtugtar Suíochán Artúir air le feiceáil sa chúlra.
i lár crann pailme
in the middle of palm trees
Lár na hAstráile
Tá sé dochreidte chomh mór, tirim agus dearg is atá lár na hAstráile! Bíonn na réaltaí an-gheal istoíche, tá an t-aer glan agus tá an-chuid cangarúnna, nathracha nimhe agus damhán alla gránna ann ar féidir leo dochar ceart a dhéanamh duit! Ach chaith mé cúpla uair an chloig ar eitleán go Cairns agus bhí mé
i lár crann pailme agus an t-aer meirbh agus trom.
Ar nós gadhair a dhéanann a mhún ar chrann,
like a dog which pisses against a tree,
Ar nós gadhair a dhéanann a mhún ar chrann, chun cur in iúl don saol mór gur leisean an fearann sin.
crainn a leagan.
to fell trees.
Chomh maith leis an chíos a íoc, bhí ar na tionóntaí obair a dhéanamh do na tiarnaí, mar a shampla
crainn a leagan.
na crainn dhúchasacha,
the native trees,
Bhí foscadh le fáil faoi
na crainn dhúchasacha, agus níorbh fhada go dtí go raibh sé geal arís.
Crann ollmhór
a massive tree
Crann ollmhór atá sa *kauri* atá an-díreach.
gearradh na gcrann seo,
the cutting of these trees,
Cé nach gceadaítear
gearradh na gcrann seo, is féidir dul ag tochailt sna portaigh ar thóir na seanchrann atá iontu.
mar chrann taca
as a support
Bhí sé mar ábhar sóláis agus
mar chrann taca ag muintir na hÉireann riamh anall.
crann taca
support
Cé is moite den teaghlach, is é an t-oideachas an
crann taca is tábhachtaí ó thaobh inmharthanacht na teanga de.
rogha níos leithne crann agus plandaí
a wider choice of trees and plants
Chuir sé iontas orm ar dtús nach raibh
rogha níos leithne crann agus plandaí ar fáil san fheidhmchlár, ach thuig mé i ndiaidh dom triail a bhaint as gur cabhair mhór don úsáideoir é go bhfuil sé socraithe ar an mbealach sin.
do rogha crann agus plandaí
your choice of trees and plants
Leis an gcur chuige seo, tá an bhéim leagtha ar dhearadh an ghairdín, in ionad í a bheith leagtha ar mhionsonraí mar
do rogha crann agus plandaí.
go barr an chrainn brataí
to the top of the flagpole
I ndiaidh dó a bhonn airgid a bhaint, dhreap O’Connor
go barr an chrainn brataí le linn an tsearmanais bhronnta.
faoi chrann smola an fhoréigin eitnigh
under the blight of ethnic violence
Breathnaítear ar an tragóid seo mar eachtra a léiríonn go paiteanta go mbíonn an Afraic, go minic,
faoi chrann smola an fhoréigin eitnigh.
faoi chrann smola na cogaíochta
under the curse of war
Sin an fáth a bhfuil tábhacht agus fiúntas ag baint le saothar Mohammed al-Hamdany agus a leithéid, atá ábalta léargas fírinneach a thabhairt dúinn ar shaol mhuintir na hIaráice, atá ag maireachtáil
faoi chrann smola na cogaíochta.
crann plána
of plane trees
Bhí árasán s’againne ag barr na sráide leithne sin, ar a bhfuil dhá shraith
crann plána chomh maith le scoth na seanailtireachta.
crann tógála,
building crane
Ó mo léan, ó mo léan (Gabriel Rosenstock)*
Bhuel, leis an fhírinne a rá, níorbh éan ach *crane*, nó
crann tógála, a tháinig chun damhán alla ollmhór a bhaint den bhalla i lár Learphoill ar na mallaibh.
chrann fuinseoige
ash tree
Ar mo shiúl thart na laethanta seo, tá snafach an Earraigh ag borradh timpeall orm: an sabhaircín is an lus cromchinn faoi bhláth, an snag breac cruógach i mbun oibre ag bailiú ábhair don nead atá le déanamh sa
chrann fuinseoige, na bachlóga ar na crainnte ag buinniú is ag cur amach duilleog, searrach ag láir na comharsan, iomairí fataí réitithe go neata agus méileach na n-uan le cloisteáil mar chúlcheol an tséasúir.
crainn
a tree
Glacadh leis i gcónai gurb é an mílísteoir ainrialta Federico Borrell García an t-íobartach sa phictiúr ach de réir an stairí Hugo Doménech, a tháinig ar chuntas finné súl ó 1937, fuair García bás ar chúl
crainn a bhí in úsáid mar chosaint piléir aige i Cerro Muriano.
chrann taca
staunch support
Eagarthóir: Tá an ceart ar fad agat, a Bhaloir na mBéimeann, nó is tusa atá mar
chrann taca ag Beo! agus fanfaidh tú ag bun an leathanaigh mar is dual do thaca teann, bail ó Dhia ort mar laoch de chuid litríocht na hÉireann agus mar thaca ag Beo!
Balor: Cén dia é sin a bhfuil tú ag guí a bhaile orm? Tá súil agam gur Crom Dubh atá i gceist agat.
crann
a tree
Cé gur oileán sceirdiúil é, gan aon chrann arbh fhiú
crann a thabhairt air le feiceáil ann, tá talamh maith féarach ann agus tá neart garrantaí curtha le glasraí de gach cineál ar an taobh foscúil den oileán.
crann cumarsáide
mast
Thug muid faoi deara anuraidh go raibh
crann cumarsáide, le muileann gaoithe, tógtha cúpla slat ón charn.
crainn
trees
Tá mionstaidéar déanta aici ar na mílte grianghrafanna a bhaineann le lá na tubaiste agus deir sí nach bhfuil aon mhíniú eolaíochta aici ar roinnt des na nithe atá tugtha faoi deara aici - carranna dóite amach in aice le
crainn faoi chlúmh iomlán a nduilleog glas sláintiúil, meirg róthapaidh tagtha ar phíosaí miotail, píosaí eile miotail casta as riocht i slite nach gcloínn le gnáthdhlíthe meicniúla.
chrann taca
support
’
Ach tá gaol iontach eatarthu beirt, agus beidh tuistí Bhurt, a mhaireann sa chomharsanacht, mar
chrann taca acu.
crann
tree
Bhí
crann na Gaeilge meathlaithe go dona faoi 1911 féin, ach ní raibh a cuid fréamhacha chomh briste is atá siad sa lá inniu.
lucht leagan crann
loggers
Le blianta déanacha tá
lucht leagan crann, curadóirí tae agus tá oibrithe talmhaíochta nach iad tagtha chun na háite.
chrann
tree(s)
Leagtar capall an Dochtúra le sreang íseal ceangailte idir dhá
chrann.
chrainn
of a tree
Bhí lamairní plódaithe le báid seoil, siopaí beaga deasa ag díol giuirléidí, bialanna le gach uile shórt bia acu, agus tábhairní beaga ina rabhthas in ann suí amach faoi
chrainn ag ól.
gcrann
trees
Ó bhí an tsamhain ann, bím ag féachaint ar na géaga uaigneacha na
gcrann ag bun an ghairdín, agus iad ag síneadh go himpíoch chun na spéire.
thit crann an mhí-áidh orthu
they were unfortunate
Ba leosan an teach gur
thit crann an mhí-áidh orthu agus gur chaill siad é, agus is orthu siúd is mó a bhíonn tionchar Garbo le feiceáil i rith an dráma.
chrainn snámha
floating logs
Ní hionadh mar sin gur theith breis is 2000 duine den phobal áitiúil laistigh den aon mhí amháin, de chois is de
chrainn snámha, óna n-áit dúchais i ndúfairí iarthuaisceart na Colóime.
Crann
aerial
An bhfuil aon difir idir é agus an graffiti thuasluaite?
Luaigh mé in eagrán 101 fosta an
Crann Cumarsáide atá tógtha thuas ar an Mhullach Dhubh (219 méadar), i gceantar Shliabh a Liag.
corrghearrthóir crann
an odd tree cutter
Do M’oide
====
Seanuaigh i bhfolach ag bun cnoic thréigthe,
fiaile uaibhreach nach nglantar ó bhliain go a chéile,
níl éinne fágtha chun freastal ar an tuama,
is ní ghabhann thar bráid ach
corrghearrthóir crann.
crainn ghiúise
conifers
Imíonn an ghrian go tobann laistiar den chnoc
is slogtar mé ag búir na gaoithe sna
crainn ghiúise.
géag crainn
a tree branch
Mar shampla, tá
géag crainn cosúil, beag nó mór, le crann iomlán, ach ar scála níos lú.
chrann gan duilliúr
a leafless tree
‘Nuair a thig an chuach ar
chrann gan duilliúr, díol do bhó is ceannaigh arbhar’ a deirtí in am amháin.
le taobh an chrainn
next the flagpole
Is é sin, sa chúinne uachtar
le taobh an chrainn.
gcrann
tree
Bíonn snafach ar lusra, borradh faoin
gcrann agus cloisfear méileach na n-uan sna cuibhrinn.
thit na crainn taca
the supports fell
Le linn na réabhlóide seo,
thit na crainn taca a bhí ag Fianna Fáil, ceann i ndiaidh an chinn eile.
chrann taca
support
Ní raibh ach aon
chrann taca amháin nár athraíodh as a riocht, mar a bhí, an lucht gnó.
crann tarchuradóra
broadcast aerial
Ach bhí áiteanna ann ar mhian liom a fheiceáil: Trá an Dóilín ar an gCeathrú Rua mar shampla nó
crann tarchuradóra Raidió na Gaeltachta i gCasla agus Teach an Phiarsaigh i Ros Muc.
chrainn taca
supports
Tá béasaí, meas agus stádus sóisialta mar
chrainn taca don teanga seo.
ag cur crainn
planting a tree
Tá sé fíor! Rud eile atá fíor i ndáiríre ná gur roghnaíodh an triúr páistí a bhuail Clog na Síochána in Áras an Uachtaráin le linn do Ó Bama a bheith
ag cur crainn ann, chun ár mórtas as éagsúlacht mhuintir na hÉireann a léiriú.
crann an bhosca
boxplant
IN Éimin, is tionscal mór atá sa khat, druga spreagúil a dhéantar ón duilliúr a bhíonn ar sceach atá an-chosúil le
crann an bhosca – boxplant.
thit sé ar do chrann
it fell to your lot
An gcronaíonn tú saol an tsuaimhnis a bheadh agat fá Thír Chonaill anois ach a’b é gur
thit sé ar do chrann arís seasamh san olltoghchan ar son Fhine Gael?**
DMFh: Is cinnte go dtearn mé cinneadh i 2006 go raibh mé ag gabháil a éirí as an pholaitíocht, ach tháinig casadh gan mhoill ar an scéal ina dhiaidh sin agus bhí mé páirteach ins an toghchán in 2007.
an crann snámha
wooden canoe
Chasamar ar iascairí minic go leor agus
an crann snámha líonta le pioráiní acu.
crann seoil péine
a pine mast
Beidh an bád féin déanta as adhmad darach, le
crann seoil péine.
ag dreapadh crann
climbing trees
Ní deacair a shamhlú, ach oiread, go mbíodh fir agus mná óga ag imirt cluichí simplí agus ag iomaíocht lena chéile, ag rásaíocht, ag léim, ag caitheadh cloch,
ag dreapadh crann, ag iomrascáil agus eile.
méid áirithe crann
a certain amount of trees
Is féidir, cuirim i gcás, ‘taobhrianadh carbóin’ a íoc agus tú ag ceannach ticéid eitleáin le han-chuid comhlachtaí móra, a chuireann
méid áirithe crann ag fás duit i gceantair éagsúla ar fud an domhain.
grágáin mhóra de chrainn
large logs of timber
” Agus dúirt an cailín liom í féin ina dhiaidh san go raibh sí sa champa seo agus an obair a bhí ar siúl acu, í féin agus fear eile, ná
grágáin mhóra de chrainn a chur síos go dtí an abhainn agus iad a fhágaint go rachaidís síos agus oíche amháin, chuadar in airde ar cheann acu agus d’éilíodar amach agus sin an tslí a tháinig sise go dtí *America*.
i ngabhal crainn
in a tree fork
Codlaíonn an cóála suas le 20 uair in aghaidh an lae
i ngabhal crainn toisc nach bhfuil an duilliúr chomh solamarach is a bhíodh tráth dá raibh.
easpa crann agus lusanna
lack of trees and plants
Chuaigh an
easpa crann agus lusanna i bhfeidhm go mór orm.
Chroch sé suas a chuid seolta móra geala go barra na gcrann
he stroke out to sea
Chroch sé suas a chuid seolta móra geala go barra na gcrann.
gan chrann gan chraobh
bare of bush and tree
Dumhcha gainimh, tithe saoire, agus an spéir ag dórtadh anuas ar áit
gan chrann gan chraobh.
Ar a bhealach go crann a chrochta
while he walked to the scaffold
'”*
Ar a bhealach go crann a chrochta, tuairiscítear gur dhúirt an Seoigheach: “Feicfidh mé Íosa Críost ar ball beag – crochadh eisean san éagóir freisin.
gcrann fuinseoige
ash tree
Galar fungais ar a tugadh chalara fraxinea a bheith tagtha ar an
gcrann fuinseoige atá gceist agam.
millfidh sé a bhfuil de chrainn fuinseoige in Éirinn
it shall ruin all of Ireland’s ash trees
Ach de réir na saineolaithe tá an galar chomh láidir sin go bhfuil seans maith ann go
millfidh sé a bhfuil de chrainn fuinseoige in Éirinn.
faoin gcrann giúise
under the conifer
Cá bhfios, mar sin, nuair a dhúisíonn Henry Ó Seibhleáin maidin Lá Nollag, nach camán saorga ‘Cúltec’ a bheas sa stoca nó
faoin gcrann giúise agus nach é an camán ‘plaisteach’ céanna a bheas ina ghlaic aige nuair a bhuann sé an deichiú bonn uile Éireann!?
go barr an chrainn
to the top of the pole
Agus tuigeann tú cén fáth? Breithlá Bhandiúc Cornwall a bhí ann, agus crochadh an bhratach in airde
go barr an chrainn le barr measa is urraime uirthi, mar is cóir.
Bhí an brat i lár crainn
the flag was at half mast
Bhí an brat i lár crainn ar Halla na Cathrach, Learpholl Déardaoin 18 Aibreán i gcuimhne Anne Williams a fuair bás ar an lá sin.
bhí an brat ar barr crainn
the flag was topmast
Laoch is ea í do mhuintir Learphoill, ní hionann ar chor ar bith is Thatcher -
bhí an brat ar barr crainn ag Halla na Cathrach ar lá a sochraide agus bhí cóisir mhór ar ardchlár St Georges sa chathair.
ag tafann suas an crann mícheart
up the wrong tree barking
Ach an bhfuil sibh ag meilt bhur gcuid ama anseo i measc na nGall, ag iarraidh an Ghaeilge a chaomhnú agus a chur chun cinn?**
DMD: Bhuel is fíor go bhfuil muintir na Gaeilge ag éirí tanaí ar an talamh, ach má shíleann daoine go bhfuil an Ghaeilge chun an taibhse a thabhairt suas i mBaile Átha Cliath, bhuel tá siad
ag tafann suas an crann mícheart.
má tá craobh den chrann
if there’s a branch of it
Agus ó thaobh na Gaeilge de,
má tá craobh den chrann i mBoston, ní bréag a rá go bhfuil bláth ar an sceach anseo sa mBreatain Bheag.
Mhúchadh an crann sitce an fál
the sitka tree(s) used to smother the hedgerow(s)
Mhúchadh an crann sitce an fál agus an cosán in imeacht na mblianta sa gcaoi go mbíodh seanfhear ina chónaí leis féin ag siúl isteach tollán dorcha crann, i lár an lae, le gabháil chuig a theach féin! Ba cheadmhach an t-am sin crainn a chur le taobh cosáin nó le bruach srutháin gan srian ar bith agus b'shin é an cur a rinne dochar do shaol an duine agus do bheatha an éisc araon.
ag siúl isteach tollán dorcha crann
walking in a dark tunnel of trees
Mhúchadh an crann sitce an fál agus an cosán in imeacht na mblianta sa gcaoi go mbíodh seanfhear ina chónaí leis féin
ag siúl isteach tollán dorcha crann, i lár an lae, le gabháil chuig a theach féin! Ba cheadmhach an t-am sin crainn a chur le taobh cosáin nó le bruach srutháin gan srian ar bith agus b'shin é an cur a rinne dochar do shaol an duine agus do bheatha an éisc araon.
crainn a chur le taobh cosáin
to plant beside pathway(s)
Mhúchadh an crann sitce an fál agus an cosán in imeacht na mblianta sa gcaoi go mbíodh seanfhear ina chónaí leis féin ag siúl isteach tollán dorcha crann, i lár an lae, le gabháil chuig a theach féin! Ba cheadmhach an t-am sin
crainn a chur le taobh cosáin nó le bruach srutháin gan srian ar bith agus b'shin é an cur a rinne dochar do shaol an duine agus do bheatha an éisc araon.
acraí crann sealghlas
acres of deciduous trees
Tá roinnt de na feirmeoirí féin agus lucht airgid na gcathracha i ndiaidh roinnt
acraí crann sealghlas a chur anseo is ansiúd.
an crann giúise is an sconsa
the conifer(s) and a (the) fence
Caithfear bearna a bheith idir
an crann giúise is an sconsa feasta agus idir an ghiúis agus an sruthán chomh maith céanna.
talamh le crainn a chur
planting land
Gheobhaidh údaráis an stáit go leor as an gcoigistiú:
talamh le crainn a chur agus cíos rialta ó mhuilte gaoithe, gan trácht ar an moladh a dhéanfar orthu san Eoraip as breis crann a chur.
go mbearrfar crainn
trees shall be coppiced
Cén dochar má ghlactar leis nach mbainfear móin ar na portaigh sléibhe faoi cheann deich mbliana agus in ionad an mhóin a bhaint,
go mbearrfar crainn le haghaidh Brosna? Chuige sin, cuirfear cineálacha áirid crann sna lagphortaigh sléibhe, sail dúchais, beith agus crann fearna is inmholta (ar luas a bhfáis & ar tháirgeadh nitrigín a gcuid duilliúir .
cuirfear cineálacha áirid crann
certain types of trees shall be planted
Cén dochar má ghlactar leis nach mbainfear móin ar na portaigh sléibhe faoi cheann deich mbliana agus in ionad an mhóin a bhaint, go mbearrfar crainn le haghaidh Brosna? Chuige sin,
cuirfear cineálacha áirid crann sna lagphortaigh sléibhe, sail dúchais, beith agus crann fearna is inmholta (ar luas a bhfáis & ar tháirgeadh nitrigín a gcuid duilliúir .
crann fearna
alder
Cén dochar má ghlactar leis nach mbainfear móin ar na portaigh sléibhe faoi cheann deich mbliana agus in ionad an mhóin a bhaint, go mbearrfar crainn le haghaidh Brosna? Chuige sin, cuirfear cineálacha áirid crann sna lagphortaigh sléibhe, sail dúchais, beith agus
crann fearna is inmholta (ar luas a bhfáis & ar tháirgeadh nitrigín a gcuid duilliúir .