go ndéanfaí na cosantóirí a chiontú
that the defendants be convicted
Cad é a tharlóidh, áfach, nuair a thabharfar saoránach Meiriceánach, bíodh sé ina Arabach nó nach bíodh, chun trialach agus an sceimhlitheoireacht curtha ina leith? An dtabharfar cead dó abhcóide a bheith aige? An ndéanfar é a thriail go poiblí? Ní bhíonn trialacha rúnda i gceist ach amháin nuair a bhíonn na daoine atá i gcumhacht ag iarraidh go ndéanfaí na cosantóirí a chiontú go cinnte.
a chiontófaí
who would be convicted
Bhagair an rialtas stáit píonós níos géire ar aon duine a chiontófaí.
dhaoránaigh
convicts
Meastar go raibh an t-ainm Síle coitianta i measc na mban a tháinig anseo mar dhaoránaigh ó Éirinn.
ciontaíodh as caimiléireacht
convicted of corruption
Tá daoine ann a chreideann go bhfuil ceangal láidir aige leis an *mafia*, agus is cinnte nár chabhraigh sé le Berlusconi go bhfuair sé an-chabhair i gcónaí ó Bettino Craxi, an t-iar phríomhaire sóisialach (1983-'87) a ciontaíodh as caimiléireacht.
Níor cúisíodh duine ar bith
no-one has been convicted
Níor cúisíodh duine ar bith as an choir seo go dtí seo, cé go bhfuil amhras go fóill faoi mháthair an tachráin, Maria Franzoni.
a ciontaíodh
who was convicted
Athrú ráitis phearsanta
=======
Colm Murphy an t-aon duine a ciontaíodh go dtí seo as an sléacht a deineadh ar an Ómaigh beagnach ceithre bliana ó shin.
níor ciontaíodh riamh duine ar bith
no one was ever convicted
Cé go bhfuiltear den tuairim gur fuadaíodh agus gur maraíodh cúpla páiste eile a d'imigh ar iarraidh agus nár aimsíodh, níor ciontaíodh riamh duine ar bith sa stát seo as coir den chineál a tharla i Sohom an samhradh seo.
a ciontaíodh
who was convicted
I measc thoscaireacht an UPRG, bhí JohnWhite - fear a ciontaíodh as dúnmharú an tSeanadóra Paddy Wilson agus Irene Andrews - Davy Mahood, agus iar leas-Ardmhéara na cathrach, Frank McCoubrey.
níor cúisíodh aon duine
no one was convicted
Go dtí seo, níor cúisíodh aon duine as marú an Uasail Phelan agus tuigtear do *Beo! *go bhfuil an comhad fós oscailte ag na Gardaí.
na chéad daoránaigh
the first convicts
Téann stair na Gaeilge sa tír seo chomh fada siar leis na chéad daoránaigh a tháinig dá neamhthoil agus a d'fhaigheadh buille d'fhuip dá labhróidís le chéile ina dteanga dhúchais.
a ciontaíodh
who were convicted
Níos mó ná leath acu siúd a ciontaíodh sna trialacha seo, fuarthas neamhchiontach iad nuair a rinneadar athchomharc.
níor cúisíodh riamh é
he was never convicted
Ach, aisteach go leor, níor cúisíodh riamh é.
ciontaithe as
convicted of
Shíl go leor againn i l988, agus Cluichí Oilimpeacha Seoul ag teacht chun deiridh agus Ben Johnson ciontaithe as drugaí a ghlacadh, drugaí a chabhraigh leis curiarracht an domhain a shárú agus an bonn óir sa 100m a bhuachaint, shíl muid an t-am sin go ndéanfaí rud éigin, gníomh éigin dearfa agus fónta chun deireadh a chur le caimiléireacht ghránna na ndrugaí.
níor ciontaíodh riamh aon duine
nobody was ever convicted
I gcás go leor de na robálacha seo, níor ciontaíodh riamh aon duine.
a ciontaíodh go héagórach
who was unjustly convicted
Éagóir
=======
Ba cheart a rá ag an staid seo nach n-áireofar go deo muintir McBrearty, Adrienne McGlinchy nó Frank Shortt (úinéir The Point Inn i Rinn Uí Choigligh a ciontaíodh go héagórach as ligean do dhrugaí bheith ar díol ina theach leanna) i measc na naomh, ach ní hionann sin le rá nár déanadh éagóir orthu.
a ciontaíodh go héagórach
who was unjustly convicted
Éagóir
=======
Ba cheart a rá ag an staid seo nach n-áireofar go deo muintir McBrearty, Adrienne McGlinchy nó Frank Shortt (úinéir The Point Inn i Rinn Uí Choigligh a ciontaíodh go héagórach as ligean do dhrugaí bheith ar díol ina theach leanna) i measc na naomh, ach ní hionann sin le rá nár déanadh éagóir orthu.
nár ciontaíodh i gcoir ar bith riamh
never convicted of a crime
Anuas air sin, má tá aon fhianaise ar chor ar bith ann go mbíonn lámh ag na heitleáin seo i bhfuadach daoine nár ciontaíodh i gcoir ar bith riamh, ba cheart cead a dhiúltú dóibh a gcuid umar a athlíonadh anseo.
a chiontú
to convict
Beidh lá fada ann go mbeidh an deis arís ag aon duine Ceann Stáit a chiontú i gcinedhíothú, i gcoireanna cogaidh, ná i gcoireanna in aghaidh na daonnachta.
a bhí ina choilíneacht do phríosúnaigh tráth
a former convict colony
Faraor, briseadh isteach sa charr a bhí ar cíos againn in Port Arthur, a bhí ina choilíneacht do phríosúnaigh tráth – b’fhéidir gurbh é ceann de na taibhsí a bhí ciontach! Bhí draíocht éigin ag baint leis an Tasmáin domsa a bhí in easnamh ar an gcósta thoir.
Ciontaíodh an cúigear acu
the five of them were convicted
Ciontaíodh an cúigear acu as dúnmharú Kieran Keane, ar cheannasaí droinge coiriúla é, ag tús na bliana 2005 agus gearradh príosúnacht saoil mar phianbhreith orthu.
na cúisithe
the convicted (people)
Dúirt an Breitheamh Kearns go mbeadh sé “mí-réadúil” na cúisithe agus a lucht cosanta a bheith ag súil nach ndéanfadh nuachtáin agus meáin eile tuairisciú ar thrialacha a bhfuil baint ag an bpobal i gcoitinne leo.
Ón lá a ciontaíodh an bheirt
Since the day the two were convicted
Ón lá a ciontaíodh an bheirt agus a tháinig a scéal míchlúilteach os comhair an phobail, chuaigh scríbhneoirí agus déantóirí scannán in iomaíocht lena chéile leis na cearta foilsithe a cheannach agus scéal na beirte a insint.
as ar ciontaíodh mé.
of which I was convicted.
“Tá daoine ag teacht chugamsa ag iarraidh pictiúir a cheannach uaim agus tá ag éirí liom teacht i dtír ar an choir as ar ciontaíodh mé.
ciontaíodh ceathrar ón Croxteth Crew
four of the Croxteth Crew were convicted
An tseachtain a fuair Rhys bás, ciontaíodh ceathrar ón Croxteth Crew as dúnmharú Liam Smith - iarchara dá chuid, Liam Duffy, ina measc.
Ciontaíodh beirt phinsinéirí agus a mac
two pensioners and their son were convicted
Ciontaíodh beirt phinsinéirí agus a mac le gairid as dallamullóg a chur ar institiúidí móra ealaíne an domhain le beagnach fiche bliain anuas agus iad ag déanamh cóipeanna de phíosaí ealaíne agus de sheandachtaí luachmhara.
a fuarthas ciontach i 1998 i mí-úsáid ghnéasach a thabhairt do bhuachaillí
who was convicted in 1998 of sexually abusing boys
Is amhlaidh gur chaith an tAthair Dónal Collins -a fuarthas ciontach i 1998 i mí-úsáid ghnéasach a thabhairt do bhuachaillí - cúpla lá i dteach mo thuismitheoirí i Nua-Eabhrac samhradh amháin.
a ciontaíodh Smith i gcoireanna éagsúla
that Smith was convicted of various crimes
Ba thimpeall an ama seo a ciontaíodh Smith i gcoireanna éagsúla ar nós iompar mí-ordúil agus feallaireacht.
Ciontaíodh Park as comhcheilg a bheith déanta aige
Park was convicted of conspiracy
Ciontaíodh Park as comhcheilg a bheith déanta aige le linn scéime de chuid na Náisiún Aontaithe ar ar tugadh Oil-for-Food a bhí ar siúl san Iaráic.
daoránach
convicts
Bhí go leor Éireannach i measc na ndaoine a tháinig sna longa, timpeall ar 58,000 daoránach san áireamh – caithfear a admháil gur tháinig siadsan in éadan a dtola!
Chomh maith leis na daoránaigh, tháinig go leor Éireannach eile chun na hAstráile i luathstair na coilíneachta faoi scéimeanna inimirce éagsúla.
ciontaíodh as brionnú
convicted of counterfeiting
Cuireadh dlús leis an ngluaiseacht sa bhliain 1909 nuair a d’fhoilsigh Preas Ollscoil Oxford an Bíobla Tagartha Scofield le Cyrus Scofield, “an naomh dispeansáideach” a thréig a bhean chéile agus a chlann agus a ciontaíodh as brionnú sular raibh sé “athbheirthe.
Ciontaíodh
were convicted
Ciontaíodh an triúr agus daoradh chun báis iad faoi dheireadh.
chiontaigh é
convicted him
Anois, céad bliain tar éis a bhua stairiúil dornálaíochta, tá sé molta ag Teach na nIonadaithe go dtabharfaí Pardún ón Uachtarán do Jack Johnson toisc go raibh ceannfháth ciníochais ag an gcúirt a chiontaigh é in 1920.
ciontaíodh
convicted
Dar leis an FBI, bhí siad ag iarraidh lorg an airgid a leanúint tríd na heagraíochtaí sceimhlitheoireachta, ach níor ciontaíodh éinne san oibríocht rúnda sin.
daoránaigh
convicts
Ní raibh ach na húdaráis páirteach sa cheiliúradh ar an chéad dul síos, mar ní raibh mórán le ceiliúradh ag na daoránaigh a tháinig chun na tíre i slabhraí, agus bhí cuid acu fós ina bpríosúnaigh.
Ciontaíodh
was convicted
Ciontaíodh Josef Fritzl an mhí seo caite, innealtóir as Amstetten na hOstaire, in éigniú, ciorrú coil, daoirse, agus i ndúnmharú.
daoradh
convicted
Na Connerys bochta, a daoradh ‘go dtí sna New South Wales’ i lár an naoú haois déag.
Ciontaíodh
was convicted
Ciontaíodh Menachem Atzmon, ar leis ICTS, i 1996 as calaois maidir le feachtas toghchánaíochta agus é ina chisteoir do Likud, páirtí Begin, Shamir, Sharon agus Netanyahu.
Gearradh
he was convicted
Gearradh ocht mí ar an leaba chláir air.
ciontaíodh é
he was convicted
Ach fós nuair a ciontaíodh é, níor gearradh ach fíneáil AU$2100 air, mar dúirt an breitheamh nach raibh aon fhianaise ann gur chuspóirí mailíseacha a bhí ag Assange, ach a mhalairt ar fad – nach raibh i gceist aige ach fiosracht intleachtúil amháin.
nár ciontaíodh as
was not convicted of
Níl ar dhuine ach a chruthú go bhfuil sé in ann gunna a láimhseáil agus a chruthú nár ciontaíodh as coir riamh é.
Ba dhaoránach
was a convict
Ba dhaoránach é a athair, a cuireadh chun na hAstráile sa bhliain 1841 as dhá mhuic a ghoid.
ndaoránach
convicts
Bhí Éireannaigh go leor i measc na ndaoránach sa Chéad Loingeas, gan aon agó, agus i measc na 162,000 daoránach a cuireadh chun na hAstráile sa chéad ochtó bliain den choilíneacht.
Daoradh
was convicted
Daoradh pianbhreith seacht mbliana air, ach ní raibh ar Hicks ach naoi mí sa bhreis a chaitheamh i bpríosún.
daoránaigh
convicts
Cuireadh tús le lonnaíocht Eorpach san Astráil mar áitreabh pionóis agus bhí tionchar bunúsach ag na daoránaigh ar shaíocht na tíre.
Fritheadh ciontach
was convicted
’
Fritheadh ciontach Tymoshenko, 51, i mí Dheireadh Fómhair seo caite i mí-úsáid a cuid cumhachta san am a raibh sí ina Príomh-Aire de bharr beartas gáis a d’aontaigh sí leis an Rúis i 2009.
nár ciontaíodh
were not convicted
Fáth maith eile leis an téarma “inimircigh neamhdhleathacha” a sheachaint ná nár ciontaíodh an chuid is mó de na daoine seo in aon choir in aon chor.
gabhadh, ciontaíodh agus daoradh
were arrested, convicted and sentenced
Theip ar iarrachtaí maoir sheilge agus tiarnaí talún áitiúla an eachtra ollfhoghla seo a stopadh ach gabhadh, ciontaíodh agus daoradh chun príosúin cúigear den lucht agóide as 'gríosú chun círéibe.
na ndaoránach
the convicts
Ní raibh fiú réad amháin ann, áfach, a bhain le labhairt na Gaeilge i measc na ndaoránach agus na gcoilíneach Éireannach a chuir fúthu de bhonn tola i mblianta luatha na coilíneachta.
Ciontaíodh triúr ball
three members were convicted
Ciontaíodh triúr ball den bhanna feimineach punc Rúiseach, Pussy Riot, an mhí seo chaite as a bheith páirteach i ngníomh ‘amhasóireachta’ i bpríomh-ardeaglais Mhoscó.
gearradh pianseirbhís saoil
convicted to penal servitude for life
Glactar leis fosta gur dócha nach raibh aon bhaint ag ceathrar den chúigear eile a gearradh pianseirbhís saoil orthu leis na dúnmharuithe.
saol crua ag cuid nach beag de na daoránaigh Éireannacha
a sizeable amount of the Irish convicts had a hard life
Bhí saol crua ag cuid nach beag de na daoránaigh Éireannacha, gan aon agó, ach léiríonn scéal Galong an dóigh ar éirigh go glé geal le duine amháin acu i gceantar ina raibh sé deacair do bheatha a thabhairt i dtír.
Ciontaíodh ceithre fhear déag
fourteen men were convicted
Ciontaíodh ceithre fhear déag, an Rianach san áireamh, as an gcoir agus daoradh chun báis iad.
iardhaoránach
ex-convict
Bhí an t-ádh dearg ar an Rianach go raibh iardhaoránach darb ainm James Meehan ina stiúrthóir aige mar gur chaith seisean go cothrom leis agus gur chuir sé comhairle a leasa air.
ciontaithe
convicted
Is ea seo cnámha scéil an cháis cúirte inar dearna an t-iomrall ceartais thuasluaite:
• Comhcheilg bhuamáil sceimhlitheoireachta sna seachtóidí;
• Seisear de shliocht chomhphobal eitneach gafa, ciontaithe agus pianbhreith daortha orthu;
• Na húdaráis in amhras faoin gcomhphobal seo as siocair iad a bheith ag tacú le feachtas ina dtír dhúchais neamhspleáchas a bhaint amach;
• Admhálacha faighte faoi bhagairt, gan dlíodóirí i láthair agus gan síniú;
• Fianaise bhréagach sa chúirt agus fianaise eile coinnithe siar ag na húdaráis;
• Na seirbhísí rúnda lárnach sa chás;
• Póilíní sa chás os comhair na cúirte ní ba dhéanaí; agus
• Feachtas sna meáin leis an bhfíorasc a chur ar neamhní.
Ciontaíodh
were convicted
Ciontaíodh an seisear as comhcheilg áiteanna éagsúla in Sydney, príomhchathair New South Wales (NSW), agus sa cheantar máguaird a bhuamáil agus gearradh cúig bliana déag géibhinn orthu.
a n-oidhreacht daoránagh
their convict heritage
Lygon an tIarla é féin síos
===========
Léiríonn ceann de na faux pas is míchlúití i stair na hAstráile an dóigh ar bhreathnaíodh muintir na tíre ar a n-oidhreacht daoránagh san am a chuaigh thart.
gléasta mar dhaoránach
dressed as a convict
Nuair a tháinig siad i dtír, áfach, ní raibh fiú duine amháin acu gléasta mar dhaoránach!
Claochlú le Sonrú
======
Ní háibhéil a rá go bhfuil claochlú le sonrú i ndáil leis an dóigh a bhreathnaíonn muintir na hAstráile ar a n-oidhreacht daoránaigh sa lá atá inniu ann.
daoránach ná eile
convict or otherwise
Níl trácht in aon fhoinse, daoránach ná eile, ar aon Brian Byrne, ná d’aon leagan insamhlaithe eile den tsloinne sin.
Chaith sé seal ina dhaoránach
he spent a while as a convict
Chaith sé seal ina dhaoránach ar fheirm Samuel Marsden.
Ciontaíodh as
she was convicted of
Ciontaíodh as smuigleáil drugaí an bhliain dár gcionn í, ámh, agus gearradh pianbhreith fiche bliain uirthi.
ach go háirithe má aimsítear daoránach
particularly if a convict is discovered
Bunaíodh an Astráil mar áitreabh pionóis agus tá muintir na tíre bródúil as an oidhreacht a eascraíonn as an stair sin, ach go háirithe má aimsítear daoránach i measc a sinsear.
beirt dar ciontaíodh
as two convicted of
Tugann Campbell léargas ar leith dúinn ar chur chuige Jenkins le linn stailc ocrais na ndeirfiúracha Price, Marion agus Dolours, i mBrixton, beirt dar ciontaíodh as buamáil an Old Bailey agus a bhí i gcarcair le fiche bliain.
Ciontaíodh beirt phinsinéirí agus a mac
two pensioners and their son were convicted
Ciontaíodh beirt phinsinéirí agus a mac le gairid as bob ollmhór a bhualadh ar (i)cognoscenti(/i) shaol na healaíne.
bean a gciontaíodh a hathair
a woman whose father was convicted
Insíonn leabhar nuafhoilsithe dar teideal (i)Why Can’t I Speak(/i) scéal Barbara Naughton, bean a gciontaíodh a hathair as ionsaithe gnéis a dhéanamh uirthi.
bean a gciontaíodh a hathair
a woman whose father was convicted
Insíonn leabhar nuafhoilsithe dar teideal (i)Why Can’t I Speak(/i) scéal Barbara Naughton, bean a gciontaíodh a hathair as ionsaithe gnéis a dhéanamh uirthi.
ciontaíodh
was convicted
Cíorann Bearnaí Ó Doibhlin san alt seo an t-iomrall ceartais ba mheasa san Astráil le fada an lá riamh, máthair a ciontaíodh agus a sacadh isteach sa charcair nuair a chuimil an tubaiste léi.
spéis i ndaoránach
an interest in a convict
Chuir Bearnaí Ó Doibhlin spéis i ndaoránach as Tiobraid Árann a rinne thar cinn dó féin sa tír dár díbríodh é ar daorbhreith 14 bliana déag.
ar daorbhreith
having been convicted
Chuir Bearnaí Ó Doibhlin spéis i ndaoránach as Tiobraid Árann a rinne thar cinn dó féin sa tír dár díbríodh é ar daorbhreith 14 bliana déag.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
