seachas é a dhaoradh chun báis
instead of comdemning him to death
Díbirt
=======
Nuair a stop an troid, gealladh do Dwyer go gcuirfí i gcéin go Meiriceá é,
seachas é a dhaoradh chun báis, rud a bhí i ndán do mhórán eile de réabhlóidithe na linne.
chun dul in oiriúint
to adjust to
Tuigeann na comhlachtaí gur gá dóibh a straitéis gnó a athrú
chun dul in oiriúint don teicneolaíocht nua.
dul chun cinn
progress
Is é an dóigh is fearr le
dul chun cinn a dhéanamh ná níos mó saothair a chaitheamh in áiteanna mar seo, sa dóigh is go mothóidh daoine go bhfuil siad páirteach sna rudaí atá ag tarlú.
ar shiúl chun olcais glan
gone to the dogs
Dá bhfeicfeadh a máthair anois í, bheadh sí ag déanamh go raibh sí
ar shiúl chun olcais glan agus í bogólta fán am seo de lá.
teangacha agus cultúir a chur chun cinn
to promote languages and cultures
D'fhoilsigh institiúid oideachais agus taighde sa Ghearmáin tuairisc i 1999 ar obair Ghaillimh le Gaeilge; dar leo go bhfuil an dara cur chuige is éifeachtaí ag an eagraíocht i measc iarrachtaí atá á ndéanamh ar fud na hEorpa
teangacha agus cultúir a chur chun cinn.
ar shiúl chun olcais glan
gone to the dogs
Dá bhfeicfeadh a máthair anois í, bheadh sí ag déanamh go raibh sí
ar shiúl chun olcais glan agus í bogólta fán am seo de lá.
chun a leasa féin
for their own benefit
Chiallaigh sé sin dá seolfaí aon phíosa próis, ceol nó go fiú pleannana gnó mar chuid de theachtaireacht ríomhphoist leis an tseirbhís sin, go raibh cead ag an gcomhlacht ríomhphoist é a úsáid
chun a leasa féin.
Dul chun cinn suntasach
noticeable progress
Dul chun cinn suntasach déanta maidir le soláthar seirbhísí do phobal na Gaeilge.
céim chun tosaigh
one step ahead
Bíonn a fhios ag lucht gnó go dtarlóidh an patrún seo; an cleas ná do straitéis a athrú sula n-athraíonn na hiomaitheoirí í, agus a bheith
céim chun tosaigh i gcónaí.
dul chun cinn
progress
Tá
dul chun cinn dochreidte déanta ón am a d'fhág mé ach is féidir liom a rá nach mbeadh sé ann ar chor ar bith murach an obair a rinne muid á thosaí.
cur chun cinn
the promoting of
Tá na coistí páirteach i g
cur chun cinn oideachas lán-Ghaeilge ina gceantair.
chun uainíocht a dhéanamh ar a chéile
to take turns
Tá téacs An Nuacht agus Gaeltext Aertel san áireamh san athstruchtúrú sin agus tá beirt fostaithe cheana féin
chun uainíocht a dhéanamh ar a chéile chun seirbhís chuimsitheach a chur ar fáil.
gléasta chun gnímh
prepared for action
D'fhágfadh san go raibh, ar a laghad, píolóta amháin acu
gléasta chun gnímh ag an am sin.
dul chun cinn
progress
Tá sí ag déanamh
dul chun cinn sna meáin chumarsáide anois (TG4, Raidió na Gaeltachta, an t-idirlíon, etc.
chun na huaighe
to the grave
Is é an cás is déanaí (agus is suimiúla) ná dúnmharú an "ghníomhaire dhúbailte" William Stobie, fear nach féidir ach a shamhlú an méid rún atá tugtha
chun na huaighe leis.
chun na costais mhaireachtála a ghlanadh
to pay the living costs
Ní raibh air íoc as an oiliúint a fuair sé sa scoil ach b'éigean dó a bheith ag obair
chun na costais mhaireachtála a ghlanadh.
ag dul chun siobarnaí
going to the dogs, not going well
Ní dhearna McAllister ach cúpla nóta a scríobh agus ní raibh ar intinn Chiain ach go raibh gach aon rud
ag dul chun siobarnaí.
chun a mbeatha a shaothrú
to earn a living
Tá postanna á gcailleadh go forleathan sa gheilleagar áitiúil aíochta agus seirbhísí agus tá tionchar an-díobháileach ag seo ar na teaghlaigh a bhíonn ag tarraingt ar Mary's Center, a bhfuil breis is 90% díobh ag brath go hiomlán ar an earnáil seo
chun a mbeatha a shaothrú.
go ndeachaigh sé chun aimhréitigh
that it got entangled
"D'éist mé an oiread sin leis ar an steirió pearsanta
go ndeachaigh sé chun aimhréitigh sa deireadh.
ár ndul chun cinn
our progress
Tugann na grianghrafanna léargas dúinn ar chomh gasta is atá an timpeallacht ag athrú agus ar an mhéid a bhraitheann
ár ndul chun cinn go fóill ar obair fhisiciúil láimhe.
nach ndeachthas chun cainte leosan
that they weren't consulted
Bhí fearg orthu
nach ndeachthas chun cainte leosan faoi na leasuithe a bhí á ndéanamh, leasuithe a mbeadh tionchar an-mhór acu ar a dtodhchaí.
a rachaidh chun tairbhe
that will benefit
Cúpla lá roimh an Nollaig, d'iarr toscaireacht ina raibh daltaí ó mheánscoileanna poiblí na Róimhe agus mic léinn ollscoile cruinniú leis an Aire í féin faoi na leasuithe, leasuithe dar le go leor daoine
a rachaidh chun tairbhe do na scoileanna príobháideacha níos mó ná na cinn phoiblí.
chun an scéal a dheimhniú
to confirm the story
Ba léir ag an am gur beag cruthúnas a bhí ag an rialtas leis na líomhaintí seo, agus nuair a ceistíodh iad, tugadh dhá ghrianghraf do na meáin chumarsáide in éineacht le físeán ar dhrochchaighdeán
chun an scéal a dheimhniú.
chun a chinntiú
to ensure
Cad iad na laigí agus na láidreachtaí a bhaineann leis an eagraíocht?
Is dócha gurb é an láidreacht is mó atá ag an eagraíocht ná go bhfuil daoine deonacha den scoth ag plé léi ó bunaíodh í, daoine a raibh fís acu don Ghaeilge agus don ghluaiseacht gaelscolaíochta, daoine a d'oibrigh go dian dícheallach thar na blianta ar bhonn iomlán deonach
chun a chinntiú gur tháinig forbairt ar agus fás ar an eagraíocht agus ar an ngluaiseacht.
moill a chur ar an dul chun cinn polaitiúil
to hold up political progress
**PM:** Cén fáth?
**ANO:** Le tríocha bliain anuas tá tionchar mailíseach ag an scata fear seo - 100 faoin chéad Protastúnach a bhfuil dlúthbhaint acu leis na Máisiúin - atá saor ó smacht, atá ina "fhórsa taobh istigh de fhórsa" a bhfuil líomhaintí seanbhunaithe agus forleathana curtha ina leith gur chuidigh siad le dúnmharaithe agus le coireanna eile, gur úsáid siad paramílitigh dhílseacha le hionsaithe a dhéanamh agus go ndearna siad a ndícheall
moill a chur ar an dul chun cinn polaitiúil.
a chur chun cinn
to promote
Táimid ag súil le tuilleadh tacaíochta ó na heagraíochtaí Stáit agus deonacha in Éirinn a bhfuil sé mar aidhm acu an Ghaeilge
a chur chun cinn.
a chur chun cinn
to promote
Táimid ag súil le tuilleadh tacaíochta ó na heagraíochtaí Stáit agus deonacha in Éirinn a bhfuil sé mar aidhm acu an Ghaeilge
a chur chun cinn.
céim chun tosaigh ar
a step ahead of
Beidh orthu a bheith
céim chun tosaigh ar *wits* Bhaile Átha Cliath atá ar a ndícheall cheana féin ag cumadh leasainmneacha don Spíce, leithéidí "The Stiletto in the Ghetto" agus "The Needle at the Cathedral"!
*Is as Doire ó dhúchas í Ciara Nic Gabhann ach tá sí ina cónaí i mBaile Átha Cliath anois, áit a bhfuil sí ag obair mar mhúinteoir ealaíne.
dul chun cinn féideartha
possible progress
Tá
dul chun cinn féideartha Shinn Féin ó dheas - ainneoin go bhfuil go leor *hype* ag baint leis - ag cur eagla ar eite dheas na Breataine agus na hÉireann.
chun na spéartha
to the skies
Ban'ya Natsuishi ainm an té a d'eagraigh an ócáid agus de réir mar is féidir liom a dhéanamh amach, gach duine a labhair is á mholadh
chun na spéartha a bhíodar.
chun a léiriú
to show
D'éirigh go hiontach leis an gcluiche Tetris roinnt blianta ó shin, agus beidh ar Microsoft teacht suas le cluiche cosúil leis
chun a léiriú gur réabhlóid seachas éabhlóid atá san Xbox.
an chumas chun rogha a dhéanamh
the ability to choose
Ní raibh daoine ábalta glacadh leis an fhíric scanrúil sin gur féidir leis an olcas a bheith mar chuid de nádúr gach duine, gur rugadh muid ar fad leis
an chumas chun rogha a dhéanamh.
dul chun cinn
progress
Ní raibh ach meánscoil amháin sa Ghaeltacht ag an am - scoil buachaillí sa Daingean agus í á rith trí mheán an Bhéarla! Mar go raibh cáilíocht mheánscoile ag teastáil leis an jab is ísle fiú a fháil sa státseirbhís, ní raibh aos óg na Gaeltachta i dteideal dul ag obair sna postanna a raibh na deiseanna
dul chun cinn is fearr iontu.
chun feabhais
getting better
Tá an-athrú tar éis teacht ar chúrsaí traenála ó thaobh na gcluichí Gaelacha de le cúig bliana fichead anuas agus b'fhéidir nach
chun feabhais ar fad atá siad ag dul.
chun infheistiú
to invest
Is taispeántas ardaidhmeanach é seo a mheallann go leor daoine isteach chun amharc air nó
chun infheistiú i gcuid den saothar.
dul chun cinn
progress
Ní raibh aon choinne, áfach, leis an
dul chun cinn a rinne na daonlathaithe Críostaí sa toghchán céanna.
chun a féiniúlacht a chur in iúl
to express its identity
Tuigtear chomh maith go bhfuil dlúthbhaint idir teanga agus cultúr; tugann an teanga guth mothúchánach do shochaí
chun a féiniúlacht a chur in iúl.
dul chun cinn
progress
Labhair sé fosta faoi streachailt Chonradh na Gaeilge, an
dul chun cinn a bhí déanta ag an eagraíocht agus an tionchar a bhí ag athbheochan na teanga ar gheilleagar na hÉireann.
ní raibh sé chun deiridh á chur sin in iúl
he wasn't backward/shy about letting that be known
Ní raibh dúil ar bith aige sa bhean a bhí Mark le pósadh agus
ní raibh sé chun deiridh á chur sin in iúl ach an oiread.
chun an riaráiste oibre a ghlanadh
to clear the backlog
Struchtúr níos éifeachtaí a bheith bunaithe agus foireann bhreise a bheith earcaithe agus oilte
chun an riaráiste oibre a ghlanadh agus chun tionscadail nua a phleanáil agus a chur sa siúl.
chothú agus cur chun cinn na teanga
the preservation and the advancement of the language
Cén fhís atá agat féin don Ghaeilge?
Go mbeadh dearcadh comhaontaithe bródúil ag pobal na Gaeilge agus na hÉireann faoi
chothú agus cur chun cinn na teanga.
dul chun cinn
progress
Cé nach raibh Gaeilge líofa acu is mór an
dul chun cinn a chonaic mé ag teacht orthu ón am a labhair mé leo den chéad uair i mí Mheán Fómhair agus deireadh na bliana acadúla.
chun dul i ngleic leis an bhfadhb seo
to tackle this problem
Eagraíonn an Comharchumann club óige, campa samhraidh agus scoláireachtaí chuig Gaeltachtaí eile mar iarracht
chun dul i ngleic leis an bhfadhb seo.
dul chun cinn
progress
An é go bhfuil caighdeán na bhfoirne sin tite go sealadach nó an bhfuil géarchéim sna contaetha sin maidir le
dul chun cinn na hiomána? Na scéalta atá ag teacht as Corcaigh is measa, sé sin, go bhfuil caighdeán na gclubanna íslithe an oiread sin nach bhfuil ar a gcumas dul san iomaíocht i gceart i gcraobhchomórtas chlubanna na Mumhan agus go bhfuil clubanna cáiliúla na cathrach, Naomh Fionnbarra, An Charraig Dhubh agus Fánaithe an Ghleanna tite i léig ar fad de bharr athruithe daonra agus thionchar an tsacair.
chun teacht i dtír ar
to take advantage of
Mar chuid den teach nua-aimseartha seo bheadh baill den teaghlach ag úsáid an ríomhaire lárnaigh chun "teilisiopadóireacht, teileamhargaíocht, teile-íocaíocht agus teilea-obair" a dhéanamh, agus
chun teacht i dtír ar an teilea-oideachas.
a rachas chun sochair do
which will benefit
Sna blianta atá amach romhainn, beidh dúshlán mór roimh mhuintir Chill Chartha agus roimh mhuintir iardheisceart Dhún na nGall ina iomláine: an oidhreacht a chaomhnú ag gach leibhéal de shaol na ndaoine, agus na nithe atá maith ó thaobh teanga, ó thaobh ceoil agus ó thaobh cúrsaí cultúrtha a choinneáil chun neart a chur leis an turasóireacht chultúrtha, ar bhealaí
a rachas chun sochair do gach duine sa cheantar agus do na glúnta atá le theacht amach anseo.
ag teacht chun cinn
emerging
Beidh scríbhneoirí nua
ag teacht chun cinn i gcónaí agus réimsí nua i saol na foilsitheoireachta le treabhadh.
chun dul i ngleic leis
to tackle
Is gá suas le milliún tonna bia a thabhairt isteach sa réigiún uaidh seo go ceann sé mhí,
chun dul i ngleic leis an ngorta mór atá ag teacht chun cinn ann, agus chun na milliúin duine a shábháil ó bhás mall pianmhar an ocrais.
teacht chun fóirithinte ar
to come to the aid of
Cleas suarach atá ann, sa gcomhthéacs sin,
teacht chun fóirithinte ar dhaoine le bia i bhfoirm GMO amháin, agus úsáid a bhaint as ocras na mbochtán chun an bia nua seo a scaipeadh.
chun cinn nua a chumadh
to compose new ones
Le córas *webmail*, bíonn na teachtaireachtaí ríomhphoist ar ríomhaire lárnach i gcónaí agus úsáidtear brabhsálaí idirlín chun teacht ar na teachtaireachtaí sin agus
chun cinn nua a chumadh.
chun na Síne
to China
com thar lear? Agus an mbeidh sé á úsáid ar a chéad turas eile
chun na Síne?
"Úsáidim é, gan mórán stró.
chun an tart a chosc
to quench thirst
Tá cuntas ann ar an streachailt a bhí le déanamh chun uisce a thabhairt chun na cathrach nua,
chun an tart a chosc, chomh maith (ar ndóigh) leis na tinte a mhúchadh a scaip go minic trí na foirgnimh adhmaid.
chun sruth leanúnach airgid a ghiniúint
to generate a continuous stream of money
Agus é sin ráite, tá ciall leis an straitéis nua gnó seo ag Microsoft
chun sruth leanúnach airgid a ghiniúint.
chun an aidhm seo a bhaint amach
to achieve this aim
Ach, faraor, tá cuid mhaith samplaí timpeall a léiríonn nach leor iomaíocht an mhargaidh
chun an aidhm seo a bhaint amach.
an dóigh chun tosaigh
the way forward
Tá mé ag déanamh
an dóigh chun tosaigh ná iad a mhealladh chomh maith is a thig linn.
nach bhféadfaí brath ar na grianghrafanna uilig a tógadh ar an lá chun an fhírinne a chruthú
that all the photos taken on that day couldn't be depended upon to prove the truth
Chruthaigh an taithí sin, dar leis,
nach bhféadfaí brath ar na grianghrafanna uilig a tógadh ar an lá chun an fhírinne a chruthú.
dul chun cinn
progress
Ina dhiaidh sin féin, is i bhfeilméireacht na mara atá an
dul chun cinn is fearr feicthe le fiche bliain anuas.
ag druidim chun clabhsúir
drawing to an end
"Tá an bhliain
ag druidim chun clabhsúir agus cuireann sé muid ag smaoineamh ar dheireadh cúrsaí: cúrsaí meatha, cúrsaí dorchachta agus diamhrachta agus doilbhe, cúrsaí duibhe agus duifin agus báis.
dul chun cinn
progress
Tá
dul chun cinn sa dá chuid den tír riachtanach don Ghaeilge agus tá na pobail éagsúla ag brath ar a chéile ar go leor bealaí.
cá bhfios cad é a thiocfas chun cinn
who knows what will emerge
Ach má bhíonn mí eile mar mhí Dheireadh Fómhair ann,
cá bhfios cad é a thiocfas chun cinn le linn tríocha lá na Samhna.
moltaí a chur chun cinn
to make recommendations
Is é gnó an ghrúpa seo, a bhfuil an t-abhcóide sinsearach Hugh Mohan ina chathaoirleach air, staidéar a dhéanamh ar an dlí, ar chleachtais agus ar fhasaigh sa stát seo agus i dtíortha eile, agus
moltaí a chur chun cinn maidir le slite inar féidir dlí na hÉireann ar an gceist seo a fheabhsú le go mbeidh sé ar chaighdeán chomh hard is atá ar fáil i dtír ar bith.
chun leasa an phobail
for the public good
Ach, níos measa ná sin, de bharr na gcúiseanna thuasluaite tá drogall ar scríbhneoirí, eagarthóirí agus foilsitheoirí tuairisciú a dhéanamh ar ábhar conspóideach, fiú nuair is léir a bhfiosruithe a bheith
chun leasa an phobail.
chun an baol ó Sellafield a mhaolú
to lessen the danger from Sellafield
Ach ní leor é
chun an baol ó Sellafield a mhaolú: tá monarchana eile ar an láthair chéanna atá chuile phioc chomh contúirteach léi, nó níos measa.
chun coir a réiteach
to solve a crime
I *Terrible Angel*, cuirtear an reibiliúnach glic Éireannach ón saol eile
chun coir a réiteach i Greenwich Village sna 1990í.
chun cur ar a súilibh dóibh
to make them aware
Beidh ceoltóirí ag dul timpeall
chun cur ar a súilibh dóibh go bhfuil a leithéid ann agus an saghas ceoil a sheinneann siad.
chun dul i ngleic
to tackle
Tá muinín á cailleadh ag an phobal astu agus is gá don Aire McDowell gníomhú go práinneach
chun dul i ngleic leis an fhadhb seo.
chun dallamullóg a chur ar dhaoine
to hoodwink people
Léiríonn na suímh ollscoile aite thuas gur féidir seoltaí bréige sráide a úsáid freisin
chun dallamullóg a chur ar dhaoine.
cur chun cinn na hiomána
the promoting of hurling
An príomh-mholadh atá déanta acu sa *Blueprint *ná go gceapfaí stiúrthóir iomána do Bhaile Átha Cliath agus go mbeadh freagracht agus cumhachtaí aige/aici maidir le
cur chun cinn na hiomána sa chontae.
maidir le cur chun cinn na hiomána
as regards the promoting of hurling
An príomh-mholadh atá déanta acu sa *Blueprint *ná go gceapfaí stiúrthóir iomána do Bhaile Átha Cliath agus go mbeadh freagracht agus cumhachtaí aige/aici
maidir le cur chun cinn na hiomána sa chontae.
chun a mbeatha a thabhairt i dtír
to make a living
Cuireann sé a phost féin i gcomparáid lena ndéanann gnáthdhaoine in Éirinn
chun a mbeatha a thabhairt i dtír.
téann sé uilig chun sioparnaigh
it all goes to the dogs/to hell
Bíonn achan duine ar daoraí ar feadh cúpla seachtain ag tús na bliana agus ansin
téann sé uilig chun sioparnaigh.
ach tá céim chun tosaigh tugtha againn anois
but we've taken a step forward now
Tá staid na tíre ag cur ráiteas ciniciúil i gcuimhne dom: "Bhíomar ar bhruach aille inné,
ach tá céim chun tosaigh tugtha againn anois.
Céard a spreagann chun cumadóireachta thú?
what prompts you to write?
AÓF: Cumann tú amhráin freisin, nach gcumann?
Céard a spreagann chun cumadóireachta thú?
DNíS: Is cumadóir mé ceart go leor.
chun feidhmiú go héifeachtach
to function effectively
Eisceacht mhór amháin is ea Intel, atá ag iarraidh iarchéimithe a mhealladh in Éirinn arís - ach ar ndóigh is comhlacht déantúsaíochta iad siúd nach bhfuil ag brath ar bhandaleithead
chun feidhmiú go héifeachtach.
chun an páirtí a athbheochan
to revive the party
Nuair a toghadh ina cheannaire ar Fhine Gael é, i ndiaidh thoghchán na tubaiste 2002, mheas tráchtairí áirithe nach raibh an taithí ná na scileanna ag Enda Kenny
chun an páirtí a athbheochan.
cur chun cinn
promotion
Leagtar amach plean oibre faoi thrí cheannteideal ag An Údarás um Ard-Oideachas: (a) múineadh ábhar eile seachas Gaeilge trí mheán na Gaeilge; (b)
cur chun cinn na Gaeilge i measc na mac léinn agus i measc na foirne; (c) athchló a chur ar sheantéacsanna.
chun timpeallacht fhisiciúil na Gaeilge a neartú
to strengthen the physical environment of Irish
ar fud na hOllscoile
chun timpeallacht fhisiciúil na Gaeilge a neartú.
chun an Cumann a ghríosadh
to spur the Society into action
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
a ligeadh chun siúil
who was let go
Duine amháin
a ligeadh chun siúil i 1987 ná John McEnroe, fear a bhí tar éis na traenála troime go léir a dhéanamh roimh thús an chraobhchomórtais ach b'éigean dó breathnú ar chluiche ceannais na hÉireann ó Chnoc 16.
má théann cúrsaí chun donais
if the situation gets worse
"Ach
má théann cúrsaí chun donais, beidh imní orm a bheith i Nua-Eabhrac.
chun éalú
to escape
Téann na sluaite as Castile, go háirithe as Maidrid, go Galicia i rith an tsamhraidh
chun éalú ó theas dofhulaingthe lár na Spáinne.
chun na déithe a adhradh
to worship the gods
Tá tuairim eile ann gur cineál teampaill a bhí ann
chun na déithe a adhradh.
chun saol an oileáin a bhlaiseadh
to get a taste of island life
Is iad na rudaí céanna atá uathu siúd a thugann cuairt orainn inniu
chun saol an oileáin a bhlaiseadh.
Nílim chun seinnt di siúd!
I'm not playing for her!
"
Nílim chun seinnt di siúd!" a dúirt mé.
chun na vótaí a chomhaireamh
to count votes
Go deimhin, bhí an méid sin daoine ag vótáil le déanaí gur theip ar an gcóras a bhí i bhfeidhm
chun na vótaí a chomhaireamh agus gur cruthaíodh scannal beag go dtí gur tháinig RTÉ ar réiteach.
dul chun cinn mór
great progress
Cé go bhfuil
dul chun cinn mór á dhéanamh i dtíortha atá i mbéal forbartha maidir le húsáid an idirlín i gcúrsaí gnó, tá go leor fadhbanna le sárú sna tíortha sin go fóill.
chun a gcuid orduithe a phróiseáil
to process their orders
Is i dtíortha forbartha is mó atá bonneagar airgeadais leictreonach an domhain, rud a fhágann go bhfuil tíortha san Afraic, mar shampla, ag brath ar bhainc sna Stáit Aontaithe
chun a gcuid orduithe a phróiseáil.
chun tacú le
to support
Léiríonn an clár "You're a Star" go bhféadfaí leas a bhaint as gutháin shoghluaiste
chun tacú le tráchtáil leictreonach agus "m-ghnó", mar a thugtar air, a chruthú.
leis an Ghaeilge a chur chun cinn
to promote Irish
Bhunaigh grúpa gníomhaithe teanga an chraobh seo sa bhliain 1983
leis an Ghaeilge a chur chun cinn i measc phobal Dhoire agus leis an ráchairt a bhí ann ag an am ar ranganna Gaeilge a shásamh.
claonadh chun foréigin
tendency towards violence
Tá fianaise ann go méadaíonn *crack *an
claonadh chun foréigin i ndaoine.
chun an ceann is fearr a fháil
to get the better (of)
Ina dhiaidh sin, áfach, nílim cinnte go bhfuil an láidreacht agus an teacht i láthair atá riachtanach i bhfoireann Aontroma
chun an ceann is fearr a fháil ar fhoirne áirithe níos faide ó dheas agus Craobh na hÉireann a bhaint amach, cé go mba bhreá liom féin dá ndéanfadh.
dhul chun cinn polaitiúil
political progress
Cad é mar is féidir éirí tógtha fá fhoirgnimh atá tógtha ar ghaineamh slogach? Cad é mar is féidir éirí tógtha fá
dhul chun cinn polaitiúil ó thuaidh nuair atá fhios agat go bhfuil daoine ag fanacht le hé a scrios.
fiáin chun caide
mad about football
Bhí breis oibre orm nuair a bhíos ag déanamh na diagachta agus an staidéar eile san am céanna, agus bhíos
fiáin chun caide an uair sin.
chun í a shábháilt
to save it
Ó thaobh na Gaeltachta de, tá an Ghaeilge ag fáil bháis go tapa sna Gaeltachtaí agus caithfear rud éigin a dhéanamh
chun í a shábháilt.
chun an eachtra sin a chomóradh
to commemorate that event
Sa lá atá inniu ann, tá ionad oidhreachta i Ráth Maolain
chun an eachtra sin a chomóradh.
chun láthair an iriseora a aimsiú agus a ionsaí
to find and attack the location of the journalist
Baineadh roinnt de na fóin sin de na hiriseoirí ag tús an chogaidh toisc go raibh eagla ar arm Mheiriceá go bhféadfadh arm na hIaráice na comharthaí a bhí ag teacht uathu a úsáid
chun láthair an iriseora a aimsiú agus a ionsaí.
chun seirbhís dubála a sholáthar
to provide a dubbing service
Cén fáth ar bunaíodh é?
Bunaíodh Macalla
chun seirbhís dubála a sholáthar do Theilifís na Gaeilge (TnaG) agus chun cláracha teilfíse agus scannáin a dhéanamh.
dul chun cinn
progress
Imní na bpoblachtánach
=======
Tá an fócas ar fad sna meáin chumarsáide ar phoblachtánaigh agus an dóigh a bhfuil siad ag coinneáil
dul chun cinn ar bith siar.
chun an táille a shaothrú
to earn the fare
Bhí rún aige dul go Ceanada le Kathleen agus phill sé go Learpholl
chun an táille a shaothrú.
chun an pobal a chosaint ar ghalair
to protect the public from diseases
Deir an ceardchumann, áfach, gur tugadh isteach an córas cigireachta ar ríomhaire
chun an pobal a chosaint ar ghalair ar nós BSE, agus chun "*traceability*"- an focal draíochta úd a bhíonn ar bharr a ghoib ag chuile cheannaitheoir ollmhargaidh - a chinntiú.