Tá a seanáitribh fós le feiceáil go hiomadúil mar a bhfuil cathracha is dúnta, liosanna, ráthanna, clocháin, is galláin.

Tá sé mar pholasaí ag an dánlann ó bunaíodh í i 1978 go mbeadh an ealaín le feiceáil taobh amuigh chomh maith le taobh istigh, mar sin tá saothar le feiceáil thart timpeall na cathrach; ní hamháin go músclaíonn an saothar seo suim daoine san ealaín ach spreagann sé díospóireachtaí chomh maith i measc bhunadh na cathrach.

Samhlaigh an céapar sin ar fad ar an traein go Cathair na Mart.

Tá Fios Feasa bainteach leis an iarchéim MSc i nGnó agus Teicneolaíocht an Eolais a sholáthraíonn Fiontar in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath - is sinne a mhúineann modúl na n-ilmheán sa chúrsa san.

Tá sé le feiceáil go soiléir ó thorthaí daonáirimh na bliana seo go bhfuil i bhfad níos mó daoine anois ina gcónaí i limistéir chathrach agus i mbailte na tíre ná mar a bhí riamh.

Is colúnaí, mar aon le hEagarthóir Cathrach, é Golway sa *New York Observer*.

Ach níl cead ag Collins foréigean a úsáid, agus é ag déanamh a shlí trí lúbra sráideanna chroílár na cathrach, agus ag bualadh le carachtair a bhfuil níos mó datha ag baint leo ná mar atá le fáil i bpictiúr de chuid Jackson Pollock.

Tá radharc ar an adharc ó cheann ceann na cathrach.

Tá radharc ar an adharc ó cheann ceann na cathrach.

Bhí an t-ádh liom sa gcaoi is go raibh mé in ann éisteacht le fidléirí mar John Kelly, Joe Ryan, Bobby Casey agus Peadar Ó Lochlainn, agus ceol a fhoghlaim uathu le linn Sheachtain Willie Clancy i Sráid na Cathrach.

Tá tacaíocht iomlán ag Raytheon ó Chomhairle na Cathrach.

Deir an gníomhaíoch cearta daonna, Dr Robbie McVeigh: "Sular thosaigh an cogadh, thug muid litir phearsanta d'achan chomhairleoir cathrach ag impí orthu seasamh a ghlacadh in éadan Raytheon.

Níl an córas céanna acusan; nuair a dhéanann an rialtas cinneadh go bhfuil sé chun leas na cathrach, is leor sin.

Ar bhruach na Life, in aice le Droichead na Leathphingine, tá dealbh le feiceáil darb ainm, de réir bhéaloideas na cathrach, *The Hags with the Bags*.

Cruthaíonn sí timpeallacht spreagúil agus chéadfaíoch as na heilimintí seo ar fad, mar shampla cathracha gríobháin Múracha agus ballaí atá cosúil le fásra.

Ó Aberystwyth, chuaigh sé chuig an London School of Economics lena dhara chéim - MSc i bPleanáil Chathrach agus Réigiúnach - a dhéanamh.

Is fada ó ghleo na cathrach a rugadh agus a tógadh Lillis.

Thiomáin mé anuas ó Bhéal Feirste, agus stop mé thar oíche i gContae Thiobraid Árann, i mbrú beag atmaisféarach darb ainm Kilcoran Farm Hostel, atá taobh amuigh den Chathair.

Nuair a toghadh Alex den chéad uair ar Chomhairle Chathair Bhéal Feirste i 1983, an chéad Sinn Féineach riamh lena áit a ghlacadh i Halla na Cathrach, cuireadh gach bac roimhe, cuid acu dleathach, cuid eile mídhleathach.

I dtuaisceart na hIordáine freisin atá an chathair ársa Rómhánach Jerash, ceann de na láithreáin Rómhánacha is fearr a chonaic mé riamh.

Cé go raibh sé ráite le tamall go raibh bialanna galánta i gcathracha i gcéin a raibh an liús mar bheatha bheadaí ar a gcláir acu.

An t-aon rud a bhí ag dó na geirbe agam agus mé ar mo bhealach go La Paz ag tús mhí Mheán Fómhair ná an *sorocche *- tinneas a thig ar dhaoine toisc a airde is atá an chathair os cionn na mara agus an easpa ocsaigine atá san aer dá bharr.

Sa tSeapáin, beidh cuid mhaith de na cathracha cois cósta faoi uisce, agus cathú ar na Seapánaigh breathnú i dtreo Oileán Sakhalin, an t-oileán atá i seilbh na Rúiseach faoi láthair ach atá ina chnámh spáirne eatarthu cheana féin de bharr an taisce mhóir ola agus gáis atá sna farraigí mórthimpeall air.

Toisc na cairde atá agam, tá eolas curtha agam ar chuid de chúinní ceilte na cathrach agus na tíre nach bhfeicfeadh an gnáthchuairteoir.

"In ainm an easnaimh, agus ár mac, agus ár dtaobhsparán," a dúirt duine d'aithreacha na cathrach, "caithfimid réiteach a fháil air seo agus ainm a roghnú.

" Post le Gaeltarra Éireann ======= Cé hé Tutenstein? Buachaill beag de sheargán nó *mummy *is ea Tutenstein, a bhíonn ar taispeáint in iarsmalann chathrach nuair a bhuaileann splanc thintrí é.

Ón droichead, téann bealach casta go dtí croílár na cathrach, *Staromestské námestí *nó Cearnóg an tSeanbhaile, atá iontach ar fad.

"Dealraíonn sé domsa go bhfuil na hÉireannaigh (a bhí anseo ar 9/11) tar éis éirí níos dlúithe leis an chathair, rud atá nádúrtha," arsa Cochrane.

Gluais • Glossary carógblack-haired woman airdheed míchinniúintill fate caidéisinquisitiveness frigháireslight smile ní shamhlófáyou wouldn't imagine cár go cluaisgrin to the ears go réchúiseachin a laidback way geolánfan glinnclear, distinct a dhallfadh thúwhich would blind you ceirdtrade an rud ar dheacra greim a fháil airthe thing that was difficult to get hold of súimínsip fiosrúinvestigating ar a thóirlooking for him geoindrone, hum boladh a allais féin chuigethe smell of his own sweat coming to him cuideachtacompany leigheassolution díbholaíochdeodarant ceist oidhreachtaquestion of inheritance os cionn cláirlaid out (dead) uisce reoiteiced water a thuairimseanhis opinion prochógahovels drochfháistinebad prophecy buagift tairbhebenefit ar nós cuma liomindifferently a shúile sáite i ngile na cathrach amuighhis eyes staring at the whiteness of the city outside marfachdeadly ag dul don éag mar cháchgoing the way of all flesh beathalivelihood bean feasafortune-teller go frimhagúilmockingly ag ceilt na seanscéine uirthihiding the old terror from her beag beann ar bhrothallindifferent to heat anamsoul an dea-scéalthe good news an drochscéalthe bad news á pholladhstabbing him a ghéaga leata faoi chosa an domhainhis legs open under the feet of the world

Ach ar cheart go mbeadh sé ag bogadh chomh fada sin isteach i gcroí an chultúir Shínigh, go dtí go bhfuil caife de chuid Starbucks i lár na Cathrach Toirmiscthe? Cé gur rud maith é an dul chun cinn, thug mé faoi deara go bhfuil nósanna an sean-Síne i mbaol on tSín nua, atá ag athrú chuile rud a thagann os a comhair.

Agus an scéal á insint, faigheann muid amach go raibh ról lárnach, a tharraing amhras uaireanta, ag Boss Tweed agus an *Machine *Daonlathach Éireannach i Nua-Eabhrac i gcur i dtoll a chéile na bpleananna cathrach as ar eascair an córas a chuaigh i mbun seirbhíse i 1904.

Fuair an bhean seo a corcán mór millteach a bhí lán d'anraith agus d'fholmhaigh sí thar bhallaí na cathrach é ar na saighdiúirí bochta.

B’fhéidir gur chuala tú faoin raic a bhí ann mar gheall ar Rannóg Doiteáin Chathair Nua-Eabhrac (FDNY) ag paráid Lá Fhéile Pádraig? Ní ligfeadh an dream atá i gceannas ar an rannóg do ghrúpa fear dóiteáin as na Bronx a gcuid bairéad cáiliúil glas a chaitheamh agus iad ag siúl suas Fifth Avenue i Manhattan.

Tá scata mór cat mar sin i Lucca, agus coinníonn comhairle na cathrach súil orthu.

Tá Gaeltacht Chonamara faoi bhrú de bharr é a bheith buailte le cathair bhríomhar atá ag síorfhás agus a bhfuil a cuid bruachbhailte ag bogadh siar de réir a chéile.

Leoga, deir sé gur fearr leis dul go hOileáin na hAlban ná go Sráid na Cathrach (áit a mbíonn Féile Willy Clancy ar siúl) na leatha seo.

Chuaigh muid ó Chorcaigh go Cathair na Mart agus ní raibh againn ach taithí mhaith leis na daoine.

Cén ceann is fearr leat féin agus cén fáth? NMacC: Scoil Samhraidh Willie Clancy i Sráid na Cathrach an ceann is fearr liom féin.

Is féidir a shamhlú go héasca go bhfuil tú i ndiaidh dul siar in am agus tú ag siúl na sráideanna plódaithe meánaoiseacha thíos faoin *Campanile* (cloigtheach) grástúil a rinne Giotto a dhearadh sa 13ú haois agus an chruinneog chreathach a thóg Brunelleschi don *Duomo,* an ardeaglais mhaorga atá suite go bródúil i gcroílár na cathrach.

Dúradh ag an am go raibh sé mar aidhm ag an gCoiste Forbartha Iomána i mBaile Átha Cliath príomhchluiche na cathrach a dhéanamh den iomáint agus Craobh na hÉireann a bhuachaint taobh istigh de chúig bliana.

Ní dochar ar bith é do chuile Éireannach “printíseacht” a dhéanamh san ardchathair! AÓF: Agus an dtaitníonn Baile Átha Cliath leat? An réitíonn saol na cathrach le bean tuaithe ar nós thú féin? RNicD: Réitíonn faoi láthair ar aon nós cé nach bhfuil sé chomh héasca céanna aithne a chur ar dhaoine ann is atá sé amuigh faoin tuath.

Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha … Gluais • Glossary glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss mullaightop of house buí-ómrayellow-amber bruth análahot breathing múr teasabank of heat cága callánachanoisy jackdaws á ngríosúinciting them a ngiúmaráilhumouring them go breabhsántasprightly meall gréineorb cabhail chathrachcity body spréite go hanástaspread awkwardly tnáitejaded basár a brollaighthe bazaar of her bosom ag borradhswelling dlaoithe casacurly tresses cabhsaí dúshlánachachallenging lanes á gclutharú féinhiding themselves méalasorrow buairtvexation cruachásdistress ag déanamh tochtagrieving silently an tréanthe strong ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch meannánkid méileachbleating scrínteshrines bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened ceannaircrevolt a d’fheall orthuwhich failed them boige paidrethe softness of prayer le báinífurious bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site ag déanamh angaidhfestering i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators bhachlógachindistinct siogairlínípendants glémhaiseachexquisitely beautiful go ríogúilregally teanga túisetongue of incense ag clingireachtringing bantracht bheoshúileachthe quickeyed women le coim na hoícheat nightfall ag spréamh cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness bioráinpins ag lonrúshining clóca sróilcloak of satin aigeantaspirited buimefoster-mother deoch shuainsleeping-draft spréachspark súgachmerry ag glinniúintsparkling tú a mhuirniúto caress you linntepools cumhaloneliness le tú a aoibhnniúto make you blissful ionúinbeloved másaíthighs a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks monabharmurmur chneasskin cumhrafragrant miandesire

Tá an ráschúrsa suite ar imeall na cathrach, ach níl sé ach míle go leith siúil ó Walton, an áit a bhfuil mé féin i mo chónaí agus áit a bhfuil fadhb mhór dífhostaíochta go fóill.

Ainneoin na gconstaicí leanúnacha agus na mbuillí atá buailte ar an stáisiún ó tháinig sé ar an bhfód, tá forbairt ag teacht ar an tseirbhís chraolta i gcónaí, tá daoine nua á mealladh chuig an nGaeilge agus tá ardán á chur ar fáil do lucht labhartha na Gaeilge agus do thallann óg na cathrach.

An gcreideann muid i ndáiríre go mbeidh an oiread céanna turasóirí ag tarraingt ar an tír seo má leantar leis an lot atá á dhéanamh ar cheantair ardáilleachta? Bhíodh Gearmánaigh, Meiriceánaigh agus Sasanaigh ag tarraingt ar an tír seo ar mhaithe leis an spás agus le ceantair sáráilleachta nádúrtha a fheiceáil a raibh codarsnacht mhór eatarthu agus na cathracha tionsclaíocha ónar fáisceadh iad.

AÓF: Cad iad na haidhmeanna atá agaibh? DdeB: Institiúid oideachais a bhunú mar a luaigh mé thuas; lárionad a oscailt i Sráid na Cathrach ina mbeidh fáilte roimh scoláirí; leabharlann agus cartlann a chur ar fáil, ina mbeidh gach saghas áise, chun gur féidir le daoine staidéar a dhéanamh ar ár gcultúr; agus, dár ndóigh, beidh amharclann i gceist freisin.

Tá cuid mhaith den chathair cosúil go leor le cathracha na Portaingéile, ach fós féin, ní bhíonn amhras ar bith ort ach gur san Afraic atá tú.

” Bhog roinnt mhaith daoine siar i dtrátha an ama chéanna sin, an stiúrthóir teilifíse Bob Quinn, cuir i gcás, mar gur theastaigh uathu éalú ó shaol na cathrach.

I bhfocail eile: tá mé chun tú a thabhairt liom chuig cathair cháiliúil choireach cholach sin na beorach cois Loch Michigan, áit a dtéann maithe agus móruaisle eile shaol na Gaeilge gach samhradh, chuig Féile na nGael i Milwaukee.

Cé gur féidir le hiompar poiblí agus pleanáil chathrach fhadradharcach an gá atá le gluaisteáin a laghdú, beidh gluaisteáin de dhíth orainn go ceann i bhfad eile fós.

Tá Gaillimh le Gaeilge ar an bhfód ó bhí 1987, ag cur na Gaeilge chun cinn i measc ghnólachtaí na cathrach.

Diaidh ar ndiaidh tá atmaisféar éagsúil á chruthú i nGaillimh agus an dátheangachas á shníomh isteach i ngnáthshaol na cathrach.

Agus luachanna tithe ag titim, go háirithe i mbruachbhailte i bhfad ó chathracha, tá sciar níos mó de thuarastal na ndaoine á chaitheamh ar mhorgáistí gan dóchas ag na húinéirí céanna go bhfaighidh siad costas a dtithe ar ais nuair a dhíolfaidh siad arís iad.

Ar feadh sé nó seacht de bhlianta i ndiaidh domsa a theacht ar an saol, cathair measartha saibhir a bhí i nDoire – bhí daoine ina suí go te.

Sroichimid Ashikawa – tá sé díreach cosúil le haon chathair liath timpeall an domhain.

Ar an 17 Nollaig, áfach, tiocfaidh an bheirt acu le chéile arís do cheolchoirm in Amharclann an Everyman i gCorcaigh, a gcathair dhúchais.

I mí an Mhárta i mbliana, bronnadh Saoránacht Chathair Bhaile Átha Cliath air féin agus ar Ronnie Delaney.

Mar a bheadh mála cat dá mbá in abhainn; mar a bheadh brú tráchta na cathrach cúig a chlog tráthnóna fliuch Samhna, le gach bíp focann bíp mífhoighdeach; mar a bheadh gach mungailt sna carranna céanna le ham teann ag brú anuas orthu.

Ach is mór an difear idir barúil bhunadh na tuaithe agus na cathrach ar an cheist achrannach seo.

Ach nuair a chaill Páirtí an Lucht Oibre smacht ar Chomhairle na Cathrach sna 1990í, ghearr na Lib Dems, an páirtí a tháinig ina n-áit, deontas an ionaid agus bhí an Flying Picket i bponc faoin bhliain 2004.

Nuair a fuair Tadhg Mac Dhonnagáin glao ó Liam Ó Maolaodha, Stiúrthóir an Oireachtais, roimh an Nollaig ag rá go raibh an coiste áitiúil i gCathair na Mart agus an coiste náisiúnta ag iarraidh a ainm a chur chun cinn mar Uachtarán, baineadh siar as.

Tá an dara bua ag an ghontacht fosta; cuireann sí le luas an scéil agus na n-imeachtaí, rud atá fóirsteanach nó baineann an scéal le carranna gasta agus iad ag rásaíocht thart ar chathracha an domhain.

Sa deireadh, bhí mé idir dhá chomhairle cé acu a bhfanfainn sa chathair nó an rachainn chun an bhaile go hÉirinn.

” Lena chois sin, tá Craobh Phádraig Mhic Phiarais ag obair i gcomhar le Coiste Áitiúil Oileán Acla le cuimhneachán a eagrú ar an tragóid a tharla i gCathair Cheann Tulaich ar 16 Meán Fómhair 1937, áit ar maraíodh deichniúr de mhuintir Acla nuair chuaigh a n-áit chónaithe le thine.

Tá an áit ciúin – táimid ar a laghad trí huaire an chloig ón gcéad bhaile eile – agus uaireanta bíonn an aimsir thar a bheith cantalach! Ach, gan amhras, más duine tú a bhaineann sult agus tairbhe as a bheith gar don dúlra, a bheith ag éisteacht le fuaimeanna an dúlra seachas fuaimeanna na cathrach agus a bheith in ann na réaltaí a fheiscint i gceart, is deacair Nyika a shárú.

I gcathracha dlútha a bhfuil an iomarca tráchta iontu cheana féin, ní fiú bheith ag tiomáint níos mó, ach ní nuacht é sin do phobal cathrach na hÉireann ach oiread, atá i bhfostú i dtranglaim thráchta maidin agus tráthnóna gach lá, agus ní nuacht do mhuintir Nua-Eabhrac níos mó é ach oiread.

Mar gheall ar chomh tapa is atá an rothar mar mhodh taistil cathrach, thug an chathair suntas dó le tamall anois, agus ó 2004 amach, is féidir rothaíocht timpeall imlíne oileán Manhattan (32 mhíle ar fhad) ar raon rothar darb ainm an Manhattan Greenway, gan ach cúig mhíle nó mar sin a chaitheamh ar shráideanna.

Go deimhin, d’éirigh chomh maith sin leis na Sasanaigh i Nua-Eabhrac gur choimeádadar seilbh ar an gcathair, agus ar Inis Fhada, go dtí 1783.

Harlem, ainmnithe as an gcathair san Ísiltír ar ndóigh, is ea an chéad cheantar eile.

Romhainn tá na Náisiúin Aontaithe, an bád seoil is mó sa chathair, aerfort ar uisce, scoil maidí luascáin, dún Sasanach ón 18ú haois, Wall Street, agus Leacht Cuimhneacháin an Ghorta Mhóir.

com agus beidh siad ar díol i siopa na bPíobairí Uilleann i Sráid na Cathrach le linn Sheachtain Willie Clancy.

Agus dár ndóigh, tá leas an phobail i gceist gan amhras agus coirpigh de chuid dhronga chathair Luimnigh os comhair na cúirte.

Tháinig Bob Welch ar an saol i gCorcaigh agus admhaíonn sé go bhfuil an mórtas cathrach agus contae sin ann a dhiúltar ó chíocha gach máthar cois Laoi.

Agus muid ag rothaíocht timpeall chiumhais an oileáin, ámh, ní fhaca muid Central Park, agus is trua sin, ór is é, gan aon agó, seoid na cathrach.

Níl mé eolach ach ar an tríú cuid, b’fhéidir, de mo chathair dhúchais mar gheall ar an chinedheighilt reiligiúnach atá i bhfeidhm leis na céadta bliain.

Is cathair ilchultúrtha é Melbourne, a bhfuil daoine as 141 tír dhifriúil ina gcónaí ann.

Cé go raibh roinnt Éireannach ina gcónaí i Learpholl sa bhliain 1207 agus as sin amach, phlódaigh siad isteach sa chathair tar éis 1844 mar thoradh ar an Ghorta Mhór agus d’fhág siad rian buan ar chultúr, ar dhearcadh agus ar chaint na ndaoine ansin.

S*cenario *an-chuí is ea é sin sa mhéid is go mbíonn bunús inchreidte ag na pearsana leis an nGaeilge a labhairt i suíomh cathrach.

**Tuilleadh turasóireachta**Le teacht an iarnróid sa bhliain 1894, tháinig méadú mór ar líon na dturasóirí a thug cuairt ar an gceantar, as cathracha móra an deiscirt go háirithe.

Sa chéad dul síos, roghnaigh lonnaitheoirí na haoise nua an ceantar mar thearmann ó ardbhrú na gcathracha agus ón gcaipitleachas.

Caithfidh Balor deireadh na míosa seo ag Oireachtas na Gaeilge i gCathair na Mart, agus ní mó ná sásta a bheidh sé arís le hiompar roinnt de laochra is de shaoithe agus de mhaithe is de mhóruaisle shaol na Gaeilge, cé gur den chéad uair a bheidh muid cruinnithe le chéile sa bhaile beag sin ag bun Chruach Phádraig.

Sa chéad dul síos peil ghairmiúil, a imrítear idir foirne ollmhóra cathracha nó ceantar - na New York Jets agus na New England Patriots, cuir i gcás.

In Nebraska, mar shampla, déantar an chathair is mó daonra sa stát de Lincoln, baile na hollscoile stáit, ar laethanta na gcluichí peile, mar gheall ar an 90,000 breise a líonann an staid.

*** Oíche ghaofar Déardaoin a bhí ann, trácht deiridh na cathrach ag ídiú, agus muid ag cur tús leis an bpleidhcíocht.

Tá an M50 ar cheann de na fadhbanna is mó, ach bíonn plódú mór tráchta gach maidin ar gach príomhbhóthar i dtreo na cathrach, agus sa treo eile um thráthnóna.

Lá breá fómhair a bhí ann, agus ar feadh tamaill bhig, d’fhéad daoine a shamhlú go raibh siad ag spaisteoireacht trí chathair thipiciúil fhorásach de chuid na hEorpa, cathair ina gcuirtear béim ar choisithe agus ar iompar poiblí, seachas garaíocht a bheith á déanamh do ghluaisteáin i ngach áit.

An é go bhfuil tú mar dheoraí i mbruachbhaile iargúlta mura bhfuil carr agat? Cén chaoi ar féidir leis an gcathair pleananna agus forbairtí a chur i gcrích chun garaíocht a dhéanamh do choisithe agus do rothaithe le go mbeidh cáilíocht bheatha níos fearr agus cathair inbhuanaithe againn? Dá bhféadfaimis timpeallacht rothaíochta agus spaisteoireachta níos pléisiúrtha a chothú, nach mbeadh níos mó daoine amuigh ag siúl agus ag rothaíocht? Nach mbeadh dea-thionchar aige sin ar shláinte mhuintir na tíre? Ach gan dabht, is é an íomhá is sonraíche agus an plean is mó atá tagtha chun solais ón gcomhdháil seo ná an moladh fadradharcach gur chóir Faiche an Choláiste agus Sráid Nassau a fhorbairt mar limistéar do choisithe amháin.

An mbeidh sé de mhisneach acu athrú ó oiriúnú na cathrach do ghluaisteáin, agus dul i dtreo athoiriúnú na cathrach dá saoránaigh? Guímis go mbeidh.

Ach ní bheidís sásta freastal ar “chruicéad pitseámaí” – fiú ina gcathracha féin – toisc nach mbraithfidís ar a suaimhneas mar thoradh ar mhí-iompar na ndaoine ólta.

Cén fáth a bhfuil nós na rothaíochta ag dul i léig? An é gur comhartha eile den Tíogar Ceilteach é? **Suirbhé**In 2004, rinne Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath suirbhé inar cuireadh ceist ar 300 comaitéir arbh iad a ngluaisteáin a bpríomh-mhodh iompair.

I lár na míosa seo caite, eagraíodh comhdháil a tugadh Le Chéile Arís air in Óstán Clarion, óstán galánta i gcathair Chorcaí.

Is éard atá iontu ná dhá mhórshiúil a bhí ar siúl go lár na cathrach i mBéal Feirste agus Gaeilgeoirí ag éile amh acht Gaeilge.

Ba iad na caogaidí aimsir fhás na mbruachbhailte, agus déantar trácht go forleathan anois ar "*White Flight*" – teitheadh na ndaoine geala ó phlódcheantair na gcathracha amach go dtí na bruachbhailte.

Tháinig sluaite daoine le chéile sna cathracha agus sna bailte ar fud na tíre le breathnú ar an díospóireacht ar scáileáin mhóra fosta.

Ni ghearrtar cáin ar earraí áirithe agus tagann muintir La Linea, cathair bheag atá suite in aice le Giobráltar, trasna na teorann gach lá chun a gcuid toitíní a cheannach.

Dar ndóigh, ní bhaineann an ceathrar seo leis an fhíorshaol; is cuid de shaothar ealaíne poiblí iad atá cruthaithe go speisialta ag an ealaíontóir clúiteach Julian Opie le ceiliúradh a dhéanamh ar chomóradh céad bliain Dhánlann Chathrach Hugh Lane don Nua-Ealaín.

Nó an bhfuil? Le tamall anuas, tá an chuma ag teacht ar an scéal go bhfuil an fhéinmhuinín a bhí ag Sinn Féin caillte i gcathair ghríobháin Stormont.

Nuair a fuair mé scairt gutháin ó Eoghan Ó Néill, iriseoir ar Raidió Fáilte, Béal Feirste, ag tús mhí an Mhárta, shíl mé go raibh sé ag iarraidh labhairt liom faoi Learpholl a bheith mar Chathair Chultúrtha na hEorpa 2008, mar bhí agallamh déanta agam faoin ábhar ar Raidió na Gaeltachta cúpla lá roimhe sin.

Tháinig freagra ar ais chugam in imeacht lae – é ag rá go raibh sé chun aistriúchán a sheoladh chugam go luath i Sacs-Bhéarla! *** Mé sa charr ar shráideanna fliucha dheisceart na cathrach – rithim agus drumadóireacht amhrán Timbaland agus an ceol in Adam’s dearmadta go hiomlán agam.

I ngan fhios dóibh, rinneadh a gcoir a thaifeadadh, agus nuair a taispeánadh an bascadh ar an teilifís, bhris círéibeacha – inar maraíodh 53 duine – amach ar fud na cathrach.