caitheann siad leo mar
they treat them as
Fearann siad fáilte agus fiche rompu isteach sa tír;
caitheann siad leo mar chaoirigh na hÉireann; tugann siad béile breá blasta amháin d'fhéar na hÉireann dóibh; ansin díolann siad ar aghaidh iad mar chaoirigh na hÉireann.
caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air
get that off, it looks terrible
Éalaíonn tú chomh tiubh géar agus a thig leat sula ndeir do mháthair "Beidh an saol ag caint ort,
caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air".
caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air
get that off, it looks terrible
Éalaíonn tú chomh tiubh géar agus a thig leat sula ndeir do mháthair "Beidh an saol ag caint ort,
caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air".
a gcaitear le mionlaigh
that minorities are treated
Tá an tslí
a gcaitear le mionlaigh sa tír seo go mór i mbéal an phobail le déanaí agus mórán Éireann inimirceach idir theifigh, dhídeanaithe agus imircigh eacnamaíocha ag teacht chun na tíre.
caitear casadh ar an mBéarla
one must resort to English
Is féidir gach gnó a dhéanamh san oileán trí mheán na Gaolainne, ach
caitear casadh ar an mBéarla chun aon ghnó a dhéanamh lasmuigh den oileán nó leis an rialtas.
chaith siad uilig an tráthnóna fá shult agus fá shásamh
they all had a pleasant evening
Chuir sé amach gloine beorach do féin, fíon dona chuid tuismitheoirí agus do na cuairteoirí agus *Coke* d'Eilís agus d'Aoife agus
chaith siad uilig an tráthnóna fá shult agus fá shásamh.
Chaitheadh sí
she used to spend
Chaitheadh sí mí iomlán gach samhradh sa nGaeltacht ag déanamh staidéir ar an teanga, gan focal Béarla a labhairt.
Caith do shoc amach
Stick your nose (front of car) out
"'Dhia a mhic, cén mhoill atá ort?
Caith do shoc amach ansin anois, nó beidh muid anseo go dtiocfaidh thiar aniar," arsa a athair agus iad ag iarraidh fáil ón fhobhóthar go dtí an príomhbhóthar agus ghluaisteáin ag siosarnaigh thart leis mar a bheadh an diabhal ann.
Caith ort
Get dressed quickly, throw your clothes on
Caith ort agus rachaidh muid isteach chun an bhaile mhóir.
Chaith sí
she had to
Mar chuid den chonradh,
Chaith sí roinnt míonna i mBoston College i 1999.
go gcaithfí léi
that it be treated
Cén fhís atá agat féin don Ghaeilge?
Theastódh fiche eagrán de *Beo!* uaim féin chun an cheist seo a fhreagairt!
Teanga is ea an Ghaeilge, díreach glan ar nós aon teanga eile, agus ba mhaith liom
go gcaithfí léi dá réir.
Caithfear a theacht leis
we'll have to live with it, accept it
Caithfear a theacht leis.
caithfear a admháil
it has to be admitted
Thar aon ní eile cáinim an cumann faoin fhaillí atá á déanamh aige san iománaíocht (shílfeá nach raibh dualgas ach ar chontaetha áirithe an iománaíocht a chur chun cinn), ach
caithfear a admháil mar sin féin go bhfuil an t-uafás oibre déanta ag an gcumann chun an fhís agus na cuspóirí atá aige a chur chun cinn.
Caithfidh sé go bhfaca tú athruithe iontacha le do linn
You must have seen great changes in your time
"
Caithfidh sé go bhfaca tú athruithe iontacha le do linn," arsa an polaiteoir.
Caithfidh mé a admháil
I have to admit
Caithfidh mé a admháil cé nach bhfuil mé ró-thógtha le cúrsaí spóirt, gur breá liom go mór an páipéar sin agus d'fhoghlaim mé an-chuid Gaeilge uaidh.
caithfear an t-ús ar bhisiú na hearnála
the interest will be spent on improving the sector
Tá an tsuim sin ann mar chiste caipitil agus ó tharla gur Iontaobhas muid
caithfear an t-ús ar bhisiú na hearnála.
chaitheadh daoine seile orm
people used to spit at me
D'éirigh mé as an tsiopadóireacht a dhéanamh sa bhaile sin, mar
chaitheadh daoine seile orm.
caithfear an t-ús ar bhisiú na hearnála
the interest will be spent on improving the sector
Tá an tsuim sin ann mar chiste caipitil agus ó tharla gur Iontaobhas muid
caithfear an t-ús ar bhisiú na hearnála.
caitear sa tslí chéanna leo
they are treated the same way
Ó thaobh pá is tuarastail de,
caitear sa tslí chéanna leo is a chaitear leis na comhlachtaí ollmhóra a bhfuil na billiúin euro acu.
caithfear fadhbanna eile a shárú
other problems must be overcome
Caithfear cuimhneamh nach bhfuil i mbandaleithead leathan ach slí chun eolas a scaipeadh ar an idirlíon níos tapúla ná mar a dhéantar faoi láthair - agus
caithfear fadhbanna eile a shárú chun a chinntiú go meallfar comhlachtaí agus postanna go dtí an tír seo.
caithfear freastal ar riachtanais an phobail seo
the needs of this community must be catered for
Níl aon dabht ach go bhfuil pobal na Gaeilge ag neartú de réir a chéile ach
caithfear freastal ar riachtanais an phobail seo.
Caithfear a adhmáil
it has to be admitted
Caithfear a adhmáil nach raibh mórán measa ag muintir Ghalicia ar a dteanga féin, go háirithe roimh na hochtóidí.
caithfidh mé a admháil
I have to admit
Agus nuair a thagann nuachtáin an Domhnaigh isteach sa teach ní bhíonn tada eile déanta an chuid eile den lá! Tharla go raibh mé ag déanamh ceardlainne sna Sceirí i gContae Átha Cliath ar lá an olltoghcháin i mí na Bealtaine anuraidh, agus
caithfidh mé a admháil gur chaith mé formhór an deireadh seachtaine sa leaba ag faire ar na torthaí agus iad ag teacht isteach.
a chaith go dona lena thionóntaí
who treated his tenants badly
Ba thiarna brúidiúil é
a chaith go dona lena thionóntaí.
go gcaithfí an chos a ghearradh
that the leg would have to be cut
B'ansin a chuimhnigh sé nár fhreagair na dochtúirí an cheist ar chor ar bith agus bhí ar tí a bhéal a oscailt nuair a chuala duine acu ag rá
go gcaithfí an chos a ghearradh láithreach.
tuilleadh cos scoite caite
more severed legs
Ní móide go n-aithneodh í dá mbeadh
tuilleadh cos scoite caite thart ann ach nuair nach raibh ann ach í agus gan éinne eile den chomhluadar callánach ar leathchois bhí a fhios aige go gcaithfeadh sé gurb í a bhí ann.
Chaith sí uirthi
she dressed quickly
"
Chaith sí uirthi agus amach léi.
caite
gone
Ach tá an t-am sin
caite.
sa chéad seo caite
in the last century
)
Ba in Árainn Mhór a bhí cónaí ar Róise Rua Mhic Grianna (Róise na nAmhrán), duine de na hamhránaithe sean-nóis ba thábhachtaí i dTír Chonaill
sa chéad seo caite.
Tá mo theanga caite agam ag inse duit
I'm sick and tired of telling you
Tá mo theanga caite agam ag inse duit nach mairfidh an phéint bomaite istigh anseo gan bunchóta.
lucht caite tobac
smokers
Tá na tábhairneoirí agus a gcomhghuaillithe ag moladh go gcuirfí ar fáil seomra ar leith i ngach tábhairne agus bialann do
lucht caite tobac, ach dealraíonn sé nach bhfuil an t-aire sásta le comhghéilleadh mar seo, fiú.
caithfidh an CLG gníomhú
the GAA must act
Dar leis go bhfuil an córas ina gcoinne agus
caithfidh an CLG gníomhú chun an staid mhíchothrom ina bhfuil contaetha Uladh ag feidhmiú a athrú.
caithfidh siad cruthú dá bpobal
they have to prove to their community
Le go dtig le haontachtaithe atá ar son Chomhaontú Aoine an Chéasta an ceann is fearr a fháil ar an DUP,
caithfidh siad cruthú dá bpobal go bhfuil siad ag baint níos mó amach ná atá siad ag géilleadh.
caithfidh mé a admháil
I have to admit
Phill Barry go Learpholl i 1994 agus
caithfidh mé a admháil nár aithin mé é nuair a chuaigh mé chuig coisir mhór a d'eagraigh a chairde dó sa Chlub Éireannach.
Caithfear airgead
money will be spent
Caithfear airgead chomh maith ar an mbóthar iarainn idir Lisbon agus Madrid.
Caithfear é sin a sheachaint
that must be avoided
Chonaic muid sin in Alban nuair a thug Comataidh na Gàidhlig airgead do chomhlachtaí mar SMG (ar leo Scottish TV agus Grampian TV) agus ansin chraol SMG na cláracha ar a haon a chlog ar maidin!
Caithfear é sin a sheachaint," arsa Aled.
caithfidh sé a bheith ar ár gcumas ár n-aidhmeanna a leathnú fosta
we have to be able to broaden our aims as well
Má fhásann an tionscadal,
caithfidh sé a bheith ar ár gcumas ár n-aidhmeanna a leathnú fosta.
ní chaithfidh cuid acu go deas le chéile
some of them won't treat each other well
Má chuireann tú 150 cailín in áit mar seo
ní chaithfidh cuid acu go deas le chéile agus chonaic mé féin é sin ag tarlú.
caithfear iad a chur in oiriúint don saol comhaimseartha
they must be adapted to suit contemporary life
Ag an am céanna, caithfear spriocanna a leagan síos an t-am ar fad agus
caithfear iad a chur in oiriúint don saol comhaimseartha.
lucht caite tobac
smokers
Cé gur chaill sé roinnt custaiméirí, bíonn cuid eile den
lucht caite tobac ag ól agus ag ithe sa Ring O' Bells go fóill, ach caitheann siad taobh amuigh den doras.
go gcaithfear é a chur faoi bhráid choiste Seanaid
that it has to be submitted to a Senate committee
Níl an freasúra sásta leis an gcomhaontú (nó ar a laghad an méid atá ar eolas faoi go dtí seo) agus tá siad ag rá
go gcaithfear é a chur faoi bhráid choiste Seanaid chun an 500 leathanach atá ann a scrúdú.
caithfear gach cóip de EasyReader a chlárú ar an idirlíon
each copy of EasyReader must be registered on the Internet
Chun stop a chur le cóipeanna mídhleathacha,
caithfear gach cóip de EasyReader a chlárú ar an idirlíon laistigh de thrí seachtaine nó stopfaidh sé de bheith ag feidhmiú.
Caith dó an truflais sin
turn that rubbish off
"
Caith dó an truflais sin," arsa Aindí.
nósanna caite fo-éadaí
undergarment-wearing habits
In ainneoin go raibh an oíche brónach go leor, bhí an slua sna tríthí ag gáire agus iad ag éisteacht leis ag léamh as cuid de na litreacha a sheol a athair as an Iaráic, agus d'fhoghlaim siad faoi chuid de na mionsonraí a bhain leis na
nósanna caite fo-éadaí a bhí ag a athair.
Caithfear a chur san áireamh
it must be taken into consideration
(
Caithfear a chur san áireamh go raibh timpeall nócha faoin gcéad de phobal na Spáinne i gcoinne an chogaidh.
caithfear an tsuim sin a mhúscailt
the interest must be awakened
Níl sé ródheacair ceol a mhúineadh, go háirithe nuair a bhíonn suim ag an dalta, ach
caithfear an tsuim sin a mhúscailt.
fé mar a chaitheadh Tríona liomsa
as Tríona used to treat me
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
caithfidh mé a admháil
I have to admit
Ar an ollscoil a léigh mé féin de chéaduair é, seal fada ó shin anois is oth liom a rá, ach
caithfidh mé a admháil nár léigh mé arís é go dtí ar na mallaibh.
caithfidh siad na hiarmhairtí a fhuilstin
they have to suffer the consequences
"Má tá daoine ag dul a thabhairt drochíde do mhuintir an cheantair,
caithfidh siad na hiarmhairtí a fhuilstin," a dúirt sé le UTV.
caith ort
get your clothes on/dress quickly
"Seo, déan neamhiontas dó anois agus
caith ort, nó ní bheidh tú réidh a choíche don hocht a chlog.
lucht caite tobac
smokers
Bhí sé go hiontach cúpla pionta a ól sa phub in atmaisféar deas glan, agus ba chuma leis an
lucht caite tobac faoi na toitíní.
go gcaithfear riachtanais shóisialta i dtraipisí
that social needs will be cast aside
Tá sé ráite ag ceardchumainn éagsúla
go gcaithfear riachtanais shóisialta i dtraipisí má tharlaíonn sin.
caithfidh mé a admháil
I have to admit
Tar éis dul abhaile go Sasana chuir mé an leabhar ar an tseilf leabhar agus
caithfidh mé a admháil nár fhéach mé ar feadh bliana air.
thuig siad go gcaithfí ligean lena n-athair corruair
they understood that their father would have to be humoured sometimes
Óg agus eile a bhí na páistí,
thuig siad go gcaithfí ligean lena n-athair corruair agus shuigh siad beirt siar, ach ní le croí mór maith a rinneadh é.
ach gur caitheadh go han-chruálach leis
but that he was cruelly treated
"Creidim gur dhuine iontach maith é Íosa,
ach gur caitheadh go han-chruálach leis agus é ar an domhan.
caite
over
Ba é an chaoi gur bhain sé ceol as gach uile chineál uirlise, d'fhoghlaim mé nár thrumpa é ach coirnéad, mhínigh sé dom nach xileafón é ach vibreafón, nach maindilín ach mandóla, bhuail sé, phioc sé, shéid sé agus mise á spreagadh, á thionlacan ar ghiotár, réasúnta, dona go leor ar an bhfeadóg stáin, uafásach ar chnaipí ar uirlis éigin leictreonach, bualadh drumaí, clingireacht ar vibreafón, séideadh rudaí, bualadh bos, cantaireacht, grágaíl agus ní ligfidh an náire dom leanúint rófhada leis seo ach idir sin agus an vodca bhí meascán de cheol craiceáilte againn go meánlae na haoise seo
caite.
an luas ag a gcaitheann daoine a saol
the pace of life
"Tá
an luas ag a gcaitheann daoine a saol anseo dochreidte," arsa Cochrane, a bhfuil an tionscadal taighde is úire atá idir lámha aige tar éis é a thabhairt go Nua-Eabhrac le labhairt (i measc áiteacha éagsúla) ag an American Irish Historical Society.
chaith sé sileog
he spat
"Muire," a dúirt mise agus, leis sin,
chaith sé sileog ar an phictiúr agus d'imigh leis.
Chaith sí deireadh isteach
she threw it all in
Chaith sí deireadh isteach i gciseán an níocháin, agus ar ais léi agus an folúsghlantóir léi.
chaitheadh sé
he used to spend
In ainneoin go raibh sé lonnaithe i Londain,
chaitheadh sé tréimhsí ag péinteáil in Éirinn agus tá a thionchar le brath ar ealaíontóirí na tíre ar nós Sean Keating, a bhí ag dul i mbun oibre ag an am.
Caitear na hológa a fháisceadh
the olives must be pressed
Caitear na hológa a fháisceadh taobh istigh de shé lá ón am a phioctar iad.
a chaiteá
that you would wear
?
seanchaitewell-worn
leidprompt
inphógthakissable
seithehide
ceimiceáinchemicals
g-spota mo choinsiasathe g-spot of my conscience
chuimlínn mo shúileI used to rub my eyes
loinnirbrightness
líonadh a meallaher charms used to fill
mo dhá bhasmy two palms
cuaracurves
sleasasides
go cleitiúillike a feather
néaróga a pléisiúirthe nerves of her pleasure
a bharrchigiltto tickle
a chaiteáthat you would wear
na bróga cnocadóireachtathe hill-climbing shoes
choisbheartfootwear
briathra binnesweet words
i ndiaidh na coisíochtaafter walking
mo dhara ríomhaire glúinemy second laptop computer
craiceann crogaillcrocodile skin
méarchlárkeyboard
lannablades
d'íslíodh siadthey used to lower
sclábhaí deonachvoluntary slave
mo mhianmo desire
spíontaexhausted
in ísle brídepressed
d'fháirbrí a héadainfrom the wrinkles in her forehead
smálmark
máchailíblemishes
scórthaí na snáthaideneedle scratches
fíneáltachtdelicacy
nochtnocht
brocachfilthy
tolgcouch
mo rogha de thogha na n-amhrán grámy choice of the best love songs
fá dtaobh den chruthabout the appearance
easnacharibs
ciúnasquietness
glór scairdinnilljet-engine voice
cúil na dramhaíolathe rubbish heap
fonóid faoiscoff at
ar an choinníoll go n-athchúrsálfar iadon the condition that they will be re-cycled
fiú dá gcaithfí an IRA scor
even if the IRA had to be disbanded
An chúis dheireanach: chuir daoine taobh istigh agus taobh amuigh de ghluaiseacht na poblachta ina luí ar cheannairí, ar chimí, agus ar na hÓglaigh iad féin – an chuid is mó acu seo ar scor ar bith – gurbh é próiseas síochána bunaithe ar chomhoibriú le náisiúnaithe eile an bealach ab fhearr le spriocanna poblachtánacha a bhaint amach,
fiú dá gcaithfí an IRA scor.
ar caitheadh go héagórach leo
who were unjustly treated
Ní fios, fiú anois, cé mhéad a chaithfidh an Stát a aisíoc le teaghlaigh na ndaoine seo
ar caitheadh go héagórach leo.
Má chaitheann tú
if you smoke
Pointe eile faoin tsláinte:
Má chaitheann tú, déan iarracht éirí as an nós.
níor fhoghlaimíos iad ach an bhliain seo caite
I only learnt them last year
D'fhoghlaim mé cuid acu na blianta fada ó shin, cuid eile
níor fhoghlaimíos iad ach an bhliain seo caite.
Tig an cruatán i ndiaidh an chaite
waste makes want
”
“Tá a fhios agam, ní fhéadann tú a rá, ‘
Tig an cruatán i ndiaidh an chaite’,” arsa Dara.
a gcaithfí dul thairis
that would need to be climbed
Ba léir ó Adams nach raibh sa deacracht ba deireanaí ach claí beag
a gcaithfí dul thairis ar bhóthar “phróiseacht” Shinn Féin.
Ná caith rith an lae ina cheann
don't spend all day at it
Ná caith rith an lae ina cheann ach an oiread.
Caitheadh go dona leis an bhfear bocht ón taobhlíne
the poor man was badly treated from the sidelines
Caitheadh go dona leis an bhfear bocht ón taobhlíne agus lucht tacaíochta Átha Cliath a bhí i gceist!
Is daoine ar leith iad na bainisteoirí i gcúrsaí spóirt.
chaithfinn a theacht leis an tuairim sin
I'd have to agree with that opinion
Deirtear gur measa an aimsir in Albain ná mar atá sí in Éirinn, agus
chaithfinn a theacht leis an tuairim sin, ach nuair a bhí aimsir mheasartha ann bhí tírdhreacha galánta le feiceáil ón cheann thoir ó dheas den oileán, an áit a bhfuil an coláiste suite.
caithfear sin a chur san áireamh
that must be brought into consideration
Ach tá pobal na hÉireann i ndiaidh athrú agus pobal ilchultúrtha atá ann anois agus
caithfear sin a chur san áireamh freisin.
caithfidh mé a admháil
I have to admit
Ach ar dtús, cosúil le gach duine eile a bhíonn ag scríobh faoin ábhar seo,
caithfidh mé a admháil gur maith liom Google.
a chaitear
which is spent
Dár ndóigh, is é an cheist ná an cur chun cinn na Gaeilge i ndáiríre a bhí riamh mar aidhm le ceachtar cinneadh!
Tá an ceart ag Enda Kenny maidir le rud amháin: tá gá le díospóireacht maidir le múineadh na Gaeilge inar scoileanna, óir cinnte níl an stát ag fáil luach a chuid airgid i gcás an €500 milliún
a chaitear ar mhúineadh na teanga gach bliain.
chaithfinn a theacht leis an tuairim sin
I'd have to agree with that opinion
Deirtear gur measa an aimsir in Albain ná mar atá sí in Éirinn, agus
chaithfinn a theacht leis an tuairim sin, ach nuair a bhí aimsir mheasartha ann bhí tírdhreacha galánta le feiceáil ón cheann thoir ó dheas den oileán, an áit a bhfuil an coláiste suite.
sa gcaoi ar caitheadh le dúchasaigh na tíre
in the way the aboriginals of the country were treated
Ar ndóigh, tá sé le feiceáil le fada
sa gcaoi ar caitheadh le dúchasaigh na tíre ar chuile bhealach agus níl deireadh tagtha leis sin go fóill.
caithfidh mé a admháil
I have to admit
Ach ar dtús, cosúil le gach duine eile a bhíonn ag scríobh faoin ábhar seo,
caithfidh mé a admháil gur maith liom Google.
a chaitear
which is spent
Dár ndóigh, is é an cheist ná an cur chun cinn na Gaeilge i ndáiríre a bhí riamh mar aidhm le ceachtar cinneadh!
Tá an ceart ag Enda Kenny maidir le rud amháin: tá gá le díospóireacht maidir le múineadh na Gaeilge inar scoileanna, óir cinnte níl an stát ag fáil luach a chuid airgid i gcás an €500 milliún
a chaitear ar mhúineadh na teanga gach bliain.
Caithfidh sé gur stróic tú an tóin glan as.
You must have gone all out.
“A Aonghuis, cad é mar a chuir tú isteach an Nollaig?
Caithfidh sé gur stróic tú an tóin glan as.
Tá tú mar a bheadh fear ann a bhfuil a sheal ar shéala a bheith caite.
You look like someone who's about to kick the bucket.
Tá tú mar a bheadh fear ann a bhfuil a sheal ar shéala a bheith caite.
chaithfinn a theacht leis an tuairim sin
I'd have to agree with that opinion
Deirtear gur measa an aimsir in Albain ná mar atá sí in Éirinn, agus
chaithfinn a theacht leis an tuairim sin, ach nuair a bhí aimsir mheasartha ann bhí tírdhreacha galánta le feiceáil ón cheann thoir ó dheas den oileán, an áit a bhfuil an coláiste suite.
caithfidh mé a admháil
I have to admit
Bhí siad ar fad ag léamh nuachtáin – rogha i bhfad níos saoire,
caithfidh mé a admháil.
Caithfidh mé giota a bhaint dó
I need to make a move
Caithfidh mé giota a bhaint dó anois.
caithfidh mé a admháil
I have to admit
Bhí siad ar fad ag léamh nuachtáin – rogha i bhfad níos saoire,
caithfidh mé a admháil.
an bealach ar caitheadh le hiománaithe Thír Eoghain agus an Chabháin
how the hurlers of Tyrone and Cavan were treated
Cáineann an GPA
an bealach ar caitheadh le hiománaithe Thír Eoghain agus an Chabháin.
gur caitheadh go mífhéaráilte leo
that they were unfairly treated
Feictear do Pholannaigh
gur caitheadh go mífhéaráilte leo, go ndearnadh feall orthu sa 20ú haois agus go bhfuil siad fós ag fulaingt de dheasca an fhill seo.
ar chora crua na haimsire atá caite
of the hard turns of times gone by
I bhfianaise an dearcaidh seo tá seans go mbeadh Polannaigh gach pioc chomh híogair maidir lena stair fiú muna mbeadh beo fós daoine a bhfuil taithí phearsanta acu
ar chora crua na haimsire atá caite.
i gcaogaidí an chéid seo caite
in the Fifties of the last century
Imircigh a d’fhág Éire
i gcaogaidí an chéid seo caite ab ea tuismitheoirí Joyce, Marr (Maher) agus Morrissey; glúin rompu siúd a thug athair Rourke an bád bán air féin.
chaith an breitheamh an chúis sin amach
the judge threw out the charge
Bhí Elsie Doyle, ball eile den Derry Club, sa chúirt i Learpholl le Cubbon agus Watt agus d’admhaigh sí gur bhailigh sí airgead i Learpholl don UVF, ach
chaith an breitheamh an chúis sin amach, mar dúirt sé nach raibh an UVF ina eagraíocht thoirmiscthe ag an am sin!
Scairt ó na póilíní
Go gearr tar éis do m’alt a bheith i gcló i *Labour and Ireland*, fuair mé scairt ghutháin ó na póilíní agus iad ag rá gur mhian leo labhairt liom faoi m’alt agus teacht chuig mo theach leis sin a dhéanamh.
a chaith tréimhsí
who spent periods
Anois, teastaíonn uaim féachaint ar cheol na n-imirceach ón gceantar céanna, daoine mar Michael Rafferty, Muintir Coen, Joe Cooley agus Joe Burke, ceoltóirí ó oirthear na Gaillimhe
a chaith tréimhsí i Nua-Eabhrac tráth den tsaol.
níor caitheadh go rómhaith lena deartháireacha
her brothers weren't very well treated
”
Cé gur thaitin an mheánscoil le Natasha,
níor caitheadh go rómhaith lena deartháireacha le linn dóibh bheith ansin.
mar a caitheadh le príosúnaigh Abu Ghraib san Iaráic
how the prisoners of Abu Ghraib in Iraq were treated
Is cosúil gur céasadh an-chuid de na príosúnaigh sna príosúin thar lear cheana féin (is eol don domhan anois
mar a caitheadh le príosúnaigh Abu Ghraib san Iaráic, mar shampla), agus rialtas Mheiriceá den tuairim nach raibh stádas saighdiúra tuillte ag na hamhrasaigh, agus dá réir sin, nach raibh cearta ar bith acu de réir Choinbhinsiún na Ginéive.
ní chaithfear puinn níos fear leosan má ghabhtar iad i gcath
they won't be treated any better if they're caught in battle
A réasúnaíocht: má chuireann arm Mheiriceá Coinbhinsiún na Ginéive ar leataobh agus iad ag déileáil lena gcéilí comhraic,
ní chaithfear puinn níos fear leosan má ghabhtar iad i gcath.
Caithfidh go n-oibríonn na sála!
The heels must work!
Caithfidh go n-oibríonn na sála!
5.
chaith muid ár mbuataisí
we wore our boots
Le dul i ngleic leis an fhadhb,
chaith muid ár mbuataisí agus, mar sin de, bhí cuma ait orainn sa scuaine in Aerfort Learphoill i measc na ndaoine eile agus iad gléasta le haghaidh laethanta saoire sa “chathair rómánsach”.
a chaitheann na Stáit Aontaithe
which the US uses
Úsáidtear 68% den ola
a chaitheann na Stáit Aontaithe ar chúrsaí iompair, an mhórchuid di ar iompar bóthair.
Caithfidh sé bheith de mhisneach ag na polaiteoirí
the politicians must have the courage
Caithfidh sé bheith de mhisneach ag na polaiteoirí rialacha níos doichte a chur i bhfeidhm chomh maith.
caithfear cothromaíocht a aimsiú
balance must be found
Ar ndóigh,
caithfear cothromaíocht a aimsiú agus gan a bheith ag clúdach scéal beag gan úsáid ó iarthar na hÉireann fad is atá an saol mór ag titim as a chéile.
aon cheann de mhóramhráin an chéid seo caite.
any of the great songs of the last century.
Bhuail mé le DJ Gearmánach ón stáisiún clúiteach ceoil Raidió Bremen a chreid go raibh an t-amhrán ar aon dul le “Non, Je ne Regrette Rien” le hEdith Piaf nó
aon cheann de mhóramhráin an chéid seo caite.
caithfidh gur thuill sí suim bhreá airgid di féin.
she must have earned a nice sum of money for herself.
Agus an leabhar sin, *Mary McAleese: the Outsider* ar liosta na leabhar ba mhó a raibh ceannach orthu nuair a foilsíodh é i 1999,
caithfidh gur thuill sí suim bhreá airgid di féin.