Agus é mo thaispeáint thart ar an fhoirgneamh breá úr atá ag a chomhlacht, a osclaíodh anuraidh agus a chosain £1.

Nuair a chuir na póilíní as an bhfoirgneamh sin sinn thugamar ár n-aghaidh ar an droichead agus sábháilteacht.

Tá laithreáin tógála, fuarchúiseacha le feiceáil ann, tochaltóirí móra ag fágáil rian a bhfiacla ar an talamh nocht.

" Ní ag tagairt do lábán shuíomh na tógála i mBaile an Aba atá sé, ach do chlábar atá níos cáidhí go mór.

Is beag cumann áitiúil nach bhfuil áras dá chuid féin aige agus is minic gurb é áras an CLG príomhionad siamsaíochta agus cultúrtha an pharóiste nó an bhaile bhig.

" Chuaigh Mac Coille go Londain an samhradh sin, chaith cúpla mí ag obair ar láithreacha tógála agus ansin d'fhill sé ar an ollscoil an fómhar sin chun an chéim a chríochnú.

Tá bagairt eile ann sa mhéid is go bhféadfadh conraitheoir tógála teacht isteach sa gceantar agus slám mór tithe a thógáil agus go mbeadh an Béarla i réim.

Tá an eagraíocht chaomhnaithe An Taisce, i gcomhar lena gcairde sna meáin chumarsáide (leithéidí Frank McDonald san *Irish Times*), ag rá go bhfuil sé thar am deireadh a chur le tógáil tithe aonair faoin tír agus gur cheart go ndéanfaí na bailte tuaithe a fhorbairt.

Tá cuntas ann ar an streachailt a bhí le déanamh chun uisce a thabhairt chun na cathrach nua, chun an tart a chosc, chomh maith (ar ndóigh) leis na tinte a mhúchadh a scaip go minic trí na foirgnimh adhmaid.

Baran an teideal atá air agus scéal grá atá ann a bhaineann le déagóir atá ag obair ar shuíomh tógála i gcuideachta oibrithe as achan pháirt den Iaráin, teifigh ón Afganastáin ina measc.

Sa tuarascáil eacnamúil a thug an "solas glas" don mhonarcha nua bhí rud beag amháin fágtha ar lár: an costas tógála.

In éineacht le beirt eile, Helen Laine agus Mary Kennedy, tharraing siad grúpa d'oibrithe FÁS le chéile agus thosaigh siad ag obair ar bhinsí poiblí a dhearadh agus a thógáil.

Ainneoin shéanadh na bpoblachtánach, meastar go bhfuil siad ag ullmhú gníomh tógtha muiníne, gníomh críochnaithe le tuilleadh brú a chur ar Rialtas na Breataine maidir le "dímhíleatú".

Ré an aineolais atá fós i réim i bhfoirgintí an Rialtais, faraor, ré Victeoiriach na rúndachta agus an chogair mhogair.

Cad é mar is féidir éirí tógtha fá fhoirgnimh atá tógtha ar ghaineamh slogach? Cad é mar is féidir éirí tógtha fá dhul chun cinn polaitiúil ó thuaidh nuair atá fhios agat go bhfuil daoine ag fanacht le hé a scrios.

Tá daoine ag fáil bháis agus á ngortú mar gheall orthu, sibhialtaigh agus páistí san áireamh, agus na mílte foirgneamh scriosta acu.

Tá Cúram na nAosach freagrach as ionad lae do na seanóirí agus is mór an chreidiúint dóibh an t-áras atá acu.

Tá foirgneamh breá nua ann, déanta as adhmad a bhfuil dath éadrom air.

An Institiúid Éireannach a thugtar ar an fhoirgneamh anois agus tugtar cuireadh do ghrúpaí ceisteanna a bhaineann leis an náisiúnachas, leis an chultúr srl.

Ach tá talamh agus foirgnimh ceannaithe ag an ollscoil i lár na Ceathrún Rua, agus creidtear go bhfuil sé i gceist mionchampas Gaeltachta a thógáil ann.

Comhlachtaí móra tógála dúchasacha, leithéid McInerneys agus McGowans, a bhailíonn an chuid eile den chíos talún sa stát seo.

Cúpla bliain ó shin, nuair a bhí Anthony Cole as Béal Feirste ag obair mar chigire tógála i Nua-Eabhrac, bhuail sé le fear dóiteáin darbh ainm Eric Allen agus é i mbun a phoist.

Ar feadh i bhfad mhéadaigh praghas na dtithe ar an iomlán ag an ráta céanna is a mhéadaigh an Treoiruimhir Praghsanna do Thomhaltóirí, costais thógála agus an meántuarastal.

Le trealamh a bhaineann úsáid as radair, maighnéid agus friotachas chun clocha agus píosaí iarainn a aimsiú faoin talamh, tá siad tar éis teacht ar gach cineál ruda, ó fhoirgnimh Rómhánacha go heitleáin ón Dara Cogadh Domhanda.

Brú ama ======= Bíonn ar na seandálaithe obair a dhéanamh go minic na laethanta seo faoi bhrú mór ama toisc go mbíonn conraitheoirí tógála ag fanacht ar a gcuid torthaí sula dtéann siad féin i mbun oibre.

Is míbhuntáiste é nach bhfuil aon fhoirgneamh seasmhach ar an talamh anois ach sin an fáth go bhfuil suim ag na teaghlaigh óga sa scéim seo - is breá leis na páistí a bheith ag campáil.

Laigí: Tá easpa spáis san Áras i láthair na huaire, cé go mbeidh beagán faoisimh againn ón bhfadhb seo go luath de bhrí go bhfuil muid ag athchóiriú Choláiste Cholumba, foirgneamh atá in aice an Árais, a ceannaíodh cúpla bliain ó shin, agus tá súil againn aistriú ann tar éis na Nollag.

Ní sa gcistin amháin a tharlaíodh sé, ach i gcró na gcearc, sa suanlios san oíche, agus i bhfoirgnimh eile de chuid na scoile.

Cé nach bhfuil baint dhíreach ag an scoil leis an AOH, bheireann an eagraíocht sin cead don scoil áiseanna an fhoirgnimh a úsáid dá gcuid ranganna agus imeachtaí.

Ba mhaith linn foirgneamh nua le leabharlann agus le háiseanna éisteachta agus físe d'fhoghlaimeoirí fásta, áit go bhféadfaidís dul nuair nach mbeadh rang ar siúl.

Thig leat tionchar na Spáinneach a fheiceáil sna heaglaisí, sna mainistreacha, agus i bhfoirgnimh eile, go háirithe sa phríomhchathair, Sucre.

Cé nach leis an ollscoil Teach na hÉireann, bheireann siad cead don choláiste áiseanna an fhoirgnimh a úsáid fá choinne ranganna, léachtaí, agus taispeántas a bhaineann le cultúr na hÉireann.

Baineann cuid mhór de na costais leis an achar ama a chaitheann ball den bhord as baile, ag dul chuig cruinnithe agus araile; nó i gcás an cheathrair thuas, ag fiosrú thógáil eastát tionsclaíochta ar Mhars agus áiteanna eile i bhfad ó bhaile.

Tá aithne agam ar dhuine a raibh obair mhór thógála le déanamh aige i gceantar naisiúnach.

Rinneadh an obair i gcúl an fhoirgnimh, i seomra ollmhór ar a tugadh an seomra glan.

Bhíodh an t-athair ag obair do Con Ed i rith na seachtaine agus ansin dheineadh sé obair chothabhála i roinnt foirgneamh ag an deireadh seachtaine.

Ar feadh i bhfad mhéadaigh praghas na dtithe ar an iomlán ag an ráta céanna is a mhéadaigh an Treoiruimhir Praghsanna do Thomhaltóirí, costais tógála agus an meántuarastal.

Chaith mé seachtain mhaith i gcomhlacht a bhain leis an tionscal tógála.

Bhí sé lonnaithe ar dhá urlár i bhfoirgneamh sóúil i lár na cathrach.

Is beag duine ach oiread nár chuala scéalta faoi na fógraí a crochadh suas ag rá *"No Irish need apply" *nó scéalta eile faoina ngaolta ag cur allais ar láthair thógála agus *ganger *ag béicíl leo.

Tháinig athruithe ar an chathair, ní mar gheall ar léirscrios buamála, ach toisc gur mhaith leis na rialtóirí nó leis na daoine saibhre nó leis an chléir foirgnimh ní ba mhó nó níb fhaiseanta a thógáil.

Bailiúchán foirgneamh gealdaite neamhchoitianta atá ann - eaglaisí, Halla na Cathrach, tithe móra cúnga, agus dealbh mór a chomórann Jan Hus, laoch náisiúnta agus leasaitheoir eaglaise a dódh ag an stáca mar eiriceach i 1415.

Níl le déanamh agat ach amharc thart ar bhaile nó ar chathair ar bith chun go leor foirgneamh - bialanna agus oifigí, mar shampla - a fheiceáil a úsáideann an tÍostachas mar chomhartha aitheantais.

Ar na foirgnimh a sheasann amach ann, tá teach an phobail, séipéilín beag álainn; halla an phobail nó "Tearmann na Foirnéise" a osclaíodh i 1990; dhá scoil náisiúnta agus an tseanscoil, mar a bhfuil an Comhlachas Náisiúnta Drámaíochta suite anois.

Droichid chultúrtha ======= Chomh maith le foirgnimh mar an Pearl Tower (an dara foirgneamh is airde ar domhan) agus damba an Yangtse, tá droichid chultúrtha á bhforbairt acu chomh maith.

Ar an drochuair, bhí an ollscoil í féin cosúil le UCD: foirgnimh mhóra a tógadh sna seascaidí! Bhí timpeall 20,000 mac léinn ann - daoine ó gach áit ar domhan.

Bhíodh traidisiún láidir aicme oibre i mBéal Feirste de dheasca na dtionscal mór - tógáil long, innealtóireacht throm, agus dá réir, ar a tógadh clú Bhéal Feirste ag tús an 20ú céad - agus roimh na Trioblóidí, fuair an Northern Ireland Labour Party ceithre shuíochán i bparlaimint Stormont idir 1958 and 1962, ach b'in an buaicphointe.

Chonaic mé bratach lámhdhéanta, agus *"Blair Save Ken" *scríofa air, crochta ar sconsa a bhí thart ar ionad tógála i lár na cathrach.

Féach ar an bhfoirgneamh," a deir sé, agus muid, trí chomhtharlúint iomlán, ag tiomáint thart leis.

Dar le Campbell's go bhfuil ceart de réir dlí acu na fuinneoga a bhaint amach nuair a thréigfidh siad an foirgneamh ós rud é go ndearna siad athchóiriú costasach orthu.

Bhí an scoil suas staighre cloiche measartha fada – níl Lucca fóirsteanach do dhaoine a bhfuil fadhbanna aistritheachta acu mar go bhfuil líon mór seanfhoirgneamh ard gan ardaitheoir ann.

Cluintear na fuaimeanna tógála níos soiléire.

Foirgnimh fhíorarda mórthimpeall ar chearnóg atá ar shlios.

Feiceann muid sruth saorga, agus roinnt foirgneamh maisiúil, ina measc áit an-aisteach darb ainm an “*nymphaeum*”.

Feiceann muid sruth saorga, agus roinnt Foirgneamh maisiúil, ina measc áit an-aisteach darb ainm an “*nymphaeum*”.

Foirgnimh fhíorarda mórthimpeall ar chearnóg atá ar shlios.

Beidh mé ag obair in eagraíocht a bhaineann leis an tionscal tógála.

Tá bunachar sonraí *geolocation *mór ag an tSuirbhéaracht Ordanáis agus an An Post, ina bhfuil comhordanáidí beachta gach foirgnimh sa tír, cheana féin.

Foirgnimh fhíorarda mórthimpeall ar chearnóg atá ar shlios.

” Thug sé aghaidh ar Shasana, mar sin, áit ar chaith sé beagnach dhá bhliain ag obair le comhlachtaí tógála, i Manchester agus i Londain.

Tá bunachar sonraí *geolocation *mór ag an tSuirbhéaracht Ordanáis agus an An Post, ina bhfuil comhordanáidí beachta gach foirgnimh sa tír, cheana féin.

Tógfar tithe nua in áit na seanfhoirgneamh agus beidh na ceantair níos tarraingtí mar gheall air seo, de réir an Leas-Phríomhaire, John Prescott.

Ach nuair a bhíonn tú sa chathair, toisc go bhfuil an oiread sin foirgneamh timpeall ort, ní fheiceann tú an spéir ghruama sin.

Chuir sé mearbhall orm go raibh an rialtas sásta ligean d’fhoirgneamh stairiúil a mheallann turasóirí dul in olcas.

Chonaic mé radharc ait, truamhéalach an lá cheana: fear óg, dea-ghléasta ina chnap ar chéimeanna foirgnimh i lár Bhaile Átha Cliath.

Mar sin, roimh an bhliain 2015, beidh táillí plódaithe tráchta i bhfeidhm sna cathracha, agus cuirfear stop le mórscéimeanna tógála bóithre agus aerfort.

Chaith mé dhá lá i mbaile Bruges i mí Lúnasa ag baint taitnimh as an atmaisféar agus as na foirgnimh mheánaoiseacha, ag triail na mbeoracha áitiúla agus ag ithe go leor seacláide! Bhí sé beartaithe agam le fada iarracht a dhéanamh láithreacha catha an Chéad Chogadh Domhanda a fheiscint, toisc grinnstaidéar a bheith déanta agam ar an ábhar seo nuair a bhí mé i mo mhac léinn staire.

Tá siad ag súil go ciúin leis an “gcéad cheann eile”, agus shíleadar go raibh sé tagtha go luath i mí na Nollag nuair a phléasc foirgneamh mór cois an Hudson.

An chéad uair ar thug mé cuairt uirthi, sa bhliain 2000, bhí mé tógtha go leor leis an méid a bhí á thairscint ag an gcathair – an fharraige, na foirgnimh, ealaín Gaudi agus Picasso, an t-ól go maidin agus an rogha leathan bia agus dí.

Muna gcuireann siad siúd gliondar ort, cad faoin ailtireacht shuntasach, álainn (tá 7,000 foirgneamh faoi chúram an stáit) ar sampla maith iad den saibhreas agus den éagsúlacht atá ar fáil sa chathair bhríomhar seo.

Na dánlanna ======= **Rijksmuseum** Foirgneamh suntasach a tógadh in 1885 é an Rijksmuseum agus is é príomhdhánlann na tíre – tugann 1.

Tá Cartlann Cheol Thír Chonaill lonnaithe in Áislann Chill Charthaigh, foirgneamh a bhfuil gnátháiseanna poiblí ar fáil ann do bhunadh na háite.

An chéad uair ar thug mé cuairt uirthi, sa bhliain 2000, bhí mé tógtha go leor leis an méid a bhí á thairscint ag an gcathair – an fharraige, na foirgnimh, ealaín Gaudi agus Picasso, an t-ól go maidin agus an rogha leathan bia agus dí.

Tá Cartlann Cheol Thír Chonaill lonnaithe in Áislann Chill Charthaigh, foirgneamh a bhfuil gnátháiseanna poiblí ar fáil ann do bhunadh na háite.

Níl lorg ar bith de na bunfhoirgnimh ann anois, ach is féidir mionsamhail den suíomh a fheiceáil in Ionad Oidhreachta Thuaisceart an Dúin i mBeannchar.

Iompar cabhrach go tíortha na hÁise Thoir Theas tar éis an súnámaí, mar shampla, nó (cás níos fadtéarmaí, is dócha) iompar innealra agus trealamh tógála go dtí an Iaráic.

Is é Eoin Pól II atá mar ainm ar cheann den dá phríomhfhoirgneamh agus i 1982 bunaíodh Institiúid Eoin Phóil II le taighde a dhéanamh ar a shaothar agus a idéanna agus iad a chur faoi bhráid a mhéad daoine is a d’fhéadfaí.

Le linn na Meánaoiseanna agus na hAthbheochana Léinn – an tréimhse órga ina raibh rath ar chúrsaí ealaíon agus smaointeoireachta – bhí Flórans ina chathair shaibhir chumhachtach agus rinne cuid de na mórtheaghlaigh a bhí i réim inti go leor dá saibhreas a chaitheamh ar thithe móra maisiúla, foirgnimh áille phoiblí, eaglaisí agus na healaíona mar léiriú, ní hamháin ar bharrchéimíocht na cathrach, ach ar a stádas agus a gcumhacht féin chomh maith.

Ag taisteal na hÉireann ======= Mar a dúirt mé níos luaithe, d’fhág m’athair Conamara nuair a bhí sé ina fhear óg ag lorg oibre agus thaistil sé ar fud na hÉireann ag obair ar fheirmeacha agus ar láithreacha tógála, ag déanamh cibé rud a shaothródh airgead.

Meastar go raibh gaoth 295 ciliméadar san uair (c/u) ann agus rinneadh an-damáiste do thithe agus d’fhoirgintí de chuile chineál a bhí sa gceantar beag taobh ó dheas de Cairns a buaileadh.

Níl lorg ar bith de na bunfhoirgnimh ann anois, ach is féidir mionsamhail den suíomh a fheiceáil in Ionad Oidhreachta Thuaisceart an Dúin i mBeannchar.

Is é Eoin Pól II atá mar ainm ar cheann den dá phríomhfhoirgneamh agus i 1982 bunaíodh Institiúid Eoin Phóil II le taighde a dhéanamh ar a shaothar agus a idéanna agus iad a chur faoi bhráid a mhéad daoine is a d’fhéadfaí.

Meastar go raibh gaoth 295 ciliméadar san uair (c/u) ann agus rinneadh an-damáiste do thithe agus d’fhoirgintí de chuile chineál a bhí sa gceantar beag taobh ó dheas de Cairns a buaileadh.

Níl lorg ar bith de na bunfhoirgnimh ann anois, ach is féidir mionsamhail den suíomh a fheiceáil in Ionad Oidhreachta Thuaisceart an Dúin i mBeannchar.

Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha … Gluais • Glossary glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss mullaightop of house buí-ómrayellow-amber bruth análahot breathing múr teasabank of heat cága callánachanoisy jackdaws á ngríosúinciting them a ngiúmaráilhumouring them go breabhsántasprightly meall gréineorb cabhail chathrachcity body spréite go hanástaspread awkwardly tnáitejaded basár a brollaighthe bazaar of her bosom ag borradhswelling dlaoithe casacurly tresses cabhsaí dúshlánachachallenging lanes á gclutharú féinhiding themselves méalasorrow buairtvexation cruachásdistress ag déanamh tochtagrieving silently an tréanthe strong ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch meannánkid méileachbleating scrínteshrines bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened ceannaircrevolt a d’fheall orthuwhich failed them boige paidrethe softness of prayer le báinífurious bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site ag déanamh angaidhfestering i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators bhachlógachindistinct siogairlínípendants glémhaiseachexquisitely beautiful go ríogúilregally teanga túisetongue of incense ag clingireachtringing bantracht bheoshúileachthe quickeyed women le coim na hoícheat nightfall ag spréamh cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness bioráinpins ag lonrúshining clóca sróilcloak of satin aigeantaspirited buimefoster-mother deoch shuainsleeping-draft spréachspark súgachmerry ag glinniúintsparkling tú a mhuirniúto caress you linntepools cumhaloneliness le tú a aoibhnniúto make you blissful ionúinbeloved másaíthighs a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks monabharmurmur chneasskin cumhrafragrant miandesire

Agus ainneoin na himní atá léirithe ag an Roinn Oideachais ina scéim teanga, tá an rialtas ar tí an dlaoi mhullaigh a chur ar chonradh, ar fiú €300m é, le foirgnimh a thógáil dá bhfoireann díláraithe.

Ach ní go dtí go ndeachaigh sé ag obair mar mhac léinn i Londain ar feadh an tsamhraidh ag deireadh na seascaidí, ag déanamh obair thógála ar na tolláin faoi Londain, a thosaigh sé ag labhairt na Gaeilge go rialta.

” Tógadh an chuid is mó de na foirgnimh atá ann anois san 18ú haois.

I ndomhnach, tá an baile féin athraithe a laghad sin gur féidir cuid mhaith poll a rinne airtléire agus gunnaí an chatha a fheiceáil i bhfoirgintí an bhaile go fóill.

” Ar an dea-uair beidh an pictiúr le feiceáil go poiblí i ndánlann Lauder, an Neue Galerie, atá suite i bhfoirgneamh álainn ar 5th Avenue i Nua-Eabhrac agus a dhíríonn ar ealaín agus dearadh Ostarach agus Gearmánach ó thús an 20ú haois, saothar Paul Klee, Wassily Kandinsky agus Egon Schiele san áireamh.

Ach má bhíonn tionchar diúltach ag na harduithe úis ar an earnáil tógála, deir an Banc Ceannais go bhféadfadh líon na dtithe úra a thógfar titim siar go dtí an líon a tógadh sa bhliain 2001 agus roimhe sin.

Is ionann an cás do gheilleagar na tíre! An fiú mar sin leanstan leis an chur i gcéill agus a bheith ag síorthógáil ar mhaithe le beatha a chur sa gheilleagar? Táthar ann a deir nach fiú an tairbhe an trioblóid.

Ach faoi mar atá rudaí sa lá atá inniu ann is láithreán tógála mór millteanach í an tír seo agus blocanna móra stroighne á dtógáil ó cheann ceann na tíre nach bhfuil ag teacht ar chor ar bith leis an taobh tíre.

Chuaigh mé thart ar go leor cairteacha dramhaíola eile, chuardaigh i bhfoirgnimh thréigthe, cúl-lánaí agus a leithéid, boscaí carntha os cionn a chéile taobh thiar de shiopaí agus rinne mé taiscéalaíocht ar shráideanna i bhfad ó bhaile—ar rothar, seanrothar meirgeach ar tháinig mé air sa chéad chairt dramhaíola sin, tar éis braon ola a chur ar an slabhra ní raibh caill ar bith air, an roth tosaigh a athrú, caoi a chur ar na coscáin chúil, na boinn, na cáblaí agus ruainne péinte—síos cnoc, trasna na habhann, suas cnoc, faoin tuath beagnach a bhí mé sula raibh mo dhóthain piléar agam, péire agus cúpla ceann le spáráil.

Bhuail mé le Seán Ó Coileáin ina oifig i Roinn na Gaeilge, atá suite in Áras Uí Raithille, foirgneamh nua-aimseartha in aice le Leabharlann Boole ar champas na hollscoile.

Tá muid ag reáchtáil cúrsaí ar gach gné den chultúr agus ina theannta sin tá muid ag tógáil leabharlainne agus cartlainne faoin gcultúr céanna.

Má d’fhág duibhe na bhfoirgneamh a rian féin ar The Smiths, bhí i bhfad níos mó ná an duairceas in ábhar taifeadta an ghrúpa.

Bhí sí i bhfolach ar leataobh i bhfad ó dheas, na seanfhoirgnimh faoi cheilt ag droim sléibhe.

Thaitin Mainistir Rongbuk le Liam, foirgneamh cloiche agus dóibe, cruth na haoise ar na ballaí ársa.

Ó shin i leith, dúirt Rabbitte go raibh baint ag Haddock le dúnmharú Gary Convie agus Eamon Fox (beirt Chaitliceach a scaoileadh ar láithreán tógála i mí na Bealtaine 1994); Thomas Sheppard (brathadóir líomhanta a scaoileadh i 1996); an tOirmhinneach David Templeton (a bualadh go holc i mí an Mhárta 1997); Billy Harbinson (1997); Tommy English (iarpholaiteoir de chuid an UDP, 2000); agus David Greer (a maraíodh le linn achrainn inmheánaigh de chuid na ndílseoirí in 2000.