Ní mó ná sásta a bhí sé faoi sin.

Agus nach bí ag déanamh go n-éalaíonn an stócach ach an oiread, nó chítear dóibh go dtig cearr beag ar an bhuachaill ag tús na ndéaga, gur cinéal ceamach go minic an glas-stócach, go mbíonn sé ar shiúl agus a ruball amuigh ar a thóin, nó a gheansaí siar aniar nó má tá cuma an cheamaigh amach air é taobh istigh amuigh fosta.

Agus nach bí ag déanamh go n-éalaíonn an stócach ach an oiread, nó chítear dóibh go dtig cearr beag ar an bhuachaill ag tús na ndéaga, gur cinéal ceamach go minic an glas-stócach, go mbíonn sé ar shiúl agus a ruball amuigh ar a thóin, nó a gheansaí siar aniar nó má tá cuma an cheamaigh amach air é taobh istigh amuigh fosta.

" Chuaigh uair isteach agus fán am sin bhí ná girseachaí chuile lá chomh meadhrach leis na gasúraí.

" Chuaigh uair isteach agus fán am sin bhí ná girseachaí chuile lá chomh meadhrach leis na gasúraí.

" Tá siad á dhéanamh sin, áfach, diaidh ar ndiaidh.

Níl greim ort.

Cionn is gur comhlacht muidinne atá lonnaithe ar an Fhál Charrach, i nGaeltacht Dhún na nGall, ba mhian linn ár gcion féin a dhéanamh i gcur chun cinn na teanga.

" "An bhfuil a fhios agat seo, ní shílim go bhfuil caitheamh mo chodach ionam, tá mé chomh tuirseach sin," arsa Bríd.

Ag tús ár gcomhrá mhothaigh mé go raibh sí pas beag amhrasach faoi mo leithéidse, bean óg, a bheith ag cur agallaimh uirthi.

Níl sé seo amhlaidh d'fhonn is go bhféadfadh an Ghaeilge dul leis an nua-aimsear; tá an Ghaeilge gach aon phioc chomh nua-aimseartha is atá aon teanga eile atá á labhairt, mar gach aon rud atá sa saol atá inniu ann, tá sé á phlé go nádúrtha ag cainteoirí na teangan.

Shlog Jemma an focal a bhí ar bharr a teanga agus rinne sí iarracht cur in iúl di féin gurbh fhearr an troid ná an t-uaigneas.

Tá an grúpa daoine seo thar a bheith ciúin, iad siúd nach raibh anseo cheana pas beag neirbhíseach, b'fhéidir, faoi bheith ag tabhairt faoi fhoghlaim na teanga.

Ach ní leor é chun an baol ó Sellafield a mhaolú: tá monarchana eile ar an láthair chéanna atá chuile phioc chomh contúirteach léi, nó níos measa.

Nach iomaí uair a bhí fonn uirthi go díreach an doras a bhualadh ina héadán nó "Bíodh crathán céille agat" a rá léi nuair a shíl sí go raibh an bás ag a maicín.

" Gan oiread na fríde de náire dúirt Gerry, "Ó, nach mór an trua sin a stór.

Bhí siad scriosta agus gan chodladh i rith na Nollag agus gach seans go mbeidh cúrsaí chomh dona céanna go ceann cúpla mí go fóill.

Cén fhís atá agat féin don Ghaeilge? An fhís atá agam féin ná go mbeidh vaimpír álainn baineann ag siúl shráideanna na cathrach istoíche ag baint plaiceanna as daoine agus, in áit vaimpír a dhéanamh astu, go dtosnóidh siad ag spalpadh Gaeilge ghránna/ghnéasach agus nach fada go mbeidh pobal iomlán na cathrach claochlaithe.

" "Cuir, mar sin, a Réamoinn Rua Ribeach Rábach," a dúirt sí, í ag tarraingt a scátha báistí aníos as a mála mar ghléas airm ag an am céanna agus ag cúlú dhá choisméig shábháilte siar uaidh ar fhaitíos go mbainfeadh sé plaic aisti.

Fá cheann leathuaire, chuaigh a hathair suas an garraí go raibh sé fá fhad scairte di agus dúirt, "Gabh anuas anois, má tá greim bí de dhíth ort.

Is créatúr ionsaitheach é an gliomach, a dúirt sé, agus bhain an créatúr líomóg as a thóin.

Dá bhfeicfeá na forránaigh! Bhí cuid mhór acu gléasta i mionsciortaí agus cíochbhearta dathannacha… agus bhí na mná chomh téisiúil céanna.

Ceol Gaelach mo thóin! Bhí Tommy Makem ag fiosrú in ard a chinn "*Will You Go Lassie Go?" *Dá mbeadh pioc céille ag an ghirseach chéanna bheadh sí ar shiúl uaidh blianta fada ó shin.

Bhíodh The Hole in the Wall Gang an-mhaith tráth, ach tá cibé faobhar a bhí ag baint leo sin ídithe leis na blianta.

Díreach in aice leis, agus ag ól as an chorn, bhí an t-asal beag dubh dreancaideach a tháinig sa dara háit.

Agus bliain eile romhainn anois, caithfear a chinntiú go mbeidh bliain chomh rathúil céanna againn agus go dtógfar ar an bhunsraith atá leagtha síos le tamall anuas.

* Gluais &#149; Glossary as an tom coillfrom the hazel bush scoilbsplinters ina chiotógin his left hand cloch speilescythe-stone faobharsharp edge lann na scinethe blade of the knife dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children araebecause clósyard i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain a ghoilehis stomach dornán eileanother small quantity slámamount ag an gcrann mór darachat the big oak tree beartbundle lagweak an scoththe best cáilreputation a bhí uaidhthat he wanted garbhchomhaireamha rough count deich scillingten shillings gadwithe, rope chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog seascaircosy, snug caonachmoss stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree choisrigh sé é féinhe blessed himself éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face ar mhullach a chinnon the top of his head scáinteacht ghruaigesparseness of hair bun tornapathe bottom of a turnip eala bhána white swan ag fairewatching thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground le dúilwith desire ag preabadhjumping ruainnín aráina small piece of bread beathafood sprúillemorsel ag samhlúimagining síógínlittle fairy dea-shíóga good fairy de dhoirte dhairtedartingly, suddenly a dhá luaithe isas soon as in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill a broinn deargher red breast giodamachfrisky, jaunty mífhoighdeachimpatient ag bíogaílchirping go háiridespecially uaibhreachproud, spirited ar leathadhopen lena bréagadhtoo woo her babhtaísometimes cuinneogchurn drisiúrdresser dos cabáistetuft of cabbage máimín fataía handful of potatoes ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil cruimhmaggot bagrachthreatening binnsweet a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes spideoga difriúladifferent robins á leanúintfolllowing him conairpathway ag moilliúslowing nuair a d'iniúch séwhen he examined súil ribesnare (of thin cord or wire) d'fheith siseshe waited de réir dealraimhapparently ina ghnóthaíin his affairs ar nós gasúirínlike a young child go n-abrofaíthat it be said gileacht a súlthe brightness of her eyes frídthe smallest thing go beachtprecisely chomh haerach céannaevery bit as lively achairína very short time seafóidnonsense <td cl

Chomh maith leis sin, tá an comhéadan ildaite beagáinín casta agus b'fhiú é a dhéanamh níos simplí amach anseo.

" Admhaíonn an Niallach go bhfuil comhlachtaí eile ann atá beagáinín níos saoire ná Rua ach deir sé go bhfuil sé i gceist ag an gcomhlacht Gaelach a bpraghsanna a choinneáil íseal go fadtéarmach.

* Gluais &#149; Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

* Gluais &#149; Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting Tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Bhí ceithre huaire eile ag síneadh roimpi agus bhí na hingne síos go dtí an dúid aici cheana féin.

Beidh féile cheoil ar siúl in Ard an Rátha i nDún na nGall ag tús mhí na Bealtaine chun ómós a léiriú d'fhear a bhfuil a chion féin déanta aige don cheol traidisiúnta sa cheantar sin, John "The Tae" Ó Gallchobhair.

Nuair a bhí mé ar ais i Maidrid thosaigh mé ag siúl amach le José (nach bhfuil an Ghaeilge chomh rómánsach céanna leis an bhFraincis!).

Craobh na hÉireann sa dornálaíocht ======= Duine amháin a bhfuil níos mó ná a chion déanta aige ar son aos óg na háite agus ar son na peile agus na dornálaíochta i gCamus is ea Colmán Ó Flatharta.

Ardaíonn sé seo rithim an cheoil agus tugann sé beagán de luascadh dó agus beagán fiántais! **An tiún v an glór v an duine:** Bíonn na trí rud seo i láthair nuair atá portaireacht ar siúl.

Dála an scéil, os ag caint dúinn ar na Cluichí Oilimpeacha, ní thuigeann mórán daoine cad tuige go raibh Cian Ó Conchubhair ag iarraidh smailc a bhaint as an bhonn óir sin, ach tuigeann Balor.

Ar an drochuair, bíonn sé beagáinín casta a chinntiú go gclóbhualann siopaí na híomhánna cearta duit.

Agus am Mòd seo faoi lán seoil, beimid ár gcrá féin ag smaoineamh cheana féin ar na fadhbanna a bhainfidh le Mòd 2005! "Níl mé ag gearán - is seachtain iontach í agus tá ríméad orm go bhfuil mé in ann mo chion féin a dhéanamh di.

" Fuair an bheirt fhear bád beag deismir agus, i ndiaidh traenáil cineál ainniseach, bhí siad i gceannas báid a raibh siad claon beag aineolach uirthi.

Bhí saoirse áirithe ag baint leis freisin mar nach raibh tuismitheoirí ansin ag faire ort agus, dá bhrí sin, b'fhéidir go raibh muid buille beag fiáin ag na ranganna.

Ní raibh cuma air go raibh sé ag déanamh lá buartha do Thadhg cibé agus, de réir mar a bhí Deirdre ag amharc air, ba sin mar ba mhó a mheas sí gur cosúil le fear a bhí in abar é.

Thiocfadh leis a bheith ina shuí suas go dtí an dá shúil i stúr agus ní dhéanfadh sé lá difir dósan.

"Níl mé ag iarraidh ach bheith cinnte go bhfuil muid ag fáil an mhargaidh is fearr agus go mbeidh seomra deas againn a bhfuil rud beag sócúil ag dul dó.

Tá cearta agamsa fós ar an ainm sin!” Ag breathnú siar anois air, áfach, tá an fear ag a bhfuil an t-ainm "Teilifís na Gaeilge" beagán míshuaimhneach faoin stáisiún a tháinig óna chuid stocaireachta.

Bhí cuma air gur ghearr duine inteacht leadhb mhaith den bhun aige nó bhí a bolg ar ais agus a himleacán le feicéail.

” Is duine é Seán Ó Tiarnaigh a bhfuil a chion féin déanta aige don Ghaeilge sna Stáit Aontaithe agus atá tar éis dul i bhfeidhm ar go leor daoine ar shlí an-dearfach, mar mhúinteoir agus mar dhuine.

&#148; &#147;Órú, bíodh crathán céille agat,&#148; arsa Dara.

I dtosach báire, caitheamh aimsire a bhí ann don bheagán daoine a bhí go maith as; caitheamh aimsire a bhí ceannródaíoch agus a raibh beagán draíochta ag baint leis, ag tabhairt chun beatha íomhánna airgid as dorchadas an tseomra phróiseála.

An grianghrafadóirí níos fearr anois muid? Go bunúsach, ní hea! Tá an teicneolaíocht ann le cuidiú linn agus le féidearthachtaí a chur ar fáil dúinn, ach is é breithiúnas na súile oilte le treoir agus le taithí, agus beagán den ádh lena chois, a chruthaíonn grianghraf maith.

I dtosach báire, caitheamh aimsire a bhí ann don bheagán daoine a bhí go maith as; caitheamh aimsire a bhí ceannródaíoch agus a raibh beagán draíochta ag baint leis, ag tabhairt chun beatha íomhánna airgid as dorchadas an tseomra phróiseála.

An grianghrafadóirí níos fearr anois muid? Go bunúsach, ní hea! Tá an teicneolaíocht ann le cuidiú linn agus le féidearthachtaí a chur ar fáil dúinn, ach is é breithiúnas na súile oilte le treoir agus le taithí, agus beagán den ádh lena chois, a chruthaíonn grianghraf maith.

* Gluais &#149; Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d&#146;aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d&#146;fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

&#148; Oileán Chléire ======= Dálta go leor mac léinn ollscoile eile, bhí Maebh ag cuartú rud beag saoirse i ndiaidh di a céim a bhaint amach in 2002.

Tá ceannaire Fhine Gael, agus duine a d&#146;fhéadfadh bheith ina Thaoiseach ar an tír lá éigin, ag moladh gurb é an tslí is fearr leis an Ghaeilge ar chur chun cinn ná an rogha a thabhairt do dhaltaí scoile gan í a fhoghlaim! Bheadh sé beagáinín níos ciallmhaire dó a mholadh go dtabharfaí na deiseanna agus acmhainní nua-aimseartha cuí do scoileanna agus do mhúinteoirí le cur ar a gcumas múineadh na Gaeilge a dhéanamh éifeachtach agus taitneamhach.

Bíonn na céadta teanga le cluinstin ar na sráideanna i Sydney agus b&#146;fhéidir go raibh rud beag éada orm fosta nach rabhas chomh hilteangach le mo chairde ó thíortha eile sa bhaile.

&#148; Shílfeá go mbeadh blas na fola ag na cúnna i ndiaidh plaic a bhaint as Callely, ach ní léir go raibh.

* Gluais &#149; Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d&#146;aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d&#146;fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Shíl corrdhuine gur dóigh ghiorraisc a bhí ag Aonghus ach níorbh ea - bhí sé i gcónaí cineál coigilteach lena chuid focal.

&#147;Ná bíodh lá buartha ort, rachaidh agat,&#148; arsa Pól.

Ach tá tusa in ann na rudaí seo a chur i gcomhthéacs an tsaoil as ar fáisceadh iad, an saol lena mbaineann siad, in ainneoin na bochtaineachta agus an doilís go léir&#133;&#148; &#147;Nó lena rá ar bhealach eile,&#148; arsa Dave i leathchogar, &#147;ghoid mé modhanna cócaireachta ó dhaoine nach mbeidh greim acu amárach, is dócha.

* Gluais &#149; Glossary glúin nuaa new generation brívigour ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise cnuasach gearrscéaltacollection of short stories cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person saint an ghoilethe greed of his stomach a chomhairle a athrúto change his mind ar fheabhas uiligabsolutely excellent osnasigh ar chúl an mhuinílbehind the neck muisiriúnmushroom ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don&#148;t agree with me at all snaghiccups gráinnínpinch cainéalcinnamon síoltaseeds a sháith biaenough food ag cruthú rud úrcreating something new má thuigeann tú leat méif you know what I mean a sheachaintto avoid muiníntrust blastatasty ordóg coisetoe an iarraidh sinthis time cnapheap á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it babhlabowl scilléadskillet shamhlaigh séhe imagined go díbhirceacheagerly subhachascheerfulness ag leathadhspreading geirfat bréanfoul doilighdifficult a chreidbheáilto believe ar leithseparately mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available i mo ghlacin my hand ag diúlsucking bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky dea-chumthashapely láchfriendly fialgenerous níor bhlais mé riamhI never tasted faic na ngrástnot a thing ag cuimilt a béilrubbing her mouth a mháshis thigh seanmóireachtpreaching greimbite iomrámention deisopportunity luachmharvaluable seanchaslore as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought doilíssorrow, difficulty i leathchogarin a half-whisper iad a chur i ngníomhto put them in action seal beag gearra short period sa Nua-Shéalainnin New Zealand ina ghabhalcrotch ag sápressing críonmhíoltawood-worms corrachprojecting lorgashin damanta nimhneachdamn sore scoilteadh a chraiceannhis skin was split crá gan mhaolútorment without alleviation chun an tí bhigto the toilet ina gcuideachtain their company báisteach mhillteanachterrible rain foscadhshelter a bhaint amachto reach ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly scaiftecrowd ag casachtachcoughing breallánfool millteanach dóighiúilextremely pretty as miosúrextraordinary gan choinneunexpected blas searbha sour taste breis agus a sáithmore than her fill strambánachlong-winded smut féin den fhírinneeven a small bit of truth é a thionlacanto accompany him a bhéarfadh íthat would take her críochend gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment gnóthachbusy straois léanmharwoeful grimace trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode ag cogaint a spúnóigechewing the spoon déaraimislet us say drochnósannabad habits tuairimíopinions cogaíwars slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life a mhealladhto coax a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her ag cur tharstutalking away go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently d&#146;fholmhaigh séhe emptied sásarsaucer doirtealsink thriomaigh éhe dried it slachtmhartidy á thionlacan féinaccompying himself sultmharenjoyable spídslander gan mhuirnwithout tenderness magairlítesticles nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump <t

Go leor de na daoine seo atá ag obair sna meáin, nuair a bhaineann siad cúpla plaic asat, bíonn a fhios agat cé hiad féin.

Tógann sé tamall go dtí go n-airíonn tú an phlaic.

Is féidir dul ag siúl sléibhe, cé go bhfuil sé beagáinín leadránach &#150; níl na cnoic leathard go leor.

Leis an dlúthdhiosca nua, bhíos ábhairín neirbhíseach ach, buíochas le Dia, ní bhfuaras drochléirmheas fós.

Ar ndóighe, ní raibh spút céille ag duine amháin féin acu,” arsa Dónall.

Is dócha go bhfuil sé beagáinín mífhoighneach na laethanta seo de bharr eachtraí polaitiúla eile: chuir sé coimisiún ar bun chun na riachtanais fuinnimh a bheidh ann amach anseo a mheas, ach níor fhan sé lena dtuarascáil chun a thuairim féin, i bhfabhar an tionscail núicléach, a nochtadh.

I bhfianaise an dearcaidh seo tá seans go mbeadh Polannaigh gach pioc chomh híogair maidir lena stair fiú muna mbeadh beo fós daoine a bhfuil taithí phearsanta acu ar chora crua na haimsire atá caite.

Dhéanaimis dianchleachtadh roimh chomórtais agus cinnte chuidigh an cleachtadh linn beagán feabhais a chur ar ár seinnt ach i ndáiríre ní mórán a bhí ann.

Chuaigh mé thart ar go leor cairteacha dramhaíola eile, chuardaigh i bhfoirgnimh thréigthe, cúl-lánaí agus a leithéid, boscaí carntha os cionn a chéile taobh thiar de shiopaí agus rinne mé taiscéalaíocht ar shráideanna i bhfad ó bhaile&mdash;ar rothar, seanrothar meirgeach ar tháinig mé air sa chéad chairt dramhaíola sin, tar éis braon ola a chur ar an slabhra ní raibh caill ar bith air, an roth tosaigh a athrú, caoi a chur ar na coscáin chúil, na boinn, na cáblaí agus ruainne péinte&mdash;síos cnoc, trasna na habhann, suas cnoc, faoin tuath beagnach a bhí mé sula raibh mo dhóthain piléar agam, péire agus cúpla ceann le spáráil.

Measann sé go raibh an Ríordánach “ábhairín scáfar ar shlite áirithe”.

An bhfuil tugtha faoi deara ag Ó Coileáin go bhfuil an caighdeán ag dul chun donachta? Na mic léinn is fearr atá ann inniu, “táid gach pioc chomh maith”, dar leis, leis na mic léinn ab fhearr a bhí ann daichead bliain ó shin.

An ag cur leis an méid sin a bheas tú, nó an bhfuil i gceist agat dul treo eile?* TC: Tá mé chun é a leathnú amach beagán an uair seo agus cuid d’oirthear an Chláir a thógáil isteach anois.

Thaithnigh an léachtóireacht go mór liom, agus i mo bhealach féin, chuir mé beagáinín nuálachta isteach sa gcúrsa léinn.

Bhí Simon gealgháireach agus fáilteach ach, le bheith fírinneach, bhí muidne beagáinín díomách mar nach raibh aon chuid den *rock ’n’ roll* ag baint leis &ndash; bhí sé róbhéasach! Cinnte labhair sé faoin gceol, shínigh sé mo leabhar síniúchán &ndash; “Do The Rat, Simon Crowe”&ndash; thaispeáin sé clúdaigh na n-albam dúinn ach níor theastaigh uaidh ach labhairt faoin iascaireacht! D’fhágamar, sásta lenár síniúchán (mo cheann féin suite in aice le cinn Eamonn Coughlan, Pelé agus Chearbhaill Uí Dálaigh) ach beagáinín díomách.

Ach, faraor, bhí gach saghas muiscíte ann freisin; bhí mo chosa bochta ite, deich ngreim bainte as ceann amháin agus dhá cheann déag as an gceann eile.

Tá mo cheol beagáinín beag difriúil, an dtuigeann tú?’! Faoi dheireadh, d’éirigh mé as a bheith ag cur ceiste air.

Seo chugainn an bhliain úr agus caithfidh mé a rá go bhfuilim beagáinín míshocair, mar seo an t-am a dheinim na mílte rún faoin saghas saoil is mian liom a chaitheamh sa dá mhí dhéag atá romham.

Tá nithe níos pearsanta fós romham ar gá dom a chur díom ach tá siad beagáinín róphearsanta le roinnt go poiblí go fóill beag! Mar sin, Colm folláin a bheas libh an t-am seo a bhliain seo chugainn.

“Bhuel, a Aire,” a d’fhreagair Laoch na Litríochta, “Meafar atá ann: fiú sa saol iar-thoghcháin, mar a shamhlaíonn tú féin é, beidh Caipitleachas fós *ag* *blíp blíp blípeáil* an Lucht Oibre (mar a déarfá féin go deas múinte); beidh an Rialtas fós ina shámhchodladh; ní bheidh aon duine ag tabhairt airde dá laghad ar an Phobal, agus beidh an Todhchaí fós sa chac!”

Ar nóta íseal, ní fhéadfá an milleán a chur ar dhuine a bheith beagán searbhasach faoin lucht tacaíochta a bhíonn ag Baile Átha Cliath i bPáirc an Chrócaigh.

Ceapann sé go bhfuil smaointe spéisiúla againn, roinnt amaideach agus b’fhéidir beagáinín áiféiseach, ach spéisiúil mar sin féin.

AÓF: Cén fáth go leagann ceoltóirí áirithe an oiread sin béime ar bhogha maith a bheith acu? Nach é an veidhlín féin is tábhachtaí? NB: Tá an bogha ar a laghad chomh tábhachtach céanna leis an veidhlín.

Áirítear an taifeadadh sin ar cheann de na halbaim Ghaeilge is fearr a rinneadh riamh agus tá an fhuaim chomh draíochtach céanna anois is a bhí ag an am úd.

Briseann a ghuth gach re líne &ndash; níl fonn dá laghad air canadh.

agus bhí na mná chomh téisiúil céanna.

Saothar den chineál céanna is ea *Cúpla Focal *agus é gach pioc chomh snoite leis an leabhar eile.

Le fada bhí, agus tá go fóill, lucht ólta Mheiriceá ag éirí písín tuirseach den leacht leamh buí atá déanta as rís ghinchóirithe agus atá ar fáil i ngach tábhairne agus siopa eischeadúnais sa tír.

* *Níl díobháil ná díth a dhéanfadh dochar don bhrí* *Nach leigheasfaí le pinsín beag snaoisín.

***AÓF: An seinneann tú féin uirlis cheoil?*** GB: Déanaim giota beag ar an ngiotár agus roinnt port ar an mandóla.

Ach is é an feachtas is mó atá ar bun faoi láthair ná feachtas na huachtaránachta, agus d’ainneoin chomh tógtha is atá Meiriceánaigh leis an bpolaitíocht, feictear dom go bhfuil muintir na tíre ruainne beag braon de cheana féin.

An bhfuil Liam sásta le beathaisnéis seo Uí Éanaigh? “Tá, ach b’fhéidir go ngiortóinn beagáinín eile é.

Bhí buachaillí óga le feiceáil timpeall na tíre ag baint úsáide as a gcuid camán mar bhata cruicéid agus as a gcuid sliotar mar liathróid chruicéid, ar feadh scaithimh i rith an tsamhraidh ar aon nós! Maidir le 2008, beidh le feiceáil cé acu an bhfuil sé de chumas ag lucht an chruicéid teacht i dtír ar an aird agus ar an dea-thoil a tugadh dó in 2007 nó nach bhfuil.

Bíonn cuma chomh fríd a chéile orthu; bíonn cuma orthu, chóir a bheith, go bhfuil siad i bpian, ag iarraidh oibriú amach cad é faoi Dhia atá á rá agat.

Mura féidir leat freastal ar an seó beo, beidh mír Des le feiceáil ar an teilifís nuair a chraolfar clár deireanach na sraithe ar an 24 Aibreán.

Táimid i bponc beag leis.

“Mac an Easpaig &ndash; shíl sibhse gurbh é Casey bocht na Gaillimhe an chéad easpag in Éirinn a raibh mac aige, ach cad as, mar sin, don tseanbheannacht Ghaelach atá chomh coitianta sin i mBéarla: *May all your sons be bishops, and all their sons be bish**ops also*?” Phléigh sé buntáistí agus míbhuntáistí na mbealaí éagsúla chun an Ghaeilge a fhoghlaim &ndash; é seo le daoine nár léirigh suim dá laghad sa teanga riamh ina saol.

B’onóir é aithne a chur ar Sheán Ó Tiarnaigh, fear eisceachtúil agus duine a rinne a chion féin don Ghaeilge.

Ní raibh mé in ann focal a rá! Bhí faitíos orm mo bhéal a oscailt! Ach thosaigh mé ag éisteacht agus chuaigh mé ar ais agus cheannaigh mé cúpla leabhar an-bheag agus tar éis tamaill dúirt mé liom féin, ‘Mo chaithim beagán ama leis seo, beidh mé chomh maith le Liam.