an samhnas le bia
feeling sickened by food
"
"Gheobhaidh mise tacsaí," arsa Cian, agus fuair, nó ní raibh lá suime aige sa tseanrámhailligh a bhí ar Dhónall faoin "chloigeann mhór", "an teangaidh ramhar", "an goile dóite", "
an samhnas le bia" nó "tinneas póite".
an samhnas le bia
feeling sickened by food
"
"Gheobhaidh mise tacsaí," arsa Cian, agus fuair, nó ní raibh lá suime aige sa tseanrámhailligh a bhí ar Dhónall faoin "chloigeann mhór", "an teangaidh ramhar", "an goile dóite", "
an samhnas le bia" nó "tinneas póite".
drochaiste bia
bad diet
Mar gheall ar easpa gluaiseachta,
drochaiste bia, agus andúil sna toitíní, tá sí 300 punt meáchain agus tá plúchghalar croí uirthi.
Bia ginchóirithe
genetically-modified food
Anois, le cúpla bliain anuas tá díospóireacht fhíochmhar ag dul ar aghaidh sna tíortha forbartha maidir leis na GMOs nó an
Bia ginchóirithe.
easpa bia
lack of food
Na rudaí is uafásaí domsa agus mé thar lear ná an teas, an ghrian,
easpa bia, easpa uisce, agus lóistín salach míchompordach ag deireadh an lae.
bia milis
sweet food
Ní iontas ar bith é sin nuair a chuimhníonn tú gur fógraí ar mhaithe le
bia milis de shaghas amháin nó de shaghas eile atá i 95 faoin gcéad de na fógraí teilifíse do pháistí a chraoltar, de réir suirbhé amháin.
ag alpadh siar bia
devouring food
Go deimhin, deir na saineolaithe gur cur amú ama é bheith ag tathant ar pháistí meáchan a chailleadh nó cleachtadh coirp a dhéanamh, má fheiceann siad a dtuismitheoirí
ag alpadh siar bia agus ag luí thart go leisciúil ar an tolg.
bhia mara
sea-food
Beidh fáilte roimh dhaoine a chuirfidh spéis sna hábhair: ábhair a bhaineann le cultúr na hÉireann - cultúr na Gaeilge go speisialta - le ceol agus béaloideas, cúrsaí a bhaineann le diagacht agus spioradáltacht agus cúrsaí ar mhuireolaíocht agus ar
bhia mara.
breiseáin bhia
food additives
Tuigtear do Beo! gur meadhg agus
breiseáin bhia a bhformhór.
círéibeacha bia
food riots
Uafáis
=======
Tá cur síos ag Hatch ar uafáis éagsúla: seoltóirí reoite i gcoinne an chrainn seoil,
círéibeacha bia, agus daoine á gcur san fharraige.
shábháilteacht bia
food safety
"Níl aon fhadhb ann, níl baol ar bith ann do
shábháilteacht bia ná do shláinte an phobail.
bia mara
seafood
Ach bhí an méid sin
bia mara ann - oisrí agus diúlicíní, cuir i gcás - agus an méid sin géim sna foraoisí, nach raibh orthu bogadh.
bia róshaibhir
food that is too rich
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
bia le beir leat
take-away food
I suirbhé a rinne an American Institute for Cancer Research (AICR) le déanaí, dúirt beagnach leath na bhfreagróirí gur ith siad béile i mbialann nó gur ordaigh siad
bia le beir leat níos mó ná dhá uair sa tseachtain.
aiste bia
diet
Léirigh staidéar de chuid an National Institute of Health a foilsíodh sa bhliain 1992, áfach, go gcuireann idir 95-98% den dream a chailleann meáchan agus iad ar
aiste bia suas arís é laistigh de chúig bliana, agus go gcuireann 90% den dream sin níos mó meáchain suas ná mar a chaill siad.
bunábhar bia
ingredients
Is iad na leithscéalta atá ag an lucht gnó ná go bhfuil méadú tagtha ar an árachas, go bhfuil rátaí pá ró-ard le híoc le hoibrithe agus go bhfuil costas
bunábhar bia beagnach dúbailte le trí bliana anuas.
bia den scoth
the best of food
Tá
bia den scoth ann - d'fhéadfá maireachtáil ar feadh seachtaine ar an méid a fhaigheann tú don bhricfeasta féin!
Déanann an snámh sa bhfarraige an-mhaitheas don chorp agus deirtear go bhfuil mianraí agus maithis eile ann do ghalair chnis agus mar sin de.
bia den scoth
excellent food
Beidh
bia den scoth ar fáil saor in aisce agus beidh séisiún ceoil ar siúl oíche Aoine agus oíche Shathairn.
bia a sholáthar dóibh
to provide food for them
Dhiúltaigh rialtas Londain cuidiú a bith a thabhairt dóibh, ach rinne na húdaráis áitiúla iarracht
bia a sholáthar dóibh agus bhailigh muintir na háite airgead dóibh fosta.
chaifí bia ghasta
fast food cafés
Agus tú ag siúl na mbóithre i nDún na nGall, i gConamara, i Maigh Eo, i mBaile Átha Cliath agus in áiteanna eile sa tír, ní féidir gan an bruscar a thabhairt faoi deara: cannaí, málaí plaisteacha, boscaí folmha ó
chaifí bia ghasta, sean-nuachtáin agus réimse rudaí eile.
importálacha bia
food imports
Deir siad nach bhfuil sé ceart ná cóir go dtarlódh a leithéid nuair a dhiúltaíonn an tAontas agus SAM deireadh a chur le bacanna ar
importálacha bia agus eile ó na tíortha sin, agus nuair a leantar le polasaithe éagóracha ar nós an Chomhpholasaí Talmhaíochta.
Níl iomrá ar bith ar an bhia seo
There's no sign of this food.
"
"
Níl iomrá ar bith ar an bhia seo," arsa Rónán.
Údarás Bia agus Drugaí
Food and Drug Administration
I mí na Nollag 2003, vótáil Coiste Comhairleach na Sláinte Atáirgthe san
Údarás Bia agus Drugaí (an FDA) 23 in aghaidh a ceathair i bhfábhar an piollaire seo a chur ar fáil do mhná gan oideas, mar a tharlaíonn i dtrí thír is tríocha eile, An Bhreatain san áireamh.
easpa bia
lack of food
Cén chaoi a ndéarfása i nGaeilge chruinn nádúrtha go bhfuil páiste *"obese"*, nó chomh ramhar sin nach leor an focal "ramhar" le cur síos a dhéanamh air? Ceist í sin, ar ndóigh, nach smaoineodh ár sinsear uirthi, óir ba mhinic an
easpa bia, agus ní a mhalairt, a bheith ag dó na geirbe acusan.
réitíodh bia agus deoch dóibh
food and drink were prepared for them
"
Agus lean Micí Mealltach Mímhúinte agus Bertie Buíoch Beannachtach Balor Fáidh isteach sa tábhairne agus
réitíodh bia agus deoch dóibh, agus d’ith siad agus d’ól siad a sáith, agus dúirt go raibh méid an bhia agus méid na dí de dhíth, agus bhí.
Aire Bia agus Blonaige
the Minister for Food and Blubber
“Cén áit a rachaidh muid ar saoire i mbliana chun dath na gréine a fháil ar na colainneacha caomha cruthúla seo?” a d’fhiafraigh Balor an Blaochán den
Aire Bia agus Blonaige, Conchúr Kebab.
ag alpadh siar an bhia
stuffing his face
De ghnáth fán am seo d’oíche bheadh sé
ag alpadh siar an bhia.
dóthain bia
enough food
Deir daoine atá ina coinne nach méadaíonn sí an táirgiúlacht, go ndéanann sí dochar don chomhshaol agus nach mbeadh aon tionchar aici ar ghorta mar go bhfuil
dóthain bia á thairgeadh anois agus gur cúiseanna polaitíochta agus geilleagracha atá leis an ocras in áiteacha éagsúla ar domhan.
ola le haghaidh bia
oil for food
Thosaigh an scéal le scéim “
ola le haghaidh bia” na Náisiún Aontaithe nuair a ceadaíodh don Iaráic ola a dhíol agus bia agus cógais a cheannach leis an airgead a chuirfí ar fáil, in ainneoin na smachtbhannaí a bhí i bhfeidhm in aghaidh na hIaráice.
bia úr
freshly cooked food
Tá caife maith ann freisin agus
bia úr le fáil ann.
a sháith bia
enough food
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
bia úr
freshly cooked food
Tá caife maith ann freisin agus
bia úr le fáil ann.
bia úr
freshly cooked food
Tá caife maith ann freisin agus
bia úr le fáil ann.
bia blasta
tasty food
£150 an cead isteach a bhí i gceist go dtí an beár seo agus fuair na custaiméirí Pimms ag an doras agus
bia blasta i rith an tráthnóna.
flúirse bia
plenty of food
Is cinnte go raibh
flúirse bia ann, idir an fharraige agus talamh maith feirmeoireachta.
bia den scoth
excellent food
D’oscail cuid acu bialanna agus níor thóg sé mórán achair go bhfaca an pobal go raibh
bia den scoth le fáil ar phraghas réasúnta, cé nárbh é an bia a raibh taithí acu air é go minic.
na scórtha bealach le bia a réiteach
scores of ways to prepare food
Thug siadsan leo a gcuid bia féin freisin agus
na scórtha bealach le bia a réiteach agus ba ghearr go ndeachaigh sé i bhfeidhm ar dhaoine nach raibh in ann *wok* a litriú, gan trácht ar a úsáid, tamall beag roimhe sin.
nach bhfuil tada eile iontu ach bia Áiseach
which contain only Asian food
Bhí spíosraí dá gcuid féin acu agus cé nach raibh siad le fáil go héasca ar dtús tá sé sin athraithe anois agus bia Áiseach le fáil sna hollmhargaí agus, sna cathracha, siopaí
nach bhfuil tada eile iontu ach bia Áiseach.
bia blasta
tasty food
Tá sí an-chineálta cuidiúil agus cuireann sí
bia blasta ar fáil.
luíodh isteach ar réiteach bia sa chistin,
people got stuck into preparing food in the kitchen,
Chomh luath agus a shroicheamar an teach arís,
luíodh isteach ar réiteach bia sa chistin, agus chaitheamar trí nó ceithre huaire an chloig ag ullmhú turcaí, prátaí, búiste, anlann sonóige, pióg puimcín, agus cá bhfios cad eile.
dáileadh amach bia
the distributing of food
Thosaigh mo dhuine ag magadh faoina bhfaca sé agus dúirt gur chuir sé
dáileadh amach bia san Afraic i gcuimhne dó.
ag réiteach bia
preparing food
Shiúlamar trí na cistineacha, áit a raibh daoine
ag réiteach bia in umair ollmhóra, do bhéilí na bpríosúnach, ba chosúil.
an-easpa bia
a big shortage of food
Nuair a bhí
an-easpa bia ann, mar a bhí i 1782, d’imigh teaghlaigh go buan.
mar bhia bunúsach,
as a basic food,
Mar a tharlaíonn, tá an méid sin éilimh sna Stáit Aontaithe ar arbhar Indiach chun eatánól a dhéanamh go bhfuil siad ag iompórtáil an bhairr seo ó Mheicsiceo, áit a bhfuil sé
mar bhia bunúsach, agus tá círéibeacha sa tír sin de bharr go bhfuil easpa arbhair ann agus an praghas ag méadú dá bharr.
tá bia agus scannáin san áireamh i bpraghas an ticéid.
food and films are included in the price of the ticket.
Ar eitilt thrasatlantach Aer Lingus, caithfidh tú íoc as deochanna, ach
tá bia agus scannáin san áireamh i bpraghas an ticéid.
caife lag agus bia leamh.
weak coffee and dull food
Díolann Starbucks
caife lag agus bia leamh.
bhíodh fonn air greim bia a ithe.
but he used to want to get something to eat
Ach
bhíodh fonn air greim bia a ithe.
bia-eolaithe,
dieticians,
**Foireann tacaíochta**
Cuimsíonn an fhoireann tacaíochta traenálaithe a bhíonn freagrach as aclaíocht na n-imreoirí a fhorbairt; dochtúirí, fisiteiripeoirí,
bia-eolaithe, roghnóirí agus duine garchabhrach; an lucht fearais agus trealaimh a shocraíonn rudaí mar gheansaithe, liathróidí, shliotair, chamáin agus araile; duine a choinníonn cuntas ar thinreamh na n-imreoirí; an té a bhíonn freagrach as éilimh ar chostais taistil, as billí leighis agus eile; daoine ar leith a dhéanann staitisticí i leith na gcluichí a chur le chéile agus gan dabht, rúnaí agus cathaoirleach an chumainn.
foinse thábhachtach bia
important source of food
Braitheann go leor daoine ar an iascaireacht lena mbeatha a thabhairt i dtír agus is
foinse thábhachtach bia é an loch chomh maith – bíonn éisc de gach cineál le feiceáil ar díol sna margaí, ar an tsráid, istigh i mbialanna agus
ceangailte suas taobh amuigh de mhionbhusanna ionas nach mbíonn boladh lofa taobh istigh! Téann an bád farantóireachta – an ILALA, a tógadh i nGlaschú sna caogaidí – trasna an locha gach seachtain.
a saint chun bia agus airgid
their greed for food and money
Ní hamháin go gcasann sí steiréitíopaí inscne thart timpeall – ag ligean dá carachtair fhireanna freastal a dhéanamh ar na carachtair bhaineanna – ach cuireann sí na príomhcharachtair fhireanna i láthair mar dhaoine aineolacha, aonteangacha, nach smaoiníonn ach ar
a saint chun bia agus airgid (i gcás Ghusaí Gaimbín) agus mar chladhairí críochnaithe (i gcás Tuff).
nach raibh ár ndóthain bia spioradálta á fáil againn
that we weren't getting enough food for the spirit
Cinnte, d'éirigh go hiontach leis na ceolchoirmeacha agus dhíolamar slám mór dlúthdhioscaí, ach sílim
nach raibh ár ndóthain bia spioradálta á fáil againn astu.
greim bia
a bite to eat
Tá an oiread sin áiteanna ar féidir
greim bia a ithe iontu in Aix, agus bíonn an bia úr, blasta agus tagtha díreach ón ghort.
ganntanas bia
food shortage
Is é sin, tá cosc ar shaothrú talaimh i bhfeidhm ar achar atá dhá oiread níos mó ná achar na hAstráile – in ainneoin go ndeirtear go bhfuil
ganntanas bia i gceist i gcuid mhaith tíortha.
Bia orgánach
organic food
Bia orgánach ar fad a bhí san óstán agus tógadh an foirgneamh sa seachtó haois déag.
bia mara
seafood
Dúirt Colm gur maith seiris a ól le hológa, almóinní agus
bia mara.
tairgí bia
food products
09) gur ann do marché noir in áiteanna éagsúla san ardchathair ina mbíonn
tairgí bia ar díol (iógart, liamhás srl) atá imithe ó mhaith de réir an dáta ar an bpacáiste nó torthaí agus glasraí atá idir maothlaithe is meathlaithe agus nach bhfuil, dá bhrí sin, indíolta a thuilleadh.
bia
food
Bhí áthas ar mhuintir na Somáile slán a fhágáil leo mar rinne an ‘cúnamh’
bia an-dochar do na feirmeoirí áitiúla, murab ionann agus na corparáidí agra-ghnó ar íoc cáiníocóirí Mheiriceá as a gcuid barr feirme.
bia ar fáil
food available
Cait ag Sú na Gréine ar Oileán Mhic Guaire
Cuireadh na chéad ainmhithe andúchasacha ar Oileán Mhic Guaire i lár na naoú haoise déag nuair a scaoil sealgaire míolta móra agus rónta gabhair agus coiníní air, ionas go mbeadh
bia ar fáil do chuairteoirí nó do bháid a bhí ag dul thart.
bia follán
healthy food
Bheartaigh mé ó mhí roimhe sin maireachtáil shláintiúil a chur i bhfeidhm – neart aclaíochta a dhéanamh, gan an iomarca a ól, agus gan a dhath ach
bia follán a ithe.
haistí dochta bia
rigid diets
Chonaic mé líon mór cailíní i mo rang féin ar an meánscoil ag cloí le
haistí dochta bia is dá bhfolach féin i slaodanna smididh, d’fhonn a bheith chomh caol le gáinne is chomh dóighiúil le bandéithe an phreasa.
easpa bia
lack of food
’- Meán Fómhair 1846, scríobh Routh chuig Trevelyn as Sligeach nach raibh sé in ann a bharraíocht tuige a raibh
easpa bia chomh mór san áit nuair a bhí ‘*the fields teeming with crops.
Is é an Bia Capall na hOibre
food is vital
Is é an Bia Capall na hOibre
===
**CMS: Cén saghas aiste bia a leanann tú?**
KT: Ithim go sláintiúil den chuid is mó.
tráth bia
mealtime
An mbeadh spéis agaibh ann?’ Phléamar ag
tráth bia é.
ghreim bia
a morsel
D’fhliuch siad a ngoib le braon de shú na braiche, ar mhaithe leis an bheirt acu a chosaint ó luaithreach na hÍoslainne, agus chun Balor bocht a mhisniú i ndiaidh dó trí lá agus trí oíche a chaitheamh ag an gheata, gan aon
ghreim bia ná néal codlata.
hacmhainn bia an cheantair
the local food supply, resource
D’éirigh coimhlint idir an dá bhuíon i dtaca le
hacmhainn bia an cheantair agus ní raibh aon leisce ar na coilínigh dul i muinín an fhornirt lena ngabháltais agus a n-ainmhithe a chosaint.
aiste bhia
diet
Cé acu ab fhearr leat - an tuismitheoir a thugann bia sláintiúil duit, am leapan luath, agus rothar le dul ar scoil, nó an tuismitheoir a cheannaíonn bia beagmhaitheasa duit, teilifís go lár na hoíche, agus síob ar scoil sa charr ar maidin?
Tá daoine tuirseach den
aiste bhia mar sin.
Nua Gach Bia
all fresh food
Nua Gach Bia
=======
Ach a luaithe is a bhíonn an Beaujolais Nouveau thart, tosaítear láithreach ar na socruithe don Nollaig.
idir bhia agus dheoch
from food to drink
Tá margaí ó thaobh bronntanais agus do gach aon ní don bhféile
idir bhia agus dheoch ar fáil.
chlár bia
menu
Tá an creideamh anois mar
chlár bia à la carte agus ní fheiceann a lán Caitliceach fadhb ar bith a gcuid páistí a chur chuig scoil Stáit agus iad a bheith dílis dá gcreideamh ag an am chéanna.
greim bia
some food
(file ainaithnid)
Tá formhór na ndaoine lán in ann gabháil amach ag siúl chuig an ollmhargadh nó duine níos óige ná iad a sheoladh chuig an siopa chun
greim bia a cheannach.
d’uireasa bia
for want of food
(A) An tOiriúnú chun Maireachtála
=================
Fanann ainmhithe agus ealta faoi leith linn sa tír ó cheann ceann na bliana agus bíonn siad gníomhach gach lá, ionas nach reofar agus nach lagfar
d’uireasa bia sa gheimhreadh iad.
bia
food
Ar nós ceantair sa bhFrainc, tá
bia agus deochanna faoi leith ag an mBriotáin – brioscaí ime ‘palets’ nó ‘galettes’, caramal le salann, crepes agus dar ndóigh
bia mara.
bia mara
seafood
Ar nós ceantair sa bhFrainc, tá bia agus deochanna faoi leith ag an mBriotáin – brioscaí ime ‘palets’ nó ‘galettes’, caramal le salann, crepes agus dar ndóigh
bia mara.
Maireann bia níos faide
food survives longer
Cloistear gach leithscéal, “Níl an t-am ag daoine”, “Tá sé níos áisiúla leis an gcarr”, “Tá branda ar leith uaim”, “
Maireann bia níos faide, ní gá dom bia úr a cheannach chuile lá”, “Tá neart sa reoiteoir” agus neart fáthanna eile.
bia úr
fresh food
Cloistear gach leithscéal, “Níl an t-am ag daoine”, “Tá sé níos áisiúla leis an gcarr”, “Tá branda ar leith uaim”, “Maireann bia níos faide, ní gá dom
bia úr a cheannach chuile lá”, “Tá neart sa reoiteoir” agus neart fáthanna eile.
bia sláintiúil
health food
“An gá duit culaith a chaitheamh san oifig?”, fágaim, nó “An bhfuil fonn ort
bia sláintiúil/ Indiach/ sciobtha a ullmhú?” srl.
babhla bia
food bowl
Tá 72 faoin gcéad d’fheirmeacha na tíre lonnaithe san abhantrach agus is é ‘
babhla bia na hAstráile’ a thugtar uirthi sa Bhéarla.
bia an cheantair
local food
Lá an aonaigh a bhí ann nuair a bhain muid baile Avarua amach agus bhí an deis againn
bia an cheantair a bhlaiseadh, mar aon le hearraí lámhdhéanta agus éadaí a cheannach.
aiste bhia
diet
Thug an Dochtúir Tim Lobstein, de chuid an International Association for the Study of Obesity, cuairt ar an Astráil anuraidh agus mhaígh seisean go bhfuil
aiste bhia na hóige abhus níos measa ná
aiste bhia na hóige sna Stáit Aontaithe Mheiriceá.
bia
food
Theip orthu an
bia a choimeád 1847-51 agus theip dá dheasca orthu cainteoirí a choimeád in iarthar na hÉireann.
mar bhia is mar dheoch ag
the mainstay of
Ní raibh meas ar bith aige ar na rudaí bunúsacha atá
mar bhia is mar dheoch ag an daonlathas: oscailteacht, ionracas, agus freagracht.
bia iomráiteach
well-known food
Is é sin le rá go bhfuil comhartha ann do gach siolla ab fheidir a rá sa tSeapáinis, mar shampla, an
bia iomráiteach Súisí すし.
bhia
food
Ní do bhainne cíche, do
bhia ná do theas agus fuacht a bhíonn bunáite inchinn an duine nuabheirthe liog-rianaithe amach roimh ré, ach do fhoghlaim teangan.
ag lorg bia
seeking food
Cabhraíonn sé seo go mór leis an rón, éisc a cheapadh nuair atá sé
ag lorg bia faoin uisce.
Fhoras Bia agus Talmhaíochta
food and agriculture institute
**
CL: Bhí m’áthar ag obair do na Náisiúin Aontaithe, don
Fhoras Bia agus Talmhaíochta.
bia aiceanta
natural food
Tá go leor féidireachtaí ag baint le ceantair iargúlta agus tuaithe: turasóireacht a bhaineann le cúrsaí cultúrtha nó le gníomhaíochtaí (chomh maith le gnáththurasóireacht na ngleannta is na sliabh); bia ‘ceardúil’ nó bia ‘glas’, ’sé sin,
bia aiceanta ar ardchaighdeán atá úr agus slán; talmhaíocht orgánach nó ardchaighdeáin;
An Luach Bhreise a Fhorbairt
==============
Beidh sé fíorthábhachtach athrú ó tháirgí príomhúla go táirgí breisluacha, faoi mar a rinne tionscadal na hiascaireachta sna Cealla Beaga, áit a bhfuil béim an-mhór faoi láthair ar luach breise a chruthú trína táirgí éisc a phróiseáil agus a phacáistiú.
altófar roimh bhia
saying grace before meals
Rachaidh na scéalta daonna i bhfeidhm ar chuid acu agus caoinfidh siad deoir anois is arís nuair a
altófar roimh bhia nó nuair a bhreathnóidh siad ar a gclann féin ar aon aois le roinnt de na daoine a loiteadh in oibríochtaí na ladrann seo.
Altú roimh Bhia
grace before meals
*(
Altú roimh Bhia á ra ag Pitt ag an mbord, ise ag freastal ar Pitt is na paistí) ….
oideas bia
ingredients
com le blianta anuas mar fhoinse
oideas bia ar líne.
réim shláinte nó bhia
health regime or diet
Caithfimid coinneáil orainn!
Sin ceann de na tréithe is tábhachtaí faoi
réim shláinte nó bhia: leanúint leat - is féidir le teicneolaíocht cabhrú go mór linn é sin a dhéanamh.
Baineadh bia
food was taken
Baineadh bia dár sinsear, cruinníodh i stórais agus seoladh amach as an tír é bíodh go raibh daoine ag ithe a chéile le hocras céad seasca bliain ó shin.
aon ghreim bia
not a bite of grub
Ní raibh
aon ghreim bia faighte acu idir an dá linn, ach ba chuma leo: bheadh an bhainis ag tosnú ag a sé, agus bheadh bia agus deoch á roinnt go fial an t-am sin.
bia le neart siúcra
sugary food
Dúirt sé liom gan deoch mheisciúil a ól ar feadh trí mhí agus
bia le neart siúcra a ithe.
An Tír is Gainne an Bia, is ea is Féile a Roinn
the country of least bread is the most generous
Tharraing Balor anáil mhór, chroch sé suas a mhisneach, agus thug faoin triúr go neamheaglach, neamhbhalbh, neamhfhuadrach:
An Tír is Gainne an Bia, is ea is Féile a Roinn
==============
**Balor:** Tugaim faoi deara gur san óstán is daoire i mBaile Átha Cliath a stopann sibh i gcónaí nuair a bhíonn sibh ar cuairt anseo, agus go bhfágann sibh bille mór bia agus dí in bhur ndiaidh gach uair a imíonn sibh.
costas bia agus leaba san áireamh
food and accommodation expenses included
Íocann an comlacht corradh le 13,000 yuan (€ 1300) in aghaidh na ráithe le cúrsa Béarla a chur ar fáil do Peter,
costas bia agus leaba san áireamh.
soláthar bia
provision of food
Míníonn sé, cuirim i gcás, an bhaint a bhí ag lusanna áirithe agus ag a gcuid síolta le
soláthar bia in áiteanna éagsúla agus an bhaint a bhí ag flúirse agus ag éagsúlacht na lusanna le méadú an daonra i gceantair éagsúla timpeall an domhain.
ag saothrú an bhia
growing food
Míníonn sé an chaoi ar thosaigh daoine
ag saothrú an bhia seachas a bheith ag seilg agus ag bailiú, agus an chaoi inar tháinig an fheirmeoireacht chun cinn go tapa in áiteanna áirithe agus an chaoi nár tháinig ar chor ar bith in áiteanna eile.
ag lorg bia
looking for food
‘Nár mhúin siad duit conas glacadh le horduithe?’ arsa mise leis nuair a bhí an bheirt againn sa chistin, mise ag cócaireacht, eisean
ag lorg bia.
bia mara
seafood
Itear meascán de bhia na Fraince, mar earraí bácúis darb ainm beignets agus
bia mara créole mar phiardóg agus ribe roibéis in anlann (*"Gumbo"*) le anlann spíosraithe.
gur ríchuma leis bia
who doesn’t give two hoots about food
Má bhí an bia costasach, bhí sé níos blasta ná aon rud eile a d'ith mé le fada, agus is mór an moladh é sin ó dhuine
gur ríchuma leis bia!
Níl an ceol ar *Bourbon Street* thar mholadh beirte, agus mholfainn don té fiosrach siúl soir ar Bourbon Street, thar an gceantar aerach (áit a bhfuil radharcanna ríspéisiúla le feiceáil tríd na doirse!) go ceantar Faubourg Marigny, agus go háirithe Frenchmen Street.