áilleachta
beauty
Dúirt sé gur paradacsa a bhí ann dó a bheith ina sheasamh i suíomh lán
áilleachta agus ciúnais ach ag an am céanna brón a bheith le brath ann chomh maith.
ionad áilleachta
beauty centre
Mura bhfuil bua na fiontraíochta ag mná agus mura féidir leo a ngnó féin a reáchtáil go héifeachtach, tá féideartheacht eile ann: obair a fháil in "
ionad áilleachta".
áilleacht
beauty
Scríbhneoirí an Bhlascaoid
=======
Lasmuigh d'
áilleacht an pharóiste tá gné eile den saol a mheallann daoine anseo agus is é sin an litríocht.
a háilleacht fhiáin
its wild beauty
I measc na saothar bhí radharcanna éagsúla den Earagail, an timpeallacht áitiúil agus
a háilleacht fhiáin, chomh maith le roinnt portráidí agus stáidéir neamhbheo.
áilleacht nádúrtha
natural beauty
Thaitin na foinn éagsúla i gceol na hÉireann i gcónaí liom féin agus le mo theaghlach agus, ar ndóigh, thaitin
áilleacht nádúrtha an Oileáin Iathghlais liom.
áilleacht nádúrtha
natural beauty
áilleacht nádúrtha
=======
Thaitin an tírdhreach leis na hIodálaigh seo: an t-aigéan, na haillte, an cósta fiáin agus garbh.
áilleacht
beauty
Is ealaíonta mar a tharraingníonn sé pictiúir le filíocht agus is breá liom an chaoi a molann sé
áilleacht na mban.
áilleacht na mban
the beauty of women
Is ealaíonta mar a tharraingníonn sé pictiúir le filíocht agus is breá liom an chaoi a molann sé
áilleacht na mban.
háilleacht níos sábháilte
a more secure beauty
Chaith mé seal i Newcastle, an áit ar rugadh mé, agus cheap mé go raibh sé go hálainn - ach le
háilleacht níos sábháilte, níos caoine ná mar a fhaightear anseo i gCiarraí.
áilleacht
beauty
Uaireanta bím rud beag cráite ag an smaoineamh nach bhfuil ar siúl agam ach spraoi - ach caithfear an cheist a chur: céard a dhéanfaimis gan an ealaín? Muide an t-aon ainmhí amháin a chruthaíonn rudaí ar mhaithe le h
áilleacht.
áilleacht
beauty
"
Arsa Armie: "Is aoibhinn liom
áilleacht Thuaisceart Éireann agus tá roinnt mhaith cairde Éireannacha agam anseo.
limistéar áilleachta
beauty spot
Ní hamháin go bhfuil smál ar an
limistéar áilleachta, ach tá sé contúirteach fosta dul trasna an bhac-chúrsa seo.
bhain áilleacht na háite siar asam
I was taken aback by the beauty of the place
Nuair a shroich mé Gleann Cholm Cille (i ndiaidh turais gharbh ar an mbus),
bhain áilleacht na háite siar asam.
bhain áilleacht na háite siar asam
I was taken aback by the beauty of the place
Nuair a shroich mé Gleann Cholm Cille (i ndiaidh turais gharbh ar an mbus),
bhain áilleacht na háite siar asam.
chuidsúlacht
beauty
Roghnaíodh, ceannlitreacha, bloclitreacha, an
chuidsúlacht seo thar aon
chuidsúlacht eile, mar bheadh rud a déarfainn, “tá mo sciar den scéimhe agam cheana féin, cartaigh an nua.
scéimhe
beauty
*
Gluais • Glossary
áilleagántrinket
farasbarrsurplus
seoidjewel
conúsrubbish
go cúil an spruadairto the refuse dump
giollaí na leisceidle people
gamailllouts
glugaithesoft, flabby people
ceannlitreachacapital letters
cuidsúlachtbeauty
scéimhebeauty
A Rí na bhfeart!O, almighty God!
caifeachwasteful
ba í mo thríú huaireadóir íit was my third watch
glacgrasp
mo chuislemy pulse
bhuaileadh mo chroí níos gaistemy heart used to beat more quickly
nuair a mhothaínnwhen I used to feel
mo phusmy face
cad chuige a mbacfadh sí .
áilleacht na radharcanna
the beauty of the scenery
San am a chuaigh thart, d’éirigh go hiontach leis an réigiún mar gheall ar Aerfort na Sionainne, an scannán *Ryan’s Daughter*, Fungi, lochanna Chill Áirne,
áilleacht na radharcanna agus caint bhinn bhlasta shnasta mhuintir Chiarraí.
an áilleacht nádúrtha
the natural beauty
Tá codarsnacht an-mhór idir seo ar fad agus
an áilleacht nádúrtha atá thart timpeall.
áilleacht foirme
formal beauty
(*On Literature*, lch 1)
Is é atá sé a mhaíomh, an rud a dtugaimidne “litríocht” air, agus a dtugtar a leithéid chéanna d’ainm air i dteangacha eile na hEorpa, an coincheap sin den saothar cruthaitheach scríofa a mbíonn
áilleacht foirme agus éifeacht mhothaitheach ag baint leis, is rud nua i stair an iarthair é.
áilleacht foirme
formal beauty
(*On Literature*, lch 1)
Is é atá sé a mhaíomh, an rud a dtugaimidne “litríocht” air, agus a dtugtar a leithéid chéanna d’ainm air i dteangacha eile na hEorpa, an coincheap sin den saothar cruthaitheach scríofa a mbíonn
áilleacht foirme agus éifeacht mhothaitheach ag baint leis, is rud nua i stair an iarthair é.
Dóighiúlacht
beauty
*
Gluais • Glossary
fríd ghloine dhorchathrough a dark glass
smúidmist, murkiness
bréagachfalse
is annamhit is seldom
mionrudaíminor things
doiléirvague
i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty
glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields
sin an tuigethat's why
ag stánadh amachstaring out
léanalawn
ag croitheadh a gcinnshaking their heads
íomhánnaimages
iontassurprise
machnamh ceartproper thinking
scáileánscreen
ag preabadhjumping
bladhaire coinnlea candle flame
eachtraíevents
chan éthat's not it
dá thairbhe sinbecause of that
rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things
ar bharr na mbeannon the cliff tops
an lá fá dheireadhthe other day
ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour
substaintsubstance
dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs
taoidetide
fiúntasworth
gníomhact
nó a mhalairtor the opposite
blaiseadhtaste
gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey
fuaimeanna fánachaoccasional noises
díoscadhcreaking
coiscéimeanna folmhaempty footsteps
stánadh fadaa long stare
craos na tineadhthe roaring fire
dromchlasurface
cha dtig liomI can't
cha dtig liom í á threorúI can't guide it
déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning
le rachtanna fiáinein wild fits
seileogaspits
sáthadh scinethe stabbing of a knife
aonarachsolitary
staidéarthalevel-headed
teas an phaisinthe heat of passion
breithbirth
a cheiltto hide
anáilbreath
is annamhit is seldom
fiúntachworthwhile
dathanna seachantachaelusive colours
goitsecome on, come here
neadrachanests
seanbhallógaíold ruins
deifrehurry
cha raibh faill aigehe hadn't the time
contráiltewrong
go brách síoraíever
ag déanamh iontaiswondering
i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing
stócach ógyouth
bodhardeaf
pian a fhuilstinto suffer pain
mo bheomy life
lena dhornwith his fist
le mé féin a chosaintto protect myself
ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way
cinneadhdecision
cinntídecisions
go fadálachslowly
chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made
déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate
cuideachtúilhelpful
athrú séasúrthe change of seasons
de ghlanmheabhairoff by heart
gialljaw
gobachprotruding
gruaig fhionnblond hair
Dóighiúlachtbeauty
tarraingteachattractive
rud inteachtsomething
buaireamhsorrow
ag bruidearnaighthrobbing
coimhthíochstrange
idir barra na gcrannbetween the tops of the trees
ag iarraidh mairstin airtrying to live on it
nimhneachsore
bhlais mé an phianI tasted the pain
tchíthear domhit seems to me
go dianstrictly
samhailimage
mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different
daonnachtaíhumanist
an cine daonnathe human race
bréanfoul
an bréantas a cheiltto hide the foulness
cumhráin bhréigefalse perfumes
lofarotten
gnásanna sóisialtasocial customs
béasamanners
seanseiteannaold sets
ag foscladhopening
ag scamhadhpealing
creatlachframe-work
creidbheáilto believe
scigdhráma an tsaoilthe farce of life
de réir mar atáthar ag dréimas is expected
táirgíproducts
caiteoir eiseamláireachexemplary spender
lúcháireachjoyous
teorainneacha luaisspeed limits
ag cailleadh foighdelosing patience
sceadamánthroat
mo bhrú folamy blood pressure
sciathánarm
go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could
comhairleadvice
díomádisappointment
sólassolace
lagmheasarthachtrather small amount
ag tochailtdigging
áilleacht
beauty
Agus samplaí mar seo á n-úsáid againn mar shlat tomhais ar
áilleacht agus dhraíocht an cheoil.
agus gur scrios sé áilleacht nádúrtha
and that it destroyed the natural beauty
Chuir grúpaí éagsúla in éadan an fheachtais, cuid acu den tuairim go raibh an saothar gránna le feáchaint air
agus gur scrios sé áilleacht nádúrtha an cheantair.
áilleacht aeistéitiúil
aesthetical beauty
AÓF: Céard is fidil mhaith ann duitse?
YB: Chaithfeadh
áilleacht aeistéitiúil a bheith ag baint léi le breathnú uirthi, í a bheith críochnaithe go slachtmhar agus í déanta cothrom agus de réir a chéile.
de bharr a háilleachta,
because of her beauty,
Bhí clú ar Pihanga
de bharr a háilleachta, agus bhronn sí a fabhair ar na ceithre shliabh a bhí á mealladh: Taranaki, Tongariro, Tauhara agus Putauaki.
lena n-áilleacht a thuiscint.
to understand, appreciate, their beauty
Is gá breathnú orthu
lena n-áilleacht a thuiscint.
scrios chomhshaol agus áilleacht na tíre
the distruction of the environment and beauty of the country
Tar éis an tsaoil, níl aon chúis go mbeadh na húdaráis a cheadaigh
scrios chomhshaol agus áilleacht na tíre róbhuartha faoin oidhreacht chultúrtha ach chomh beag.
áilleacht na mbláthanna fiáine
the beauty of wild flowers
In Éirinn, tá
áilleacht na mbláthanna fiáine le feiceáil fós in áiteanna mar Ghleann Cholm Cille i gContae Dhún na nGall.
áilleacht na timpeallachta a chaomhnú.
preserving the beauty of the environment.
Is airsean a thitfidh sé comhréiteach a aimsiú idir muilte gaoithe a fhorbairt agus
áilleacht na timpeallachta a chaomhnú.
áilleacht an locha
beauty of the lake
Cé gur tír í an Mhaláiv atá álainn amach is amach – agus cé gur bhain
áilleacht an locha agus Nyika fós siar asam i ndiaidh dom a bheith bliain ansin – is dócha gurb é an rud is draíochta faoin Maláiv ná muintir na tíre.
áilleacht
beauty
Bhí Ken meallta ag
áilleacht na háite.
chun é a fhorbairt mar bhall áilleachta
to develop it as a beauty spot
Nuair a chuala mé ag tús na bliana go raibh deontas de €213,225 ceadaithe ag an Aire Turasóireachta, Seamus Brennan (nach maireann), le haghaidh oibre breise ar Shliabh Liag
chun é a fhorbairt mar bhall áilleachta, bhí dóchas agam ar dtús go
ndeiseoidís an tobar.
áilleacht an earraigh
the springtime beauty
Is mór an ghráin é, an plaisteach dubh céanna, fágtha mar rian an gheimhridh ar
áilleacht an earraigh.
dóighiúlacht
beauty
Bhí an ceart agam mar sin – neart tallainne (’s é sin –
dóighiúlacht!) mar gheall ar mhaireachtáil shláintiúil.
áilleacht na láithreach
the beauty of the place
Shúamar
áilleacht na láithreach isteach, gona sléibhte, crainnte, bláthana fiáine agus dathanna spleodracha an tsamhraidh.
háilleacht
beauty
Is áit naofa í Uluru do mhuintir dhúchais na hintíre agus chuaigh a
háilleacht i bhfeidhm go han-mhór orm nuair a chonaic muid í den chéad uair blianta fada ó shin.
áilleacht a inste
the beauty of its narration
Tá an díshondas idir an tragóid féin agus
áilleacht a inste iomlán máistriúil.
comórtais áilleachta
beauty competition
Díreach mar a bheifí ag súil leis ó bhuaiteoir
comórtais áilleachta, is bean ard donn dathúil í a thiontódh cinn, gan aon agó.
scéimh
beauty
Ach, mar a gheobhainn amach, dá mhéad a
scéimh is ea is mó a cneastacht is a cineáltas.
áilleacht
beauty
Buailfidh an racht osnaí iad agus tosóidh siad ag spalpadh seafóide faoi
áilleacht na cathrach.
áilleacht aiceanta
natural beauty
Cad is féidir linn a fhoghlaim as a bhfuil scríofa san eagrán nuafhoilsithe seo de *Lonely Planet*? Ar dtús báire, is léir ón leabhar go gcuireann cuairteoirí luach ard ar thraidisiún, ar shaíocht áite agus ar
áilleacht aiceanta.
áilleacht cholainne
physical beauty
Dúirt an stairí ealaíne, Vasari, sa 16ú aois gur ‘il divino’ a bhi ann, cruthaithe ag Dia mar bharrshamhail den duine mar ba cheart don duine a bheith in achan bhealach idir filíocht, ealaín agus
áilleacht cholainne.
áilleacht aiceanta
natural beauty
Fáilte Éireann
De réir taighde a rinne Tourism Ireland, 2003, bhí ‘
áilleacht aiceanta’ ag uimhir a haon sa liosta de na rudaí a mheall daoine chun na tíre seo.
niamhracht
beauty
Aitheanta mar phríomhchathair an domhain Chríostaí, tagann na mílte oilithreach ar thuras ann gach bliain le hómós a thabhairt agus iontas a dhéanamh d’ailleacht agus de
niamhracht Bhaisleac Naomh Peadar agus de na céadta ardeaglais eile atá scaipithe thart timpeall na cathrach.
áilleacht
beauty
Ní féidir a shéanadh go bhfuil
áilleacht ag an áireamh, is é sin, ag an matamaitic.
breáthacht
beauty
Ach cad faoin taobh eile den scéal? Feicimid
breáthacht an domhain timpeall orainn gach uile lá, ach is áilleacht gan slacht í de ghnáth.
Áille Mhór sa Mhiondúil
a great beauty in minor element(s)
Déan an chéim seo arís agus arís eile, go dtí go bhfuil tú dubh dóite de ar aon nós – sa chruth mar a bhfuil cur síos déanta air ag Koch leantar leis na céimeanna go deo!
Áille Mhór sa Mhiondúil
===========
Mar is léir, faightear íomhánna gleoite as na halgartaim seo, ach ní raibh mórán measa ag lucht na matamaitice orthu roimh theacht Mandelbrot.
áilleacht a taobh tíre
its natural beauty
Bhíodh an ceantar, a bhfuil cáil uirthi de bharr
áilleacht a taobh tíre agus stair a chathracha, ag brath go mór ar an turasóireacht roimh an díle.
áilleacht na físe
the visionary beauty
“Maith dom, a mhórgacht, ach ar mhiste leat mé ag cur agallaimh ort?”
“Cé atá ann?” a d’fhiafraigh Enda, agus é ag iarraidh teacht chuige féin ó
áilleacht na físe a bhí aige.
cuid d'áilleacht
some of the beauty
Forbairt an Cheantair
============
**SMM: Chonaic daoine
cuid d'áilleacht an cheantair sa scannán sin An Píopa agus rinneadh iarracht, áitiúil, leis an idirlíon daoine a mhealladh isteach ar saoire, ach ar cheart tuilleadh a dhéanamh ar bhonn contae nó go hidirnáisiúnta? – Dá ndéanfaí nascadh le ranna Gaeilge sna forais tríú leibhéal, nó le hAcadamh na hOllscolaíochta Gaeilge abair?**
BNC: Ceapaim go bhfuil deiseanna iontacha ansin, forbairt a dhéanamh ar an méid a dúirt tú ansin.
Aoibhneas na beatha
the beauty of life
Paddy Glackin a rinne léiriú ar an albam agus dúirt sé ina leith:
Aoibhneas na beatha an tréith is suntasaí sa chnuasach seo.
idir áilleacht
both beauty
Castar gach fonn le dearfacht agus le stuaim– tréithe nach mbíonn ach ag an té a thuigeann
idir áilleacht agus chruálacht an tsaoil.
scoth na háilleachta
the supreme beauty
Bhí
scoth na háilleachta bainte amach ag an Mórsceir Chroíchruthach a chonaic muid ón muireitleán ar an mbealach go dtí an lamairne ar maidin.
áilleacht aiceanta an easa
the natural beauty of the waterfall
Tá codarsnacht i gceist in Niagara idir
áilleacht aiceanta an easa agus an baile é féin.
háilleacht na háite a bhlaiseadh
to see the natural beauty
Glacaim leis gur crochadh fógraí “Slí na Rosann” le cuairteoirí agus turasóirí a mhealladh le
háilleacht na háite a bhlaiseadh ach b’fhearr iad a bhaint anuas arís go dtí go nglanfar an dramhaíl agus an bruscar as an mbealach.
ach maise na háille
other than the adornment of beauty
Is iomaí gné a shníonn ina chéile i ngréasán greanta a cuid filíóchta; tá an teanga, an dúchas, an béaloideas, an litríocht, a taithí saoil agus meabhrach; tá an cumas éachtach sin trína n-éiríonn léi an meafar bíogach soilseach a chruthú, ag fí na ngnéithe sin ar a chéile go healaíonta gan d'ornáidíocht
ach maise na háille.
ar chuir a áilleacht faoi dhraíocht iad
who were spellbound by its beauty
Meabhraím ar na chéad daoine a leag cos sa taobh seo agus
ar chuir a áilleacht faoi dhraíocht iad an oiread sin gur fhan siad ann agus thóg clann ann.
le hiontas a dhéanamh d’ailleacht na bhfoirgneamh céanna
to marvel at the beauty of those same buildings
Síorchreimeadh agus Síorchostais
===========
Is fadhb leanúnach atá ag comhairle ar bith deileáil le costaisí cothabhála agus is measa i bhfad mar fhadhb é sa Veinéis mar gheall ar shíorbhagairt na farraige ar fhoirgnimh na cathrach agus líon na gcuairteoirí a thagann gach bliain
le hiontas a dhéanamh d’ailleacht na bhfoirgneamh céanna.
fíorchasta a ghiorrú le háilleacht
to shorten by means of beauty very difficult (matters)
Dá bhféadfaí ceisteanna
fíorchasta a ghiorrú le háilleacht, is ea is mó an tionchar a bhraithfidh an lucht éisteachta.
Rud tobann ab ea í an ghalántacht
beauty was something sudden
Rud tobann ab ea í an ghalántacht ina phrós agus ní foláir nó gur fhoghlaim Wallace an tseift seo uaidh.
a thugann deis don áilleacht an chumhacht a shéimhiú beagáinín
which allows beauty to refine the power in a small way
Fé dheireadh déanann Wallace achoimre iontasach ar an leadóg; cluiche is ea í
a thugann deis don áilleacht an chumhacht a shéimhiú beagáinín:
“*even just to see, close up, power and aggression made vulnerable to beauty is to feel inspired and (in a fleeting, mortal way) reconciled.
bíonn an áilleacht ina tost
beauty doesn’t have a look in
San áit a mbíonn urraim don airgead,
bíonn an áilleacht ina tost.
oidhreacht agus áilleacht na tíre a scrios dá thairbhe
to destroy the beauty and heritage for it
Conradh maith é seo don Bhreatain sa mhéid is go mbeidh siad in ann a mhaíomh go bhfuil a gcuid spriocanna i leith fuinneamh in-athnuaite á gcomhlíonadh acu ach nach bhfuil gá
oidhreacht agus áilleacht na tíre a scrios dá thairbhe.
nach millfí ceantair ard áilleachta
in order that places of great beauty would not be ruined
D'fhéadfadh an Bord seo a bheith i mbun beartas náisiúnta a dhréachtadh lena chinntiú go gcuirfí áiteanna faoi leith ar leataobh d'fhorbairt agus
nach millfí ceantair ard áilleachta.
b’fhéidir go gceannófá seoid
you might buy a beauty
Cá bhfios,
b’fhéidir go gceannófá seoid!
chineál chomórtas áilleachta seo
this type of beauty competition
’
(Dán do Mhelissa: Nuala Ní Dhomhnaill)
Ritheann an dán seo liom agus mé i mbun machnaimh faoin
chineál chomórtas áilleachta seo.
maoin agus áilleacht
wealth and beauty
Tá
maoin agus áilleacht ag an tír.
in ómós d'áilleacht na háite
dedicated to the place’s beauty
Tharla leathbhliain roimhe sin agus mé i mo shuí sa halla céanna ag éisteacht le ceol gur scríobh mé sliocht i mBreatnais
in ómós d'áilleacht na háite.
ní háille go foirfeacht na broinne
there’s no beauty like fullstage in the womb
Ainm cuí atá ar an gcarthanacht a léiríonn tréimhsí de shaol an pháiste – ón mbolb beag bídeach go dtí an feileacán ildaite álainn atá tagtha ar an saol - agus
ní háille go foirfeacht na broinne.
i mbaill áilleachta
in beauty spots
Tá imní agus fearg ar Tony Birtill mar go bhfuil rudaí gránna, aisteacha agus míchuí á gcur
i mbaill áilleachta timpeall Ghleann Cholm Cille.
áille
beauty
Tá Tony Birtill faoi imní mhór leis an dóigh a chaithfear airgead le Sliabh a Liag a 'fhorbairt' trí dhaoine a choinneáil ar shiúl ó
áille agus ó fhiántas aiceanta na háite
áille
beauty
An té a shantaíonn suaimhneas,
áille agus solas na gréine agus go bhfuil an t-am agus an t-airgead aige chuige, tarraingíodh sé ar Oileáin Mhic Cùga sa Teiscinn Chiúin mar a rinne Aoife Uí Fhaoláin agus a fear céile.
áille na mara
the marine beauty
Is slí thaistil éasca é agus gheobhaidh tú radharc amach ar
áille na mara agus ar na hoileáin.
Is cosúil gur díoladh áilleacht
it seems that the beauty
Is cosúil gur díoladh áilleacht roinnt de shéadchomharthaí na Veinéise d’fhonn cúpla pingin a dhéanamh.