theorannódh ainm baiste ise agus a shamhlaíocht féin
a Christian name would limit her and his imagination
Ach má bhíodh áthas air í a aimsiú lena shúile cinn sa mbuíon daltaí scoile, bhí an oiread eile áthais air gan blas dá hainm a bheith ar eolas aige, chreid sé, óir b'amhlaidh a
theorannódh ainm baiste ise agus a shamhlaíocht féin.
baiste
baptized
Thosaigh fearthainn bhog ag titim agus mhothaigh mé
baiste, beannaithe.
mar a baisteadh air
as he was nicknamed
Scéal eile agus conspóid ag baint leis freisin ná cluiche ceannais peile na hÉireann i 1983 nuair a chuir **John Gough** (nó John Off
mar a baisteadh air ina dhiaidh sin!) as Aontroim triúr d'fhoireann Átha Cliath agus duine de mhuintir na Gaillimhe den pháirc.
baiste as
named after
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
an lá a baisteadh é
the day he was baptized
Dhá bhliain déag nó mar sin a bhí aithne agamsa ar Bharra Ó Donnabháin (Seán Ó Donnabháin a tugadh air
an lá a baisteadh é ach thug gach éinne Barra air) agus, ar nós mórán nach mé, do shaibhrigh an aithne sin mo shaol go mór.
Eoin Baiste
John the Baptist
I bhfoisceacht leathuair an chloig taistil uaidh sin, tiocfaidh tú go dtí abhainn na hIordáine féin agus an áit ina mbíodh
Eoin Baiste ag obair.
a ainm baiste
his Christian name
Agus iad ag baint mí-úsáide as
a ainm baiste (toisc go raibh amadán nó dhó sa Choláiste thíos i bPort Láirge nach raibh in ann Setanta a rá i gceart - samhlaigh a bheith chomh dúr!), chuir an *Sunday Tribune* an scéala in iúl mar seo a leanas "How Santy ruined Cork's Christmas".
ainm baiste
Christian name
B'as an Bhíobla a tháinig
ainm baiste Nicholson, go fiú.
umar baiste
baptismal font
I lár an urláir, tá
umar baiste iontach mór.
a ainm baiste
his first name
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
a ainm baiste
his first name
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
a baisteadh é
that it was baptized
Tá sé mar chuid de bhéaloideas Hollywood, áfach, go ndúirt leabharlannaí an Acadaimh, Margaret Herrick, go raibh an deilbhín an-chosúil lena huncail Oscar agus is mar sin, is cosúil,
a baisteadh é.
Baisteadh Dante
Dante was baptized
Baisteadh Dante anseo.
mar a baisteadh air
as he was called
Is cúis bhróid domsa gur throid na céadta as Merseyside i gcoinne an fhaisisteachais sa Spáinn agus bhí áthas orm grianghraf a fheiceáil i *Lá* (17 Deireadh Fómhair 2005) den Uachtarán Máire Mhic Ghiolla Íosa ag comhrá le Mícheál Ó Ríordáin agus Bob Doyle (Baile Átha Cliath), in éineacht le beirt as Learpholl, Jack Edwards agus Jack Jones, nó “Jim Larkin Jones”
mar a baisteadh air.
mar a baisteadh air,
as he was baptised,
Bhí áthas ar go leor daoine nuair a d’fhill Jack Jones, nó Jim Larkin Jones
mar a baisteadh air, go dtí a chathair dhúchais, Learpholl, tar éis an chláir faisnéise sin.
mar a baisteadh é)
as he was christened)
Scéal lán de ghliceas agus de chluanaireacht atá ann, ina léirítear John Drewe (nó John Cockett
mar a baisteadh é) ní hamháin mar bhrionnóir sároilte, ach mar bhréagadóir den chéad scoth chomh maith.
a ainm baiste
his Christian name
Údar Gael-Mheiriceánach é Daniel Cassidy, mar a d’aithneofá ar
a ainm baiste agus ar a shloinne, agus comhlacht Meiriceánach é CounterPunch.
a bhaisteadh
to christen
Is ionann sin agus dhá oiread an mhéid a rothaíonn chuig an obair in Éirinn, a bhféadfaí Tír na nGluaisteán
a bhaisteadh uirthi mar leasainm!
Tá tionscal nua ag teacht chun cinn in Portland – gnóthaí beaga a dhéanann agus a dheisíonn rothair agus comhlachtaí comhairleachta arb é a ngnó ná cuidiú agus comhairle a chur ar fáil do chathracha eile ar mian leo eiseamláir inbhuanaithe na cathrach seo a leanúint.
ar bhaist muid
which we called
“Dhá bhliain ó shin agus mé féin agus John Ryan ag obair ar chnuasach véarsaíochta ó bhéaloideas Chonamara – an leabhar agus dlúthdhiosca do ghasúir
ar bhaist muid *Gugalaí Gug!* air – chinn muid ar *Aniar,* atá dírithe ar dhaoine fásta, a chruthú.
ainm baiste
christian name
Le fada an lá, bhí teoiric ag foclóirithe abhus go raibh baint ag an leasainm sin leis an
ainm baiste Éireannach, Síle.
a bhaisteadh in athuair
to baptise again
Creideann Mormannaigh gur féidir – agus gur cheart – daoine a bhí ina mball d’eaglaisí eile a fhad agus a bhí siad beo
a bhaisteadh in athuair mar Mhormannaigh i ndiaidh dóibh bás a fháil chun a n-anam a shábháil.
a bhaisteadh
to baptise
Déantar na mairbh
a bhaisteadh sna teampaill seo – sea, na mairbh.
ar ar bhaist muid
which we christened
Ach ní hé go raibh cigire ag dul timpeall agus bata ina lámh aige lena chinntiú go raibh an teanga á labhairt ag gach uile dhuine: ba í an sprioc a bhí leis ná spraoi agus siamsaíocht a chur ar fáil – agus diabhlaíocht a chothú!
“Bhí réimse leathan imeachtaí ar siúl sa phuball – fíbíní cleamhnais, seónna puipéad, fuirseoireacht agus ceachtanna inar múineadh do dhaoine conas eascainí a ligean trí Ghaeilge! I measc na n-imeachtaí ba mhó ar éirigh leo, dar liomsa, bhí imeacht
ar ar bhaist muid Cáirióice CLG.
oíche ar baisteadh
night when they it was described as
B’shin an
oíche ar baisteadh ‘damhsa ar an sean-nós’ ar an saorstíl damhsa, a bhí sealbhaithe ó dhúchas i gConamara ag dornán beag damhsóirí.
bhaist
called
Grád: C+
Mary Harney (Aire Sláinte):
Gan ord ná eagar ar an chóras sláinte le dornán blianta anuas (nó Angola mar a
bhaist an Taoiseach ar an Roinn fadó.
baiste
as named after/from
”
Nach iontach an léargas é sin ar chur chuige, ar aigne, ar fhís, ar dhearcadh an DUP i leith na cothromaíochta?
Tá taithí fada ag an Uasal McCausland, iarbhall den UUP a d’iompaigh chuig an DUP, i bpolaitíocht na sáraíocht (adversarial politics) agus is iad an CLG, an Ghaeilg agus an cultúr Gaelach, na clocha is mó ar a phaidrín má tá an abairt sin fóirstineach don Phrotastúnach Soiscéalach! Dúirt an ceimí de chuid Oxford, i ndiaidh a cheaptha, nach dtabharfadh sé cuairt ar ionad CLG a bhí
baiste as poblachtánaithe agus é ag tagairt do Pháirc Mhic Easmainn ach go háirithe.
baisteadh
were called
Glactar leis gur triail bhréige a bhí ann agus tógadh conspóid ar fud na cruinne mí na Samhna 1995 nuair a crochadh Saro-Wiwa agus ochtar eile, an ‘Ogoni 9’ mar a
baisteadh orthu.
baisteadh
was baptised
B’ann dóibh fiú sular
baisteadh an Iaráic ar a dtailte dúchais.
Eoin Baiste
John the Baptist
Ba mheisias bréige é, dar leo, nach ndearna ach na teagasca a thug
Eoin Baiste dó a shaobhadh.
um baist
by gum
Sin téis Sam Taylor Wood, agus
um baist, oibríonn sí amach go foirfe í.
bhaist siad
they called
Is cosúil arís, gan mé a chur ar an eolas, d’éist siad le dream pleidhcí as earnáil na margaíochta nach bhfuil idir an dá chluais acu ach Béarla, agus
bhaist siad ‘Bramble Hill’ ar a dtáirge.
bhaistidís
used to call, baptise
Go tobann thosaigh tuismitheoirí ag machnamh ar cén t-ainm a
bhaistidís ar a gcuid páistí.
bhaisteadh air
to call him
Ar chostasaí an mójó agatsa ná mo mhójósa!? Cén bhaint atá ag ár gcuid mójónna go léir le mójónna eile an domhain trí chéile? Dála an scéil, cad é an dóigh a mbeadh a fhios ag an Uasal Clinton nach bhfuil le déanamh ag muintir na hÉireann ach greim a fháil ar a gcuid mójónna seachas greim a fháil ar steamar céille leis na cosa a thabhairt slán as an fhaopach inar fhág a chuid dírialaithe seisean sinn? -
Ná habair nach cuimhin leat gur dírialú Chlinton ar Shráid an Bhalla a scaoil nimh lucht na mbanc Ponzi amach ar fud an domhain deich mbliain ó shin! B'fhiú 'Bille' a
bhaisteadh air feasta in áit 'Bill'.
bhaist
called, described
Ina áit sin, d'fhéadfaí go mbronnfaí an post fíoríseal seo air (a
bhaist a iar-leathbhádóir i nDún Laoghaire, David Andrews, 'the Minister for Fish and Ships' air!) Is dócha ná a mhalairt gur cheapachán ghearrthréimhseach a bheas anseo.
as a bhfuil sé baiste
from which it’s named
Meastar gurb é Droichead Choinn Uí Neill an struchtúr is ársa i mBéal Feirste, áit ar ghnách le duine de na tiarnaí Gaelacha deireanacha
as a bhfuil sé baiste theacht i dtír le fíon smuigleáilte ón abhainn a dtugtar an *Connswater* anois air.
Baisteadh
were called
Baisteadh chapels ar craobhacha ceardchumainn mar sin, an áit a raibh cruinnithe acu.
baisteadh
was baptised
Tamall gearr ón áit inar
baisteadh Íosa tá reilig neamhghnách.
baisteadh
was named
I mbliana féin,
baisteadh *The Baron of Carrickfergus* ar an Phrionsa William.
baiste astu
called after them
Cluiche na Fola
========
Cad é an dearcadh a bheadh againn ar Chogadh na Saoirse agus ar Chogadh na gCarad dá mbeadh stáisiúin teilifíse nuachta 24-uair a chloig ann? Cad é a bheadh lucht scairte gutháin a rá le Joe Duffy agus le Marian Finucane dá mba ann dóibh i 1916 nó idir 1921-23? An mbeadh siad ag stróiceadh mionnaí móra agus ag damnú na ndaoine sin as a bhfuil stáisiúin traenach agus sráideanna
baiste astu i bpríomhchathair na tíre agus i ngach cathair eile in Éirinn? Cad é a déarfadh Michael McDowell nó coiste Frontline dá mbeadh Sean Mac Eoin, ábhar Uachtaráin dar le Fine Gael, ag seasamh arís? Cad é a déarfadh sé faoi dhúnmharú “neamhúdaraithe” cimí poblachtánacha le linn an Chogaidh Chathartha? (Is cuimhin liom cárta cuimhneacháin Joe McKelvey - arb as Tír Eoghain dó – a bheith sa teach againn agus mé ag fás aníos) ach bhí an bhrúidiúlacht céanna le fáil ó Phoblachtánaithe chomh maith.
baisteadh
was christened
Ba Caitlicaigh iad, agus
baisteadh Mary sa teach phobal Blessed Sacrament, Walton Vale (mar ar
baisteadh mé féin).
um baist
indeed
Agus,
um baist, ní bainis ifreanda go bainis Justine agus Michael, an fear céile bocht a bhrisfear roimh dheireadh na hoíche.
Baisteadh
was called
Baisteadh ‘Athair an Athmhuintearais’ ar Dodson mar gheall ar a shaothair éachtach ar son na cúise (Eagrán 96, Aibreán 2009).
mo mháthar baiste
my godmother’s
Tá roinnt mhaith machnaimh déanta agam ar rotha mór an tsaoil le déanaí ó thit sé ar mo chrannsa teach
mo mháthar baiste a fholmhú, tharla go bhfuair sí bás, an bhean bhocht, faoi Shamhain seo caite.
Um baist
by gum
Um baist, a Dhonald, an mar sin é?
Ní raibh Donald Clarke gan chomhluadar i ranna na gcriticeoir mór le rá.
baiste as bille
so named from a bill
Laistigh den dream seo tá na Dreamers, atá
baiste as bille a tugadh isteach i dTithe na Comhdhála i 2001 den chéad uair ach nár achtaíodh fós, is é sin Development, Relief and Education for Alien Minors Act, nó an Dream Act.
halt aineolach ó húdar gan baiste
an ignorant article from an unnamed author
D’ionsaigh an Irish Times (IT) muintir na Gaelscolaíochta go nimhe neanta le
halt aineolach ó húdar gan baiste.
baisteadh
was baptised
Rugadh Jones i 1913, nuair a bhí Learphollach eile de bhunadh Éireannach, Jim Larkin, ina cheannaire ar an fhrithdhúnadh i mBaile Átha Cliath, eachtra a chuaigh i bhfeidhm ar thuismitheoirí Jones agus
baisteadh ‘James Larkin Jones’ air.
a baisteadh ar
was called
Ach, nár thuig na ‘Dubs’ an méid sin ón gcéad lá riamh!
Fonóta: Arm Heffo
a baisteadh ar lucht leanúna fhoireann peile Átha Cliath i 1974.
atá baiste ar
it’s called
Bliain na Gaeilge
atá baiste ar 2013 ag Conradh na Gaeilge.
Bhaist coilínigh
the colonists gave names
Bhaist coilínigh sna Fritíortha ainmneacha Eorpacha ar na cathracha agus bailte a bhunaigh siad abhus i dtús báire, ach thosaigh siad ag baint feidhme as logainmneacha dúchais ar áiteanna éagsúla roimh i bhfad.
bhaist sé a shloinne féin air
he gave his own surname to it
Edward Eyre ab’ ainm don chéad fhear geal a chonaic an loch thuasluaite thiar sa bhliain 1840 agus
bhaist sé a shloinne féin air.
baiste as
called after him
Tá Chichester Street i mBéal Feirste
baiste as.
saoirse’ a bhaistfí ar
would be called freedom
Dá mbeifí lena leathbhreacanna a aimsiú sa Ghaeilge, is dócha gur ‘neamhriail’ nó ‘
saoirse’ a bhaistfí ar anarchy agus go nglacfaí le ‘hainriail’ ar chaos.
baiste
as called after
Léiríonn sé na coranna casta i gcinniúint an cheantair seo go bhfuil an struchtúr is sine i mBéal Feirste, an droichead ag Connswater – Abhainn Choinn (
baiste as an tiarna Gaelach, Conn Ó Neill) anois i gcroílár an cheantair atá ag seasamh an fhóid (mar dhea) ar son an cheangail leis an Bhreatain.
an té a bhaist
the person who called it
Ach,
an té a bhaist ‘cluiche d’amhsóirí á imirt ag fir uaisle’ ar an rugbaí (agus ‘cluiche fear uasal á imirt ag amhsóirí’ ar an sacar), is dóigh nár shamhlaigh sé an saghas iompar uiríseal atá feicthe againn ar pháirceanna sacair agus rugbaí le tamall anuas.
bhaist mé féin air
I called it
Sinne sa Log agus Log ar an Lag
===========
Uair an chloig eile de dhreapadh ar thalamh portaigh agus tháinig muid a fhad leis an ionad leathdhéanach san áit dhuairc ar a dtugtar 'The Col of Despondency' nó 'Mám an Éadóchais' mar a
bhaist mé féin air.
nuair a bhaist sé an t-ainm sin air
when he called it so
Ar ndóigh bhí a theanga ina phluic ag an scríbhneoir Liam Ó Muirthile
nuair a bhaist sé an t-ainm sin air mar níl aon cheist ach go bhfuil ag éirigh thar cionn leis an chóras Gaelscolaíochta cumas i bhfad níos láidre sa teanga a thabhairt dá scoláirí ná mar a bheadh acu i scoileanna lán-Bhéarla.
Níorbh fhéidir gan leasainm a bhaisteadh air
he just had to be given a nickname
Níorbh fhéidir gan leasainm a bhaisteadh air.
baisteadh an teideal oinigh
he was given the honorary title
Tháinig Athrú Sheán na Scuab Air
================
Glacadh mar bhall den uasaicme é agus
baisteadh an teideal oinigh ‘scuibhéir’ air, cé go raibh taifead coiriúil aige.
bhaist
called
Leis an sceimhle is mó a chruthú amuigh faoin tuaith i gceantar a
bhaist an tAthair Denis Faul The Murder Triangle air i Lár Uladh, anuas ar an tseicteachas, dhírigh an chomhghuaillíocht ar Chaitlicigh a bhí ag dul go maith sa saol, daoine a bheadh in ann tionchar a imirt i gceantracha Protastúnacha agus b'éigean sin a stopadh.
bhaist
called
Is léir an méid sin ón ainm a
bhaist an Príomh-Aire orthu ar dtús, mar atá, An Mheitheal um Thimpeallacht Naimhdeach.
baiste as sean-neachtlann
called after an old laundry
Tá *The Star Factory* suite i mBéal Feirste agus é
baiste as sean-neachtlann i gceantar dhílseach ar Bhóthar Dhún na nGall.
Deirtear gur bhaist Pádraig
it’s said that Patrick baptised
Deirtear gur bhaist Pádraig daoine ansin ((Lake District)(http://www.
baiste ar an ghaol chéanna
that relationship is called
Is le fórsaí ECAT sé chontae den tírín iathghlais, pointe a shaothródh diúracán nó dhó ansiúd agus is ‘páirtnéir’ cogaíochta le ECAT na 26 contae eile, bíodh go bhfuil an focal draíochtúil úd ‘síocháin’
baiste ar an ghaol chéanna.
mar a baisteadh air
as he was called
Agus ba é Steve, an ‘*Crusher*’
mar a baisteadh air, curadh neamhchloíte an domhain sa choraíocht.
um baist
by gum
*
Ach,
um baist – bhain leac David F.
an t-ainm baiste céanna
the same Christian name
An féidir go bhfuil gaol éigin idir Neligan Parramatta 1884 – agus an fear a bhí ina Oifigeach Faisnéise, Ceanncheathrú an Deiscirt i 1923? Níl ach ‘l’ amháin sa dá shloinne, tá
an t-ainm baiste céanna acu agus b’as an gceantar céanna dóibh, Mainistir na Féile, Contae Luimnigh.
baiste as laoch mór
named after a great hero
Chaith mé tráthnóna aoibhinn ag an Buenos Aires *Hurling Club*, d’fhreastail mé ar cheiliúradh mór Lá na Féile Pádraig in Plaza San Martin atá
baiste as laoch mór agus fuasclaitheoir na hAirgintíne, José de San Martin agus ceol traidisiúnta, amhráin tíre agus callán na mbróg damhsa a lá Riverdance ag líonadh na cearnóige ag dul ó sholas dó.
an ngúna gliomaigh ar baisteadh
the lobster dress which was called
Sa bhliain 1937 d’oibrigh sé i gcomhpháirt leis an dearthóir Iodálach clúiteach Elsa Schiaparelli ar
an ngúna gliomaigh ar baisteadh an ‘Mondrian’ air, gúna taibhseach a chuaigh i bhfeidhm go mór ar Yves Saint Laurent nuair a chruthaigh sé culaith lándathannach sa stíl chéanna i 1965.
raibh ‘sean-nós’ baiste ar a leitheid
such was called s-n.
Is ansin a thuig mé gur aon aicme damhsa amháin a bhí ann agus go
raibh ‘sean-nós’ baiste ar a leitheid.
mo mháthair bhaiste
my godmother
I gcodarsna leis an méid sin, ba bhean díomhaoin gan chlann í
mo mháthair bhaiste a bhíodh ag obair d’Aer Lingus agus a rinne an-chuid taistil dá bharr.
baiste
as named after/from
Fiafraíonn Robert McMillen, ar cheart go n-athainmneofaí an 11 sráid atá
baiste as Banríon an Bháis, Victoria? Ceart nó mícheart, cuireadh Niall Mac Auslainn a bhundún dearg amach, ní eisean a bheas ina thrúig bháis ag teanga na Gaeilge, a deir Robert.