seo Mark isteach i lár an tí
Mark landed, arrived in the house
"Bí i do thost," arsa Ruth agus bhris gáire uirthi, agus bhí siad mar sin nó seo Mark isteach i lár an tí.
seo isteach an bhrídeog
with that, the bride arrived
Go hádhúil do Thadhg agus do go leor eile, seo isteach an bhrídeog go doras theach an phobail.
agus cá háit ar ráinigh ár laoch
and where did our hero arrive
Ag tús na bliana chuir an Pápa é mar idirghabhálaí go dtí Bali Hi agus cá háit ar ráinigh ár laoch ach i mBaile Thaidhg!
"Ní go Bali Hi a cuireadh mise, ámh, ach go Baghdad, fá choinne cruinnithe le Saddam Ó hOisín.
nuair a bhain siad ceann scríbe amach
when they arrived at their destination
Bhí ar na mílte imeacht ar imirce, de bharr cúinsí eacnamúla a bheith chomh holc sin, ach tugadh aire mhaith dóibh nuair a bhain siad ceann scríbe amach (i Learpholl, mar shampla, mar a mhíníonn Tony Birtill ina alt an mhí seo).
nuair a thángthas ar an tuiscint go raibh teipthe ar fhís de Valera
when the realisation was arrived at the de Valera's vision had failed
Aiste shuntasach is ea í mar go ndéantar plé suimiúil inti, ní hamháin ar an nGaeilge, ach ar an dóigh ar tháinig athrú íde-eolaíoch ar an Stát sna caogaidí nuair a thángthas ar an tuiscint go raibh teipthe ar fhís de Valera – is é sin, go raibh teipthe ar nóisean na hathbheochana agus ar an gcaomhnaitheacht.
a tháinig i dtír
who arrived ashore
Is féidir linn a rá, dá bhrí sin, go raibh Gaeilge ag an chuid is mó de na hÉireannaigh a tháinig i dtír i Learpholl.
tíocht ar shocrú cóir
to arrive at a just solution
Má dhéanann sé iarracht tíocht ar shocrú cóir le Cúba maidir le saoirse trádála a cheadú arís idir an dá thír, beidh a fhios againn nach caint san aer atá ar bun aige.
ar an láthair
around, arrived
Coiglíonn sí a cuid airgid ar fad i rith na bliana ionas gur féidir léi turas a thabhairt ar Éirinn agus an cultúr a bhlaiseadh ar an láthair féin.
tíocht
arriving
Deirtear gur cuireadh chun báis é, go gairid th’éis dhó tíocht go hÉirinn ach tá sé ráite chomh maith go ndeachaigh sé go hAlbain ag craobhscaoileadh na Críostaíochta i measc na gCruithneach.
a' ruighinn
arriving
Bidh farpaisich a' ruighinn air Dihaoine 19 Òg-mhìos agus a' tilleadh dhachaigh air Latha na Sàbaid 21 Òg-mhìos.
thugamar féin an samhradh linn
summer's arrived
Ceoltóirí amuigh ar an tsráid, daoine ag damhsa – is fíor gur ‘thugamar féin an samhradh linn’, gan amhras.
tháinig i dtír
arrived, came ashore
(Beo, Eagráin 80 agus 103)
Is é tuairim chiotach Belcham nach raibh ach Béarla ag na mílte Éireannach a tháinig i dtír i Learpholl, ach thaispeáin Frank Neal ina leabhar *'Black '47*' nach raibh sin fíor, agus tacaíonn an taighde a rinne an tUrramach Abraham Hume i Learpholl i 1850 le tuairim Neal.
tháinig i dtír
arrived, came ashore
(Beo, Eagráin 80 agus 103)
Is é tuairim chiotach Belcham nach raibh ach Béarla ag na mílte Éireannach a tháinig i dtír i Learpholl, ach thaispeáin Frank Neal ina leabhar *'Black '47*' nach raibh sin fíor, agus tacaíonn an taighde a rinne an tUrramach Abraham Hume i Learpholl i 1850 le tuairim Neal.
buailte linn
arrived
Agus deireadh bliana eile buailte linn, níor mhiste roinnt machnaimh a dhéanamh ar staid an domhain.
tháinig i dtír
arrived
Nuair a toghadh Rudd ina phríomhaire sa bhliain 2007 cuireadh i bhfeidhm dúnghaois inimirce nua a bhí ní ba bháúla le lucht iarrtha tearmainn a tháinig i dtír as báid neamhúdaraithe, mar a míníodh ar an iris seo (Eagrán 97, Bealtaine 2009).
tíocht air
arrive at
Ansin theastódh breabanna móra a thabhairt do chainteoirí Gaeilge, len iad a mhealladh le lonnú ar oileán, nach bhfuil éasca tíocht air.
buailte linn arís
arrived again
Tá mí Dheireadh Fómhair buailte linn arís, a chairde.
bainte go maith
well arrived
Mí Dheireadh an Fhómhair tagtha cheana féin, an fómhar bainte agus bainte go maith faoin tráth seo chomh fada is a bhaineann sé le cluichí idirchontae na nGael.
teannta linn
has arrived
Anois agus an drochshéasúr teannta linn, cá bhfuil an duine a thiocfadh i gcabhair orainn? Ní theastaíonn ó Sarkozy go mbeidh ar phobal na Fraince a bheith ag brath ar dhaoine eile in am an ghátair.
buailte linn
has arrived
Tá an Nollaig buailte linn agus tá margaí le fáil ar líne.
go dtiocfadh saol
the day would arrive
Cheapfainn féin, dá gceapfadh an dream a thug faoin teanga a shlánú ag deireadh an 19ú aois, go dtiocfadh saol ina mbeadh an Ghaeilge mar theanga oifigiúil oibre san Eoraip, mar chéad teanga náisiúnta sa tír seo, go mbeadh teilifís Gaeilge ann, Raidió na Gaeltachta ann srl.
Ar theacht
on arriving
Nach mé a bhí sásta!
Ar theacht go crosbhóthar Scríb dom níos faide anonn sa lá, chas mé siar i dtreo Ros Muc mar a mhol an comhartha bóthair dom a dhéanamh.
tiocfaidh glúin nua
new generation shall arrive
Leis an samhradh álainn seo, tiocfaidh glúin nua ainmhithe ar an saol, ach ní fheicfidh tú roinnt de na sinigh seo go héasca, gan cuairt a thabhairt ar an trá.
thuirling
arrived
An pobal ba ghealgháirí i bpríomhchathair an deiscirt ó thuirling Lizzie Windsor i measc na Reibiliúnach i nDaonphobal Chorcaí cois cuain.
go dtige siad aniar
until they arrive from the west
Is cosúil nach stadfaidh Arm an Atlantaigh Thuaidh go dtige siad aniar ar an Teiscinn Chiúin.
buailte linn
has arrived
Uair na cinniúna buailte linn maidir le craobhchomórtas na bliana seo.
Ré an Amhrais Linn
the time of doubt has arrived
Ré an Amhrais Linn
B’fhéidir go bhfuil sé tagtha sa saol nach bhfuil an seanfhocal úd, ‘níl poll ar bith chomh domhain le poll an amhrais’, a chaitheamh de leataobh.
tháinig i dtír
arrived
Chomh maith le siamsa Chomhaltas Ceoltóirí Éireann agus Scoil Rince Mhic Fhearghusa, d'inis complacht aisteoirí áitiúla scéal faoi dhídeanaí ón Drochshaol a tháinig i dtír sa chathair i 1847, dráma a bhí an-fhóirsteanach mar labhair Séamas Ó Duineacháin ag Cuimhneachán ar an Drochshaol an tráthnóna sin i lár na cathrach.
tháinig i dtír leis
arrived with
Mar sin féin, tá tionchar na Gaeilge fós le brath ann: ó iarsmaí na teanga a tháinig i dtír leis na himircigh sa naoú haois déag go dtí an spéis atá á cothú sa teanga ag díograiseoirí i gcathair Melbourne na laethanta seo.
faoi ghlas romham
locked when I arrived
Bhí an áit faoi ghlas romham ach as a bheith ag ceistiú mhuintir na háite, tháinig mé ar uimhir Jean, treoraí a mbíonn eochair na háite aige.
Ar thíocht
on arriving
Ar thíocht abhaile dom, fuair mé deis breathnú i gceart ar a raibh fógraithe sa gcáipéis a tugadh amach agus thuig mé an uair sin nach raibh sa dá ‘thionscnamh suntasacha’ ach cur i gcéill arís eile.
ag cur córa orthu siúd ar thóir aíochta
taking care of those who arrive on visits
I mbun a dhualgas arís atá sé, ag cur córa orthu siúd ar thóir aíochta, ar mhaithe leis an tír.
Tháinig Mac an Oilc ar an Fhód
the devil himself arrived on the scene
Tháinig Mac an Oilc ar an Fhód
==============
De réir Philip Coggan (eagarthóir ar Mhargaí Caipitil le The Economist agus údar an leabhair cháiliúil Paper Promises a chuireann síos go cruinn ar stair an airgid agus ar chúiseanna na géarchéime domhanda), tá dhá chúis mhóra le fás millteanach an airgeadais, mar atá, deireadh an chórais Bretton Woods i dtús na seachtóidí agus idé-eolaíocht Thatcher agus Reagan sna hochtóidí.
Níor thúisce mise ann
I no sooner arrived
Níor thúisce mise ann ná go raibh an bháisteach throm chugainn, faraor, agus rinneas mo bhealach ar luas lasrach go dtí teach leanna i lár an bhaile chun cluiche iománaíochta a fheiceáil ar an teilifís.
sclábhaithe anoir
slaves arriving from the east
Bhí an chathair seo ar cheann de na chéad radhairc den Bhrasaíl a chonaic na sclábhaithe anoir as an Afraic.
Saighdiúirí Anall
soldiers arriving over
Saighdiúirí Anall
========
"Bhí mise óg go leor, thart ar 15 bliana ag an am agus bhí mé i lár scaifte as an Chreagán.
thiontaigh mé suas le dlíodóir agus abhcóide
I arrived with a solicitor and a barrister
"Mar sin, i ndiaidh bliana de bheith ag diúltú an chúirt a aithint, thiontaigh mé suas le dlíodóir agus abhcóide, rud a chuir na bleachtairí fríd a cheile ar fad! Cuireadh an cás ar athló agus tugadh chuig na cillíní mé áit ar dúradh liom go dtabharfadh na póilíní le fios go raibh mé ag sceitheadh scéalta ar mo chomrádaithe agus go raibh mé ag comhoibriú leo dá rachainn ar aghaidh leis an chás.
liosta na mboc óg is cumasaí a bhaint amach
arriving onto the list of the most capable young men
D’fhógair an iris Forbes i lár mhí na Nollag gur éirigh le Whelton agus le triúr Éireannach eile liosta na mboc óg is cumasaí a bhaint amach don bhliain 2012; ina measc bhí Jonathon Cloonan, atá tar éis clú a bhaint amach i réimse na fógraíochta san Áis agus na deartháireacha Patrick and James Collison ó Luimneach atá tar éis cáil a bhaint amach i *Silicon Valley*.
gasúr nuathagtha
a newly arrived youth
Bhuail sé lá amháin le gasúr nuathagtha as Bleá Cliath agus é “ag cur síos os comhair na Sasanach ar cé chomh gann is a bhí obair in Éirinn, agus ar an mbochtanas.
Imbolg buailte linn
February has arrived
Tá Imbolg buailte linn, a léitheoirí dílse.
thiocfaidh gan choinne
shall arrive unexpectedly
Samhlaíonn Derrida ‘L’avenir’ le duine éigin a thiocfaidh gan choinne d’fhonn gnáthchúrsa an tsaoil a athrú ó bhonn.
An Deis Tagtha Faoi Dheireadh Thiar
the opportunity has finally arrived
An Deis Tagtha Faoi Dheireadh Thiar
=================
Nuair a thit an tóin as an chóras dhomhanda airgeadais sa bhliain 2008, cuireadh ceisteanna bunúsacha faoi chruth, faoi struchtúr, agus faoi chothroime an chórais chaipitlíoch ar fad.
buailte linn faoi dheireadh thiar thall
arrived at long last
Tá an samhradh buailte linn faoi dheireadh thiar thall agus tá múinteoirí na hÉireann ag ullmhú dá gcuid laethanta saoire.
Tig Duine lena Thuairisc
(he’ll live another year because) he arrived as we gossiped about him
Tig Duine lena Thuairisc
==========
Tuaisceart Éireann agus Poblacht na Moldáive.
thiocfaidh lá na vótála
the day to vote arrives
Cé go léiríonn an phobalbhreith Red C, a foilsíodh ar an 13 Meitheamh, go bhfuil 52% den pobal i bhfábhar fáil réidh le Seanad Éireann, táim den tuairim go dteipfidh ar an reifreann nuair a thiocfaidh lá na vótála sa bhfómhar.
sular tháinig mé ar chor ar bith
before I arrived at all
Ach bhí an cinneadh déanta acu sular tháinig mé ar chor ar bith.
a tháinig i dtír
who arrived
Tig an Fhírinne Amach ar Dheireadh
============
Ach ní leor a bheith ag gearán - bhí orm fianaise a fháil chun a chruthú go raibh Gaeilge ag formhór na nÉireannach a tháinig i dtír i Learpholl sa 19ú aois.
bhain muid an baile amach
we arrived back at the house
Bean de mhuintir na Gaeltachta inár gcuideachta, bhí oiread náire uirthi is nach dtáinig an chaint léi i gceart go dtí gur bhain muid an baile amach.
tagtha i láthair
had arrived
Seachas oíche ar bith d'oícheanta an tsaoil, bhí lán a' tí de lucht labhartha na Breatnaise tagtha i láthair don Schubertiade.
fé’n ngréin tagtha
in the sunlight has arrived
com/tracks/128141272&color=007c21&auto_play=false&show_artwork=false"></iframe>
Tá seal Steve Mc Queen fé’n ngréin tagtha.
tháinig bileog bheag daite chugam
a small coloured leaflet arrived
Nuair a bhí an mustar agus mórdháil a bhain le cuairt oifigiúil Uachtarán na hÉireann ar an Bhreatain in ard a réime an mhí seo caite, tháinig bileog bheag daite chugam sa phost.
saol níos íostaí a bhaint amach
to arrive at a more minimalistic life
Conas is féidir saol níos íostaí a bhaint amach - nó fiú tosú ar an mbóthar céanna? Is iomaí rud ba mheasa a dhéanfá ná comhairle sheanchaite William Strunk Jr a leanúint agus iarracht a dhéanamh í a chur bhfeidhm ar an saol i gcoitinne “Omit needless things”.
ar leag mé cos ann
when I arrived
Tá mo chroí istoigh ann, ón chéad lá ariamh ar leag mé cos ann.
ré na clódóireachta 3D linn
the 3D print era (has arrived)
Nach mise a bhí tuartha de agus, go pointe, mícheart is mé ag caitheamh anuas orthu im’ intinn? Tá ré na clódóireachta 3D linn.
Bhí córas na hInde leagtha amach go breá rompu
the Indian system was set out perfectly for them when they arrived
Bhí córas na hInde leagtha amach go breá rompu ón tús lena gcuid uasaicmí agus íosaicmí agus an-raidhse creideamh chomh maith.
theacht an chine dhaonna
the time of humans arriving
Is iomaí ainmhí coimhthíoch atá scaoilte amach san Astráil ó theacht an chine dhaonna agus atá ina n-anachain don chomhshaol, mar a míníodh in Eagrán 98, Meitheamh 2009, den iris seo.
tháinig i dtír
arrived, came ashore
Ba mhaith leis aitheantas cuí a thabhairt don mhilliún Éireannach a tháinig i dtír ina chathair féin, Learpholl, i rith an Drochshaoil.
tháinig i dtír
arrived, came ashore
Ba mhaith leis aitheantas cuí a thabhairt don mhilliún Éireannach a tháinig i dtír ina chathair féin, Learpholl, i rith an Drochshaoil.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
