chinn sé ar
he decided
Ag an am sin, chaith sé tréimhse ag obair go lánaimseartha leis na príosúnaigh phoblachtánacha a bhí ar stailc ocrais agus ansin
chinn sé ar dhul isteach i Sinn Féin.
níl caill ar é seo ina cheann
he's not bad at it (i.e. he does it well)
"Is deacair á shárú lá fuar geimhridh agus
níl caill ar é seo ina cheann.
an ceann is fearr a fháil ar lucht na sceimhlitheoireachta
defeat the terrorists
Ar ndóigh, déanann daoine an neamhaird seo ar an Bhunreacht a chosaint trí thagairt a dhéanamh don tslándáil náisiúnta agus an dóigh a gcaithfear
an ceann is fearr a fháil ar lucht na sceimhlitheoireachta.
ceann ar cheann
one by one
Thug an fear a thug na ceachtanna tiomána treoirliosta dó agus bhí sé ag dul fríd
ceann ar cheann.
chinn sí ar
she decided
Tar éis cúig bliana sa Tuirc, áfach, bhraith sí go raibh an Ghaeilge "ag éalú uaithi" agus
chinn sí ar fhilleadh go hÉirinn.
moill a chur ar an dul chun cinn polaitiúil
to hold up political progress
**PM:** Cén fáth?
**ANO:** Le tríocha bliain anuas tá tionchar mailíseach ag an scata fear seo - 100 faoin chéad Protastúnach a bhfuil dlúthbhaint acu leis na Máisiúin - atá saor ó smacht, atá ina "fhórsa taobh istigh de fhórsa" a bhfuil líomhaintí seanbhunaithe agus forleathana curtha ina leith gur chuidigh siad le dúnmharaithe agus le coireanna eile, gur úsáid siad paramílitigh dhílseacha le hionsaithe a dhéanamh agus go ndearna siad a ndícheall
moill a chur ar an dul chun cinn polaitiúil.
Chinn Rob ar
Rob decided
Chinn Rob ar rud inteacht a dhéanamh le cuidiú a thabhairt daofa.
chinn mé ar
I decided
Nuair a bhí mé ansin ag an Cháisc, níorbh fhéidir liom gan géilleadh don chathú, agus
chinn mé ar lá a chaitheamh ar Inis Meáin.
chinn mé ar
I decided
Ní shílim go bhfuil mo leithéidí féin ábalta dul i bhfeidhm ar dhóigh úsáideach ar chúrsaí sa Tuaisceart na laethanta seo, dá bhrí sin
chinn mé ar níos mó ama a chaitheamh taobh amuigh den réigiún.
chinn sé ar
he decided
Bhí an deis aige fanacht in RTÉ agus tuilleadh oibre a dhéanamh ar an teilifís ach
chinn sé ar dhíriú isteach ar an scríbhneoireacht.
chinn sé ar
he decided
D'éirigh sé bréan den obair sin sa deireadh agus
chinn sé ar fhilleadh ar an mhúinteoireacht.
chinn sé ar fhilleadh ar an mhúinteoireacht
he decided to return to teaching
D'éirigh sé bréan den obair sin sa deireadh agus
chinn sé ar fhilleadh ar an mhúinteoireacht.
chinn sé ar
he decided to
Ar ndóigh, d'ainneoin an mhothúcháin sin,
chinn sé ar shacar idirnáisiúnta a imirt le Sasana, agus bhí sé go hiontach i gCorn an Domhain i Meicsiceo i 1986.
ceann a chur ar bun
to start one
An bhfuil éinne amuigh ansin atá sásta
ceann a chur ar bun?
Idir an dá linn, lig dom fógra beag uaim féin a chraobhscaoileadh: ná bac leis na siopaí an Nollaig seo, cuir bronntanas fiúntach chuig do ghrá geal agus cabhraigh le teaghlaigh bhochta sna tíortha neamhfhorbartha.
Chinn Balor ar
Balor decided
Chinn Balor ar a Shúil Nimhe a chaitheamh siar ar an Bhliain 2002.
Chinn mé ar
I decided
"
Chinn mé ar phost a fháil i scoil stáit," a deir sí, "mar d'fhreastail mé féin ar scoil phríobháideach, agus ba mhian liom dearcadh níos leithne a fháil.
Chinn Balor ar
Balor decided
Chinn Balor ar a Shúil Nimhe a chaitheamh siar ar an Bhliain 2002.
chinn sé ar
he decided
Faoin am a bhí an dlúthdhiosca críochnaithe aige, áfach, bhí sé ceithre bliana is fiche d'aois, mar sin
chinn sé ar an teideal a athrú.
chinn sí ar
she decided
"
I ndiaidh na céime,
chinn sí ar iarracht eile a dhéanamh dul leis an múinteoireacht agus d'éirigh léi an t-am seo.
ceann ar cheann
one after the other
"Bhuel," arsa Máire, "cén dóigh is fusa tabhairt faoi seo?"
"Ó tharla gan ach an bheirt againn a bheith ina cheann, níl a dhath fána choinne ach na bocsaí a thabhairt isteach
ceann ar cheann.
ar an cheann is tanaí riamh
among the slimmest ever
An Greann agus Tuaisceart Éireann - dá bhfoilseofaí an leabhar, bheadh sé
ar an cheann is tanaí riamh, dar leat, is dócha.
ceann ar cheann
one by one
Bíonn ar an úsáideoir bocht na fuinneoga breise sin a dhúnadh
ceann ar cheann - agus go minic nuair a dhúntar ceann amháin, osclaíonn ceann eile.
le meabhrú ar an bhealach chun cinn
to think about the way ahead
Bhí leathbhliain acu
le meabhrú ar an bhealach chun cinn - ná teipeadh orthu arís.
Chinn siad ar
they decided
Chinn siad ar fhéile bheag, Lá na nAmhrán, a chur ar bun an chéad bhliain sin, agus tá an-rath ar an imeacht ó shin i leith.
go dtí gur chinn mé ar thumadh isteach ar fad ann
until I decided to immerse myself totally in it
Tar éis tamaill thosaigh mé ag gabháil isteach níos doimhne sa scéal
go dtí gur chinn mé ar thumadh isteach ar fad ann.
ar mhullach a chinn
on the top of his head
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
chinn siad ar
they decided
Dála go leor dá nglúin, áfach,
chinn siad ar a gclann a thógáil le Béarla.
mar thoradh ar an dul chun cinn sa gheilleagar
as a result of the economic progress
"
An dóigh leis gur cailleadh aon rud
mar thoradh ar an dul chun cinn sa gheilleagar; ar chailleamar aon rud mar shochaí leis an bhforbairt sin? "Ní tharlaíonn aon athruithe, fiú amháin athrú chun feabhais, gan ceataithe cinnte a bheith ag baint leis agus, cé go bhfuil caoi i bhfad níos fearr orainn anois, is laige anois, creidim, an tionchar ar iompar na ndaoine, meas na gcomharsan agus an mhoráltacht thraidisiúnta.
chinn muid ar
we decided
"Bhí teaghlach Joe Jack agus mo chlannsa ag fás aníos agus
chinn muid ar cheol uirlise a theagasc dár bpáistí.
ar cheann de rúndiamhra an tsaoil
one of the mysteries of life
Ach an é féin atá ann? Is dócha ná a mhalairt nach dtuigfidh sé ariamh agus go mbeidh an *Jewelled Man Date *
ar cheann de rúndiamhra an tsaoil i gcónaí.
chinn mé ar
I decided
leac oighirice
liomóidlemon
ag diúlsucking
bodhairedeafness
béasamanners
gránnahorrible
cumhachtpower
mo leithéidsethe likes of me
docharharm
múrshower
caiteover
fás maithgood growth
ag feadaílwhistling
sáite amachstuck out
stróeffort
leidclue
bodhraithedeafened
gleonoise
oibleagáideachtobligingness
cothrom na Féinnefair play
dúnárasachreticent
cantalpetulance
aisteachasqueerness, strangeness
ar fheabhasexcellently
a chur as a riochtto distort
sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out
an iarraidh seothis time
coiscéimstep
filltefolded
muinchillesleeve
plaitbald patch
burlaí bána gruaigewhite trusses of hair
malaíbrows
ag sméideadh a chloiginnnodding his head
gach re soicindevery second second
in ard a chinnas loud as he could
ríforearm
clúmhachdown (on face)
smigchin
dallamullóg a chur ormto hoodwink me
nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him
ar feadh na síoraíochtafor an eternity
bearnagap
tuillteearned
meangadhsmile
clamhsáncomplaint
luaigh séhe mentioned
bréanfoul
tá fíorbhrón ormI'm really sorry
múiscnausea
slisínslice
chinn mé arI decided
a chur díomto give up
tioncharinfluence
á tochasbeing scratched
go gontaconcisely
eachtra gadaíochtatheft incident
trealamh lofarotten equipment
ag geonaílwhimpering
croitheadh uafásachterrible shaking
samhlaighimagine
a scáthhis shadow
leata chomh móropen so wide
macallaecho
boinnsoles
ag coisíochtpacing
ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps
óltachdrunk
dheasaighadjusted
mo bhaithisthe top of my head
luasc siarrocked backwards
sálaheels
glanbhearrthaclean-shaven
olldoirdbasses
bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details
ceann dúbáiltea double
bhain searradh asam féinI stretched myself
shéid séhe blew
á spreagadhencouraging him
á thionlacanaccompanying him
clingireachttinkling
cantaireachtchanting
grágaílcroaking, braying
dalltavery drunk
ag éalúescaping
go séimhgently
a chonúisyou useless person
an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly
bailigh leat mar singet lost then
mallachtaícurses
líomhaintíallegations
mhaslaigh éI insulted him
barántas gabhálaarrest warrant
ionchúiseamh poiblípublic prosecution
cillíncell
luaithreadáinashtrays
stóltastools
go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me
pleotafool
sciotaíl searbhasachsarcastic tittering
uirlisíinstruments
píopaí lonrachashining pipes
tiubhthick
tanaíthin
boghabow
sreangáinstrings
béicílyelling
búireachroaring
leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard
bródpride
uabhararrogance
i mbarr mo réimeat my peak
a admháilto admit
ní raibh neart agam airI couldn't help it
iomrascálaíwrestler
togha a
chinn sí ar luí isteach ar phleanáil an úrscéil
she decided to get stuck into planning the novel
Bhí Anna ag obair ar leabhar Béarla faoi inimircigh ag an am ach bhí moill ar an tionscadal áirithe sin, mar sin
chinn sí ar luí isteach ar phleanáil an úrscéil.
ar mhullach a chinn
head first
Mar a bhuailfeá do dhá bhois ar a chéile, tháinig rois gaoithe móire a thóg na seoltaí agus chuaigh Ciarán
ar mhullach a chinn ar urlár an bháid.
a chinn ar éalú
who decided to escape
Bhí líon mór príosúnach (b'as Éirinn a bhformhór) i mbeairic in iarthar Sydney
a chinn ar éalú, máirseáil ar Sydney, longa a ghabháil agus filleadh ar Éirinn.
fágadh ar mhullach a chinn é
he fell over
Rinne Tadhg ar Shiobhán mar bheadh sé ag treabhadh fríd chlábar, ach ní bhfuair sé céim amháin féin gur
fágadh ar mhullach a chinn é.
chinn an rialtas ar
the government decided
Ar an ábhar sin,
chinn an rialtas ar chúram na hoibre taighde ar na logainmneacha a chur ar rannóg úr le foireann bhuan agus sa bhliain 1956 bunaíodh An Brainse Logainmneacha mar rannóg ar leith in Oifig na Suirbhéireachta Ordanáis.
chinn mé ar í a fhoghlaim
I decided to learn it
De réir a chéile d’fhás mo shuim sa Ghaeilge, agus
chinn mé ar í a fhoghlaim.
ar an cheann íochtair
on the bottom one
Tá seastán oíche díreach in aice na leapa, tá leabhair ar an tseilf uachtair agus steirió
ar an cheann íochtair.
chinn mé ar í a fhoghlaim
I decided to learn it
De réir a chéile d’fhás mo shuim sa Ghaeilge, agus
chinn mé ar í a fhoghlaim.
Chinn sé an samhradh sin ar chur faoi i gConamara.
He decided that summer to settle in Conamara.
Chinn sé an samhradh sin ar chur faoi i gConamara.
chinn Seán ar luí isteach ar an staidéar
Seán decided to get stuck into the studying
”
Céim oíche
=======
Ceann de na cúiseanna go raibh an t-airgead gann ná gur
chinn Seán ar luí isteach ar an staidéar.
go bhfuil siad ar thairseach a gceann scríbe
that they are on the threshold of their goal/destination
Caithfidh siad cur ina luí ar a lucht tacaíochta agus ar a mbaill “gurbh fhiú an braon fola”,
go bhfuil siad ar thairseach a gceann scríbe.
chun cinn ar fhormhór na gcontaetha
ahead of most of the counties
Ní hionadh é go bhfuil muintir Chill Chainnigh
chun cinn ar fhormhór na gcontaetha nuair a thuigeann tú go gcuireann siad an oiread sin béime ar mhúineadh agus ar chleachtadh na scileanna agus go bhfuil gach meán agus seift in úsáid acu chun an aidhm sin a bhaint amach.
chinn sí ar
she decided
”
Bhí post buan aici i scoil in aice le Baile Bhlainséir i dtuaisceart Bhaile Átha Cliath ach
chinn sí ar aghaidh a thabhairt ar an iarthar agus tabhairt faoi chúrsa nua a bhí á thairiscint ag Coláiste na hOllscoile, Gaillimhe (mar a bhí air ag an am), is é sin an tArd-Dioplóma sa Chumarsáid.
ar chur chun cinn na hiomána
on the promotion of hurling
Tá sé in am acu an dúthracht chéanna a chaitheamh
ar chur chun cinn na hiomána.
Chinn muid ar thuras a dhéanamh
we decided to make a journey
“
Chinn muid ar thuras a dhéanamh ó Dhoire go dtí Í Cholm Cille, mar a rinne an naomh féin.
chinn coiste an chontae ar
the county committee decided
Ach bhí imreoirí éagsúla nach raibh ar fáil ar chúis amháin nó ar chúis eile agus, ar deireadh thiar,
chinn coiste an chontae ar Humphrey a bhriseadh as a phost.
chinn mé ar
I decided
“Nuair a fógraíodh post an bhainisteora níor smaoinigh mé mórán air de bharr go raibh mé sásta san áit a raibh mé, ach tar éis tamaill bhig thosaigh mé ag machnamh air arís agus
chinn mé ar chur isteach ar an bpost díreach sula ndeachaigh mé ar mo laethanta saoire go tuaisceart na Spáinne, áit a ndearna mé cuid den Camino de Santiago.
leis an Ghaeilge ar chur chun cinn
to promote Irish
Tá ceannaire Fhine Gael, agus duine a d’fhéadfadh bheith ina Thaoiseach ar an tír lá éigin, ag moladh gurb é an tslí is fearr
leis an Ghaeilge ar chur chun cinn ná an rogha a thabhairt do dhaltaí scoile gan í a fhoghlaim! Bheadh sé beagáinín níos ciallmhaire dó a mholadh go dtabharfaí na deiseanna agus acmhainní nua-aimseartha cuí do scoileanna agus do mhúinteoirí le cur ar a gcumas múineadh na Gaeilge a dhéanamh éifeachtach agus taitneamhach.
chinn Muireann ar
Muireann decided
”
In ainneoin na béime seo ar an eolaíocht sa scoil, agus in ainneoin gur Ollamh le Fisic ab ea a hathair i gColáiste na hOllscoile, Gaillimh,
chinn Muireann ar chéim a dhéanamh sna healaíona.
ceann amháin ar bharr cinn eile
one on top of the other
Thar na blianta, thóg na Rómhánaigh roinnt dúnta anseo,
ceann amháin ar bharr cinn eile.
chinn sé ar fhanacht sa mbaile
he decided to stay at home
Theastaigh ón gclub ab fhearr sa tír sin ag an am - Nottingham Forest, faoina mbainisteoir caithréimeach Brian Clough - go gcláródh Mac Uí Ailín leo ach
chinn sé ar fhanacht sa mbaile.
ceann amháin ar bharr cinn eile
one on top of the other
Thar na blianta, thóg na Rómhánaigh roinnt dúnta anseo,
ceann amháin ar bharr cinn eile.
Chinn sé ar dhul ann
he decided to go there
“Ní raibh a fhios agam cá raibh Toraigh – níor chuala mé faoi riamh!”
Chinn sé ar dhul ann sa deireadh, áfach.
go ceann tamaill ar aon nós
for a while at any rate
De bharr na monaplachta atá acu, fágann sin nach mbeidh aon chruithneacht as an Astráil á cheannach ag an Iaráic
go ceann tamaill ar aon nós.
chinn sí ar éirí as an obair sin
she decide to give up that work
”
Chaith sí beagnach bliain i mbun an ghnó ach ós rud é go raibh ag teip uirthi aon bhrabús a dhéanamh,
chinn sí ar éirí as an obair sin.
chinn mo thuismitheoirí ar
my parents decided
Ar an drochuair bhí cúrsaí geilleagair go han-dona in Éirinn ag am sin agus
chinn mo thuismitheoirí ar dhul go Sasana mar gheall ar go raibh sé níb fhusa obair a fháil.
ar bís leis an Ghaeilge a chur chun cinn
very keen to promote Irish
Ceann de na príomhrudaí a bheas le déanamh acu ná tacaíocht a chur ar fáil don iliomad eagraíochtaí agus grúpaí ar fud na tíre atá
ar bís leis an Ghaeilge a chur chun cinn, bíodh siad i saol an ghnó, i bpobail, i scoileanna nó in ionaid eile nach iad.
cén chaoi ar tháinig an smaoineamh seo chun cinn
how this idea emerged
Antaine Ó Faracháin: A Dhónail, inis dom i dtosach
cén chaoi ar tháinig an smaoineamh seo chun cinn.
má theipeann ar na Jackals an ceann is fearr a fháil ar Nashua
if the Jackals fail to get the better of Nashua
Críochnóidh an tsraith, agus b’fhéidir an séasúr iomlán,
má theipeann ar na Jackals an ceann is fearr a fháil ar Nashua, agus áit a fháil i gcraobhchomórtas an tsraithchomórtais dá bharr.
chinn Ó Ciardha ar scríobh chuici
Ó Ciardha decided to write to her
Bhí Máire Geoghegan-Quinn díreach ceaptha mar Aire Cumarsáide agus
chinn Ó Ciardha ar scríobh chuici agus comhairle a chur uirthi.
chinn sé, mar sin, ar mháistreacht a dhéanamh sa teangeolaíocht fheidhmeach.
he decided, therefore, to do a masters in applied linguistics.
Agus é i mbun na hoibre sin, áfach, thuig sé go raibh go leor le foghlaim aige faoi shealbhú agus faoi fhoghlaim teanga agus
chinn sé, mar sin, ar mháistreacht a dhéanamh sa teangeolaíocht fheidhmeach.
an Ghaeilge a chur chun cinn ar bhonn traschultúrtha.
to promote Irish on a cross-cultural basis.
Le cois na leabhair seo a fhoilsiú, déanann sé féin iad a dhearadh agus canann sé amhráin idir na ceachtanna!
Ar bhord dhá eagraíocht
Le trí bliana déag anois, tá Risteard ar bhord Iontaobhas Ultach, an eagraíocht atá lonnaithe i mBéal Feirste a bhfuil sé mar sprioc aici
an Ghaeilge a chur chun cinn ar bhonn traschultúrtha.
níor fhoilsigh ceann ar bith acu a litir.
not one of them published her letter.
Cheannaigh sí na nuachtáin ar fad an tseachtain sin ach
níor fhoilsigh ceann ar bith acu a litir.
tá an aimsir ar cheann de na cúiseanna is tábhachtaí,
the weather is one of the most important reasons,
Céard a thugann orthu bogadh? Más fíor na tuairiscí,
tá an aimsir ar cheann de na cúiseanna is tábhachtaí, chomh maith leis an gcostas maireachtála sa mBreatain agus daoine a deir “níl tada anseo dúinn”.
an ceann is fearr a fháil ar an rialtas
to get the better of the government
Bíodh sin mar atá, d'éirigh le lucht an tobac
an ceann is fearr a fháil ar an rialtas go dtí seo.
chinn mé féin ar sheal a chaitheamh in éineacht leo
I decided to spend some time with them
Ní raibh sé i gceist agam dul go dtí an Astráil ar an turas seo in aon chor, ach nuair a shocraigh mo chairde dul ann,
chinn mé féin ar sheal a chaitheamh in éineacht leo agus blaiseadh a fháil de shaol na hAstráile.
ní léiríonn ceann ar bith acu chomh hiontach is atá sé.
not one of them shows how wonderful it is.
Is dócha go bhfuil na céadta pictiúr feicthe ag gach duine d'Uluru, agus fós féin
ní léiríonn ceann ar bith acu chomh hiontach is atá sé.
chinn mé ar thaighde a dhéanamh
I decided to study
Níorbh fhéidir staidéar a dhéanamh ar an cheol áit ar bith, mar sin
chinn mé ar thaighde a dhéanamh ar stair eacnamaíochta agus shóisialta na tíre i rith an lae agus bheith ag seinm ceoil istoíche.
chinn mé ar
I decided
Bhí réamhaisnéis na haimsire go maith don lá dár gcionn (Déardaoin) agus
chinn mé ar dhul suas Guastatoppen i m’aonar.
ar chur chun cinn an spóirt
on the promotion of sport
Tá ciste níos lú ná sin ag an gComhairle Náisiúnta Spóirt freisin le caitheamh
ar chur chun cinn an spóirt agus ar scéimeanna áitiúla.
chinn siad ar
they decided
D’éirigh go han-mhaith leis agus
chinn siad ar thaispeántas eile, Gweledigaeth Geltaidd / Celtic Vision, a chur ar siúl sa chlub Éireannach in Eaton Square, Londain.
Chinn mé ar iarracht a dhéanamh
I decided to make an effort
Chinn mé ar iarracht a dhéanamh teacht ar ais anseo ar bhonn níos fadtéarmaí agus d’éirigh liom post (gan íocaíocht, ach nach cuma!) a fháil le comhlacht a eagraíonn *safaris* ar dhroim capall ar an Nyika Plateau, i dtuaisceart na tíre.
ar cheann de mhórfhéilte na hEorpa.
one of the biggest festivals in Europe.
Ansin dúiseacht go luath ar maidin le dul go Glastonbury, atá fós
ar cheann de mhórfhéilte na hEorpa.
gur chinn sé ar
that he decided
Eisean a thóg an músaem i 1938, agus thaitin an radharc trasna na habhann chomh mór sin leis
gur chinn sé ar an talamh go léir ar thaobh eile na habhann a cheannach, ar eagla go bhforbrófaí é.
chinn mé ar é a dhéanamh
I decided to do it
Ag an Scoil Fhómhair anuraidh luaigh Alan Corsini, duine den choiste, é agus
chinn mé ar é a dhéanamh chomh luath agus a d’fhéadfainn.
ar an gceann thiar
at the western extremity
Tá muide
ar an gceann thiar agus iadsan ar an gceann thoir agus is féidir go bhfuil iarsmaí de na seanstruchtúir sin fágtha le fada agus gur féidir linn iad a chur i gcomparáid lena chéile.
ar an gceann thoir
at the eastern extremity
Tá muide ar an gceann thiar agus iadsan
ar an gceann thoir agus is féidir go bhfuil iarsmaí de na seanstruchtúir sin fágtha le fada agus gur féidir linn iad a chur i gcomparáid lena chéile.
an ceann is ansa liom ar fad
the one I like best
’
‘Bíodh do chac agat’, a dúirt mé leis, agus dhírigh mé m’aigne ar an scannán a bhí ar taispeáint ag Aer Lingus –
an ceann is ansa liom ar fad – *Shrek*!
“Tá dlúthdhiosca eisithe ag gach aon dara hamadán agus óinseach ar fhód na hÉireann faoi seo, agus bhí an t-eitleán sin lán dlúthdhioscaí – iad ar fad ar a mbealach chuig margadh Mheiriceá ag daoine nach raibh in ann ceann ar bith acu a dhíol in Éirinn.
Chinn siad ar labhairt leo
they decided to speak to them
Chinn siad ar labhairt leo faoi rud den chineál céanna a dhéanamh i Learpholl.
ar cheann de na hirisí is rathúla
of one of the most successful magazines
Thuigeas ansin cén fáth gur eagarthóir é
ar cheann de na hirisí is rathúla sa tír.
Ar cheann
on one
Cinnte, bhíodar ní ba ghalánta agus níb ardnósaí!
**Céad bhlas den rugbaí**
Ar cheann de na céad laethanta, d’fhógair an Bráthair Thomas go mbeadh seisiún traenála rugbaí tar éis scoile gach Luan agus go mbeadh cluiche gach Céadaoin agus gach Satharn - bhíodh ranganna maidine ar siúl ar an Satharn ag an am.
nuair a fuair foireann chruicéid na hAstráile an ceann is fearr ar fhoireann a tíre athartha
when the Australian cricket team got the better of the team of its paternal country
Maítear gur tréisíodh an feachtas go mór
nuair a fuair foireann chruicéid na hAstráile an ceann is fearr ar fhoireann a tíre athartha – arbh é Sasana – mar gur múisclíodh an meanma náisiúnta de thoradh an bhua.
ar éirigh leo dul chun cinn a dhéanamh
who succeeded in making headway
Ag breathnú siar ar dtús, is beag Éireannach ná foireann Éireannach – cé is moite d’eisceacht shuntasach nó dhó –
ar éirigh leo dul chun cinn a dhéanamh in 2007.
ar cheann de na gnéithe is taitneamhaí
one of the most enjoyable aspects
Is dócha go bhfuil na halbaim a chuirtear amach chuile bhliain leis an bhféile a cheiliúradh
ar cheann de na gnéithe is taitneamhaí a bhaineann leis an tSeachtain.
ceann a cuireadh ansin le duine a chur ar a chúl
one that was put there to put people behind it
Cad é a mheasann siad atá de dhíobháil orm? Cad é faoin spéir a bheadh ó dhuine, agus é ina sheasamh in óstán os comhair cuntair –
ceann a cuireadh ansin le duine a chur ar a chúl ag tabhairt amach eochracha! Agus bíonn an strainc seo curtha acu orthu féin.
agus ar aghaidh linn chuig ár gceann scríbe.
and off we went to our destination
Is féidir linn Barry Whyte a thabhairt air, cé nárbh é sin a ainm i ndáiríre! D’oscail sé doras cúil an chairr agus léim mé isteach,
agus ar aghaidh linn chuig ár gceann scríbe.
trí cinn de na hoícheanta a bhí mé ar shiúl
three of the nigths I was away
Dá bhrí sin, bhí mé go maith agus níor ól mé aon rud i ndiaidh am dinnéir
trí cinn de na hoícheanta a bhí mé ar shiúl.
chinn sí ar bhogadh in athuair
she decided to move again
”
Cé go raibh Carrie an-sásta lena post i bPort Láirge, i 1996
chinn sí ar bhogadh in athuair go Baile Átha Cliath.
sular chinn sí ar
before she decided
Ba é an clár cainte “Limelight” an ceann deireanach a raibh sí bainteach leis
sular chinn sí ar chúl a thabhairt leis an obair theilifíse.
ar cheann de na buanna is mó atá aige.
one of his biggest attributes
Agus taitníonn Bertie Ahern le go leor daoine, is cosúil – is amhlaidh go bhfeadfaí a rá go bhfuil a phearsantacht
ar cheann de na buanna is mó atá aige.
ar cheann de na cinn is tábhachtaí
one of the most important
”
Dúshlán nuaTá an t-albam áirithe sin ó 1973
ar cheann de na cinn is tábhachtaí i gceol traidisiúnta na hÉireann agus tá sé chomh húr céanna sa lá atá inniu ann is a bhí ag an am sin.
ach chinn Donal ar an ghrúpa a fhágáil.
but Donal decided to leave the group
Rinne Planxty dhá albam eile a thaifeadadh i 1973 agus 1974
ach chinn Donal ar an ghrúpa a fhágáil.
ar chur chun cinn na Gaeilge.
on the promotion of Irish.
Fear físe ab ea é Dónall Ó Móráin, duine de lucht bunaithe na heagraíochta sin, a bhí in ann daoine eile a spreagadh agus a thabhairt leis, mar aon le rudaí a bhaint amach a chuaigh i bhfeidhm go mór ar dhaoine agus a raibh tionchar inbhraite acu
ar chur chun cinn na Gaeilge.
go bhfuair siad an ceann is fearr ar an sean-namhaid.
that they got the better of the old enemy.
Sin an fáth a raibh an DUP agus Sinn Féin ábalta suí síos le chéile mar go raibh siad ábalta cur ina luí go réalaíoch ar thromlach a lucht tacaíochta
go bhfuair siad an ceann is fearr ar an sean-namhaid.
chinn siad ar rud éigin an-dearfach a dhéanamh
they decided to do something very positive
Ghoill bás a mhic go mór ar Sheán, ar a bhean chéile Helen agus ar an teaghlach ach
chinn siad ar rud éigin an-dearfach a dhéanamh i gcuimhne ar John Patrick: scoláireacht a bhunú chun cur ar chumas múinteora de chuid Daltaí na Gaeilge dul go hÉirinn gach bliain chun oiliúint bhreise a fháil.
chinn sé ansin ar thriall ar Mheiriceá.
he then decided to head for America.
Chaith sé seal ag obair ar na láithreáin tógála i Manchain agus i Londain agus
chinn sé ansin ar thriall ar Mheiriceá.
an ceann is fearr a fháil ar a chéile comhraic
to get the better of his opponent
***Buntáistí:* **Fear éirimiúil atá ann atá lán ábalta
an ceann is fearr a fháil ar a chéile comhraic i ndíospóireachtaí.
chinn sí ar dheireadh tragóideach a chur lena saol.
she decided to tragically end her life.
Ní raibh sí in ann an sciolladh a fhulaingt níos mó agus
chinn sí ar dheireadh tragóideach a chur lena saol.
ar dhul chun cinn na teicneolaíochta,
on the progress of technology,
Ní féidir srian a chur
ar dhul chun cinn na teicneolaíochta, agus is maith an rud é sin.