Ba chuimhin leis fuaim uafásach na mbó agus iad ag baint smeacha as a liopaí de bharr na péine.

Labhair an t-iriseoir seo le hurlabhraí de chuid Bhord Sláinte an Iar-Thuaiscirt a dúirt nach raibh aon eolas aici faoi threalamh a bheith gan úsáid de cheal cumhachta leictrí.

Dúirt David Blunkett MP, An Rúnaí Gnóthaí Baile, go bhfuil scileanna ar leith ag an Bhrainse Speisialta agus MI5 de thairbhe na dtrioblóidí in Éirinn, ach níor mhínigh sé cén sórt scileanna.

De dheasca an spriocama atá ann don alt, bíonn i gcónaí géarchéim réidh le titim amach nó ar tí á réiteach agus mé i mbun pinn.

"Cionn is gur Síneach a bhí mar chéad aoi sa teach aíochta, molaimse "Chew 'n Lie" mar ainm úr ar an B'n'B.

Ach i ngeall ar na cluichí móra go léir i rith an tsamhraidh is beag trácht atá ann le tamall anuas ar an ábhar seo.

Dar ndóigh, bhí mórchuid cluichí peile ann sa bhliain atá caite de bharr an chórais nua a bhí i bhfeidhm agus tabharfaidh siad sin neart ábhar cainte go ceann i bhfad! Ó thaobh na hiománaíochta de, bliain chiúin a bhí inti ar bhealach i ngeall ar an oiread cluichí peile a imríodh.

Ach tháinig forbairt níos mó ar mo shaol pearsanta cionn is go ndearna mé seo.

Bhí sé ag meath díobháil itheacháin.

Tá sé ráite ag Fianna Fáil, Fine Gael, an Lucht Oibre agus an Páirtí Daonlathach nach nglacfadh siad leo i gcomhrialtas de thairbhe go bhfuil baint acu leis an IRA.

Tá Sinn Féin, agus fiú amháin na haontachtóirí sa Tuaisceart, ag cáineadh na bpáirtithe, go háirithe Fianna Fáil, siocair nach miste leo Sinn Féin a bheith mar pháirt den rialtas sa Tuaisceart ach ansin go bhfuil siad ag rá go gcaithfear deireadh ar fad a chur leis an IRA sula dtig leis an pháirtí a bheith sa rialtas sa Deisceart.

Cionn is gur as Éirinn mo mhuintir uilig, bhíodh ceol na hÉireann sa teach s'againne, agus ghlac muid páirt i dtraidisiúin Ghaelacha fosta.

Bhí suim ag Féilim i gcónaí san éadach agus bhí siad siúd ann a shíl gur chothaigh sé an tsuim sin siocair go bhfuair sé an ceann caol den mhargadh ó thaobh na dóighiúlachta de.

De réir dhlí na hÉireann faoi láthair, tá cead ag bean ginmhilleadh a fháil más féidir léi féin nó le dochtúir a chruthú go bhfuil sí chun lámh a chur ina bás féin de bharr an struis a bhraitheann sí.

Ach, ag féachaint dúinn inár dtimpeall, tá fógraí go leor ann ag ár gcara Coca-Cola agus ní go deas atá an hamour ag sleamhnú síos mar, éist! CNN ag scaothaireacht faoin gCogadh ar Sceimhlitheoireacht, mar a thugtar air; dá dheasca sin is deacair eispéireas eitneach a thabhairt ar an gcéad lón anseo againn i nDúbai.

Tá an fhoireann beag mar nach acmhainn dúinn daoine eile a fhostú.

Dá dheasca sin, d'éirigh sí as a post le díriú ar an cheol amháin agus le bogadh ó dheas ar thóir na gréine agus na farraige, go dtí "tránna áille agus bia blasta".

Rinne mé stair toisc nár shamhlaigh mé aon rud eile a mbeadh spéis agam ann agus ansin d'aimsigh mé an iriseoireacht ar an gcaoi chéanna.

Bhí Bríd bheag sa tseomra ó tháinig an corp agus ní fheicfeá an dá shúil ina ceann leis an chaoineadh.

Tá daoine ann atá ag iarraidh deireadh a chur le "Compulsory Irish": ba mhaith liomsa tús a chur leis, mar ná géillim go raibh a leithéid riamh ann.

Thrasnaigh sé an líne dhomhanfhaid chéanna le Northam ar an 3 Iúil agus é os cionn na farraige taobh ó dheas den Astráil; ach nuair a thrasnaigh sé an cósta tamall ina dhiaidh sin, bhí air fanacht san aer lá eile mar nach bhféadfadh sé tuirlingt go sábháilte i ngeall ar neart na gaoithe.

Siocair Fear na Súile Nimhe bheith ar laethanta saoire, tá deirfiúr óg Bhalor, Balorina, ag feidhmiú mar sceach sa bhearna.

Tuairiscíonn Anton Mac Cába sa nuachtán *Lá *go bhfuil an chuma ar an scéal "go mbeidh deireadh leis an UPRG" de dheasca an chruinnithe le Maskey.

Ní raibh rialtais na Stát Aontaithe ná na Breataine sásta leis an phríomhaire a bhí ann, Mohammed Mossadegh, mar gur mhian leis tionscal na hola a náisiúnú.

Agus, ar ndóighe, bhí Feidhlimidh Dubh ann, cé nár chuala mórán daoine é ag ceol.

Creideann sí go láidir san aos óg agus tá sí den tuairim gur botún mór é a bheith ag tromaíocht orthu agus ag tabhairt amach dóibh de bharr go bhfuil droim láimhe á thabhairt acu lena n-oidhreacht.

Bhí na scéaltaí i gcónaí i bhfad níb fhaide Ná sin.

) Is minic a bhí spota buí ar mo dhrár féin - é ann siocair sprionga meirgeach ar an phioga lenar cheangail mé mo dhrár úr-nite ar líne an níocháin.

Go deimhin, bhí ar an Chevron Corporation i Meiriceá os cionn dhá mhilliún dollar a íoc le ceathrar ban sa chomhlacht toisc gur maslaíodh iad nuair a cuireadh teachtaireacht ríomhphoist thart ag tabhairt cúiseanna go raibh beoir níos fearr ná mná.

Bhí sé difriúil freisin sa mhéid is gur i rith an gheimhridh a bhí an traenáil agus na cluichí ollscoile ar siúl agus, i ngeall air sin, bhí gá le carachtar agus cur chuige ar leith ó gach duine.

Ach tá neart in ann gléasraí ceoil a sheinm de thairbhe go bhfuil buíon cheoil ar an bhaile ó bhí na 1970í ann.

Sa deireadh, níor scríobh mé an scéal mar nach raibh mé ag iarraidh aird na dtablóidí Sasanacha a dhíriú air.

Nuair a d'éirigh obair fairsing ó 1970 ar aghaidh, siocair na monarchain i nGaoth Dobhair, phill go leor ar a bhfód dúchais.

Easpa deiseanna ======= Tá triúr páistí agam féin agus an rud a chuireann as go mór dom ná nach bhfuil deis ar bith acu an Ghaeilge a úsáid go rialta agus go bhfuil leisce orthu í a labhairt siocar nach bhfuil sí le cluinstin thart orthu.

Is fada na hiascairí, muintir an oileáin agus lucht bád ag cuartú céidh mar seo agus foscadh dá gcuid bád; tá sí ann anois agus tá deiseanna móra fostaíochta agus turasóireachta farraige cruthaithe dá barr.

Ach tá an talamh bogtha, tá seasamh na n-aontachtach athraithe de dheasca straitéisí naisiúnacha.

Nuair a cuireadh ceist air ag an gCoimisiún faoi chuid de na maoinis seo agus na céimeanna oinigh a bronnadh air dá mbarr, ba léir gur beag tuiscint a bhí aige ar eitic.

Tá alt sa scigpháipéar *The Portadown Times *a mhaíonn go gcuirfear na toghcháin ar ceal de dheasca an ghalair SARS nó "Shinner Assembly Results Syndrome".

Dá thairbhe sin níor chuir sé aon stró air féin i rith na Bealtaine agus a thóin mhór mhaorga á coinneáil teolaí te aige cois na tine ina phluais.

An é go bhfuil an gá seo leis an alcól i síol na nÉireannach agus go bhfuil sé á iompar ó ghlúin go glúin mar a bheadh gruaig rua ann nó súile donna? Cé go ndéanfar na dlíthe nua seo a achtú gan mhoill, is dócha go mbeidh siad cosúil le go leor dlíthe eile a thagann chun cinn in Éirinn - gan éifeacht mar nach gcuirfear i bhfeidhm i gceart iad.

Creideann muid go raibh baint ag Bríd leis agus, dá bhrí sin, gur áit speisialta é.

An mhí seo caite, cuireadh triúr ball sinsearach - Uachtarán an pháirtí Martin Smyth, an leas-Uachtarán Jeffrey Donaldson agus an feisire David Burnside - ar fionraí as ucht a n-ionsaithe leanúnacha ar pholasaithe an cheannaire David Trimble.

Tá comhlachtaí ag bogadh as an Ghaeltacht agus as áiteanna eile de dheasca na faidhbe seo agus is léir go mbeidh deacracht ann cuid eile acu a choinneáil i bhfad.

Ar nós na sagart a chuir deireadh le húsáid an *confetti* ag an séipéal de bharr an tsalachair a chruthaigh sé, tá sé thar am ag údaráis an Chumainn Lúthchleas Gael (CLG) aghaidh a thabhairt ar an mí-iompar is cúis leis na cártaí agus íomhá na gcluichí Gaelacha a ghlanadh.

Nuair ab éigean dó éirí as an gcolún de dheasca breoiteachta, do chuaigh mórán léitheoirí i dteagmháil leis an nuachtán féachaint cathain a bheadh sé ar ais.

"Shíl mé gur uaidh féin a bhí sé ag teacht ach, i bhfírinne, bhí sé ag teacht ón stuif a chuireadh sé ar mhála na bpíobaí uilleann a bhí aige!" Ról an cheoil ======= Cinnte, tá cuimhní deasa cinn ag baint leis an cheol, ach cad é an rol atá aige sa saol? Nuair atá smacht ag tíoróntacht na gcairteanna ar an oiread sin daoine óga, nach bhfuil fiúntas an cheoil laghdaithe go mór? "Tá an saol níos fearr de dheasca an cheoil," arsa Neil.

Bhí Gobharnóir úr Cholifórnia, Arnie Swartze Knickers, ag dul thart ag cuartú mná le crúbáil, ach b'éigean dó éirí as de cheal spáis.

Tá gradaim bainte ag cláracha éagsúla de chuid TG4 in Éirinn agus ar fud na hEorpa le blianta beaga anuas, agus tá méadú suntasach tagtha ar an líon daoine atá ag féachaint ar an stáisiún de bharr fheabhas a sceidil.

Mar atá an scéal, tá mé ag fhoghlaim Ghaeilge na hÉireann faoi láthair de bhrí go sílim go gcabhródh sí liom focail nua a chruthú dúinne - b'fhéidir go mbeinn in ann téarmaíocht ón Oireachtas a athchóiriú? Dála an scéil, caithfidh mé a rá go bhfuil an Ghaeilge cuid mhaith níos deacra ná an Ghàidhlig.

Rug an ceann deireanach sin go speisialta greim orm agus chuir mé dubhspéis dá bharr sa tréimhse staire sin thart ar 1798 agus sna hamhráin a bhain leis.

arae ba ar a gabháltas sise a rugthas ar na coiníní freisin.

* Gluais &#149; Glossary as an tom coillfrom the hazel bush scoilbsplinters ina chiotógin his left hand cloch speilescythe-stone faobharsharp edge lann na scinethe blade of the knife dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children araebecause clósyard i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain a ghoilehis stomach dornán eileanother small quantity slámamount ag an gcrann mór darachat the big oak tree beartbundle lagweak an scoththe best cáilreputation a bhí uaidhthat he wanted garbhchomhaireamha rough count deich scillingten shillings gadwithe, rope chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog seascaircosy, snug caonachmoss stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree choisrigh sé é féinhe blessed himself éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face ar mhullach a chinnon the top of his head scáinteacht ghruaigesparseness of hair bun tornapathe bottom of a turnip eala bhána white swan ag fairewatching thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground le dúilwith desire ag preabadhjumping ruainnín aráina small piece of bread beathafood sprúillemorsel ag samhlúimagining síógínlittle fairy dea-shíóga good fairy de dhoirte dhairtedartingly, suddenly a dhá luaithe isas soon as in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill a broinn deargher red breast giodamachfrisky, jaunty mífhoighdeachimpatient ag bíogaílchirping go háiridespecially uaibhreachproud, spirited ar leathadhopen lena bréagadhtoo woo her babhtaísometimes cuinneogchurn drisiúrdresser dos cabáistetuft of cabbage máimín fataía handful of potatoes ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil cruimhmaggot bagrachthreatening binnsweet a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes spideoga difriúladifferent robins á leanúintfolllowing him conairpathway ag moilliúslowing nuair a d'iniúch séwhen he examined súil ribesnare (of thin cord or wire) d'fheith siseshe waited de réir dealraimhapparently ina ghnóthaíin his affairs ar nós gasúirínlike a young child go n-abrofaíthat it be said gileacht a súlthe brightness of her eyes frídthe smallest thing go beachtprecisely chomh haerach céannaevery bit as lively achairína very short time seafóidnonsense <td cl

An t-aon rud a bhí ag dó na geirbe agam agus mé ar mo bhealach go La Paz ag tús mhí Mheán Fómhair ná an *sorocche *- tinneas a thig ar dhaoine toisc a airde is atá an chathair os cionn na mara agus an easpa ocsaigine atá san aer dá bharr.

Dá thairbhe seo, b'éigean dó cistin níos mó a thógáil.

Deir sí: "Tá líon na n-iarratasóirí nach labhraíonn Gaeilge réasúnta ard ag 22, cé go gcaithfear a rá má tá tionchar á imirt acu, go bhfuil sé seo á dhéanamh acu ar feadh roinnt ama de bhrí gur mhair a bhformhór sa cheantar le blianta fada, go mór mór i ngeall ar cheangal teaghlaigh.

"Ach ní raibh na paidreacha laethúla ná ranna páistí ar eolas acu as Béarla agus, dá thairbhe sin, bhí "Ár nAthair", "Sé do Bheatha Mhuire" agus "Bó na Leathadhairce" go cruinn ag mo mháthair go lá a báis - agus mhair sí an céad!" Bhog muintir Whitaker go Droichead Átha i 1922.

Meán Fómhair 2022: I ndiaidh caismirtí idir buíonta Francacha agus Gearmánacha, tosaíonn cogadh idir an dá thír mar gheall, a deir siad araon, gur "goideadh" uisce na Rí-Abhann uathu féin.

I lár coille a bhíomar anuraidh, seisear léachtóirí agus fiche mac léinn, agus chaitheamar seachtain ansin ag plé litríocht Bhéarla agus Ghaeilge na hÉireann, ag glacadh páirte i ndráma, ag féachaint ar scannáin, ag siúl, ag gabháil foinn os comhair tine chnámh, agus ar ndóigh, ag blaiseadh braon beorach is fíona anois is arís! Thug foireann ghnó ó Jameson cuairt orainn fiú amháin, agus físeán leo faoin bpróiseas stiléireachta, agus thángadar le cúpla braon saor in aisce dúinn chomh maith! Toisc gur réitíomar ar fad chomh maith sin le chéile, fuaireas cuireadh caint a thabhairt in Olomouc níos déanaí sa bhliain.

"Tá an mheánaicme aontachtach, thar dhream ar bith eile, freagrach as ar thit amach le 30/40 bliain anuas mar nach ndearna siad a gcion féin don pholaitíocht," ar sé liom.

Déanann sé a ndéanann sé as siocair go ndearna sé riamh é.

Meallann Hopper isteach muid i ndomhan príobháideach mar *peeping toms*; amharcann muid isteach ar an saol uaigneach seo, muid ag brath ciontach de bharr ár bhfiosrachta ach ar bís le níos mó a fheiceáil.

), agus trí fhoireann míshona (toisc nár cháiligh siad do na babhtaí ceannais) agus trí cinn faoi bhrú (mar go raibh an baol ann go dtitfidís go Roinn a Dó).

Is é an ghné de na torthaí is mó gur údar imní í ná go dtugann siad le fios go bhfuil ceithre chontae i bhfad taobh thiar den chuid eile agus, dá bhrí sin, nach bhfuil ach ocht gcontae *ar a mhéid* ann dáiríre atá in ann dul in iomaíocht ag an leibhéal is airde.

Tá clú ar an iarsmalann sin de bharr na gcloch Piochtach atá inti, agus comharthaí rúndiamhra greanta iontu.

) Daonra níos lú ======= Bhíodh páirc Chamuis dubh le gasúir sna 60í agus 70í, ach níl an daonra chomh mór anois is a bhíodh sé agus, dá bhrí sin, tá sé níos deacra foirne a chur chun páirce.

Déarfaidh daoine leat a bhíonn sna tithe tábhairne go minic nach bhfuil an laghdú sin le feiceáil agus ní bheifeá ag súil lena leithéid i ndáiríre, go háirithe nuair a chuireann tú san áireamh go bhfuil siad ag mealladh daoine anois nach rachadh in aice le tábhairne roimhe seo de bharr na toite.

" Seo mar a thosaíonn an dán "Bealtaine 1916": I Sasana i gcéin ó Éirinn bhúidh Do chaitheas-sa tréimhse i ngéibhinn dlúth Ag Gallphoic ghránna sáite i ndaorbhroid De dheascaibh mo ghrá do Chlár geal Éibhir Mar bhí mo dhúil ó thús mo shaoil I saoirse, i gclú 's i sóchas Gael.

Bhíodh traidisiún láidir aicme oibre i mBéal Feirste de dheasca na dtionscal mór - tógáil long, innealtóireacht throm, agus dá réir, ar a tógadh clú Bhéal Feirste ag tús an 20ú céad - agus roimh na Trioblóidí, fuair an Northern Ireland Labour Party ceithre shuíochán i bparlaimint Stormont idir 1958 and 1962, ach b'in an buaicphointe.

Go deimhin, tá daoine i dTuaim a deir go bhfuil Fianna Fáil meáite ar cheacht beag a mhúineadh dóibh toisc gur thréig siad an páirtí, agus nach dtarlóidh aon cheo arís go dtoghfar Teachta Dála Fianna Fáileach ann arís nó, ar a laghad, go mbeidh feachtas olltoghchánaíochta buailte linn arís.

Agus cén áit a bhfuil an tÁras úr le tógáil? Cén áit eile ach ar Oileán Ghabhla! Is cuma sa tsioc léi nach mbeidh focal Gaeilge le cluinstean thart uirthi ar Ghabhla as siocair nach bhfuil duine ar bith ina chónaí ann; dar léi go mbeidh sí ábalta teanga ársa na nGael a shú isteach ó na clocha agus ón bhrobh.

B'fhearr liom amhráin a fhoghlaim a chum bean, mar go mothaím níos nádúrtha á rá.

Tharla, i rith na mblianta, gur ceileadh an gradam ar imreoir de bharr gur díbríodh den pháirc é i gcluiche club gan tábhacht agus chuir sin go leor daoine le báiní.

Is cinnte go dtugann imreoirí taispeántais iontacha ar fud na tíre i rith na bliana, go háirithe le cúpla bliain anuas agus an méid sin cluichí breise ann de bharr chóras an "chúldorais".

dá bhrí sin ní mór dúinn cinntiú nach gcaillfear an ceangal idir teanga agus leanúnachas na hoidhreachta choíche (mar tá oidhreacht dá déanamh againn i gcónaí) i dtreo is nach gcaillfimíd an radharc ar nádúr agus feidhm na teanga.

Ar an chéad dul síos, cuirtear an milleán ar fad ar na ceannairí polaitiúla - Gerry Adams, Martin McGuinness agus Gerry Kelly ach go háirithe - siocair gurb iad a chothaigh na fir chrua mar gur fhóir sé dóibh go mbeadh a leithéid ag déanamh póilíneachta ar na ceantair náisiúnacha.

dá bhrí sin ní mór dúinn cinntiú nach gcaillfear an ceangal idir teanga agus leanúnachas na hoidhreachta choíche (mar tá oidhreacht dá déanamh againn i gcónaí) i dtreo is nach gcaillfimíd an radharc ar nádúr agus feidhm na teanga.

Seans fosta go mbeidh buntáiste geilleagrach ann do lánúineacha óga mar go gcáileoidh siad do na tithe a chuirfear ar leataobh do chainteoirí Gaeilge.

Roimhe sin ba iad na Busby Babes a tharraing aird an phobail, go mórmhór de bharr thubaiste Munich nuair a thuairt eitleán na foirne agus iad ag filleadh ón nGearmáin agus maraíodh imreoirí óga cumasacha ar nós Liam Whelan.

Is annamh a bhíonn treoirleabhair ar fáil dóibh agus is fíorbheagán turasóir a bhaineann úsáid astu dá bharr.

Tá cúigear fear áitiúil i bpríosún ó dheireadh mhí an Mheithimh cionn is gur dhiúltaigh siad gan cosc a chur ar Shell píblíne a thógáil fríd a gcuid talún.

Cailleann an t-imreoir ioncam toisc nach féidir leis obair bhreise a dhéanamh de bharr a dhílseachta don chluiche.

Cé is moite de líon beag imreoirí in imeacht na mblianta, daoine mar Chriostóir Ó Rinn, DJ Carey, Mick Mackey agus Mícheál Ó Conaill, imreoirí a mheall na sluaite daoine de bharr fheabhas a gcuid imeartha, nílim cinnte gur féidir a rá gurb iad na himreoirí iontu féin faoi deara na mílte duine a bheith i láthair ag cluichí CLG.

Is léir do dhuine ar bith a bhfuil ciall aige chomh tábhachtach is atá Oideas Gael don gheilleagar áitiúil agus, de thairbhe na titime tubaistí sa líon cuairteoirí san iarthar, is léir fosta cé chomh tábhachtach is atá turasóirí don gheilleagar faoin tuath sa réigiún.

&#148; a dúirt Balor, agus é rud beag náirithe siocair nár thuig sé go raibh na dílseoirí chomh cogúsach faoi Ghaeilgeoirí a mhaslú ina dteanga féin, &#147;ach, caidé faoi na cluichí? Níl meas madaidh agaibhse ar na cluichí Gaelacha.

Rialaigh an chúirt go raibh an otharlann faillíoch siocair nár cuireadh i bhfeidhm na treoirlínte a bhí leagtha síos le dul i ngleic leis an ghalar.

Mhínigh Billy an méid seo dúinn: &#147;Ba mhuilte gaoithe iad, agus tógadh a lán acu anseo mar nach raibh mórán sruthán fóirsteanach ann le muilte a chur ag obair.

* Gluais &#149; Glossary fríd ghloine dhorchathrough a dark glass smúidmist, murkiness bréagachfalse is annamhit is seldom mionrudaíminor things doiléirvague i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields sin an tuigethat's why ag stánadh amachstaring out léanalawn ag croitheadh a gcinnshaking their heads íomhánnaimages iontassurprise machnamh ceartproper thinking scáileánscreen ag preabadhjumping bladhaire coinnlea candle flame eachtraíevents chan éthat's not it dá thairbhe sinbecause of that rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things ar bharr na mbeannon the cliff tops an lá fá dheireadhthe other day ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour substaintsubstance dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs taoidetide fiúntasworth gníomhact nó a mhalairtor the opposite blaiseadhtaste gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m&#146;aistearwithout having gained anything from the journey fuaimeanna fánachaoccasional noises díoscadhcreaking coiscéimeanna folmhaempty footsteps stánadh fadaa long stare craos na tineadhthe roaring fire dromchlasurface cha dtig liomI can't cha dtig liom í á threorúI can't guide it déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning le rachtanna fiáinein wild fits seileogaspits sáthadh scinethe stabbing of a knife aonarachsolitary staidéarthalevel-headed teas an phaisinthe heat of passion breithbirth a cheiltto hide anáilbreath is annamhit is seldom fiúntachworthwhile dathanna seachantachaelusive colours goitsecome on, come here neadrachanests seanbhallógaíold ruins deifrehurry cha raibh faill aigehe hadn't the time contráiltewrong go brách síoraíever ag déanamh iontaiswondering i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing stócach ógyouth bodhardeaf pian a fhuilstinto suffer pain mo bheomy life lena dhornwith his fist le mé féin a chosaintto protect myself ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way cinneadhdecision cinntídecisions go fadálachslowly chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate cuideachtúilhelpful athrú séasúrthe change of seasons de ghlanmheabhairoff by heart gialljaw gobachprotruding gruaig fhionnblond hair dóighiúlachtbeauty tarraingteachattractive rud inteachtsomething buaireamhsorrow ag bruidearnaighthrobbing coimhthíochstrange idir barra na gcrannbetween the tops of the trees ag iarraidh mairstin airtrying to live on it nimhneachsore bhlais mé an phianI tasted the pain tchíthear domhit seems to me go dianstrictly samhailimage mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different daonnachtaíhumanist an cine daonnathe human race bréanfoul an bréantas a cheiltto hide the foulness cumhráin bhréigefalse perfumes lofarotten gnásanna sóisialtasocial customs béasamanners seanseiteannaold sets ag foscladhopening ag scamhadhpealing creatlachframe-work creidbheáilto believe scigdhráma an tsaoilthe farce of life de réir mar atáthar ag dréimas is expected táirgíproducts caiteoir eiseamláireachexemplary spender lúcháireachjoyous teorainneacha luaisspeed limits ag cailleadh foighdelosing patience sceadamánthroat mo bhrú folamy blood pressure sciathánarm go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could comhairleadvice díomádisappointment sólassolace lagmheasarthachtrather small amount ag tochailtdigging

* Gluais &#149; Glossary fríd ghloine dhorchathrough a dark glass smúidmist, murkiness bréagachfalse is annamhit is seldom mionrudaíminor things doiléirvague i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields sin an tuigethat's why ag stánadh amachstaring out léanalawn ag croitheadh a gcinnshaking their heads íomhánnaimages iontassurprise machnamh ceartproper thinking scáileánscreen ag preabadhjumping bladhaire coinnlea candle flame eachtraíevents chan éthat's not it dá thairbhe sinbecause of that rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things ar bharr na mbeannon the cliff tops an lá fá dheireadhthe other day ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour substaintsubstance dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs taoidetide fiúntasworth gníomhact nó a mhalairtor the opposite blaiseadhtaste gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m&#146;aistearwithout having gained anything from the journey fuaimeanna fánachaoccasional noises díoscadhcreaking coiscéimeanna folmhaempty footsteps stánadh fadaa long stare craos na tineadhthe roaring fire dromchlasurface cha dtig liomI can't cha dtig liom í á threorúI can't guide it déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning le rachtanna fiáinein wild fits seileogaspits sáthadh scinethe stabbing of a knife aonarachsolitary staidéarthalevel-headed teas an phaisinthe heat of passion breithbirth a cheiltto hide anáilbreath is annamhit is seldom fiúntachworthwhile dathanna seachantachaelusive colours goitsecome on, come here neadrachanests seanbhallógaíold ruins deifrehurry cha raibh faill aigehe hadn't the time contráiltewrong go brách síoraíever ag déanamh iontaiswondering i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing stócach ógyouth bodhardeaf pian a fhuilstinto suffer pain mo bheomy life lena dhornwith his fist le mé féin a chosaintto protect myself ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way cinneadhdecision cinntídecisions go fadálachslowly chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate cuideachtúilhelpful athrú séasúrthe change of seasons de ghlanmheabhairoff by heart gialljaw gobachprotruding gruaig fhionnblond hair dóighiúlachtbeauty tarraingteachattractive rud inteachtsomething buaireamhsorrow ag bruidearnaighthrobbing coimhthíochstrange idir barra na gcrannbetween the tops of the trees ag iarraidh mairstin airtrying to live on it nimhneachsore bhlais mé an phianI tasted the pain tchíthear domhit seems to me go dianstrictly samhailimage mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different daonnachtaíhumanist an cine daonnathe human race bréanfoul an bréantas a cheiltto hide the foulness cumhráin bhréigefalse perfumes lofarotten gnásanna sóisialtasocial customs béasamanners seanseiteannaold sets ag foscladhopening ag scamhadhpealing creatlachframe-work creidbheáilto believe scigdhráma an tsaoilthe farce of life de réir mar atáthar ag dréimas is expected táirgíproducts caiteoir eiseamláireachexemplary spender lúcháireachjoyous teorainneacha luaisspeed limits ag cailleadh foighdelosing patience sceadamánthroat mo bhrú folamy blood pressure sciathánarm go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could comhairleadvice díomádisappointment sólassolace lagmheasarthachtrather small amount ag tochailtdigging

Bhí críoch an-mhaith leis an mbliain de bharr na gcluichí leathchraoibhe agus craoibhe ach is gá a rá go raibh an iomarca cluichí aontaobhacha i gceist, is é sin cluichí ina raibh bearna mhór idir an dá fhoireann.

&#147;Leagadh sios teorainneacha an Mheánoirthir mar gur mhian linn é a ghearradh suas, le go mbeadh sé go hiomlán spleách orainne mar gur aithin gach duine ag deireadh an chéad Chogadh Domhanda a thábhachtaí is a bhí an ola.

Tá Araibis líofa aige agus measann sé féin nach dtuigeann iriseoirí cad é mar a mhothaíonn gnáth-Arabaigh siocair nach mbíonn siad ag caint leo ar na sráideanna.

I gcomhthéacs Chumann Lúthchleas Gael, bíonn brú mór i gceist de bharr tnúthán daoine i leith fhoireann an chontae.

In amanna, bhí foghraíocht Ghaeilge na hAlban deacair ag muintir na hÉireann cionn is go bhfuil muid chomh cleachta le focla a rá i ndóigh amháin, ach cha raibh moill ar bith orainn a ghabháil i dtaithí ar chanúint na hAlban.

Uaireanta, bhí buntáiste ag an té a raibh Gaeilge Uladh aige siocair go bhfuil cosúlachtaí móra idir an dá chanúint ó thaobh stór focal agus gramadaí de.

Is mar gheall ar dhrugaí a cuireadh a bhformhór sin chun báis agus de bharr dúnmharuithe nó coireanna airm an chuid eile.

Cheana féin tá go leor daoine ag léiriú imní nach bhfuil an cumas labhartha sa Ghaeilge atá ag go leor de bhunmhúinteoirí an stáit sách maith, agus go bhfuil ag teip ar an churaclam nua i go leor bunscoileanna dá bharr seo.

Agus sin tachrán agus a bholg ataithe le míchothú agus muidinne ár luchtú féin chomh tiubh géar agus a thig linn.

In amanna, bhí foghraíocht Ghaeilge na hAlban deacair ag muintir na hÉireann cionn is go bhfuil muid chomh cleachta le focla a rá i ndóigh amháin, ach cha raibh moill ar bith orainn a ghabháil i dtaithí ar chanúint na hAlban.

Uaireanta, bhí buntáiste ag an té a raibh Gaeilge Uladh aige siocair go bhfuil cosúlachtaí móra idir an dá chanúint ó thaobh stór focal agus gramadaí de.

Cheana féin tá go leor daoine ag léiriú imní nach bhfuil an cumas labhartha sa Ghaeilge atá ag go leor de bhunmhúinteoirí an stáit sách maith, agus go bhfuil ag teip ar an churaclam nua i go leor bunscoileanna dá bharr seo.