Tar éis do Thiobraid Árann cailliúint i gcoinne Chorcaí i gcluiche ceannais na Mumhan an bhliain sin (1975), chuir sé in iúl i scríbhinn do chathaoirleach Choiste an Chontae nár mhian leis bheith ina roghnóir le Tiobraid Árann riamh arís.

"Ní scríobhtar leabhair i mbeáir," a dúirt McEvoy, ar fear giorraisc go maith é, leis an *Irish Voice *an mhí seo caite, le linn lóin i mbialann Indiach ar 29th Street.

Tá a fhios ag an saol mór gur féidir rudaí a rá nach bhfuil cead ag daoine a chur i scríbhinn.

(Nóta ón eagarthóir chuig ár gcuid léitheoirí ionúine ar dlíodóirí iad: is é an t-ainmfhocal *'ócáidí'*, agus ní ainm álainn *'Ódí' *Chumhra Chliste, atá faoi cháilíocht na haidiachta gránna gallda sin thuas, bíodh a fhios agaibh!) Bígí ólta as bhur gcloigeann agus sibh i mbun pinn.

Fiú ansin, ainneoin go raibh an tAire tar éis a admháil i scríbhinn do mhuintir Rossiter bliain roimhe go raibh tuarascáil ar an chás faighte aige ón Gharda Síochána, bhí sé de dhánacht aige a rá arís go poiblí nach bhféadfadh sé aon fhiosrú a chur ar bun go dtí go mbeadh tuarascáil faighte aige ó na Gardaí.

* Gluais • Glossary fríd ghloine dhorchathrough a dark glass smúidmist, murkiness bréagachfalse is annamhit is seldom mionrudaíminor things doiléirvague i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields sin an tuigethat's why ag stánadh amachstaring out léanalawn ag croitheadh a gcinnshaking their heads íomhánnaimages iontassurprise machnamh ceartproper thinking scáileánscreen ag preabadhjumping bladhaire coinnlea candle flame eachtraíevents chan éthat's not it dá thairbhe sinbecause of that rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things ar bharr na mbeannon the cliff tops an lá fá dheireadhthe other day ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour substaintsubstance dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs taoidetide fiúntasworth gníomhact nó a mhalairtor the opposite blaiseadhtaste gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey fuaimeanna fánachaoccasional noises díoscadhcreaking coiscéimeanna folmhaempty footsteps stánadh fadaa long stare craos na tineadhthe roaring fire dromchlasurface cha dtig liomI can't cha dtig liom í á threorúI can't guide it déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning le rachtanna fiáinein wild fits seileogaspits sáthadh scinethe stabbing of a knife aonarachsolitary staidéarthalevel-headed teas an phaisinthe heat of passion breithbirth a cheiltto hide anáilbreath is annamhit is seldom fiúntachworthwhile dathanna seachantachaelusive colours goitsecome on, come here neadrachanests seanbhallógaíold ruins deifrehurry cha raibh faill aigehe hadn't the time contráiltewrong go brách síoraíever ag déanamh iontaiswondering i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing stócach ógyouth bodhardeaf pian a fhuilstinto suffer pain mo bheomy life lena dhornwith his fist le mé féin a chosaintto protect myself ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way cinneadhdecision cinntídecisions go fadálachslowly chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate cuideachtúilhelpful athrú séasúrthe change of seasons de ghlanmheabhairoff by heart gialljaw gobachprotruding gruaig fhionnblond hair dóighiúlachtbeauty tarraingteachattractive rud inteachtsomething buaireamhsorrow ag bruidearnaighthrobbing coimhthíochstrange idir barra na gcrannbetween the tops of the trees ag iarraidh mairstin airtrying to live on it nimhneachsore bhlais mé an phianI tasted the pain tchíthear domhit seems to me go dianstrictly samhailimage mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different daonnachtaíhumanist an cine daonnathe human race bréanfoul an bréantas a cheiltto hide the foulness cumhráin bhréigefalse perfumes lofarotten gnásanna sóisialtasocial customs béasamanners seanseiteannaold sets ag foscladhopening ag scamhadhpealing creatlachframe-work creidbheáilto believe scigdhráma an tsaoilthe farce of life de réir mar atáthar ag dréimas is expected táirgíproducts caiteoir eiseamláireachexemplary spender lúcháireachjoyous teorainneacha luaisspeed limits ag cailleadh foighdelosing patience sceadamánthroat mo bhrú folamy blood pressure sciathánarm go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could comhairleadvice díomádisappointment sólassolace lagmheasarthachtrather small amount ag tochailtdigging

Fiú ansin, ainneoin go raibh an tAire tar éis a admháil i scríbhinn do mhuintir Rossiter bliain roimhe go raibh tuarascáil ar an chás faighte aige ón Gharda Síochána, bhí sé de dhánacht aige a rá arís go poiblí nach bhféadfadh sé aon fhiosrú a chur ar bun go dtí go mbeadh tuarascáil faighte aige ó na Gardaí.

Go gairid ina dhiaidh bhí ar an Athair Richard Goode, an tAthair Noel Hession agus an tAthair Iggy O’Donovan leithscéal i scríbhinn a ghabháil le hArdeaspag na hÉireann, leis an Nuinteas Aspalda agus le ceannasaí ord na nAgaistíneach agus ag am céanna geallúint phoiblí a thabhairt nach ndéanfaidís a leithéid arís go deo.

Tá seacht mbliana rite ó bhí sos gairme aige óna chuid cúraimí in Ollscoil Auckland, áit a bhfuil cúrsaí sa scríbhneoireacht chruthaitheach, agus litríocht na Nua-Shéalainne agus an Aigéin Chiúin á mbainistiú aige.

Bíonn caighdeán an-ard ag baint le leabhair pháistí an Ghúim, idir dhearadh agus scríbhneoireacht.

Anuas air sin, dúradh gur bunaíodh polasaí náisiúnta ar thuairisc cigire a scríobhadh i leith scoil amháin i dTrá Lí, agus gur tugadh an chluas bhodhar don mhéid a bhí le rá ag Gaelscoileanna, An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta & Gaelscolaíochta (COGG) nó Foras na Gaeilge ar an ábhar.

D’fhág mé an áit agus bhí an teachtaireacht ‘*Who’s the bastard now*?’ scríofa i salachar ar fhuinneog mo ghluaisteáin.

Ach creidim sa mhéid a scríobhaim, cé nach n-aontaím leis i gcónaí an lá dár gcionn.

Cad chuige an t-airgead agus cén fáth nár déanadh iarratas i scríbhinn ar a shon? An bhfuil bealach ar fáil don Seanadóir Ó Murchú le hidirbheartaíocht a dhéanamh lena chuid comhleacaithe i bhFianna Fáil seachas dul tríd na gnáthrúibricí? Cén dóigh a bheidh a fhios ag an Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta go bhfuiltear ag fáil luach a gcuid airgid ón mhéid a tugadh do Chomhaltas Ceoltóirí Éireann nuair nár leagadh aon phlean foirmeáilte os a gcomhair roimh Cáinaisnéis 2009? Cén chumhacht draíochtúil atá ag an Ard-Stiúrthóir nuair a d’éirigh leis 60 oiread airgead ná mar a bhí á lorg aige a chrú as an Roinn fad is a bhí faobhar á chur ar an chorrán? Is cinnte go mbeadh suim faoi leith ag Údarás na Gaeltachta i bhfreagra na ceiste sin.

Bhí an beartas cúig phointe greanta in eibhir, scríofa i bhfuil mo choirp chaoimh féin, (go meafarach, a Bhaloir! Go meafarach!).

Seanchaí a bhí inti agus chaith Máirtín Ó Cadhain seachtain ins an teach linn sna caogadaí agus ghlac sé síos cuid dena cuid scéalta ar téipeanna agus tháinig leabhar amach anuraidh, ‘Ó Cadhain i dTír Chonaill’.

Is féidir sprioc coigilte a bhreacadh isteach, nasctha de ghnáth, le hócáid nó le táirge, le laethanta saoire nó le ríomhaire nua cuirim i gcás.

Cineál calafoirt ab ea Vidal ina scríbhneoireacht, an duine a bhailigh na mílte seansruthanna le chéile chun cur lena gcuid cumhachtaí neamhspleácha.

Bhí mé ag brath scríobh isteach an lá sin agus nuair a shuigh mé ar ais chuig an ríomhaire faoi cheann cúpla uair an chloig le scríobh, bhí leithscéal glactha ag té an ainm chleite leis an scríbhneoir.

*” Thuig Joyce go glé glinn an chumhacht a bhain le meán ársa a breacadh i dteanga na cosmhuintire, agus thuig sé freisin gur Moses nua ab ea Dúbhghlás de hÍde agus a chomhghleacaithe athbheocana.

ie) nach mbeadh ar an éinne sa phobal clárú isteach le scríobh faoi alt ar bith a fhoilseofaí ar an iris, nuair a athchóiríodh an suíomh idirlín achar gairid blianta ó shin.

ie go ceann i bhfad mar gheall gur dream deas ionraic iad 99% de lucht scríofa bunailt na hirise, bíodh ainm cleite nó ainm dílis orthu.

Go mbaine sibh go léir sult as scríobh isteach faoi bhun na n-alt.

Scríbhneoireacht ghlé líofa a chleachtann O Donnell agus is cumasach mar a chíorann sé na hathruithe a tháinig ar chur chuige straitéiseach an IRA ón mbliain 1968 ar aghaidh.

'Sé an chúis is mó atá le seo ná nach bhfuil formhór na n-iriseoirí agus na staraithe a bhíonn ag scrúdú na gcáipéisí inniúil i léamh ná i scríobh na Gaeilge.

Is iondúil mar thoradh ar sin go ndéantar neamart iomlán d'aon ní a scríobhadh i nGaeilge, cuma cé chomh tábhachtach is atá sé.

Cé gur thaitin amhráin agus cluichí leo, ba é an rud ba mhó a dtug siad taitneamh dó ná sleachta a scríobh ina gcóipleabhair agus iad a chur de ghlanmheabhair.

Rinne mé an turas ann le déanaí agus nuair a shroich mé a shéipéal in Demre rinne mé iontas gur i Rúisís a bhí gach comhartha scríofa thart timpeall orm.

Gheobhaidh tú tuilleadh nodanna uaim ar an ábhar seo in alt a scríobh mé anuraidh.

Tá an Fhicheall ar an gcluiche boird is fearr a cruthaíodh riamh, gan amhras! Tá na céadta leabhar scríofa i dteangacha éagsúla ar an bhficheall agus ar ghnéithe éagsúla an chluiche ach is cosúil gur seo an chéad leabhar ficheall a scríobhadh i nGaeilge.

Is ionann is scéal ruin achan ní a scríobhadh i nGaeilge ó bhunú an stáit anuas.

Molann Roseanne Smith don té Smutleabhrach ar mian léi nó leis a bheith feiceálach ann, a bheith go haischlibeach i scríobh na scéalta fógraíochta.