chaith siad uilig an tráthnóna fá shult agus fá shásamh
they all had a pleasant evening
Chuir sé amach gloine beorach do féin, fíon dona chuid tuismitheoirí agus do na cuairteoirí agus *Coke* d'Eilís agus d'Aoife agus
chaith siad uilig an tráthnóna fá shult agus fá shásamh.
mhothaigh muid uilig
we all felt
"Tar éis na cigireachta, bhí muid ar fad scriosta, bhí *Transit Van* lán páipéir agus cáipéisí againn agus
mhothaigh muid uilig gur am agus airgead amú a bhí ann.
Tá mé ar tí an saol a fhágáil ag seo uilig
I've just had enough
"
Tá mé ar tí an saol a fhágáil ag seo uilig," arsa Jemma léi.
nach bhféadfaí brath ar na grianghrafanna uilig a tógadh ar an lá chun an fhírinne a chruthú
that all the photos taken on that day couldn't be depended upon to prove the truth
Chruthaigh an taithí sin, dar leis,
nach bhféadfaí brath ar na grianghrafanna uilig a tógadh ar an lá chun an fhírinne a chruthú.
an bhliain uilig
the whole year
"Tá muid ag iompar níos mó paisinéirí anois in aon seachtain amháin ná mar a d'iompar muid
an bhliain uilig trí bliana ó shin.
uilig
all
Scadáin agus iasc geal
uilig atá gabháil anois.
Tae uilig a ólaimse
I only drink tea
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
an ealaín Bhriotanach uilig
British art in its entirety
Dúirt siad nach raibh sé i gceist gur cur síos a bheadh sa ghradam ar
an ealaín Bhriotanach uilig ach go raibh sé mar sprioc ag an chomórtas poiblíocht a fháil d'ealaín úr agus go háirithe do cheannródaithe na healaíne sin.
Cruthaíodh cothrom ar an domhan seo muid uilig
we were all created equal on this earth
Cruthaíodh cothrom ar an domhan seo muid uilig, agus tá a pháirt féin ag achan duine.
uilig
all
Scadáin agus iasc geal
uilig atá gabháil anois.
Tae uilig a ólaimse
I only drink tea
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
téann sé uilig chun sioparnaigh
it all goes to the dogs/to hell
Bíonn achan duine ar daoraí ar feadh cúpla seachtain ag tús na bliana agus ansin
téann sé uilig chun sioparnaigh.
an bhéim uilig
all the emphasis
Bíonn
an bhéim uilig ar an chúisí.
ina lustan uilig
full of weeds
D'amharc sí amach ar an fhuinneog agus dar léi go raibh an garraí
ina lustan uilig.
bhí sé fá ordógaí uilig
all fingers and thumbs
Is é an rud deireanach a bhí de dhíth uirthi nó Seán a bheith ag dul daofa nó
bhí sé fá ordógaí uilig nuair a bhí sé i gceann obair mhion ar bith.
leis na gnéithe sin uilig a iniúchadh
to study all those aspects
"
Rithimí na teanga
=======
Sa lá atá inniu ann tá sé ag amharc ar an teanga féin, an ceol a mhaireann inti, a rithimí agus a beocht nádúrtha, agus tá sé ag glacadh ama
leis na gnéithe sin uilig a iniúchadh.
an eachtra uilig
the whole incident
Ach i ndiaidh dó fianaise a thabhairt maidir le daoine eile a bhí ag díol drugaí, deineadh dearmad ar
an eachtra uilig maidir le seiceanna bréige.
mar thoradh air sin uilig
as a result of all that
"Anois,
mar thoradh air sin uilig, tháinig athbheochan sa cheol traidisiúnta, go dtí go bhfuil muid anois sa tréimhse is bisiúla riamh ó thaobh an cheoil dhúchasaigh de," arsa Neil.
amhail is gur laochra iad uilig
as if they're all heroes
Níl aige ach meas agus urraim dóibh
amhail is gur laochra iad uilig.
dá dtabharfainn an scéal uilig duit
if I told you the whole story
"Bheadh muid anseo an lá ar fad
dá dtabharfainn an scéal uilig duit," arsa Aindí.
bhí siad uilig ar shiúl
they had all gone
Is cuimhin leis bheith i Halla na Cathrach an chéad uair i lár na 1980í agus bhí siopadóirí agus fir ghnó ann, ach fán am ar imigh sé,
bhí siad uilig ar shiúl, beagnach.
na mórpháirtithe polaitíochta uilig
all the main political parties
Ach seacht mbliana níos déanaí, tá
na mórpháirtithe polaitíochta uilig sásta go bhfanfadh sí sa phost ar feadh seacht mbliana eile.
bréan den phoiblíocht uilig
sack of all the publicity
“Tá mé dubh dóite, dóthanach, tinn tuirseach agus
bréan den phoiblíocht uilig atá á fáil ag an leabhar sin nach fiú cros na cianóige é, *Eats Shites and Leaves*,” a mhaíonn Balor na Súile Nimhe, Laoch na Litríochta.
Cuireadh na cosa orthu uilig inniu
they're all at it today
“
Cuireadh na cosa orthu uilig inniu,” arsa Dara.
an mhilseacht sin uilig
all that sweetness
Ní hé go bhfuil
an mhilseacht sin uilig de dhíobháil ar an Aire nó tá sí sách milis cheana féin, ach cuideoidh an bronntanas le tionscal an tsiúcra in Éirinn níos mó ná mar a chuidigh cuid cainteanna an Aire san Eoraip an mhí seo a chuaigh thart.
ní raibh léamh acu uilig
they couldn't all read
Ní raibh go leor Bíoblaí ann d’achan duine, agus
ní raibh léamh acu uilig, mar sin d’fhás an nós seo bheith “ag cur na líne amach”.
ar fheabhas uilig
absolutely excellent
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
dá íospartaigh uilig
to all his victims
Íomhá a thugann an dá mhéar
dá íospartaigh uilig agus do luachanna daonna an domhain mhóir ina iomláine.
an chonspóid seo uilig
this entire controversy
Is faoi Easpáinnigh, go deimhin, atá
an chonspóid seo uilig faoin “teanga náisiúnta” i láthair na huaire.
An turas seo, sheasadar uilig.
This time, they all stood.
An turas seo, sheasadar uilig.
go bhfuilimid uilig síolraithe ó mhoncaithe
that we are all descended from monkeys
Seo an eaglais chéanna a dhiúltaíonn glacadh le teoiric Charles Darwin
go bhfuilimid uilig síolraithe ó mhoncaithe.
in ainneoin na bhforbairtí seo uilig,
despite all these developments,
Ar ais sa gheiteo
Ach
in ainneoin na bhforbairtí seo uilig, níor mhór a admháil go bhfuil cúlú tagtha fosta.
an chíor thuathail seo uilig:
all this confusion:
*(Come on Oireland!) *Ach tá buntáistí ag baint leis
an chíor thuathail seo uilig: thig le Bertie a mhaíomh gur tionchar Pháirc Bhóthar Lansdún is ciontaí lena chuid Bertiisms i dtaca le méid na hÉireann, achar na hÉireann, tír na hÉireann agus teorainneacha na hÉireann, leithéidí ‘Tá daonra na hÉireann anois os cionn ceithre mhilliún den chéad uair ó aimsir an Ghorta’ agus ‘Easpórtáiltear go leor dár gcuid earraí anois go háiteanna ar nós Bhéal Feirste.
go gcuirfear an lasóg sa bharrach sa Meánoirthear uilig,
that passions will be inflamed in the whole of the Middle East,
Má chúlaíonn siad, tá an seans ann
go gcuirfear an lasóg sa bharrach sa Meánoirthear uilig, go mbeidh Siaigh i gcoinne Sunnaíoch, Arabaigh i gcoinne Iosraelach, agus gach aon duine i gcoinne Mheiriceá.
an talamh féaraigh uilig
all the grassland
Ansin thosaigh siad a dhíshealbhú daoine, mar go raibh
an talamh féaraigh uilig de dhíth do na caoirigh nua bána tréana, a tháinig ó na Críocha.
tá siad uilig curtha
they're all buried
Tógadh mé i gContae na Mí agus sin an áit a bhfuil m’athair, mo mháthair agus Mícheál agus Éamonn –
tá siad uilig curtha i gCeanannas Mór – ach tá mo chroí i Rann na Feirste.
ag dul fríd na focla uilig liom.
going through all the words with me.
’ Tá cuimhne agam m’athair ag dul amach taobh amuigh agus
ag dul fríd na focla uilig liom.
dátaí na gceolchoirmeacha uilig nach mór
the dates of nearly all the gigs
Seo chugainn an samhradh agus tá
dátaí na gceolchoirmeacha uilig nach mór socraithe, cúrsaí taistil eagraithe, díosal curtha sa veain, scuaba agus taos fiacaile pacáilte, fuadar faoin bhfear fuaime, na huirlisí deisithe agus faobhar á chur ag gach éinne ar a fhiacla ceoil.
na ráitis seo uilig
all these statements
Tá
na ráitis seo uilig agus tuilleadh mar iad cloiste againn go minic i rith na mblianta.
a dhualgais uilig
to do all his duties
Bhí dearcadh caoinfhulangach ag an mhinistir, mar sin lig sé don sagart
a dhualgais uilig a dhéanamh – daoine a phósadh, leanaí a bhaisteadh, agus araile – “as if he were of the Established Church”.
ábhar na n-imleabhar uilig
the material in all the volumes
)
“Is é
ábhar na n-imleabhar uilig ná: stair na foilsitheoireachta agus an cúlra atá leis an fhoilsiú sin; conas mar a chuaigh na leabhair i bhfeidhm ar dhaoine, ar a smaointe agus ar a saol inmheánach; an bhaint a bhí idir na leabhair agus an margadh; an bhaint a bhí idir na leabhair agus an staid pholaitíochta; conas mar a léigh daoine na leabhair.
in ainneoin na n-iarrachtaí uilig
despite all the efforts
Níl ann ach ciúnas anois – ciúnas damanta –
in ainneoin na n-iarrachtaí uilig a rinne muid ar a shon.
muintir Laighean uilig
all the people of Leinster
“Féile a tharraing
muintir Laighean uilig le chéile chun ceiliúrtha, chun ealaíne, chun ceoil, chun craice, chun craicinn, chun cóisire, chun comhluadair.
na caighdeáin éagsúla uilig a theagasc,
to teach the various standards,
Faoin mhúinteoir a bhí sé
na caighdeáin éagsúla uilig a theagasc, tasc nár éascaíodh nuair a chuimhnítear gur gann in áiseanna a bhí na scoileanna agus gur beag maith a chreid muintir na bpáistí bheith sa scolaíocht.
ag fulaingt de bharr an trup gallda uilig
suffering because of all this foreign noise
Bhí mo chluasa fós
ag fulaingt de bharr an trup gallda uilig agus ocht n-uaire an chloig de phortaireacht Jaysus Joe Shéamais, nuair a tháinig mé faoi dheireadh agus faoi dheoidh a fhad leis an Cheantar Cultúrtha.
Anuas ar na fadhbanna uilig atá ag Ahern sa Dáil,
On top of all the problems which Aherns has in the Dáil,
Anuas ar na fadhbanna uilig atá ag Ahern sa Dáil, tá sé truamhéalach anois go bhfuiltear ag déanamh ceap magaidh de.
Thuig muid uilig dó.
We understood where he was coming from.
Thuig muid uilig dó.
tá na baill uilig dá pháirtí ar aon intinn lena chéile maidir le tacaíocht a thabhairt dó.
all the member of his parties are in agreement with regard to supporting him.
Tá ceannaire nua fuinniúil acu agus, de réir dealraimh,
tá na baill uilig dá pháirtí ar aon intinn lena chéile maidir le tacaíocht a thabhairt dó.
ná altanna a chomhghleacaithe uilig le chéile.
than all the articles of his colleagues put together.
Le linn dó a bheith ag scríobh a cholúin laethúil, “An Irishman’s Diary”, don *Irish Times* spreag altanna Myers níos mó litreacha chuig an eagarthóir
ná altanna a chomhghleacaithe uilig le chéile.
seilbh a ghlacadh ar na holacheantair uilig
to take possession of all the oil fields
Níl aon chinnteacht ann, áfach, go mbeadh cead acu
seilbh a ghlacadh ar na holacheantair uilig siocair go bhfuil oiread infheistíochta déanta ag tíortha eile iontu.
tháinig na fíricí seo uilig chun solais
these facts came to light
A bhuíochas do nuachtáin áitiúla – *The Newsletter* a thugann tacaíocht don DUP, ina measc – agus an tAcht um Shaoráil Faisnéise ó thuaidh,
tháinig na fíricí seo uilig chun solais diaidh ar ndiaidh.
gurbh é an CIA a spreag agus a thacaigh leis an rud uilig.
that it was the CIA which provoked and supported the whole thing.
Mhaígh Levine chomh maith
gurbh é an CIA a spreag agus a thacaigh leis an rud uilig.
in óstáin uilig chathair Chorcaí
in all the hotels of Cork City
Agus an t-óstán lán, bheadh níos mó daoine ag fanacht ann ná mar atá ag fanacht
in óstáin uilig chathair Chorcaí in aon oíche.
de thairbhe na tráchtaireachta uilig
as a result of off the commentary
Níl aon dabht faoi ach gur feiniméan suntasach a bhí sa Tíogar Ceilteach, ach caithfidh gur cothaíodh é
de thairbhe na tráchtaireachta uilig a rinneadh air agus é ag teacht chun cinn.
na heilimintí uilig
all the elements
Déanann muid gáire le chéile, ag rá gurb éard atá ag
tarlú ná go bhfuil ár ndomhain ag teacht le chéile –
na heilimintí uilig ag bualadh i gcoinne a chéile; tintreach agus toirneach, scamaill agus báisteach.
traidisiúin uilig
all the traditions
”
Labhraíonn sé ar laethanta a óige agus ar na
traidisiúin uilig a bhí coitianta ag an am ar oíche Fhéile Bríde.
an mháirseáil uilig
all the marching
Sin é anois – tá mé ciniciúil agus cantalach i mo sheanaois!
Rud amháin atá imithe, sílim, nó
an mháirseáil uilig a dhéanadh mic léinn tríú leibhéal mo linne.
lena chois sin uilig
as well as all of that
Ní amháin go gcanann sí amhráin de chuid macasamhail Billie Holiday, Bessie Smith agus Jacques Brel, a bhfuil dúil mhór agam iontu chomh maith, ach tá stór amhrán úr aici de chuid cumadóirí na tíre seo, agus
lena chois sin uilig, bíonn léiritheoireacht agus cóiriú den scoth déanta ar na hamhráin.
Ar mhullach sin uilig
on top of all that
Ar mhullach sin uilig, gabhadh Arthur Nadel as Florida ar an 14ú Eanáir tar éis dó $350 milliún a chailliúint ina chiste infheistíochta agus an fhírinne a cheilt ó na hinfheisteoirí.
teoiricí uilig
all theory
“Is lóchrann dóchais sibh don saol mór mar caitheann muid samplaí coincréiteacha a bheith againn mar tá na
teoiricí uilig againn ach is tearc iad na heiseamláir ar éirigh leo sa saol réadúil,” arsa Ging agus é ar a shuaimhneas i gculaith dhorcha ghorm.
As na cúinsí sin uilig
from all of these conditions
As na cúinsí sin uilig a tháinig bronntanas an chúig fán gcéad breise sin.
uilig
all
Ó Bhearna go Carna
Má ghlactar le sampla amháin a thiocfadh a fheidhmiú ó thaobh na Gaeltachta de: Thiocfadh ollchruinniú a eagrú i measc na gcoistí pobail
uilig ó Bhearna go Carna chun go roghnófaí duine amháin, gan nasc páirtí ar bith agus go mbeadh an duine sin roghnaithe don toghchán le seasamh do Ghlór an Phobail.
uilig
all
Ceantar álainn ach ní fhaca muid tada, óir bhíomar
uilig inár gcodladh ar an mbus.
uilig
all, entire
A thiarcais! Tagann an greann as an gcaidreamh éalárnach eatarthu beirt, agus idir iad agus na ‘cairde’ seo
uilig.
uilig
entirely
Measaim féin nach mbeadh Sinn Féin chomh buartha sin
uilig fá scor Choimisiún na Mórshiúlta, d’ainneoin a bhfuil ráite acu.
uilig
all
Seo an ghlúin ar a dtugtar ‘dúchasaigh digiteacha’ agus tá siad ag brath ar an teicneolaíocht atá thart fá 40 bliain ar an bhfód! Tá sé
uilig ráite i bhfís amháin ar YouTube (http://www.
rud is measa uilig
the worst of it is
An
rud is measa uilig ná go bhfuil sé ráite ann go ndéanfar Údarás na Gaeilge de Údarás na Gaeltachta agus gur mar áisíneacht náisiúnta Ghaeilge a bhéas sé ag feidhmiú, agus beidh an cúram air breathnú i ndiaidh cúrsaí Gaeilge ar fud an stáit!
Dochreidte
Is deacair é seo a chreidiúint: tá sé ar intinn an Rialtais eagraíocht Ghaeilge a dhéanamh den aon fhoras stáit atá ann, a bhfuil fócas Ghaeltachta aige.
uilig
all
Cosúil le cur chuige ghníomhaithe agus scríbhneoirí eile a glúine, d’fhoilsigh Ní Mhaolagáin a cuid scríbhinní i nuachtáin náisiúnta agus idirnáisiúnta, agus bhí siad
uilig scaipthe i ngach ball go dtí gur thosaigh coimeádaí an taispeántais, an Dr.
n-iomaitheoirí uilig
all of the competitors
Is é seo an tríú huair don chomórtas a bheith i gcathair ar bith eile seachas An Tate i Londain - chonacthas i Learpholl agus i St Ives roimhe seo é - agus beidh saothar na
n-iomaitheoirí uilig le feiceáil i láithreain éagsúla timpeall na cathrach ar feadh trí mhí sula mbronnfar an príomhdhuais de £25,000 ar an bhuaiteoir.
mar is eol don domhan
uilig the whole world knows
Bhí na milliúin den lucht oibre dá bhrí sin, nár vótáil ar chor ar bith, nach bhfacadar aon rogha ann agus na Liobrálaigh, faoi
mar is eol don domhan uilig anois, díreach cosúil leis na Coimeádaigh, ag tacú le polasaithe atá ag scriosadh caighdeán beatha agus seirbhísí gnáthlucht oibre Shasana, na hAlban agus na Breataine Bige.
uilig
whole
Bhí na mná
uilig maol, le slabhra troma timpeall a muinéal, agus iad ag díol seodra agus áilleagáin thraidisiúnta.
saothair uilig
the entire work
Molann The Ragged Trousered Philanthropists an sóisialachas agus deirtear gur chruthaigh sé níos mó sóisialaithe sa Bhreatain agus in Éirinn ná
saothair uilig Marx agus Engels.
an lá uilig
all day
Níos measa arís, bhí gaoth láidir ó dheas ann agus bhí a fhios agam go mbeadh sé im' aghaidh
an lá uilig, ag dul suas Beinn a' Chlachair.
a mhuintire uilig
his whole family
Ó thús go deireadh, tugtar thú isteach i mBéal Feirste na haoise sin ina raibh Séamus ag fás aníos mar stócach óg i gcuideachta agus i gcomhluadar a dhearthár Seán agus
a mhuintire uilig.
againn uilig
we all
Is Fusa a Rá ná a Scríobh!
==============
Tá an cúpla focal
againn uilig; Júdó, súisí, agus oragámaí.
uilig
entirely
Ar ndóigh, dhiúltaigh an tUachtarán Obama a bheith ina arracht na seacht gceann
uilig, agus choinnigh a theastas sa tarraiceán.
uilig
all
Ach in ionad fadhbanna an réigiúin a réiteach, tá a fhios go maith ag comhairleoirí Obama go gcruthóidh na hiarrachtaí seo
uilig olagarcacht airgid sa Mheánoirthear mar a tharla in Oirthear na hEorpa, agus an gnáthduine a bheas thíos leis.
na cúrsaí seo uilig
all these matters
”
Mar gheall ar
na cúrsaí seo uilig, a dúirt Collins, chreid sé nach raibh na hathruithe seo sa tírdhreach craoltóireachta *“internalised”* ag muintir na tíre ainneoin go bhfuil a fhios againn go bhfuil siad tarlaithe cheana nó ar tí tarlú ach tá sé daingean fosta go gcruthóidh na teicneolaíochtaí craoltóireachta úra seo deiseanna dochreidte maidir le cúrsaí oideachais agus oiliúna.
snáitheanna uilig
all the threads
Sníomhann Lee Chang-dong
snáitheanna uilig an scéil le chéile chun taipéis shaibhir bhrócáidiúil a chruthú.
Shuigh muid uilig suas
we were taken aback, shocked, took notice
An Staidéar Teangeolaíoch
=============
**SMM: An bhfuil tú ar aon tuairim le tátal an Staidéir Teangeolaíochta a mhaíonn gurb é teann a dícheall go seasfadh an Ghaeltacht fiche bliain eile?**
DMFh:
Shuigh muid uilig suas nuair a chonaic muid sin, ach caithfidh mé a rá, mar fhear Ghaeltachta, gur dhúirt sé an rud a shíl mé féin, agus go leor eile, a bhí ag tarlú ins na ceantair Ghaeltachta, go bhfuil an teanga faoi bhrú ins an Ghaeltacht.
sléachta uilig
decimated
Murach Réamonn Ó Crotaigh, bheimis
sléachta uilig ón chéad lá.
uilig fá cheilt
all hidden
I dtús báire, tá na fíochmarachtaí seo
uilig fá cheilt, fá smacht dheasghnátha na bréagshiabhialtachta.
smacht acu ar thráchtáil uilig
command of all the commerce
Francaigh a bhunaigh é i 1718 agus a fhios go maith acu go mbeadh
smacht acu ar thráchtáil uilig an Mhississippi dá mbeadh béal na habhann ina seilbh acu.
raibh lúcháir orainn uilig
we were all delighted
Tá oiliúint fhada curtha isteach agat in go leor réimsí éagsúla den eagraíocht agus is cinnte go
raibh lúcháir orainn uilig gur ceapadh duine a bhfuil taithí fhairsing aige a bheith ag obair ar fud na Gaeltachta don phost is sinsirí san Údarás.
an comhluadar uilig
all present
Dhein
an comhluadar uilig gáire.
uilig ina mbaill d’oird rialta
all are members of religious orders
Bá ar Leith le Colúnaithe agus Iriseoirí
=================
Tá cúigear acu ann, agus tá siad
uilig ina mbaill d’oird rialta in Éirinn.
uilig éirithe as
all retired
An seachtar a thoisigh, tá siad
uilig éirithe as agus tá siad i mbarr a sláinte, buíochas do Dhia.
dhéanann na snáitheanna seo uilig a nascadh ina chéile
links all of these threads together
An lárú i gcúrsaí riaracháin agus polaitíochta, agus aon teanga 'náisiúnta/stáit' amháin a chur chun cinn a
dhéanann na snáitheanna seo uilig a nascadh ina chéile, d'uireasa aon bhaint eile.
gcuirfeadh pictiúr de chíocha mná an domhan uilig ina chíor thuathail
a pair of tits would turn the world on its head
Nuair a cuireadh ceist air cad é a bhí ag dó na geirbe aige, dúirt sé nár shíl sé riamh go
gcuirfeadh pictiúr de chíocha mná an domhan uilig ina chíor thuathail, agus tír iathghlas seo na naomh agus na n-ollamh chomh maith leis.
uilig mar a gceanna
all the same
An gceanglóidh siad leis na heasaontóirí mé? “Nach bhfuil na fenians
uilig mar a gceanna?”
Chuala mé daoine a rá go mbeidh deireadh buan leis an aighneas ó thuaidh cionn is nach bhfuil an t-aos óg chomh seicteach leis an seandream.
na costais uilig
all the costs
Ní ghlanfadh an t-airgead a thógann tú ó Fundit
na costais uilig a bhaineann leis agus caithfidh tú a bheith beo i rith an ama.
na himeachtaí uilig á reáchtáil
the entire process to be performed
Ina bhreithiúnas siúd, rialaigh an Breitheamh Henchy go raibh láncheart ag cosantóir a chuid fianaise agus fianaise finnéithe eile a chur os comhair na cúirte trí mheán na Gaeilge, ach nach raibh aon chead aige a éileamh go mbeadh
na himeachtaí uilig á reáchtáil i nGaeilge.
bhfáiltím roimh na hardáin teicniúla uilig
I welcome all of the technical platforms
Is fíor go
bhfáiltím roimh na hardáin teicniúla uilig a thugann an deis dúinn breathnú ar scannáin ná facamar le linn seal a gcéad eisiúna, nó, b’fhéidir, gur mhaith linn ligint dóibh dul i gcionn arís orainn.
a cuireadh an locht uilig
were faulted entirely
Ar an Alliance
a cuireadh an locht uilig (ainneoin go raibh Sinn Féin ag iarraidh nach gcrochfaí an bhratach ar chor ar bith) ach *“easy targets”* a bhí i bpáirtí an Chomhaontais.
gur lenár leas uilig é an comhionannas cultúir
that parity of esteem is for the good of all
Caithfidh aontachtaithe a aithint fosta go gcaithfear aitheantas a thabhairt don chultúr Éireannach sa chuid ó thuaidh d'Éirinn agus caithfidh náisiúnaithe a bheith cinnte go dtuigeann gach duine
gur lenár leas uilig é an comhionannas cultúir a iarraidh acu.
dtiocfadh sinn uilig le chéile
we’d all meet
Ní hé amháin Gaeltacht Iorrais anseobh, ach go
dtiocfadh sinn uilig le chéile is go gcuirfeadh sinn brú mór uainn amach.
sin uilig
all of that
D'athraigh na Trioblóidí
sin uilig agus ní bheidh an smacht céanna ag aontachaithe is a bhíodh acu ina "ré órga".
sáite i lár ualach na beartaíochta uasal uilig
lodged in the burden of all the noble enterprise
Tá an t-amhras á chrá, ceart go leor, ach is amhras dlíodóra é; tá fuacht an phósta ann, ceart go leor freisin - folús a fhágann an tUachtarán aonarach, gan chompord ceana a mhná, agus é
sáite i lár ualach na beartaíochta uasal uilig a bhí idir lámha aige.
bhí guthanna glórmhara i gcoinne na gcéimeanna uilig
there were loud voices against all of the steps
Bhí daoine sa lucht éisteachta a bhí i gcoinne phróiseas forbartha na hEorpa ón tús – ’sé sin ón chéad mórdhíospóireacht i 1972 agus ón chéad lá d’Eanáir 1973, nuair a ghlac muid lenár suíochán ag bord an EEC, mar a bhí ag an am;
bhí guthanna glórmhara i gcoinne na gcéimeanna uilig ó shin – i gcoinne Chonradh Maastricht, i gcoinne an nasc idir an £ Éireannach agus an £ Sterling a bhriseadh agus i gcoinne thionscnamh an Euro féin.
is dóigh gur cosaint de shaghas éigin dúinn uilig
I suppose it’s some kind of defense for us all
Ar a laghad ar bith ainmnítear na naoscairí go minic agus
is dóigh gur cosaint de shaghas éigin dúinn uilig a fhios a bheith againn cé hiad – Colm Cúipéir, Bearnárd Ó Brógáin, Annraoi Ó Sibhleáin is araile.