Tá an áit féin go hálainn agus í glan ar thruailliú agus loitiméireacht.

Caint anois ar thruailliú radharcach agus cluasach.

Agus má chuirimid an cumas agus an cur chuige atá ag roinnt leis an CLG i gcomórtas le hiarrachtaí an Rialtais, mar shampla, i leith nithe níos tábhachtaí ar nós cúrsaí oideachais agus sláinte, an bhearna idir saibhir agus daibhir, truailliú na timpeallachta agus mar sin de, caithfear a rá dá bhféadfaí cuid de chur chuige agus d'fhís an CLG a chur i bhfeidhm ar ghnéithe eile den saol go mb'fhéidir go mbeimis i bhfad níos fearr as mar phobal agus mar náisiún.

De réir OSPAR caithfidh tír amháin a chomharsana a chur ar an eolas faoin mbaol truaillithe atá ann, nuair a chuirtear mórionad tionsclaíoch ar nós MOX i mbun feidhme.

I láthair na huaire tá ochtó tonna íle ag sileadh as an long gach lá agus tá an truailliú i ndiaidh cósta na Fraince a shroiceadh.

Chum sé an téarma *Art Brut*, ealaín amh, mar gur mhothaigh sé gur shaothar é a tháinig díreach ón tsícé agus nach raibh truaillithe ag gnáis an phobail.

Nach dtiocfaí an rud céanna a dhéanamh i gcás an iolair mhara? Nach é sin an sórt ruda atá na turásóirí ag iarraidh a fheiceáil? Aer úr gan truailliú - a leithéid sin, agus rudaí simplí bunúsacha eile, a mheallann na turasóirí, rudaí a bhfuil muintir na háite breá cleachta leo ach atá tarraingteach do strainséirí, atá ainchleachta leo.

" Cad faoin nGaeilge agus an riocht ina bhfuil sí? Ón méid atá feicthe aici, an gceapann sí go bhfuil an teanga truaillithe agus go bhfuil an iomarca Béarla tríthi? "Níor bhain seo leis na haíonna a bhí againne mar roghnaíodh iad de bharr feabhas a gcuid Gaeilge ach caithfidh mé a rá go bhfuil rian an Bhéarla le sonrú i gcaint an-chuid de mhuintir na Gaeilge.

* Gluais • Glossary fáilteachwelcoming iontach fiafraitheachvery inquisitive lochtblame a mhalairt ar fadquite the opposite le haoibh an gháirewith a smile fial lena ndáimhgenerous with their affection croíúilcordial cumannfriendship luachmharvaluable tá dúil mhór agamI really like saoithiúlachtoddness snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic mo chéadfaímy senses ricseánnarickshaws gíoscánsqueaking uchtógabumps ag spréachadhspluttering pléascántaexuberant dordándrone siamsánhumming crónánmurmuring rosc ceoilrhapsody clapsholastwilight mheasfáyou would think searradhstretch fonn súchaitetrite melody solúbthaflexible spleodrachboisterous castaí úranew turns tromchúiseachimportant, weighty ag súgaíochtmaking merry gan spionnadhwithout vigour spreang spreagthaimpulse to inspire a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune rúndasecret léargasinsight mo thriallmy journey gaosánnose i dtólamhalways do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow i mbéal na séibesuddenly ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself balcóiníbalconies glas olóigeolive green stainnínístands síodasilk cadáscotton glébright gleoitepretty seodajewels tráchtáilcommerce dronggang an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you stuaicsullen appearance dreach diúltacha negative appearance a ndíograistheir enthusiasm a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps ag margáil leatbargaining with you ag dréim leatexpecting you a athrachany better bratógrag in aicearracht aimsirein a short period of time amhrasachsuspicious tuahatchet mangairísellers seálta ollawool shawls fidileachafiddles saoltachtwordliness spioradáltachtspiritiuality neamhchoireachinnocently manaslogan teachtairímessengers smailcmouthful dúidíní draíochtamagical clay pipes smálblemish clúreputation eiteogawings áras mórluachachimportant dwelling beadaíconceited tíorántatyrannical ceannsmachtupper hand daonlathasdemocracy éileamhdemand go slachtmharneatly neartplenty giollaservant ordúilorderly fairsingspacious fionnuarcool babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics toiteachsmoky mífholláinunhealthy truaillithe go holcbadly polluted galsteam ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds stúrdust ina phlá phlúchtachin a suffocating plague sceadamáinthroats scamhógalungs cársánachwheezy screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum ag spaisteoireacht thartstrolling around gnúisface gnaíúilcomely ag rúscadhrummaging i gcarn bruscairin a pile of rubbish áilleagántrinket séarachassewerage bradaílpilfering lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way seilbh shaoltaworldly possessions burlabundle níos tibhethicker go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity miantadesires Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities brioscbrittle tnáiteweary dílleachtaorphan brúidiúlachtbrutality gluaiseachtaímovements go míorúilteachmiraculously méithrich cothaitheachsustaining gealbhan binnehouse-sparrow broiddistress dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth gaoiswisdom coimirceprotection bratógachragged barróghug

* Gluais • Glossary i mullach a dteilifíseánon top of their television sets an tAlsáiseachthe Alsation ar a thóirafter him ag leámelting gréisceachgreasy bratachflag ag guairfeachfluttering caoincístrains séimhgentle leathadh tinneas aiféalacha lingering illness was spread á gcaoineadhmourning them na slánathe healthy na heasláinthe sick a riarto manage, administer nach dtruailleofaí na fialathat the vials wouldn't be contaminated na táirgí folathe blood products míchúramachcareless ginidínígerms cruth na ginidethe shape of the genie mearbhallconfusion a gcailleadh a gcroíthe buillewhose hearts would miss a beat

Ach nach bhfuil ceist thruailliú an chomhshaoil i bhfad níos simplí? Cuireadh tús le Scéim Chaomhnaithe an Chomhshaoil faoin Tuath i 1994 agus, idir 2000 agus Meitheamh 2004, fuair 46,000 feirmeoir deontais faoin scéim seo arbh fhiú €420 milliún iad (tháinig 75% den airgead ón Aontas Eorpach).

Cuireann sé cathú orainn leis an ghloine fíona atá á síneadh aige inár dtreo ach cuireann Caravaggio in iúl dúinn nach bhfuil an truailliú agus an meath i bhfad ar shiúl.

Ach má fhaigheann Ryanair an duais seo, an conradh do Bhaile Átha Cliath go Ciarraí, ná déantar dearmad ar na torthaí fadtéarmacha a bheas i gceist maidir le truailliú agus maidir le hinbhuaine an iarnróid.

Inneall gan truailliú nach gcuireann leis an téamh domhanda – slí chun neamhspleáchas ón ola a bhaint amach? Nach iontach an rud é? Is cinnte gurb ea, ach is gá an cheist a chur: cad as a dtagann an hidrigin seo? Bhuel, más réiteach idéalach atá muid a lorg, is as “fuinneamh malartach” (fuinneamh “glan” as an ghaoth nó as hidrileictreachas) a dhéanfar an hidrigin (scoiltear uisce (H2O) go leictreach chun hidrigin agus ocsaigin a tháirgeadh).

Inneall gan truailliú nach gcuireann leis an téamh domhanda – slí chun neamhspleáchas ón ola a bhaint amach? Nach iontach an rud é? Is cinnte gurb ea, ach is gá an cheist a chur: cad as a dtagann an hidrigin seo? Bhuel, más réiteach idéalach atá muid a lorg, is as “fuinneamh malartach” (fuinneamh “glan” as an ghaoth nó as hidrileictreachas) a dhéanfar an hidrigin (scoiltear uisce (H2O) go leictreach chun hidrigin agus ocsaigin a tháirgeadh).

Luann an Roinn na buntáistí a bhaineann leis an teileachomaitéireacht, ina measc: táirgiúlacht níos fearr i measc oibrithe – idir 15 agus 20% de ghnáth; laghdú idir 25 agus 90% ar chostais ag baint le háiteanna oibre; níos mó ama saor ag oibrithe, rud a théann chun sochair an teaghlaigh; níos lú truaillithe de bharr laghdú bheith sa líon daoine atá ag tiomáint chuig an obair.

Maraíodh a lán manach agus truaillíodh scrín Naomh Comgall.

Maraíodh a lán manach agus truaillíodh scrín Naomh Comgall.

Maraíodh a lán manach agus truaillíodh scrín Naomh Comgall.

Is rogha mhaith iad chun an truailliú agus an spleáchas ar ola a laghdú ar bhóithre na cathrach.

An hidrigin Breosla eile atá á phlé i gcúrsaí eitlíochta ná an hidrigin, breosla nach ndéanann aon truailliú nuair a chaitear é.

Cé go raibh ráflaí ann go raibh neamhaird tugtha ag Picasso ar chruachás a thíre dúchais agus go raibh sé báúil leis na Faisistigh, chuir sé amach ráiteas i ndiaidh uafás Gernika ina ndúirt sé: Tá mo shaol ar fad mar ealaíontóir caite agam ag spairneadh le lucht chúl-le-forás agus le lucht truaillithe na healaíne.

As seo amach, is dócha go mbeidh níos mó cánach ar phraghas an aerthurais chun íoc as an truailliú.

Modh an-choitianta iompair atá sa rothaíocht sna cathracha seo, ar féidir leis truailliú a laghdú agus atá neodrach ó thaobh mhéid an charbóin a scaoiltear.

De bharr gur cathair úrnua í, agus de bharr nach bhfuil ach daonra beag de 330,000 anseo, tá Canberra saor, beagnach, ó na fadhbanna a thagann chun cinn go coitianta sna cathracha móra eile – tranglaim tráchta agus truailliú aeir, cuir i gcás.

Chuir imeacht Bertie Ahern agus ceapachán Brian Cowen isteach go mór air chomh maith agus ligeadh do ghrúpaí éagsúla – feirmeoirí agus ceardchumainn áirithe, cuir i gcás – an feachtas a thruailliú le bagairtí agus agóidí nár bhain leis an Chonradh.

Thit an cleitín truaillithe faoin ngaoth ar thíortha éagsúla ar fud na hEorpa, ach ba iad na ceantair bá mhó a d’fhág sé a rian uafásach orthu ná an Bhealarúis, an Úcráine agus Iarthar na Rúise.

Scaoileadh saor ón imoibreoir cleitín truaillithe radachuir a scaip tríd an aer thar achar fairsing.

“Níl fadhb ar bith agam leis an athchóiriú atá ar bun ag an *East Side Gallery*” a dúirt an tUasal Vrubel “ach ní thig liom teacht ar ais agus an pictiúr céanna a phéinteáil arís – ba phictiúr go hiomlán difriúil a bheadh ann!” Dhearbhaigh fear labhartha na dánlainne, Kani Alavi, atá ina ealaíontóir balla é féín, nach raibh an dara rogha ann ach na pictiúir a bhaint mar gheall ar an truailliú a bhí déanta orthu ag an trácht, an aimsir agus ag an scrios a rinne loitiméirí.

Cuireann sé olc orm: olc leis na feilméirí a fhágann an plaisteach dubh ina ndiaidh i dtosach ach is mó an t-olc atá orm leis na húdaráis nach gcuireann an dlí maidir le truailliú i bhfeidhm.

Mar sin caidé an ‘big deal’ fá dtaobh de leathanach eile a bheith ag feidhmiú agat nuair atá na boscaí sin ticeáilte cheana féin? Caithimse cuid mhór iarracht agus fuinneamh i ndaoine a sheachaint, agus nuair a deirtear liom go dtig leat a bheith ar gach eolas te bruite fá dtaobh de chuid gníomhaíochtaí agus gluaiseachtaí achan duine a bhfuil tú mór leis, cha dtig liom a shamhlú cúis ar bith le d’intinn a bheith truaillithe ag stuif mar seo nuair nach bhfuil mórán smachta agat ar do chuid gluaiseachtaí agus gníomhaíochtaí féin.

Tharla doirtí móra ola a thruailligh uisce óil agus limistéir iascaireachta is feirmeoireachta, rud a d’fhág go raibh ar na hOgoni bia a allmhairiú.

Cruthaíonn an carr, nó an bealach ina n-úsáidtear é, an t-uafás fadhbanna - truailliú aeir, brú tráchta agus slad ar na bóithre - agus is é an rothar, dar le Augé, an tuar dóchais is substaintiúla dá bhfuil againn.

com/watch?v=101OEaksU0s&feature=fvw) Bíonn eagla ar dhaoine roimh an gcumhacht eithneach, an chaoi ina ndéantar an dramhaíl eithneach a thaisceadh agus an bhagairt shíoraí a bhíonn ann ó thruailliú radaíochta.

Ní le haon ghrá do Fhine Gael, a deirim gur ábhar dóchais domsa go mbeidh cumhacht Fhianna Fáil briste tar éis an chéad olltoghchán eile ach le gráin ar an mbealach a thruailligh Fianna Fáil polaitíocht na hÉireann le 30 bliain anuas faoi Charlie Haughey, faoi Albert Reynolds agus faoi Bhertie Ahern.

Anuas air sin, níor ligeadh dóibh uisce a tharraingt as na humair iniompartha a fuarthas ó ghníomhaireachtaí idirnáisiúnta ar eagla go dtruailleofaí na sainaicmí uachtair dá n-ólfaidís uisce a raibh baint ag na Dalit leis.

org, eagraíocht tathanta a bhfuil sé mar aidhm acu fadhb truailliú na teiscinne a phoibliú, téann 50% den dramhaíl phlaisteach a chruthaímid chuig an líonadh talún, agus déantar athchúrsáil ar thimpeall 5% breise arís.

Agus anois tá siad ag tógáil ceann acu seo in aghaidh na míosa! Rudaí truaillithe iad sin fosta, ach, i gcomórtas leis an tseanteicneolaíocht, is céim chun cinn iad.

Tá an Ghaelainn mhaith ag cleas Mheiriceá chomh maith – níl aon truailliú uirthi.

Tá trí bliana is ceithre fhichead slán ag Hessel, tuigeann sé go bhfuil a rás nach mór rite aige, ach achainíonn ar dhaoine cur i gcoinne na héagóra agus an mhíbhuntáiste agus stop a chur le truailliú na cruinne.

Tá ar ndóigh, *Yahoo Answers* ann ach tá an suíomh seo truaillithe nuair nach bhfuil córas ceart coimeádta air.

**Logainmneacha i nGaeilge:** Ar fud na tíre go spreagfaí daoine agus eagraíochtaí leis an leagan Gaeilge de logainmneacha Gaelacha (Cinn Mhara in áit Kinvara, mar shampla) a úsáid seachas an leagan truaillithe i mBéarla.

Dánta a eascraíonn as an méid a d’fhulaing sí is ea iad, dánta nochta is gan aon chleasaíocht bhréige liteartha iontu a thruailleodh iad, dánta i dteanga ársa nár chualathas á labhairt ar na sráideanna arís go dtí ré an fhile féin.

Tá idé-eolaithe ón dá thaobh ag truailliú na díospóireachta.

Ní raibh ach na gaolta i láthair agus cuireadh in uaigh gan leic é ar eagla go ndéanfaí truailliú air.

Smaoiním ar an saibhreas cainte a bhuail sna cluasa mé nuair a chuir mé fúm anseo dhá scór bliain ó shin agus nuair a cuirtear sin í i gcomórtas leis an dteanga bhocht tanaí atá anois á labhairt mar ghnáth-theanga chumarsáide, tagann lagmhisneach orm agus cuirim an cheist orm féin, céard is fiú a bheith ag iarraidh teanga a tharrtháil ón mbás, atá chomh truaillithe i mbéal na gcainteoirí dúchais deireannacha is gur deacair a rá gur Gaeilge í a thuilleadh!

Tarraing chugat d’ainm, do shloinne agus do sheoladh sa bhunleagan Gaeilge amháin agus caith uait go brách aon leagan truaillithe.

Cacamas Samhlaithe ========== Bhí iar-Aire Cultúir na Breataine, Kim Howells (2002), iontach daingean ina thuairim faoin chomórtas seo ag rá gur ‘conceptual bullshit’ a bhí ann, rud a spreag an Prionsa Séarlas le litir a scríobh mar thaca leis ag rá go raibh an gradam ag déanamh truailliú ar fhoras na n-ealaíon.

Gaelainn thruaillithe atá agamsa agus formhór na ndaoine ar comhaois liom ach níl aon leigheas againn air ach táimíd ag déanamh ár ndíchill.

D’fhéach na Naitsithe ar na Giofóga – agus ar aicmí “imeallacha” eile – mar chiní “truaillithe” nó “azocialen, neacha fodhaonna nach raibh an bheatha dhaonna “tuillte” acu, is cuma iad a bheith fós sa bhroinn nó iad a bheith tagtha ar an saol.

” Agus an saibhreas seo Gaeilge thart uirthi, an t-eolas ata aici ar an tSean-Ghaeilge, idir theanga agus litríocht - an gcuireann sé éadóchas uirthi nuair chluineann sí Gaeilge an lae inniu agus í chomh truaillithe is atá sí (má chreideann sí go bhfuil sí truaillithe)? “Sin ceist chonspóideach!” a fhreagraíonn sí ag gáire.

Bíonn muid díograiseach go maith ag éileamh go mbainfeadh polaiteoirí a gcuid postaeir bholscaireachta anuas seachtain i ndiaidh na dtoghchán, ach déantar neamart den iliomad fógra eile atá ag truailliú na timpeallachta le fada an lá.