ag treabhadh le chéile
working together
" An cheist a chuirfeadh sí ná "an bhfuil na polasaithe stáit go léir agus an bhfuilimid féin mar phobal
ag treabhadh le chéile sa tslí is éifeachtaí ar mhaithe leis an teanga?"
Tá obair mhór ar siúl ag an mbean ghníomhach seo, i mórán réimsí den saol.
treafa
ploughed
Cheana féin beidh na tonnta
treafa ag suas le scór eile go Calafort Roscoff agus buailfidh siad leis an chuid eile i Lorient, cathair bheag ar chósta theas na Briotáine atá nascaithe le fada an lá le Gaillimh.
lena ghort féin a threabhadh
to go his own way
"
Ag tús na bliana 1998, cúpla mí tar éis dá chéad albam aonair teacht amach, d'fhág Spillane Nomos
lena ghort féin a threabhadh.
ag treabhadh liom
ploughing away
Bhí mé ag gabháil go maith sa Roinn Éadóchais,
ag treabhadh liom; achan duine, chóir a bheith, sásta agam agus sásta liom, taobh amuigh de na (blípeanna) sin san ASTI nach mbeadh sásta le Flaitheas Dé féin - ceann scríbe atá i ndán dóibh go luath má bhíonn neart agamsa air.
ag treabhadh leis go tréan
going strong
Go dtí le gairid, bhí tionscal na turasóireachta
ag treabhadh leis go tréan san Astráil, agus méadú rialta ag teacht ar an líon daoine a bhí ag triall ar an tír as tíortha eile.
ag treabhadh
ploughing
*
Gluais • Glossary
i gcoinne na dtonntrachaagainst the waves
ag dreapadhclimbing
gíogsqueak
ionadhsurprise
míthuiscintmisunderstanding
a bhéic CathalCathal shouted
bhfolachhiding
an-mhíshasúilvery unsatisfactory
ní chuirfidh mise isteach ortI won't bother you
gáire meidhreachmirthful laugh
ag útamáil thartfumbling around
gan amhrasundoubtedly
lig dom mo mhachnamh a dhéanamhlet me have a think
ag déanamh aithrise arcopying
a cásher situation
bhraith séhe felt
praiseachmess
os ísealin a low voice
mí-ádhbad luck
piseogsuperstition
caladhport, harbour
Gháir SaidíSaidí laughed
catachcurly
chun é a ghríosadhto incite him
ceangalbond
an tríú mílaoisthe third millennium
mí-ádhbad luck
cinneadhdecision
chun na líonta a tharraingtto draw the nets
péarlachpearly
íoróinirony
i gcruachásin a predicament
ag treabhadhploughing
déanachlate
ag ardúrising
ag luascadh go fíochmharrocking fiercely
fothainshelter
fliuch báitesoaking wet
cuma chrostaa cross look
sorncooker
doirtealsink
cuisneoirfridge
ar eagla go gcasfadh séin case he'd turn around
Bhí sí i bponc ceart.
Gort uaigneach atá á threabhadh ag an Donnagánach
Mac Dhonnagáin is ploughing a lonely furrow
B'fhearr liom an cáineadh ná gan aon aird a bheith á tabhairt orm!"
Gort uaigneach atá á threabhadh ag an Donnagánach mar go bhfuil sé i measc an dornáin bhig atá ag cumadh amhrán comhaimseartha i nGaeilge.
Gort nár treabhadh
a field that wasn't ploughed
Gort nár treabhadh mórán cheana ab ea seo agus, dá réir, nochtadh go leor eolais nua agus chualathas scéalta faoi na coimhlintí éagsúla ó dhaoine nár labhair amach go poiblí cheana.
threabh sí léi
she kept going
” Dobair nach deachaigh Siobhán thar a béal cúpla uair í féin ach, cibé mar a rinne sí é, choinnigh sí na cosa fúithi agus
threabh sí léi.
ag treabhadh a ngort féin
ploughing their own field
Má leanann an freasúra lena bhfaitíos agus mura dtosaíonn siad
ag treabhadh a ngort féin, beag beann ar Shinn Féin, tá an baol ann go dtiocfaidh an tuar fána dtairngreacht arís.
ag treabhadh ina threo
ploughing towards him
Bhí an siúlóir
ag treabhadh ina threo, gan casadh ar leataobh mar a dhéanfadh manach ar ghnó éigin i gcúlán sléibhe.
treabhann siad a n-iomaire féin
they plough their own furrow
Cosúil le cuid mhaith clubanna agus sraithchomórtas eile i Meiriceá a tháinig ar an saol le déanaí,
treabhann siad a n-iomaire féin, beag beann ar na boic mhóra, agus is cosúil go bhfuil na sraithchomórtais bheaga seo ag dul ó neart go neart.
ag treabhadh ghort na hiriseoireachta Gaeilge,
ploughing the field of Irish language journalism,
Mar dhuine atá
ag treabhadh ghort na hiriseoireachta Gaeilge, is iomaí uair a bhí cathú orm féin dul i muinín an fhóid mhóna chéanna ach measaim go bhfuil iriseoirí na Gaeilge ag cur barraíocht brú ar acmhainní nádúrtha mar atá.
ach threabhadar leo,
but they kept going,
Fuair 49 den 102 oilithreach bás an geimhreadh sin,
ach threabhadar leo, agus le cúnamh Indiaigh darbh ainm Squanto, a raibh Béarla aige ó na blianta a chaith sé mar sclábhaí ag na Sasanaigh, d’fhoghlaimíodar modhanna feirmeoireachta.
sa treabh,
in the tribe,
“Tá fir ann a chreideann
sa treabh, a chreideann sa bhuíon – bhí na carachtair mar chuid den gang agus bhí an tÉireannachas mar chuid lárnach dá bhféiniúlacht.
a n-iomaire féin a threabhadh.
to plough their own furrow.
Mhaígh Salmond é féin ag tús na míosa seo caite go mbeadh an tríú geilleagar is láidre san Aontas Eorpach ag Albain (i ndiaidh Éire agus Lucsamburg) dá mbeidís sásta
a n-iomaire féin a threabhadh.
ag treabhadh leo i dtreo an bhua.
ploughing away towards victory.
Tá siad anois san áit a shantaigh siad, lámh acu ar stiúir na cumhachta – i gcuideachta a gcomhghleacaithe – agus iad
ag treabhadh leo i dtreo an bhua.
go bhfuil iomaire an-deacair á threabhadh
that a very difficult ridge is being ploughed
”Is amhlaidh go síleann King
go bhfuil iomaire an-deacair á threabhadh ag an earnáil neamhspleách léirithe trí chéile ar na saolta seo.
treabhadh
ploughing
polaiteoirí agus lucht an airgeadais, caithfidh muid ag an am céanna a bheith ag
treabhadh ghort na sladmhargaí agus an Nollaig ag teannadh linn.
ag treabhadh
ploughing
Uimhir a ceathair – Micheál Martin, fear atá
ag treabhadh leis go héifeachtach san Eoraip, sa Mheán Oirthear, sna Stáit Aontaithe, fear gan oiread agus smid smál lucht rachmais ag roinnt leis - fear atá curtha faoi dheireadh amach chun cás an Rialtais a dhéanamh.
cathair na dtreabh
Galway
Bíonn ócáidí spóirt go fairsing freisin, agus bhí rás mór na mbád seoil, rás Volvo, tagtha chuig
cathair na dtreabh agus na mílte duine bailithe timpeall ar dhuga na Gaillimhe chun na báid a fheiceáil agus taitneamh a bhaint as an atmaisféar.
ag treabhadh leis
ploughing ahead
Nó as logainmneacha na hImpireachta Briotanaí - is as ceantar náisiúnach mé féin ina raibh na sráideanna Cawnpore, Benares, Lucknow agus Kashmir Road!
Cinedheighilt an Chultúir
Tá McCausland
ag treabhadh leis in éadan na Gaeilge le fada an lá.
treabh an ama
the people of the time
Ar chaoi éigin, thuig Bono cuisle an phobail, cuisle
treabh an ama.
treabhadh
pushing on, ploughing
Mar sin, le roinnt blianta, tá muid ag
treabhadh ár n-iomaire féin.
treabhadh
plough
org/wiki/Fr%C3%B3%C3%B0i)
Mé féin agus mo mháthair a rinne an turas, seanphéire reathaithe (sa dóigh is nach ngearrfaí na cosa dínn) agus bríste gairid orainn sa dóigh is go dtiocfadh linn
treabhadh tríd an uisce agus na crústaigh a scríobadh de ghrinneall na farraige agus amach as íochtar carraigeacha.
treafa
ploughed, completed
Níl an t-iomaire a bhí roimhe
treafa ag an Aire Ó Cuív agus is baolach gur ar an mhéar fhada a fhanfas an chonspóid seo agus go bhfágfar faoi thíortha eile an fómhar turasóireachta a bhaint.
threabh
ploughed
Níl aon amhras ach go raibh marbhnaí tuillte acu beirt ach ó tharla gur i ngort cúng na Gaeilge a
threabh siad a n-iomairí saothair, ní thiocfadh a bheith ag dréim go mbeadh a leithéid i gclo i nuachtáin náisiúnta an Bhéarla.
Gaeltacht na dTreabh
Galway city Gaeltacht
Gaeltacht na dTreabh
Má bhí na teorannacha as riocht 13 bliain ó shin tá an scéal chomh háiféiseach anois is gur oilbhéim anois é, im’ thuairimse.
ag treabhadh sa ghort
operating in the sphere
Is í an t-imreoir spóirt is rathúla atá
ag treabhadh sa ghort spóirt idirnáisiúnta a tháinig as an tír seo riamh.
treabhadh
plough
Mar sin, caithfidh sé gur cheart aitheantas ar leith a thabhairt do dhuine arbh éigean dó
treabhadh trí dhá thréimhse seachráin éagsúla - polaitíocht na Sé Chontae agus polaitíocht na Gaeilge, ag an am chéanna!
Má mholann an obair an fear, tá rath an Iontaobhais Ultaigh ag mealladh na ngártha molta dá stiúrthóir, Aodán Mac Póilin.
threabhadh
to plough
Óir is mian linn gort úr a
threabhadh feasta.
ag treabhadh leis
ploughing ahead
Ní tharlódh a leathchuid de na himeachtaí seo murach ollamh amháin sa léann Éireannach in Ollscoil Chathair Nua-Eabhrac, Tomás Ó hÍde, atá
ag treabhadh leis go ciúin díograiseach le deich mbliana anois ag cur an léinn Éireannaigh chun cinn ar gach slí is féidir.
ag treabhadh tríd
ploughing through
Agus mé
ag treabhadh tríd na haithisc fhada dar fhoilsigh Áras an Uachtaráin le déanaí, tháinig cúpla taibhse aniar aduaidh orm gan choinne.
den treabh eile
of the other tribe
Ach is mian le gach duine acu go mbeadh siad ina gcónaí i gceantar atá slán, sábháilte agus measann siad nach féidir sin a dhéanamh i limistéar ina bhfuil cuid mhór daoine
den treabh eile agus anuas ar sin, tá fadhbanna ar leith i dtuaisceart Bhéal Feirste.
chaithfidh daltaí a threabhadh fríd
pupils have to plough through
Thiocfadh leat an rud céanna a rá, ar ndóigh, faoi aon leabhar a
chaithfidh daltaí a threabhadh fríd nuair nach bhfuil an tuiscint cheart acu ar an teanga inar scríobhadh é.
bhí ag treabhadh leo
plodding on
Thug sí uchtach do an-chuid daoine a
bhí ag treabhadh leo i ngort na Gaeilge.
Níor fhág sé téad tíre gan tarraingt nó maide rámha gan riar ag treabhadh na farraige
taking off at a clipping pace
Níor fhág sé téad tíre gan tarraingt nó maide rámha gan riar ag treabhadh na farraige, míolta móra mara ag déanamh ceoil sí agus soirbhis dó, dhá dtrian den long ag imeacht faoin toinn os cionn an trian a bhí ag imeacht os a cionn, slug slag ag an fhaoileán bhán ó thosach an bháid go dtí an deireadh, an gaineamh mín ag gabháil in íochtar agus an gaineamh garbh ag gabháil in uachtar agus eascanna á gcur in ascallaibh a chéile acu gur shroich sé cuan agus caladh ar Thoraigh.
a threabhann sé le díocas géar tiomanta
where he ploughs intently and zealously
Sin é a ghort, an spás
a threabhann sé le díocas géar tiomanta.
Más ag treabhadh
if it’s ploughing
‘Of Gods and Men’, le Xavier Beauvois (An Fhrainc 2010) Artificial Eye 517 DVD
=======================
Más ag treabhadh i ngort na rúndiamhaire sácráilte atáir, an tráth seo bliana, molaim fiosrú Beauvois ar nádúr an chreidimh, an duine, agus na dílseachta.
ag treabhadh gort nua an cheoil
opening up new musical pastures
”
An é go raibh an leaid óg seo an-aibí agus é ag tabhairt faoin chumadóireacht agus
ag treabhadh gort nua an cheoil?
“Bhí mé ag éisteacht cuid mhaith le Dylan agus ansin ag cumadh amhráin a bhí lán d’fhearg i ngeall ar an easpa cothromaíochta a bhain le sochaí Mheiriceá sna seascadaí! Ní raibh ciall ar bith leis,” a deir sé agus gáire ar a bhéal.
ag treabhadh fríd cáipéisí stáit
ploughing through state papers
Caithim trí lá sa Chartlann Náisiúnta i mí na Nollag gach bliain
ag treabhadh fríd cáipéisí stáit a scaoiltear saor tríd an riail 30 bliain.
nuair a thig leis treabhadh ar aghaidh
when he can plough ahead
Ní fear é John Owen Brennan a ghlacann le maslaí; agus ní fear é a sheasann siar
nuair a thig leis treabhadh ar aghaidh.
beidh ort treabhadh tríd
you’ll have to plough through
Chun teacht chomh fada le comhrá fiúntach
beidh ort treabhadh tríd na daoine gáifeacha ar fad nach bhfuil suim acu in aon duine seachas iontu féin, ach a mbíonn a méaracha greamaithe do chnaip an chroí ionas go mbeidh a fhios acu cé a bhronn croí orthusan.
ag treabhadh leo
ploughing away
Glacadh go forleathan leis gur theastaigh atheagar ó na heagraíochtaí Gaeilge a bhí ag maireachtáil ag airgead an stáit: cuid acu ag trasnaíl a chéile nó
ag treabhadh leo sa ngort céanna, gan mórán torthaí le feiceáil ar a gcuid oibre.
ag treabhadh na farraige
ploughing the sea(s)
Níor fhág sé téad tíre gan tarraingt nó maide rámha gan riar
ag treabhadh na farraige; míolta móra mara ag déanamh ceoil sí agus soirbhis dó; fomhuireáin na Rúise á thionlacan fríd an chriostal agus iad ag blípeáil leo in ard a gcinn; dhá dtrian den long ag imeacht faoin toinn os cionn an trian a bhí ag imeacht os a cionn; longa cogaidh na Gearmáine agus na Breataine sa tóir air mar a bheadh an ghaoth Mhárta; slug slag ag an fhaoileán bán ó thosach an bháid go dtí an deireadh; ladrainn Mheiriceá á leanstan agus ladrainn na Rúise á threorú; an gaineamh mín ag gabháil in íochtar agus an gaineamh garbh ag gabháil in uachtar agus eascanna á gcur in ascallaibh a chéile gur shroich sé cuan agus cladach sa domhan thoir…
Chuimil Ciumhais a Churaí de Chladach an Chuain (d’fhonn comhuama)
=====================
“In ainm Chroim!” arsa Balor in ard a ghutha, “Níl iontas ar bith nach raibh duine ar bith eile sásta an turas seo a chur de!” Thóg sé a cheann agus d’amharc sé thart air; bhí an drúcht ag méadú agus na clocha ag géarú agus tancanna móra míleata millteanacha na Rúise ag dul fá bhun dídine agus foscaidh, nuair a chonaic sé grianán beag deas ag bun binne, áit a raibh cúl gaoithe agus aghaidh ghréine agus shuigh sé síos ar a thóin bhreá leathan Ghaelach lena scíth a ligean.
treafa
experienced, gone through
Scríbhneoir ildánach é Micheál Ó Conghaile, as Inis Treabhair i gConamara, a bhfuil nach mór gach gné den litríocht
treafa aige.
threabhadh go dtí
ploughing (the mane) to
Is iomaí fíoras iontais a foilsíodh dó ansin faoin dream a chuaigh chun farraige lena mbealach a
threabhadh go dtí an tOileán Úr nó a thug aghaidh ó dheas i mbun taiscéalaíochta.