B'fhéidir nach raibh an tobar tráite
Perhaps the well wasn't dry
B'fhéidir nach raibh an tobar tráite: "Bhuel, a dhochtúir, cad é do mheas?" agus chlaon mé mo cheann ina threo.
tobar naofa galánta
lovely holy well
Tá mé ar mo sháimhín só sa Bhuireann i gContae an Chláir anois, ag siúl cois farraige nó go dtí an tobar naofa galánta atá ar thaobh an chnoic, agus mo fholcadh féin le glóthach fholcaidh giúise agus maróis a fuair mé sa Burren Perfumery.
tobar
well
Gan amhras is rud fíordheacair é greim a fháil go fisiciúil ar rud atá doláimhsithe mar sin; an cóir é a mhíniú nó é a fhágáil oscailte?"
Úsáideann McAteer focail mar "ionracas" agus "spioradáltacht" agus frásaí mar "ag déanamh teagmhála leis an tobar a luíonn taobh istigh dínn" agus é ag caint faoin phróiseas cruthaitheach.
tobar
well
Ach is cosúil go bhfuil an tobar i ndísc anois agus nach mbeidh Uíbh Fhailí láidir go ceann tamaill éigin eile ar aon nós.
toibreacha
wells
Is iad is iomráití orthu sin ná Cartha féin, Conall, Muire agus Pádraig, ach deirtear gurbh é Tobar Chiaráin i mBabhdhún is mó airde ó thaobh toibreacha beannaithe i dTír Chonaill.
toibreacha beannaithe
holy wells
Is iad is iomráití orthu sin ná Cartha féin, Conall, Muire agus Pádraig, ach deirtear gurbh é Tobar Chiaráin i mBabhdhún is mó airde ó thaobh toibreacha beannaithe i dTír Chonaill.
tobar
well
Chuaigh mé go trá ghalánta lá amháin, a bhfuil tobar uisce úr ann.
thobair
wells
Tobar
=======
Tá ceantar Iorras Aithneach áirithe ar cheann de thobair mhóra an bhéaloidis, an cheoil agus na hamhránaíochta.
tobair
wells
Is dócha go bhfuil nasc idir na *pardons *sin agus na *patterns *a bhíodh ann go forleathan in Éirinn, nuair a chuaigh na mílte duine go háiteanna naofa - tobair agus a leithéid - ar laethanta na naomh.
toibreacha beannaithe
holy wells
Timpeall na leithinise tá scáthláin, carraigeacha Aifrinn agus go leor toibreacha beannaithe, mar thobar Cholm Cille agus tobar Phádraig.
Tobar Bhríde
Saint Bridget's Well
"
Sular thug muid ár n-aghaidh ar an mhuileann, thaispéain sé Tobar Bhríde dom.
tobar naofa
holy well
Tá tobar naofa dá chuid in aice leis an ché agus tá gallán ann a bhfuil crois snoite air.
tobar
well
Bhí amhráin an cheantair seo ag croílár mo *repertoire *i gcónaí agus de réir mar a rinne mé taighde, dom féin ag an tús, b'fhacthas dom go raibh an tobar iontach domhain ar fad.
toibreacha
wells
Chomh maith le toibreacha, tá dhá theach folctha ann, ceann acu d'fhir agus ceann eile do mhná.
thobar
well
Ní raibh leictreachas ar an oileán agus fuarthas uisce ó thobar.
trí thobar naofa
three holy wells
Tá seanreilig, iarsmaí séipéil, agus trí thobar naofa ann.
tobar
well
Bhíodh an mhainistir ar phíosa cothrom talún faoin chnoc seo in aice le sruthán agus tobar.
tobar
well
Bhíodh an mhainistir ar phíosa cothrom talún faoin chnoc seo in aice le sruthán agus tobar.
tobar
well
Bhíodh an mhainistir ar phíosa cothrom talún faoin chnoc seo in aice le sruthán agus tobar.
tobar
well
AÓF: Is as iarthar Luimnigh duit ó thús, ach feicim gur bhog tú thar an teorainn go Contae an Chláir nuair a phós tú Claire Griffin, boscadóir álainn ón gcontae sin, agus go dtéann tú go dtí cluichí iománaíochta an Chláir anois fiú! An gceapann tú gurb i gContae an Chláir atá tobar nó foinse an cheoil den chonsairtín?
TC: Is fíor a rá go raibh cuid mhaith ceoltóirí ann ó Chontae an Chláir a bhí mar cheannródaithe ar an uirlis seo ceart go leor, daoine mar Mrs Crotty, Paddy Murphy, Tom Carey agus Noel Hill, mar shampla, agus go leor eile freisin.
tobar
a well
Chuir sí ceisteanna éagsúla orm: Cén fáth a raibh tobar acu thuas ar chnoc – nach raibh sé sin amaideach? Cén fáth a raibh an ‘choróin’ ar an mbuachaill? Bhain sise bunbhrí as an bhfocal sin! B’as treibh ina raibh an-chumhacht ag na mná dise.
tobar
well
Tá sruthán in aice leis agus tobar fosta.
tobar beannaithe
holy well
Tá tobar beannaithe ann fosta, agus tugann muid cuairt air sula dtéann muid trasna Cosán an Aon Fhir leis an mhullach a bhaint amach.
an tobar
the well
Is í an ghoin mhothálach sin an tobar as ar tharraing Mac Grianna a inspioráid mar scríbhneoir.
foinsí nó na toibreacha
sources or wells
AÓF: Cad iad na foinsí nó na toibreacha ar tharraing tú orthu leis na hamhráin atá agat ar an albam a roghnú?
GB: D'fhoghlaim mé amhráin ó bhí mé an-óg, i nGaeilge agus i mBéarla.
go dtéann an tobar i ndísc
that the well runs dry
Tuigfimid ar fad ansin go dtéann an tobar i ndísc in amanna.
tobar beannaithe
blessed well
Um an dtaca seo anuraidh, rinne mé cur síos ar an tobar beannaithe a scriosadh ar Shliabh Liag (c.
má thriomaíonn tobar na bhfógraí stáit,
if the well of state advertising dries up
Trá fholamhAr ndóigh, fágfar na nuachtáin Ghaeilge ar an trá fholamh ar fad má thriomaíonn tobar na bhfógraí stáit, rud a d’fhéadfadh a bheith ar na bacáin, dar liomsa.
tobar fíona
a well of wine
Ghlac mé sos ansin agus ar aghaidh liom go dtí Irache áit a bhfuil tobar fíona.
Tobar na mBuachaillí
the Boys' Well
(As an teanga dhúchais a tháinig an logainm, Kupa-Pita (> Coober Pedy) nó ‘Tobar na mBuachaillí’.
tobar beannaithe
holy well
Bhí áthas orm an samhradh seo nuair a bhí mé i gceannas buíon siúlóirí le hOideas Gael ar Sliabh a Liag, mar chonaic muid go léir go bhfuil an tobar beannaithe, atá cóngarach do mhullach an tsléibhe, deisithe arís.
tobar
source(s)
Glacaim leis go bhfuil tobar an státchiste tráite faoi láthair, ach thiocfadh gur ón chrannchur náisiúnta a mhaoineofaí an ciste seo.
tobar
font
Ó tharla lánchosc a bheith ar earcaíocht sa státsheirbhís agus sa tseirbhís phoiblí (cé is moite d’eisceachtaí áirithe), tá tobar na fógraíochta folúntais tráite go hiomlán.
thobar saíochta
cultural font
Murar féidir le foghlaimeoirí saibhreas, iomláine, agus áilleacht theanga na Gaeltachta a thabhairt leo, an fiú an Ghaeltacht a chaomhnú ar chor ar bith? Nó an é go mbeadh Gaeilge na gcathracha ní ba bhoichte fós murach an Ghaeltacht a bheith ann? Nó an bhfeidhmíonn an Ghaeltacht ar leibhéal eile in intinn an fhoghlaimeora, go seasann sí mar bhunchloch faoi choincheap éigin a bhaineann le féidearthachtaí teanga? Is é sin, gur mó an tábhacht a bhaineann leis an Ghaeltacht mar thaca i samhlaíocht an fhoghlaimeora ná a bhaineann leis an fhíor-Ghaeltacht mar acmhainn daonnachta nó mar thobar saíochta ann féin?
An Bhuíon Bheag Chinniúnach
Is dóigh liom féin gur beag seans anois atá ag an Ghaeilge mar theanga phobail.
toibreacha
wells
Ní mór na toibreacha a dhruileáil faoi uisce an-domhain faoi láthair agus, ina dhiaidh sin, dul i bhfad síos faoi ghrinneall na farraige.
tobair
well
D'fhoghlaim daoine i ndeisceart na Stáit Aontaithe cé chomh guaiseach is atá an druileáil dhomhain chéanna, ach ar ndóigh, bheadh deacrachtaí faoi leith ag aon obair san Artach beag beann ar dhoimhneacht an tobair.
tobar
a well
Tháinig sé anuas an staighre ag léamh an leabhair gan breathnú soir ná siar, ar aon taobh, ach é ag breathnú ar an leabhar, ach bhí tobar, nó foinse, go díreach roimhe ag bun an staighre sin.
tobar
well
De leataobh faoi gheata Sráid Dawson atá an tobar.
thobar ollmhór
a massive well
Ní hé gur thángthas ar thobar ollmhór gáis gar don oileán le deireanas.
ba mise an tobar eolais
I was the fountain of knowledge
Maidir le hÉirinn, thuig mo bheirt a leithéid de thír a bheith ann, ach is i gcúrsaí na Polainne a bhí a gcuid spéise, agus ba mise an tobar eolais a bhí faighte acu, mar ó dhia.
tobar dúch
an inkwell
Bhí tobar dúch sa mbosca, gan an t-éadach ar fliuchadh ann ach ar éigean, agus é teann.
Mistéir an Tobair
the mysteries of the well
An Duais
====
Ceann de na leabhair seo a leanas
**Mistéir an Tobair – Diane Lavery**
Tá Oisín ar a laethanta saoire ón scoil agus is breá leis dul amach ar fán sna sléibhte agus sna gleannta mórthimpeall.
Mistéir an Tobair
the mysteries of the well
An Duais
====
Ceann den dá leabhar seo a leanas:
**Mistéir an Tobair - Diane Lavery.
tobar
well
Níl mise sásta a bheith ag bualadh thart faoin sceach! Déarfaidh mé é mar a fheicfidh mé é! Níl gach rud tobar a chríochnaíonn tobar.
theach an tobair
the well house
Le taobh theach an tobair, tá crosleac bheannach le Chí-ró saothraithe fleascach uirthi.
ag an tobar
at the well
Glacfaidh muid sos ag an tobar, rud atá de dhíth tar éis an tsiúil fhada ó Bhun Glas, trasna Cosán an Aon Fhir.
thoibreacha ola
oil wells
Is é an trua go mbeadh tíortha eile ag baint leas as daoine mar iad le huisce faoi thalamh a dhéanamh in aghaidh daoine in Éirinn, nó leis na seanfhaltanais a shocrú thar lear, faoi náisiúnú BP i Libia fágaim, le rialtais a chur de dhroim seoil i dtíortha thar lear d’fhonn teacht ar thoibreacha ola agus mar sin de.
is tobar don uile údarás
which is the font of all authority
Tá sé seo le sonrú go soiléir dar liom i mbrollach an Bhunreachta áit a maítear gur 'in Ainm na Tríonóide Ró-Naofa is tobar don uile údarás.
tobar ár saíochta
the source of our culture
Is ceist bheo í seo, gan amhras ar bith agus tá an cuimsiú fairsing seo le moladh go mór tharla gur ríchosúil go bhfuil tobar ár saíochta, an slabhra gan briseadh sin, an Ghaeltacht, i gcontúirt mhór, faraor.
dTobar Rí an Domhnaigh
Sunday’s Well
Osclaíodh Páirc Mhic Gearailt i dTobar Rí an Domhnaigh i gCathair Chorcaí mar áis phoiblí i 1901 cúpla bliain gonta i ndiaidh an *Exposition universalle* de chuid mhuintir Phárais agus an tionól cáiliúil i Chicago Mheiriceá in 1893, an *World Columbian Exposition*, tionól dar chum an *Pledge of Allegiance* síoraí.
tá gach rud tobar a chríochnaíonn tobar
everything is a source of water which ends a water source
Níl a fhios agam cad a bhfuil an saol seo ag teacht go dtí, ach tá gach rud tobar a chríochnaíonn tobar.
thráigh tobar luachmhar ioncaim
a great source of income dried up
Cionn is gur ghearr an Feidhmeannas ó thuaidh siar ar líon na bhfógraí stáit a bheadh sna nuachtáin, thráigh tobar luachmhar ioncaim, mar sin níl na hacmhainni airgid ag na nuachtáin infheistíocht a dhéanamh san iriseoireacht iniúchach, gné atá an-chostach ó thaobh airgid agus ama de.
níl an tobar i ndísc go fóill
matters aren’t finished just yet
Agus níl an tobar i ndísc go fóill nó i mí Dheireadh Fómhair, beidh an Turner Prize, an comórtas ealaíne is suntasaí sa Bhreatain, le feiceáil ansin.
an tobar fógraíochta a bheith tráite
the source of advertising drying up
Ardáin nua chumarsáide a sholáthraíonn ábhar saor in aisce agus an tobar fógraíochta a bheith tráite is ea an dá chúis is mó a luaitear leis an mheath seo.
Toibreacha Dúchais Thall is Abhus
native sources here and there
Toibreacha Dúchais Thall is Abhus
================
An gcastar an mazurka go forleathan sa bPolainn? 'Mhair cultúr na ndaoine san áit ar leis an rí na tailte fós sa seachtú haois déag,' arsa Janusz.
Tobar
well
Tá Tobar Phádraig ann fosta, agus tá *St Patrick’s Landing Stage* ar Ullswater.
de thobar an dúchais
of the source of cultural heritage
An gá a rá go bhfuil siad ag iompar na bhfód anois? An bhfuil aon údar a cheapadh nach sa cheo chéanna a chaillfear a bhfuil fanta againn go dtí seo de thobar an dúchais?
an tobar áirithe sin tráite
that particular well (is) dried up
Tá an tobar áirithe sin tráite.
Tobar, Níl Fhios Agam Thady
well, I know nothing
Tobar, Níl Fhios Agam Thady
===========
**Balor: A Aire, níl mé ach ag iarraidh a fháil amach an raibh tú ar buile nuair a bhí daoine ag gearán faoi do cheapachán.
toibreacha na hartola
the oil wells
Tá toibreacha na hartola á dtaoscadh i rith an ama agus tá PJ Mac Gabhann den tuairim go mbeidh cinneadh i leith ghiniúint aibhléise le déanamh ag muintir na hÉireann.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
