chlis ar mhargadh an éisc go tobann
the market for fish collapsed suddenly
An t-am sin, dhein go leor fear infheistíocht i mbáid iascaireachta, ach tar éis an chéad chogadh domhanda aistríodh na báid mhóra Shasanacha a bhí páirteach sa chogadh ar ais go báid iascaireachta agus chlis ar mhargadh an éisc go tobann.
go tobann
suddenly
Ansin, go tobann, d'éirigh an múinteoir as an rang a mhúineadh.
bailc thobann fearthainne
a sudden downpour
Bhí daoine ag snámh agus ag marcaíocht toinne freisin, go dtí gur tháinig bailc thobann fearthainne.
chomh tobann
as suddenly
Ach, d'imigh an laoch chomh tobann nó níos tobainne ná mar a tháinig sé.
athrú tobann
a sudden change
D'iarr sé ar Peter Schwartz, comhairleoir de chuid an CIA agus iarcheannasaí pleanála leis an ollchomhlacht ola Royal Dutch Shell, agus ar Doug Randall ón Global Business Network, staidéar a dhéanamh ar fhianaise áirithe atá ag teacht chun cinn le blianta beaga anuas go bhféadfadh athrú tobann tarlú - agus go deimhin gur tharla eachtraí den chineál sin i bhfad siar sa stair.
go tobann
suddenly
Ach má d'imigh an duine go tobann an lá roimhe sin, agus é nó í ag screadach nó ag caoineadh, agus má tá an deasc lán píosaí beaga craptha páipéir, seans maith go mbeidh fadhbanna móra romhat.
go tobann
suddenly
Ach fuair Joe Jack bás go tobann agus d'fhág bean agus teaghlach óg ina dhiaidh.
ionsaí tobann
sudden attack
Ach cuireadh na húdaráis ar an eolas agus, tar éis máirseáil oíche as Sydney, rinne fórsaí míleata ionsaí tobann orthu ar an 5 Márta, 1804.
ag tumadh go tobann
diving suddenly
Tá sé an-taitneamhach bheith ag amharc orthu agus iad ag tumadh go tobann isteach san fharraige.
go tobann
suddenly
Bhí an chuma ar an scéal go mbeadh Joanne agus a muintir os comhair na cúirte go dtí go tobann gur aimsigh na Gardaí corp linbh eile in aice fheirm mhuintir Hayes, díreach san áit a ndúirt Joanne go mbeadh sé.
creathanna tobanna talún
sudden earthquakes
Ní hiad spéirlingí fíochmhara Mheiriceá ná creathanna tobanna talún sa Phacastáin ná an cogadh fuilteach, barbartha san Iaráic atá i gceist agam ach an oiread, ach domhan an spóirt anseo in Éirinn.
a d’éirigh as go tobann
who suddenly resigned
“Ar ndóigh, bhí ráflaí ag dul thart faoi Mhiceal Ledwith (iaruachtarán an choláiste a d’éirigh as go tobann sna nóchaidí) ag an am freisin.
go dtarlóidh aon cheo go ró-thobann
that anything will happen too suddenly
Is de bharr sin atá eacnamaithe ag tuar go dtiocfaidh lag trá ar an gheilleagar cé nach bhfuil éinne ag rá go dtarlóidh aon cheo go ró-thobann.
go tobann
suddenly
Tar éis cúpla nóiméad thosaíomar ag seinnt “The Humours of Tulla” agus go tobann bhí muid ag seinnt le chéile, nóta ar nóta! Draíocht.
mar go n-athraíonn an aimsir go tobann
because the weather changes suddenly
Bhí pubaill socraithe i gciorcal mór thart ar an fhéar, agus siúlbhealach clúdaithe in aice leo – smaoineamh an-mhaith mar go n-athraíonn an aimsir go tobann i nDún Éideann! Bhí daoine ina suí ar an fhéar, ag léamh nó ag caint nó ag ól dí, agus neart páistí ag súgradh thart orthu.
go tobann agus go críochnúil.
suddenly and thoroughly.
Tá deireadh á chur leis an nósmhaireacht shóisialta seo anois, go tobann agus go críochnúil.
sula bhfuair sé bás go tobann
before he died suddenly
Bhain siad comórtas Channel 4, CD of the Year, in 2004 agus bhí John Peel féin an-tógtha leo - is minic a bhíodh a gcuid ceoil le cloisteáil ar an seó a bhí aige ar an BBC sula bhfuair sé bás go tobann i mí Dheireadh Fómhair 2004.
gur tharla sé go tobann.
that it happened suddenly.
AÓF: Cá bhfuair tú na hamhráin atá ar an albam agus cá bhfaigheann tú do chuid amhrán de ghnáth?
LMacM: Gach amhrán ar chuir mé spéis ann, caithfidh mé rá gur tharla sé go tobann.
mothúchán tobann ciontachta
a sudden guilty feeling
Níl a fhios agam arbh é nádúr mothálach ba chúis leis an ngol nó mothúchán tobann ciontachta a bhuail í nuair a chonaic sí an trealamh a chuir a comhthírigh chun feidhme d'fhonn na milliúin a dhúnmharú.
Go tobann tagaim ar chordaí
suddenly I discover chords
Go tobann tagaim ar chordaí atá beagán ar nós chordaí na mbannaí Cradle of Filth agus Slipknot.
Go tobann,
suddenly
Go tobann, bhí an ceangal ann arís.
Go tobann
suddenly
Go tobann, thosaigh a lán úsáideoirí nua ag clárú mar bhaill, ach chomh tobann céanna, rinne an comhlacht iarracht airgead a shaothrú astu trí eolas fúthu a dhíol le fógróirí.
Go tobann,
suddenly
Go tobann, chuala mé fear ag scairteadh, "*stop, stop*", agus é ag bualadh ar thaobh feithicle.
go tobann,
suddenly
Agus go tobann, bhí sé ag tarlú.
go tobann,
suddenly,
Bhí Carrie le feiceáil go leanúnach ar scáileáin na hÉireann i dtrátha an ama sin agus a hainm go mór i mbéal an phobail ach go tobann, ag tús na mílaoise nua, rinne sí cinneadh a cúl a thabhairt le hobair theilifíse.
go tobann
suddenly
” Chuaigh King leis an gceol go lánaimseartha, áfach, i ndiaidh dó éirí go tobann as a phost mar mhúinteoir i scoil i mBaile Bhailcín.
bhí air rith go tobann
he had to run suddenly
Deir sé gur fhág “an croí an áit agam” agus bhí air rith go tobann!
NathannaIs iontach na nathanna cainte atá aige, nathanna nach bhfuil chomh coitianta sin sa lá atá inniu ann – “an ghrian a bheith fad corráin mhóir ar an aer ar maidin”, cuir i gcás, arb éard atá i gceist leis ná cur síos ar an am sin den lá thart ar 11.
Go tobann
suddenly
Go tobann, tá lear mór ranganna oíche fógartha ar fhuinneoga siopaí, sna nuachtáin áitiúla agus ar achan bhalla bán atá ar fáil.
Go tobann
suddenly
Go tobann, bhí tiomáinaithe na SUVanna ag íoc breis agus $100 ar an aon líonadh breosla amháin, agus Go tobann, thosaíodar ag fuarú ar a gcarranna ollmhóra.
go tobann
suddenly
Cuireann an chomhairle contae stiall phéint dhearg ar chuid de lána bus agus sin lána rothair?! Tchím i mo cheann na cruinnithe ann a bpléitear a leithéid – “Cá gcuirfidh muid an dream is leochaillí ar na bóithre?” “Caidé fá brúite isteach i mbóithríní atá fá choinne beathaigh d’fheithicil a chuirfeas suas ar an chosán iad?” Cúis gháire amach atá sna lánaí rothaíochta; tagann siad chun deiridh go tobann gan chúis ar bith; bíonn carranna páirceáilte orthu cuid mhaith den am; bíonn siad i dtólamh mar chuid de lána na mbusanna; agus tá sin níos contúirtí ná a bheith amuigh i lár bealaigh.
t-iompú tobann
abrupt change
Bhí smaoineamh éigin aige i gcúl a chinn agus thug an t-iompú tobann ina shaol gairmiúil deis dó an smaoineamh sin a scaoileadh amach as a cheann.
deireadh tobann
a sudden end
Ní bheidh deireadh tobann leis na taiscí, meastar, ach ina áit sin, tiocfaidh meathlú de réir a chéile, agus as sin amach beidh tíortha ar fud an domhain in iomaíocht lena chéile, iad ar tóir acmhainne a bheidh ag éirí níos gainne in aghaidh na bliana.
go tobann
suddenly
Ach bhí cailleadh mór acu féin mí Samhna na bliana anuraidh nuair a fuair an fidléir Séamus Ó Beirn bás go tobann.
go tobann
suddenly
Bhí solas le feiceáil go tobann ag deireadh an tolláin ó thaobh cosaint agus míleatachais de.
bás tobann
sudden death
Ba é a bhfaitíos iadsan ó 2005 i leith go bhfaigheadh breitheamh bás tobann agus go gcuirfí coimeádach ina áit a chinnteodh tromlach coimeádach dobhriste ar an gcúirt.
go tobann
suddenly
De thaisme, seachas d'aon ghnó, tar éis deich nóiméad ag siúl sráideanna liom féin, tháinig mé ar radharc a mhúscail mo chuimhne, agus thuig mé go tobann go raibh mé ar shráid an fheallmharaithe.
go tobann
suddenly
An ghaoth taobh thiar díom, bhí mé faoi lán seoil nuair a stop an carr a bhí chun tosaigh orm go tobann.
go tobann
suddenly
com/user/MayorGavinNewsom#p/u) Ach stop mo chara go tobann.
tobann
sudden
Tháinig laghdú mór tobann ar OTI (GDP) na tíre sin agus cuireadh brú mór ar an stát leasa shóisialaigh agus ar an chóras pholaitíochta i gcoitinne.
ghaisce tobann
sudden feat
Cad é mar a mhothaigh tú nuair a chuala tú an scéal?
PÓC: Mar a dúirt mé nuair a fuaireas an t-ardú céime, ba ghaisce tobann a bhí ann tar éis 25 bliain sa pholaitíocht! Bhí lúcháir orm.
stad tobann
a sudden halt
Borradh agus Athrú Saoil
==========
Maíonn Blair go raibh bá faoi leith aige le hÉirinn de bharr a chúlra Conallach agus na laethanta saoire glórmhara a chaith sé i Ros Neamhlach sular chuir na trioblóidí stad tobann leo.
go tobann
quickly
Imíonn an ghrian go tobann laistiar den chnoc
is slogtar mé ag búir na gaoithe sna crainn ghiúise.
Go tobann
suddenly
Go tobann thosaigh tuismitheoirí ag machnamh ar cén t-ainm a bhaistidís ar a gcuid páistí.
tacaíocht thobann
sudden support
Ach cá as ar tháinig tacaíocht thobann an Pháirtí Ghlais? An bhfuil muintir na Brasaíle iompaithe ina n-óglaigh timpeallachta thar oíche?
Níl, cé nach féidir a shéanadh gur mheall feachtas criticiúil, stuama an Pháirtí Ghlais neart daoine, vótóirí a bhí míshásta le hiarrthóir Pháirtí na nOibrithe, Dilma Rousseff, cuid mhór de na daoine a chaith vóta do Marina Silva.
Go tobann
suddenly
Go tobann, níor ghá do stáisiún freastal a dhéanamh ar an bpobal iomlán.
go tobann
suddenly
Beidh caint mhór faoin tríú páirtí seo ar feadh míosa go gcríochnóidh sé go tobann.
go tobann
suddenly
Tá scannán beag ag deireadh an taispeantáis dírithe ar an turas deireanach a rinne Shackelton, go South Georgia i 1921, áit a bhfuair sé bás go tobann le taom croí agus an áit inar cuireadh é.
go tobann
suddenly
Boladh na feola a mheallann i ngaobhar an tí iad an tráth seo bliana agus d’fhéadfadh an cat, peata an teaghlaigh, imeacht ar troigh gan tuairisc go tobann!
Uaireanta, fanann ainmhithe beaga le chéile i slóite beaga chun an teas a roinnt lena chéile.
tobann
suddenly
Dúirt sé go láidir agus go poiblí nach ligfeadh sé do líne traenach ‘ard-luas’ dul tríd an stát, agus d'fhógair Roinn Iompar na Cónaidhme dá réir go n-aistarraingeodh siad $800 milliún as an scéim, rud a chuir deireadh tobann leis.
Go tobann
suddenly
Go tobann, agus ródhéanach, b'fhacthas do na Poblachtánaithe go raibh botún déanta acu.
go tobann
suddenly
An Cholóim
======
I ndiaidh sé bliana de bheith ag plé leis an fheile agus í ag iarraidh bogadh ar aghaidh, go tobann, bhí Caitríona Ruane le feiceáil ar scáileáin ar fud na cruinne i ndiaidh do thriúr fear, Niall Connolly, James Monaghan agus Martin McCauley a bheith gaibhte ag aerfort Bogatá ar an 11ú Lúnasa 2001 agus pasanna bréagacha acu.
Go tobann
suddenly
Imirt an Dráimh ag an Mámh
===============
Go tobann bhí an fothaispeántas i lár an aonaigh, le Trump ag spalpadh a scéil ar gach clár teilifíse a ghlacfadh leis.
go tobann
suddenly
Nuair a bhí orm suí isteach i rang chun an teanga seo a fhoghlaim, go tobann, bhí ionbhá agam do mo dhaltaí féin! Dá mbeadh seans agam trí mhí a chaitheamh i nGaoth Dobhair - mar nuair a chaith muid roinnt seachtainí ann, thug muid an difríocht faoi deara - tá a fhios agam go dtiocfadh feabhas mór ar ár gcuid Gaeilge!
Umhlaíocht is Gá don Oide
==============
**MDH: An bhfuil tú níos fearr mar mhúinteoir de thairbhe do thaithí as bheith ag foghlaim na Gaeilge? An bhfuil tú umhal dá bharr?**
CL: Go díreach.
Go tobann
suddenly
Go tobann, fógraítear ón stáitse go bhfuil Uachtarán na hÉireann tar éis teacht chun beannú dúinn! Seo isteach le Cearbhall Ó Dálaigh agus suas leis ar an ardán leis, le cúpla focal a rá linn.
críoch thobann
a sudden end
An Chroch Chéasta
==========
Ba mhinic do Foucault críoch thobann a chur lena chur síos stairiúil, agus léargas neamhghnách lonrach a thriail.
tobainne an chinnidh
the suddenness of the decision
Bhain tobainne an chinnidh siar as achan duine agus go fóill féin níl radharc ag na fostaithe nó ag pobal na Gaeltachta frí chéile ar thuarascáil Mazars.
go tobann
suddenly
D’iarr mé rothar, ach go tobann, ní raibh rothar ar bith ar fáil.
go tobann
suddenly
Fuair sé bás go tobann ag cóisir i Meicsiceo agus meastar gur ródháileog ba chúis leis.
go tobann
suddenly
Agus rith sé liom go tobann nach raibh faitíos dá laghad ar mo chroí, faitíos dá laghad ní raibh orm ainneoin mé a bheith i bhfad ó bhaile in áit a raibh na céadta gan dídean agus a gcuid súile lasta le faobhar an dóchais agus an ocrais…
go tobann
suddenly
Tháinig ainm Fuller ar ais sna meáin arís go tobann agus é 82 bliain d’aois, nuair d’íoc sé bannaí agus táillí dlí arda ar son Sandy Murphy, Gael-Mheiriceánach a thuill a cuid airgid as a cuid éadaigh a bhaint di, bean a cúisíodh i ndúnmharú úinéir chasino i Las Vegas, fear a bhí an-saibhir go deo.
an t-athrú tobann
the sudden change
B’ionadh liom an t-athrú tobann a tháinig ar chuile dhuine i mo thimpeall, de phreib – dreacha marbha orthu, smut in áit sonais, míchéadfa in áit suaimhnis, iad uile bréan bailithe dubh dóite den doineann.
Go tobann
suddenly
Go tobann, tháinig cathaoirleach an tSeanaid isteach, Leas-Uachtarán na Stát Aontaithe John Nance Garner fiú, chun tús a chur le gnó an lae, agus é sáite go mór sa deoch mheisciúil.
ba thobainne a theacht chun cinn
its success was more rapid
Mar leis an rince de, ba thobainne a theacht chun cinn.
iarracht tobann neamheagraithe
a sudden unorganised attempt
Nuair a rinne cúige amháin den Chongó, cúige saibhir Katanga, iarracht imeacht ó Phoblacht an Chongó, chuir na Náisiúin Aontaithe ina gcoinne go hoifigiúil ós rud é gurbh iarracht tobann neamheagraithe an feachtas sin an cúige a dhealú.
go tobann
suddenly
Ballaí an Uafáis
========
Cuireann solas niamhrach agus ciúnas na heaglaise ar do shuaimhneas thú ar do bhealach isteach ann, rud a dhéanann an gheit a bhaintear asat níos measa nuair a thagann tú go tobann ar na híomhánna gáirsiúla briúidiúla, atá ar beagnach achan bhalla.
Go tobann phléasc an tsúilín
the bubble suddenly burst
Go tobann phléasc an tsúilín.
titim thobann san fhaill
a sharp fall in the cliff
D'féadfadh sé seo a bheith fíorchontúirteach sa mhéid is go bhfuil titim thobann san fhaill síos go dtí an loch.
buailte go tobann
struck suddenly
D’fhógair sé ag tús Mí Aibreáin go bhfuil sé buailte go tobann agus go dona tinn le hailse.
deireadh tobann
a sudden halt
Tháinig deireadh tobann leis na teagmhálacha.
go tobann de réir na ráchairte
suddenly in relation to the demand
Fágann an síorathrú seo go mbíonn na comhlachtaí éadaí réidh leis an táirgeacht a mhéadú – nó a laghdú – go tobann de réir na ráchairte atá ar na táirgí.
Rud tobann ab ea í an ghalántacht
beauty was something sudden
Rud tobann ab ea í an ghalántacht ina phrós agus ní foláir nó gur fhoghlaim Wallace an tseift seo uaidh.
labhraíodar linn go tobann
they spoke suddenly to us
D’fhéach na coda difriúla den inchinn siar ar bhotúin an tsaoil, agus labhraíodar linn go tobann trí mheán chnaipe a bhí in aice lena gcosa a chur solas ar siúl.
a bhás tobann
his sudden death
B'é a dheartháir Bassel oidhre beannaithe an athar go dtí a bhás tobann i dtimpiste cairr i 1994.
Go tobann
suddenly
Go tobann, ba léir gurbh eisean oidhre na tíre, agus glaodh ar ais air chun seirbhís mhíleata a dhéanamh agus taithí a fháil ar rialtas.
tar éis bás a dh’fháilt go tobann
it had died suddenly
(Cheannaigh John Cleese éan breá ach nuair a shroich sé an tigh cónaithe ba léir dó go raibh sé tar éis bás a dh’fháilt go tobann.
Go tobann ón láimh dheis
suddenly from the right
Go tobann ón láimh dheis, tháinig corradh le céad duine, iad gléasta in éide dhorcha agus thuig mé gur seo na Giúdaigh agus iad ag siúl i dtreo na seomraí gáis.
an dtitfidh an tua go tobann orainn
shall we receive the chop suddenly
Thiocfadh leat an mheitheal bheag a bheas ina bhun a shamhlú ag breathnú ar an chéile ar an gcéad lá acu san oifig, agus iad ag rá lena chéile: an mbeidh muid anseo amárach? An dtabharfaidh an Foras an t-am dúinn leis an bpáistín fionn seo a thógáil, nó an dtitfidh an tua go tobann orainn faoi mar a thit rómhinic san am a caitheadh? Agus cén saghas ainmhí aisteach idir-dhá-stól atá idir lámha againn ar aon nós? Nuachtán seachtainiúil in-íoslódáilte le gné éigin nuachta a bheas á uasdátú níos minicí ná sin? An n-éireoidh linn muinín an phobail a fháil don ainmhí aduain seo?
An dara dúshlán ná dúshlán na samhlaíochta.
go tobann
suddenly
Tá sluaite ag rith agus sluaite ag breathnú, agus déanaim dearmad ar feadh tamaillín breathnú ar an gcathair, ach go tobann tarraingíonn Coláiste na Tríonóide ar ais mé.
Go tobann
suddenly
Go tobann: sráideanna, sráideanna, sráideanna.
thús tobann
a sudden start
Aird an Phobail Trí Chumhacht na bhFocal Amháin
=====================
Le caoga bliain anuas fiú, cheaptaí go mba dheacair an rud é sraith rathúil teilifíse a chruthú gan béim ar leith a leagadh ar an scéal féin, lena thús tobann, cuid lárnach beomhar agus críoch ghlan shásúil.
go tobann
suddenly
D'éirigh beirt eile as a bpostanna go tobann.
Cuireadh deireadh tobann le mo shuim féin
my own interest was ended suddenly
Cuireadh deireadh tobann le mo shuim féin sa dornálaíocht chéanna tar éis do bhuachaill eile dorn breá a leagadh ar mo shrón bhocht! Bhíodh rásaí rothar againn dar ndóigh timpeall na sráideanna – Rás Tailteann a bhíodh i gceist mar ní raibh aon eolas againn ar ‘Tour de France’ cé go raibh cáil ar Shay Elliott mar rothaí Éireannach ag an am.
mar aon le greann tobann na tuaithe
as well as the quick rural wit
Is iomaí gné sa dráma seo a dhéanann nasc daingean idir na haisteoirí agus an lucht féachana: fiacha an dráma féin do thraidisiún scéalaíochta a ritheann ó William Carleton go Séamus Ó Duilearga, an bhéim ghrámhar a chuirtear ar chairdeas leochaileach na bhfear, mar aon le greann tobann na tuaithe.
tobann
sudden
Fuair Derek Bell ón ghrúpa traidisiúnta The Chieftains bás tobann i Phoenix, Arizona ar an 15 Deireadh Fómhair.
himeacht tobann
sudden departure
Tugann Colm Mac Séalaigh a chuid tuairimí maidir le himeacht tobann Roy Keane of Manchester United an mhí seo caite.
go tobann,
suddenly,
D'éirigh sí as an obair theilifíse go tobann, áfach, agus is beag trácht a bhí uirthi ar feadh roinnt blianta.
athrú tobann a tharla ina mhaidhm sa mhullach ar
a sudden change which came like a tsunami on
Tá míniú achan ghné de scéal an iompú rialtais san Astráil ag Bearnaí Ó Doibhlin, athrú tobann a tharla ina mhaidhm sa mhullach ar Pháirtí an Lucht Oibre.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
