lena mbeatha a thabhairt i dtír
to earn their living
Deir Mairéad go bhfuil sé cineál íorónta go gcaithfidh grúpa atá ag seinm ceol Gaelach an tír a fhágáil
lena mbeatha a thabhairt i dtír.
athaontú na tíre
the re-unification of the country
Agus sin ráite, thiocfadh leis go ndéanfadh na hathruithe a tháinig nó a thiocfas mar thoradh ar Chomhaontú Aoine an Chéasta (nó cibé comharba a bheas air) an cinneadh i bhfad níos éasca, más fíor do Shinn Féin go réitíonn an Comhaontú an bealach d'
athaontú na tíre.
An Tír Tairngire
the Promised Land
Ar saoire dhuit, seas ar Bhinn Dhiarmada agus feic dul faoi glórmhar na gréine; seas ag Ceann Sratha agus cífir an Bhrasaoil; seas ar Bharr Chnoc Bhréanainn agus cífir, siar ó dheas uait ag íor na spéire,
An Tír Tairngire.
teacht i dtír
take advantage of
Díchoimisiúnú
=======
Tá an Fíor-IRA réidh le
teacht i dtír ar dhiongbháilteacht na nAontachtach i leith an dhíchoimisiúnaithe.
ag streachailt lena mbeatha a thabhairt i dtír
struggling to make a living
" Deir sí go bhfuil claonadh ann airgead a chur ar fáil d'ealaíontóirí a bhfuil clú bainte amach acu cheana, seachas é a thabhairt do dhaoine atá
ag streachailt lena mbeatha a thabhairt i dtír.
mac tíre
wolf
Ach d'aontachtaithe, tá an
mac tíre ag an doras agus tá siad ag tiontú isteach iontu féin arís.
a bheatha a thabhairt i dtír
to earn his living
Nuair a tháinig Tomás Mac Gearailt air ais go hÉirinn i lár na nóchaidí tar éis blianta fada a chaitheamh sna Stáit Aontaithe, ní raibh sé ar intinn aige
a bheatha a thabhairt i dtír ag díol leabhar.
tír tairngire
promised land
Bhí an pragmatachas i réim in áit an dogma, an tuigbheáil nárbh é an streachailt í féin an bhunscríbe, ach an bóthar chun na bunscríbe sin, agus, dá leanfaí ar aghaidh le cur i bhfeidhm Chomhaontú Aoine an Chéasta, bhí an
tír tairngire sin insroichthe ag na Sealadaigh ach na gunnaí a thabhairt uathu.
mac tíre
wolf
Síltear gur cuireadh deireadh le chóir a bheith achan chineál ainmhí sa tréimhse sin, seachas b'fhéidir an béar donn, an
mac tíre, an easóg, an giorria, agus cúpla sort éisc.
aithreacha bunaithe na tíre
the founding fathers
Chun casadh a bhaint as cuid focal duine de "
aithreacha bunaithe na tíre": Nuair a ghéilleann tú do chuid ceart ar mhaithe leis an tslándáil, ní bhíonn ceachtar agat sa deireadh".
sna tíortha Lochlannacha
in the Nordic countries
Caitheann an compántas a bhfuil Breandán ann an chuid is mó den am sa Ghearmáin, san Iodáil, sa Bhreatain agus
sna tíortha Lochlannacha ach bhí siad san Astráil, sa Nua-Shéalainn, sa tSeapáin agus i mBeijing chomh maith.
dá mbaileodh go leor leo ón tír
if plenty of people left the country
Bhí tromlach den phobal ar nós cuma liom, mar gur mhothaigh siad go mbeadh saol níos compordaí acu féin
dá mbaileodh go leor leo ón tír!
Tá sé in am díospóireacht cheart, oscailte a thosú i dtaobh cheist na hinimirce sa tír seo.
teacht i dtír ar dhaoine
take advantage of people
Sa chlár seo, bhí ról Donoghue aige, caimiléir agus slíodóir as Éirinn a bhí i gcónaí ag iarraidh
teacht i dtír ar dhaoine.
go dtabharfaí i dtír iad
that they would be brought ashore
Líomhaintí
=======
Rinne John Howard deimhin dá lucht tacaíochta nuair a chuir sé i leith na dteifeach i mbád eile gur chaith siad páistí isteach san fharraige ag súil
go dtabharfaí i dtír iad de bharr a gclann a bheith i gcontúirt.
le cur fúthu ar tír mór
to settle on the mainland
Ach ó 1948 ar aghaidh, thosaigh na teaghlaigh a fhágáil Ghabhla agus na n-oileán eile
le cur fúthu ar tír mór.
ag teacht i dtír ar
taking advantage of
Is álainn iad na moscanna anseo ach meabhraíonn na foirgnimh eile Beirlín dom, Oirthear Bheirlín aimsir an Chumannachais, agus is é a deir siad ná, "Nach téagartha sinn anois! Nach orainn atá an rath!" Is ea, tá Teamhair ina féar agus féach an Traí mar atá …
An bhfuiltear
ag teacht i dtír ar Indiaigh ar bhealaí eile fós? Chonaiceamar saothar an-bhreá le healaíontóir Indiach anseo, déanta as adhmad, iad ar díol ar 250 dirham an ceann, abair tríocha punt.
ceoil tíre
folk music
Sna seachtóidí thit athbheochan mhór
ceoil tíre amach sa Ghearmáin.
ceoil tíre
folk music
Sna seachtóidí thit athbheochan mhór
ceoil tíre amach sa Ghearmáin.
an tír a atógáil
to rebuild the country
Ba thír léirscriosta í an Ghearmáin ag an am sin agus rinne na daoine, in éineacht leis na Stáit Aontaithe, a seacht ndícheall
an tír a atógáil - go fisicúil agus go síceolaíoch araon.
thíortha iasachta
foreign countries
Is ar na cathracha móra, go háithrid Sydney agus Melbourne a thugann formhór na ndaoine ó
thíortha iasachta a n-aghaidh, in ainneoin iarrachtaí an rialtais daoine a mhealladh chuig bailte níos lú nó amach faoin tuath.
chun teacht i dtír ar
to take advantage of
Mar chuid den teach nua-aimseartha seo bheadh baill den teaghlach ag úsáid an ríomhaire lárnaigh chun "teilisiopadóireacht, teileamhargaíocht, teile-íocaíocht agus teilea-obair" a dhéanamh, agus
chun teacht i dtír ar an teilea-oideachas.
go tír mór
to the mainland
Bhí baicle daoine as Toraigh i láthair a tháinig
go tír mór go speisialta le John Beag a chloisteáil.
i dtír na mbeo
in the land of the living
Cúis lúcháire dúinn uilig go bhfuil Balor na Baothchainte ar ais
i dtír na mbeo agus ar a sheanléim arís, i ndiaidh dó an domhan a shiúl agus é ar a chuid laethanta saoire ag tóraíocht na gréine agus na gaoise.
de réir tír dhúchais agus gnéis
according to country of origin and sex
) Na laethanta seo, tá striapacha le fáil i bpáirteanna éagsúla de na cathracha móra, ach bíonn a bhformór ag obair i gcúpla príomhcheantar de ghnáth agus bíonn siad scartha
de réir tír dhúchais agus gnéis go minic.
teacht i dtír ar an striapachas
exploiting prostitution
Is coir é cabhrú le striapach (mar shampla, coiscíní a dhíol léi nó cupán caife a thabhairt di agus í i mbun oibre) nó
teacht i dtír ar an striapachas.
go dtiocfadh muid i dtír ar an airgead Eorpach
that we take advantage of European money
Ach an bhfuil sé ceart
go dtiocfadh muid i dtír ar an airgead Eorpach ar feadh i bhfad agus ansin go dtabharfadh muid droim láimhe don Eoraip mhéadaithe?
Tá argóint ann go ndéanann comhlachtaí Meiriceánacha airgead a infheistiú in Éirinn de bharr muid a bheith inár mbaill den Aontas Eorpach agus má dhiúltaíonn muid do Chonradh Nice go léireoidh sin easpa díograise agus go ndéanfar an t-airgead seo a infheistiú i bpostanna in Albain, Sasana agus oirthear na hEorpa.
thír na mBascach
The Basque Country
Sléibhte agus bánta
=======
Chaith mé féin agus beirt chairde liom seacht lá ag siúl ar shléibhte na bPiréiní agus ar bhánta Navarra agus
thír na mBascach.
an tír máguaird
the surrounding countryside
Tá an chuid is mó den cheantar i seilbh Protastúnach, ach nuair a shroichtear Dún Pádraig agus
an tír máguaird, is Caitlicigh formhór na ndaoine ansin.
tíortha Moslamacha an Mheánoirthir
the Moslem countries of the Middle East
De bharr pholasaí neodrachta an stáit seo, agus go háirithe an seasamh a ghlacamar ar cheist na bPalaistíneach thar na blianta, bhí
tíortha Moslamacha an Mheánoirthir agus thuaisceart na hAifrice ní ba thoilteanaí earraí Éireannacha a cheannach seachas earraí ó thíortha eile.
dornán tíortha
handful of countries
Ceist amháin a bheadh agam orthu ná seo: cén fáth a bhfuil RTÉ ag sárú a chuid rialacha féin lá i ndiaidh lae maidir le fógraíocht do pháistí?
De réir tuarascála de chuid na Náisiún Aontaithe tá Éire ar cheann den
dornán tíortha a chuireann srianta fógraíochta áirithe i bhfeidhm, mar dhea, maidir le cláracha do pháistí.
ag teacht i dtír ar an dream is laige sa tír
taking advantage of the weakest group in the country
Ní féidir le feidhmeannaigh RTÉ a bheith ag gearán leis na polaiteoirí maidir leis an nganntan airgid atá orthu, agus ag an am céanna bheith
ag teacht i dtír ar an dream is laige sa tír chun na milliúin euro in ioncam fógraíochta a shaothrú.
Tír na mBascach
the Basque Country
Nuair a chuaigh a chailín go
Tír na mBascach ar feadh bliana chun Spáinnis a fhoghlaim, chuaigh Hector léi, ach d'fhan sé ansin trí bliana tar éis dise bailiú léi.
chun a mbeatha a thabhairt i dtír
to make a living
Cuireann sé a phost féin i gcomparáid lena ndéanann gnáthdhaoine in Éirinn
chun a mbeatha a thabhairt i dtír.
arb í mo thír féin í, ar ndóigh
which is my own country, of course
Agus mé ag foghlaim na Gaeilge, tá súil agam go bhfuil mé ábalta rud beag measa a thaispeáint ar chultúr agus mhuintir na hÉireann,
arb í mo thír féin í, ar ndóigh.
go sáraíonn dlí na tíre gach dlí eile
that the laws of the country over-ride every other law
Má sheasann an Taoiseach agus an tAire Dlí agus Cirt lena ndearcadh
go sáraíonn dlí na tíre gach dlí eile, dlí na heaglaise san áireamh, feicim bliain chrua eile i ndán dár dteagascóirí moráltachta.
athaontú na tíre
the re-uniting of the country
Ní leor é tromlach simplí má vótálann móramh beag de mhuintir na Sé Chontae ar son
athaontú na tíre; tá neamhsheasmhacht pholaitiúil tuartha ag aontachtaithe.
ó thíortha iasachta
from foreign countries
Tá iascairí áitiúla, daoine óga ó Ghalicia, ón Spáinn agus
ó thíortha iasachta ag obair ó dhubh go dubh chun na tránna agus na carraigeacha a ghlanadh.
le hoirthear na tíre a atógáil
to rebuild the east of the country
Ó athaontaíodh an Ghearmáin i 1990, tá na billiúin euro á gcaitheamh chuile bhliain
le hoirthear na tíre a atógáil.
teacht i dtír ar dhrochíomhá an rialtais
take advantage of the government's bad image
Agus an méid sin ráite, áfach, níor éirigh leis
teacht i dtír ar dhrochíomhá an rialtais san fhómhar, nuair a sceitheadh an t-eolas faoi na ciorruithe móra a bhí beartaithe ach a coinníodh faoi rún aimsir an olltoghcháin.
thír fhorbartha chomhaimseartha
a contemporary developed country
Baineann siad lenár stádas mar
thír fhorbartha chomhaimseartha atá in ann teacht i dtír ar an réabhlóid chumarsáide chun postanna d'ardchaighdeán a chruthú.
teacht i dtír ar
take advantage of
Baineann siad lenár stádas mar thír fhorbartha chomhaimseartha atá in ann
teacht i dtír ar an réabhlóid chumarsáide chun postanna d'ardchaighdeán a chruthú.
le teacht i dtír ar
to take advantage of
Is ó stáit eile formhór na ndaoine atá ag cur fúthu san áit, agus tagann daoine ó thíortha eile, fiú,
le teacht i dtír ar na háiseanna agus ar an stíl mhaireachtála a chuireann The Villages ar fáil.
leas na tíre
the good of the country
Pé cinneadh a bhí le déanamh ag an rialtas, dhéanfaí é ar mhaithe le "
leas na tíre".
dtíortha atá i mbéal forbartha
developing countries
Ní cheapfadh mórán daoine go raibh baint ar bith ag an gComórtas Amhrán Eoraifíse le dul chun cinn na tráchtála leictreonaí i
dtíortha atá i mbéal forbartha.
ar an tír mór
on the mainland
Ag tús na 1980í bhí an t-oileán beagnach bánaithe de bharr easpa seirbhísí agus de bharr neamhshuim an rialtais, agus bhog leath de mhuintir an oileáin amach le cónaí a dhéanamh ar an Fhál Carrach
ar an tír mór.
pobal na tíre a mhealladh
to entice the people of the country
Bheadh sé níb éifeachtaí deireadh a chur leis na smachtbhannaí atá curtha i bhfeidhm i gcoinne na hIaráice le dhá bhliain déag anuas agus
pobal na tíre a mhealladh le cineáltas agus le cabhair seachas an lámh láidir a úsáid ina gcoinne.
d'fhéadfadh tionscail áirithe sa tír seo a bheith thíos leis go mór
certain industries in this country could suffer greatly
Ach má thagann siad féin ar an tuairim go bhfuil Éire ag cabhrú leis na comhghuaillithe i ndúnmharú mhuintir na hIaráice,
d'fhéadfadh tionscail áirithe sa tír seo a bheith thíos leis go mór dá bharr.
is mó a thiocfaidh i dtír ar na margaí nua
who will take most advantage of the new markets
Ná cuireadh sé iontas ar aon duine más comhlachtaí Francacha agus Gearmánacha seachas cinn Bhriotanacha agus Éireannacha
is mó a thiocfaidh i dtír ar na margaí nua a osclóidh Próiseas Barcelona.
sna tíortha atá i mbéal forbartha
in developing countries
"Caitear na billiúin punt le hairm a cheannach a d'fhéadfaí a chaitheamh ar otharlanna agus ar scoileanna anseo, agus ar leigheas agus uisce glan agus talmhaíocht
sna tíortha atá i mbéal forbartha," a deir sí.
radharcanna tíre
scenery
Ach tá an dúlra ann go fóill agus sílim go bhfuil na
radharcanna tíre iontach álainn, lasmuigh de na tithe.
tíortha tearcfhorbartha
underdeveloped countries
Tá go leor cainte le roinnt blianta anuas ar dheiseanna oideachais a chur ar fáil do pháistí sna
tíortha tearcfhorbartha ach níl na spriocanna a leagadh síos á mbaint amach.
chun bochtanas na dtíortha neamhfhorbartha a chloí
to overcome the poverty of the undeveloped countries
Ach glactar leis gurb é an t-oideachas an eochair
chun bochtanas na dtíortha neamhfhorbartha a chloí - agus muna bhfuil muid in ann an t-airgead a chur ar fáil chuige sin ní éireoidh linn na spriocanna forbartha eile atá againn a bhaint amach.
ag triall ar an tír
heading to the country
Go dtí le gairid, bhí tionscal na turasóireachta ag treabhadh leis go tréan san Astráil, agus méadú rialta ag teacht ar an líon daoine a bhí
ag triall ar an tír as tíortha eile.
ó chomhlachtaí lasmuigh dá dtír féin
from companies outside their own country
Tá tomhaltóirí tar éis dul i dtaithí cheana féin ar earraí a cheannach ar an idirlíon
ó chomhlachtaí lasmuigh dá dtír féin.
loic taidhleoirí na hÉireann ar iascairí na tíre seo
Irish diplomats failed the fishermen of this country
Níl aon dabht ach gur
loic taidhleoirí na hÉireann ar iascairí na tíre seo an lá a ghlac siad leis an socrú áirithe seo.
tíortha impiriúla
imperial countries
Cosúil le neart áiteanna eile sa domhan, cuireadh tús le fadhbanna móra na tíre nuair a ghlac
tíortha impiriúla de chuid na hEorpa seilbh ar an Nua-Ghuine sa 19ú haois.
bíonn na feirmeoirí sna tíortha sin thíos go mór leis
the farmers in those countries suffer a lot as a result of it
Cuireann an dumpáil sin na margaí áitiúla as a riocht ar fad, agus
bíonn na feirmeoirí sna tíortha sin thíos go mór leis.
fud fad na tíre
all over the country
Léann sé go minic óna shaothar féin
fud fad na tíre agus is údar roinnt leabhar filíochta é.
Thír na mBascach
the Basque Country
Tá Gearóid ag dul go dtí an tSlóvéin ag deireadh na míosa, áit a mbeidh filí ó
Thír na mBascach, agus ón Bhreatain Bheag.
teacht i dtír orthu
take advantage of them
Nuair a thugann scríbhneoirí péisteanna agus víreas na laigí sin faoi deara bíonn siad ábalta
teacht i dtír orthu agus bogearraí gránna a chruthú.
tráth a bhí na Gaill i gceannas sa tír
when the English were in power in the country
Mhínigh Barra dhom go raibh cosc ar Ghaeil,
tráth a bhí na Gaill i gceannas sa tír, aon bhall éadaigh buí a chaitheamh agus, dá bhrí sin, gur chúis mhórála dó féin an dath buí a bheith air go minic.
gceol tíre
folk music
Bhí an-suim agam i gcónaí i
gceol tíre Mheiriceá agus i gceol traidisiúnta as tíortha eile.
ag teacht i dtír ar a cuid acmhainní nádúrtha
taking advantage of its natural resources
Níl an dara rogha anois ag na Naisiúin Aontaithe ach teacht i gcabhair ar Mheiriceá le cinntiú go ndéanfar an Iaráic a riaradh go cothrom agus nach mbeidh comhlachtaí móra
ag teacht i dtír ar a cuid acmhainní nádúrtha, idir an ola agus acmhainní eile nach í.
gur fearrde an próiseas daonlathach sa tír
that the democratic process in the country is better
Tá sé den tuairim go léiríonn an scéal seo faoi na táillí seirbhíse go raibh dul amú ar na tráchtairí sna meáin a dúirt
gur fearrde an próiseas daonlathach sa tír d'uireasa an *dual mandate*.
geilleagar na tíre
the economy of the country
Mar sin, má thagann méadú ar na rátaí úis, titfidh
geilleagar na tíre as a chéile.
ceaptar gur mar a chéile gach tír ann
people think all the countries there are the same
Tá míthuiscint fhorleathan ann faoina bhfuil ag tarlú sa Mheánoirthear agus
ceaptar gur mar a chéile gach tír ann.
an Tír Tairngire
the Promised Land
Is féidir leat, mar shampla, seasamh ar bharr Shliabh Nebo (tugann bus beagnach go dtí an barr tú) agus, thíos fút, tá
an Tír Tairngire díreach mar a taispeánadh do Mhaois í na mílte bliain ó shin.
dul i dtír ar Wirral
to land at Wirral
Ansin, fuair siad cead ó Edelfrida, banríon Mercia i dtuaisceart Shasana,
dul i dtír ar Wirral.
agus a loit íomhá dhearfach na tíre
and which destroyed the country's positive image
Ní raibh mé ag súil leis na heachtraí a tharla, a d'athraigh an staid pholaitiúil
agus a loit íomhá dhearfach na tíre os comhair tsaoil, ar bhonn fadtéarmach b'fhéidir.
ceann de na tíortha ba thábhachtaí sna meánaoiseanna
one of the most important countries in the middle ages
Ainneoin go bhfuil saibhreas mór mianraí sa tír, ainneoin gurbh í
ceann de na tíortha ba thábhachtaí sna meánaoiseanna nuair a bhí sí faoi riail ag na Spáinneach, is í an Bholaiv an dara tír is boichte i Meiriceá Theas sa lá atá inniu ann.
an dara tír is boichte
the second poorest country
Ainneoin go bhfuil saibhreas mór mianraí sa tír, ainneoin gurbh í ceann de na tíortha ba thábhachtaí sna meánaoiseanna nuair a bhí sí faoi riail ag na Spáinneach, is í an Bholaiv
an dara tír is boichte i Meiriceá Theas sa lá atá inniu ann.
Bhí an t-ádh dearg liom éalú ón tír
I was really lucky to escape from the country
(
Bhí an t-ádh dearg liom éalú ón tír; cuireadh stop le heitiltí isteach agus amach ó La Paz go gairid i ndiaidh dom fágáil!)
D'fhéach na saighdiúirí leis na hagóideoirí a chur faoi chois le gás agus scaoil siad leo.
cultúr na tíre a chaomhnú
to preserve the culture of the country
Dar liom féin go bhfuil sé de dhualgas ar Rialtas Shaorstát na Baváire
cultúr na tíre a chaomhnú agus féachaint chuige gur féidir leis an bpobal taitneamh a bhaint as a chultúr féin go nádúrtha.
a dtír dhúchais
their native country
Nuair a chuaigh grúpa de na mic léinn seo ar ais go dtí
a dtír dhúchais ag Nollaig na bliana 1888, chruthaigh siad *Foringafelag*, cumann náisiúnta a raibh sé mar phríomhaidhm aige an Fharóis a mhúineadh agus a scaipeadh go forleathan.
oidhreacht chultúrtha na tíre
the cultural heritage of the country
Caithfear féachaint ar an gcomhthéacs inar tógadh an cinneadh seo agus an cúlra as a dtagann sé go náisiúnta, mar tá ceist níos scéiniúla agus níos leithne ná an mótarbhealach féin le freagairt anseo: Cén fáth go bhfuil an rialtas seo, agus Martin Cullen go háirithe, meáite ar
oidhreacht chultúrtha na tíre agus Chontae na Mí a scrios? Ó tháinig sé i gceannas ar an roinn nua atá freagrach anois as an gcomhshaol, an oidhreacht agus rialtas áitiúil, tá borradh as cuimse tagtha ar fhorbairt na mbóithre, ach tá praghas nach féidir glacadh léi á íoc againne mar náisiún.
le teacht i dtír ar na córais tacaíochta atá ann
to take advantage of the support systems which exist
Tá eagla an domhain ar an dá rialtas go meallfar na sluaite ó thíortha bochta an oirthir go hÉirinn agus go dtí an Bhreatain, go dtiocfaidh siad go hiarthar na hEorpa
le teacht i dtír ar na córais tacaíochta atá ann don lucht dífhostaíochta agus do dhaoine gan dídean.
nuair a chuireann tú stair shóisialta na tíre san áireamh
when you consider the country's social history
Gan amhras, caithfidh an Rialtas an caiteachas atá á dhéanamh aige a chosaint, ach ní bheifeá ag súil le cinneadh mar seo i gcás na hÉireann
nuair a chuireann tú stair shóisialta na tíre san áireamh.
Tír Tairngire na féile
the Promised Land of generosity
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
ag teacht i dtír ar
taking advantage of
Tá sé mícheart, ar ndóigh, chomh mícheart le polaiteoirí measúla a bheith ag iarraidh íocaíochtaí ar son a bpatrúnachta - na daoine seo a bheadh ag tabhairt amach fá pharamílitigh ar thaobh amháin agus
ag teacht i dtír ar a stádas mar fheisirí ar an taobh eile.
sna tíortha Lochlannacha
in the Scandinavian countries
2012: Triomach agus fuacht mór
sna tíortha Lochlannacha.
in oirthuaisceart na tíre,
in the north-east of the country
Bhí an méid sin suime acu san ábhar go bhfuil cuireadh faighte againn filleadh ar ais an téarma seo chugainn!
Ceardlann in áit iargúlta
=======
Fairis sin, eagraítear ceardlann ar léann na hÉireann gach bliain idir ollscoil Olomouc (
in oirthuaisceart na tíre, an tríú hollscoil is mó sa tír) agus an ollscoil seo againne.
gheilleagar na tíre
the economy of the country
Tá cúiseanna an-mhaith leis an bhfócas seo - ba mhaith leis an rialtas go mbeadh tionchar dearfach ag an dtaighde ar
gheilleagar na tíre.
tír neamhspleách
an independent country
Siombail na saoirse atá ann anois, agus sin an dearcadh atá ag cuid de na Breatnaigh atá ag iarraidh
tír neamhspleách dóibh féin.
tíortha neamhfhorbartha
underdeveloped countries
Gnás é seo a úsáidtear go minic sna
tíortha neamhfhorbartha agus in áiteanna eile ina mbíonn amhras ar dhaoine faoin gcóras daonlathach ann.
as tíortha ar fad na hEorpa
of all the countries in Europe
Tógann muidne isteach an líon is lú d'inimircigh
as tíortha ar fad na hEorpa.
tíortha neamhfhorbartha
undeveloped countries
Bíonn an-tionchar ag na comhaontaithe sin ar chúrsaí eacnamaíochta sna
tíortha neamhfhorbartha, agus ar fheidhmiú na seirbhíse poiblí iontu.
ag teacht i dtír ar
taking advantage of
Tá sé féin, le cois a chomhghleacaí Michael Daly, go láidir den tuairim gur ar mhaithe leo féin a bhíonn go leor de na coimeádaithe ealaíne agus na gnólachtaí móra, agus go bhfuil siad
ag teacht i dtír ar phíosaí ealaíne atá faoina gcúram ar mhaithe lena leas féin.
an tír is boichte san Áis
the poorest country in Asia
Tá an t-uachtarán, Xanana Gusmao, ag rá go hoscailte anois go bhfuil an Astráil ag caitheamh leo mar bheadh namhaid ann agus má leantar ar aghaidh mar seo go bhféadfadh sé go dteipfeadh ar an stát nua,
an tír is boichte san Áis agus ceann de na tíortha is boichte ar domhan.
má bheirtear sa tír seo thú
if you are born in this country
Ach
má bheirtear sa tír seo thú, tá tú saor ó na dlíthe sin.
neamhspleáchas na tíre
the country's independence
Níl le déanamh agat ach féachaint ar fhéilire na tíre seo agus chífidh tú, mura bhfuil naomh inteacht á cheiliúradh ar lá áirithe, go mbíonn muintir Mheicsiceo ag céiliúradh rud éigin eile,
neamhspleáchas na tíre, cuir i gcás.
Tháinig siad i dtír ar an gceol traidisiúnta
they took advantage of the traditional music
Tháinig siad i dtír ar an gceol traidisiúnta agus chuireadar meascán i láthair an phobail le gach eisiúint.
ó gach aird den tír
from every corner of the country
Tagann na hoilithrigh seo ó Aontroim, ó Longfort, ó Áth Cliath, ó Chill Dara, is é sin
ó gach aird den tír, gan teip gach samhradh go Páirc Uí Chaoimh, Staid Semple nó Páirc na nGael.
mic tíre
wolves
"Sa lá atá ann inniu ann, níl ainmhithe creiche acu, ach dhá chéad nó trí chéad bliain ó shin bhíodh
mic tíre anseo.
teacht i dtír ar an eagla sin atá ar dhaoine
take advantage of that fear that people have
"Tá sé furasta ceannasaíocht a fháil ar an phobal aontachtach fríd an eagla, agus
teacht i dtír ar an eagla sin atá ar dhaoine," arsa poblachtánach amháin liom.
ag teacht i dtír ar
taking advantage of
Go deimhin, bhí an córas sa nGearmáin réasúnta maith
ag teacht i dtír ar bhuntáistí an chaipitleachais agus an tsóisialachais araon.
ó cheann ceann na tíre
from one end of the country to the other
Múnlaí difriúla
=======
Ar an iomlán tá 34 tionscnamh iompair áitiúil ag feidhmiú
ó cheann ceann na tíre.
ar tír mór
on the mainland
*
Gluais • Glossary
dul i dtaithí arget used to
seanmóirsermon
léachtaíreadings
gnáthchomhráordinary conversation
chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be
luasspeed
sruth caintea stream of words
foighneachpatient
botúinmistakes
séiplíneachchaplain
bosca faoistineconfession box
ag éisteachthearing confessions
eascainíswearing
iarrachtattempt
leithreastoilet
sna Flaithisin Heaven
seálshawl
sa Nigéirin Nigeria
deoisediocese
gáneed
ualachburden
misneachhope
leictreachaselectricity
cuisneoirífridges
cadhnrabattery
a bheadh le luchtúwhich would have to be charged
gineadóirgenerator
go han-spárálachvery sparingly
scannán an-mholtaa highly-praised film
deontasgrant
bolgánbulb
mionrud éiginsome small thing
le caoi a chur airto repair it
m'airdmy attention
draíochtmagic
a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart
a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me
spioradáltachtspirituality
achrannquarrelling
aighnisdisputes
tuairimí láidrestrong opinions
pearsantachtaí láidrestrong personalities
in árach a chéileat loggerheads
Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me
chruthódh séit would prove
turas na croisethe stations of the cross
an CarghasLent
aisteachstrange
gníomh creidimhan act of faith
ráiteasstatement
briathar Déthe word of God
béimemphasis
trí chéilein general
gannscarce
comaoineachcommunion
fireann nó baineannmale and female
an-ghar don nádúrvery close to nature
do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned
scór ógánachtwenty young men
a bádhwho were drowned
truamhéalachheart-breaking
strompthastiff
ina baclainnon her arm
mothúcháinemotions
ar tír móron the mainland
ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide
d'aireofáyou would feel
bádrowning
sciobadh na farraigethe sea's snatching
sólássolace
i gcréin the soil
i ngaineamh na cillein the sand of the grave
faraoralas
uaigneas imeachtathe loneliness of departure
cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays
a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis
de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs
ábhair acadúlaacademic subjects
i dtíortha forbartha eile
in other developed countries
Agus, ar fhaitíos go gceapfadh duine go bhfuil mé ag déanamh éagóra ar mhuintir Liatroma, deir an Dr McMaster go bhfuil na torthaí ag dul le torthaí na suirbhéanna eile a rinneadh i gceantair eile sa tír agus go bhfuil an leibhéal raimhreachta inchurtha lena bhfuil ar fáil
i dtíortha forbartha eile.
fadhbanna Thír na mBascach
the problems of the Basque Country
Tá níos mó tábhachta, dar leo, ag baint leis an sceimhlitheoireacht, an dífhostaíocht agus
fadhbanna Thír na mBascach.
a theacht i dtír orthu sin
to take advantage of them
Tá na hacmhainní teicneolaíochta ann leis an saibhreas oidhreachta a chraobhscaoileadh agus creidim go bhfuil dualgas ar an Bhrainse
a theacht i dtír orthu sin, ar acmhainní an idirlín ach go háirithe.