Tá sí den bharúil go bhfuil an fhuaim a chruthaíonn sé 'tíriúil' ach tá rud amháin a chuireann imní uirthi: go bhfágann sé rian róláidir go minic ar chuid ceoil daoine eile.

Déantar gach rud ar leibhéal beag agus mar sin bíonn dlúthcheangal pearsanta idir na daoine.

Nuair a thosaigh an dánlann sna seachtóidí bhí sé mar aidhm lárnach i gcónaí acu go mbeadh dlúthcheangal aici le cúrsaí oideachais agus leis an phobal.

Bíodh is go bhfuil an Ghaolainn imithe i léig le blianta beaga anuas, is iontach an ní é go bhfuil aon phioc den teanga beo san oileán má smaoinítear go bhfuil an Béarla i réim sna hoileáin eile agus sa dúthaigh ar fud an cheantair le fada an lá.

Na hagóidí móra seo i gcoinne an Aontais, i gcoinne *globalisation*, atá ag dul i dtreise i gcónaí, tugann siad sin le fios cad atá síos an bóthar don tír seo.

cáineadh géar ======= Rinneadh cáineadh géar go hidirnáisúnta ar an Astráil de bharr an scéil.

B'iontach an tseachtain í an tseachtain seo caite, *Groundhog Day* ach le suímh éagsúla - mí-úsáid phoiblí pháistí Scoil na Croise Naofa; fíochmhaireacht an fhoréigin i dtuaisceart Bhéal Feirste; buille eacnamaíochta don chomhlacht Shortts; moilleadóireacht an NIO fá stádas shos cogaidh na ndílseoirí agus, anois, dúnmharú iriseora a dhírigh solas geal ar an dlúthbhaint idir paramílitigh dílseacha agus drugaí.

Tá Balor s'againne den bharúil láidir nach mbíonn a dhath ar bith eile le déanamh ag na daoine sin a scríobhann isteach go rialta chuig Clár Plé *Beo ar Éigean*; agus ar mhaithe le rud inteacht cruthaitheach a thabhairt dóibh le déanamh iarann sé moltaí fá choinne ainm úr Farmleigh.

Tháinig dream i gceannas ar an tír ar theastaigh uathu go mbeadh dlúthcheangal idir a gcreideamh Ioslamach agus an stát.

Tá dlúthcheangal déanta acu idir an Ghaeilge agus cúrsaí ceoil traidisiúnta agus cúrsaí spóirt.

Nuair a chuimhnítear gur ceann de na contaetha "tréana" é Luimneach i gcúrsaí iomána cuireann sé le tábhacht agus brí na mbuanna faoi 21.

Nuair a shroicheann aon táirge an staid ar an dtimthriall go bhfuil an móramh á cheannach, bíonn an iomaíocht níos géire, mar go bhfuil an margadh sáithithe le táirgí.

Deir sí, áfach, go dtaitníonn cuid aistriúchán Paul Muldoon léi thar aistriúcháin aon fhile eile, in ainneoin gur duine é a fhágann rian an-láidir ar shaothar Nuala.

"Is dóigh liom má tharlaíonn sé nach deireadh an domhain é mar go bhfuil mé ag dul i neart mé féin.

Is treise dúchas ná oiliúint.

Thosaigh an fhorbairt seo sa 19ú céad, ach ba tar éis an Dara Cogadh Domhanda a thosaigh sí ag dul i neart.

Glacadh leis an rún go mbeadh Fianna Fáil ag eagrú ar fud an oileáin, nó go gcothófaí nasc níos láidre leis an SDLP.

Bhí a fhios agam sular bhuail mé léi ar chor ar bith gur bean chumasach, ghéarchúiseach a bhí inti, agus nach raibh mórán foighde aici le hamaidí de chineál ar bith.

Tá sí breá dolba agus ceanndána, chuala mé.

"Seasamh na dtréan" a bhíonn i gceist ag an bhFleadh.

Tá foinsí slándála ag rá go bhfuil an LVF, atá gníomhach i dtuaisceart na cathrach, ag treisiú i rith an ama agus tá caint ann go bhfuil na léirsithe le toiseacht in athuair.

Mar shampla, molann Dr Jamsheed Akrami "an teachtaireacht láidir dhaonnachtúil" atá i scannán nua de chuid Majid Majidi, a rinne *The Colour of Paradise*.

Bhí féith an ghrinn go láidir ann, rud a bhí le feiceáil go soiléir agus é ar an stáitse.

Ba iad na Lochlannaigh a thug an t-ainm Strangford ar an loch - *strang fjord *atá i gceist, a chiallaíonn gaoth agus sruthanna láidre ann.

Braithimíd gur ag dul i dtreise a bheidh na ceangail seo sa bhfáistine.

Bíonn a gcuid amhrán ar fad i nGaeilge agus bíonn tionchar láidir na hAfraice Theas le brath go minic ar an stíl amhránaíochta atá acu.

"Níl sé faiseanta an corp a léiriú ar bhealach traidisiúnta; tá claonadh láidir ann faoi láthair é a dhéanamh teibí.

Tá easaontú láidir ann go háirithe maidir le ceist na bport agus maidir leis an seasamh neodrach a ghlac an tír agus í ag déanamh iarrachta fanacht neamhspléach ó na tíortha a bhí i mbun cogaíochta.

Níl aon dabht ach go bhfuil pobal na Gaeilge ag neartú de réir a chéile ach caithfear freastal ar riachtanais an phobail seo.

Naisc láidre san Ollscoil féin agus lasmuigh.

Bhí sé mar rún daingean agam ansin go gcaithfinn mo dhúthracht uilig leis ar feadh tréimhse, rud ba dheacair do mo chairde gaoil san Astráil agus in Éirinn a thuiscint.

Inár dtuairim féin, tá muidne ag déanamh obair mhór leis an teanga seo a chaomhnú ar dhóigh straitéiseach agus tá gnéithe láidre trasteorann agus trasphobail le feiceáil inár gcuid gníomhaíochtaí.

Tá foireann éifeachtach gníomhach anseo a bhfuil fréamhacha láidre acu sa phobal.

" Luaigh sí íomhá thréan a d'úsáid cailín Palaistíneach a casadh uirthi, agus í ag caint faoi dhearcadh a pobail: "Is é an crann ológ siombail s'againne.

Ní hamháin gur modh atá iontu chun ráiteas láidir a dhéanamh ach oibríonn siad mar chineál baraiméadair fosta, ag léiriú choinsias an phobail.

Fógraíonn *graffiti*, T-léinte le manaí, bratacha, péintéireacht, múracha agus dealbhóireacht go bhfuil rud éigin daingean ionainn mar dhaoine a dhiúltaíonn do chaimiléireacht agus a chinntíonn go bhfuil an spiorad daonna beo.

Níor seo an rúplach mná a raibh aithne ag Aifric uirthi ach iarlais fágtha.

Tá sé féin agus go leor ball den Partido Popular (Páirtí an Phobail) den tuairim go mbeadh guth níos láidre ag an tír dá mbeadh an rialtas sásta tacaíocht a thabhairt do pholasaithe na Stát Aontaithe.

Bhí gach rud faoin gcluiche sin ar fheabhas, dar liom féin: an iománaíocht a bhí sciliúil agus tapa, an choimhlint ghéar, an toradh a bhí idir dhá cheann na meá go dtí an deireadh agus an craoladh féin - gairmiúil agus snasta agus i nGaeilge líofa.

Is beag taisteal idirnáisiúnta a bhí déanta agam roimhe sin agus thóg sé tamall orm a aithint go raibh cúlra láidir agamsa chomh maith.

Cén áit a dtosaíonn tú agus tú ag cur agallaimh ar dhuine chomh hildánach le Robert Ballagh? Is duine é atá aitheanta mar ealaíontóir a bhfuil gaol láidir aige lena thír, lena chultúr agus leis an náisiúnachas.

Go dtí le gairid, bhí tionscal na turasóireachta ag treabhadh leis go tréan san Astráil, agus méadú rialta ag teacht ar an líon daoine a bhí ag triall ar an tír as tíortha eile.

ie) Gluais • Glossary ar an drabhlásdrinking heavily dá bharras a result geallwager a bheatha a shaothrúto earn his living i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money cneadgroan damantadamned clár éadainforehead ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach spící biorachasharp spikes ag lúbarnaíltwisting go míshuaimhneachuneasily imeachtaíevents galántaelegant meidhreachmerry dreoilín teaspaighgrasshopper drithlín gliondaira spark of joy gnúisface folthair faoi dhraíochtunder a spell comwaist cuireadhinvitation go fonnmhareagerly a chompánaighhis companions sméideadhwink a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments maorgamajestic cornchlársideboard i ndlúthchipíin serried ranks táim sáchI have enough leachtliquid mionscáth gréinemini parasol do bharraicíníyour toes dlúthdhiosca rómánsachromantic CD tolgcouch chuimil sí a gruashe rubbed her cheek de chogar mealltachin an enticing whisper eiteogawings súimínsip milissweet mearbhalldizziness nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to céimeannasteps ar na cannaíheavy drinking a chártaí creidmheasahis credit cards cloigínbell toradhresult iarrachtaíattempts lámh leis an teachbeside the house curtha i leataobhset aside an bhean ghlantacháinthe cleaning woman shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off le tuawith an axe osnasigh crotshape láibeachmuddy drochbholadhbad smell anáilbreath stán síshe stared dallógablinds céastatortured breoiteill a chomhairligh síshe advised cearrwrong galardisease An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery duaisprize a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray drabhlásdebauchery ragairnerevelry geallghlacadóiríbookmakers fiántaswildness nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living ní mór dom éiríI have to get up gnó práinneachurgent business í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world na heasláinthe sick ina seilbh féinin her possession a goideadh uaidhstolen from him burla nótaí airgida wad of notes sonraídetails théadh séhe used to go goileappetite bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming spadántasluggish fuinneamhenergy comhairleadvice dochtúir comhairleachconsultant buidéal leighismedicine bottle oideas oiriúnacha suitable prescription máinliasurgeon seomra feithimhwaiting room plódaithepacked cuma na bochtaineachtathe look of poverty go fiosrachinquisitively míchompordachuncomfortable lig sé airhe pretended scuainequeue le dímheaswith lack of respect a chuid otharhis patients do shealsayour turn sciob ColmColm snatched go dubhachgloomily go giorraiscabruptly níos críonnamore prudent níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great sracfhéachaintglance aclaíochtexercise draidgháiregrin tréaniarrachta strong effort a choinneáil faoi shrianto keep under control bia róshaibhirfood that is too rich córas néarógachnervous system aclaífit i mbarr do shláintein the best of health géilleann tú do gach mianyou give in to every desire baoisfoolishness sólássolace saothraigh do bheathaearn your living mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid maslaitheinsulted go drochmheasúilcontemptuously níor chorraigh ColmColm didn't move geallwager maireachtáil arlive off eagraíocht charthanachtacharitable organization meangadh searbhsarcastic smile cairde rachmasachawealthy friends toilteanachwilling faghairtflash buntáisteadvantage éigeandáilemergency sochar pearsantapersonal benefit má aithnítear méif I'm recognised i ndáiríreserious lándáiríretotally serious a dhearbhai

Bíonn cluiche an-mhaith agus coimhlint ghéar eatarthu de ghnáth - dhá bhliain ó shin bhuaigh Laois le cúl drámatúil sa nóiméad deiridh, an bhliain roimhe sin bhí comhscór agus athimirt ann agus an rud céanna arís i mbliana.

Tá cónaí orm i dTeasáil (Thessalia), ceantar dúchais Aicill agus Iasóin i gceartlár na Gréige, agus réigiún ina bhfuiltear ag tógáil capall urrúnta i dtólamh.

Tá tréithe láidre ailtireachta agus dealbhóireachta le brath ina saothar agus, gidh nach bhfuil an duine le feiceáil, tá "an corp" i láthair i gcónaí ar bhealach díreach nó indíreach.

Is de thoradh feachtais láidir a chuir an pobal Éireannach ar siúl ar feadh a sé nó a seacht de bhlianta a tháinig an clár ar an bhfód i 1981.

Bhí siad chomh corraithe agus chomh dáiríre sin is gur thiontaigh siad ar an Bhéarla leis an bhagairt a threisiú.

Is cinnte go mbeidh brú láidir polaitiúil ann leis té a chreidtear a bheith ciontach i mbuamáil na hÓmaí a choimeád i bpríosún.

Níl aon dabht ach go bhfuil an chanúint sách láidir.

Mar a bheifeá ag súil, bítear i gcónaí ag spochadh as de bharr go bhfuil blas láidir tuaisceartach ar a chuid cainte agus, gan amhras, déanann seisean amhlaidh i gcás a chomhoibrithe.

Tá ceangal láidir aige féin agus ag a mhuintir le cultúr agus teanga na hÉireann.

"Tá an t-uafás oideachais fríd an Bhreatnais againn, ach an bhfuil go leor ann do na páistí sin i ndiaidh am scoile? Tá fadhb eile ann sa mhéid is go bhfuil dlúthbhaint ag an Bhreatnais le hoideachas agus leis an scoil, agus tá sé níos faiseanta a bheith ag labhairt an Bhéarla," dar le hAled.

Is de thoradh feachtais láidir a chuir an pobal Éireannach ar siúl ar feadh a sé nó a seacht de bhlianta a tháinig an clár ar an bhfód i 1981.

Cad é mar thiocfadh lena mhalairt bheith fior? An nimh i lár an UUP, dul in aois an SDLP agus an dá pháirtí fhuinniúla, Sinn Féin - an t-aon pháirtí amháin a thugann tacaíocht do Chomhaontú Aoine an Chéasta ar éirigh go maith leis - agus an DUP ag dul i dtreise i rith an ama, ach nach labharfaidh siad lena chéile.

* Gluais &#149; Glossary as an tom coillfrom the hazel bush scoilbsplinters ina chiotógin his left hand cloch speilescythe-stone faobharsharp edge lann na scinethe blade of the knife dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children araebecause clósyard i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain a ghoilehis stomach dornán eileanother small quantity slámamount ag an gcrann mór darachat the big oak tree beartbundle lagweak an scoththe best cáilreputation a bhí uaidhthat he wanted garbhchomhaireamha rough count deich scillingten shillings gadwithe, rope chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog seascaircosy, snug caonachmoss stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree choisrigh sé é féinhe blessed himself éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face ar mhullach a chinnon the top of his head scáinteacht ghruaigesparseness of hair bun tornapathe bottom of a turnip eala bhána white swan ag fairewatching thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground le dúilwith desire ag preabadhjumping ruainnín aráina small piece of bread beathafood sprúillemorsel ag samhlúimagining síógínlittle fairy dea-shíóga good fairy de dhoirte dhairtedartingly, suddenly a dhá luaithe isas soon as in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill a broinn deargher red breast giodamachfrisky, jaunty mífhoighdeachimpatient ag bíogaílchirping go háiridespecially uaibhreachproud, spirited ar leathadhopen lena bréagadhtoo woo her babhtaísometimes cuinneogchurn drisiúrdresser dos cabáistetuft of cabbage máimín fataía handful of potatoes ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil cruimhmaggot bagrachthreatening binnsweet a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes spideoga difriúladifferent robins á leanúintfolllowing him conairpathway ag moilliúslowing nuair a d'iniúch séwhen he examined súil ribesnare (of thin cord or wire) d'fheith siseshe waited de réir dealraimhapparently ina ghnóthaíin his affairs ar nós gasúirínlike a young child go n-abrofaíthat it be said gileacht a súlthe brightness of her eyes frídthe smallest thing go beachtprecisely chomh haerach céannaevery bit as lively achairína very short time seafóidnonsense <td cl

Thiontaigh an tUachtarán, Gonzalo Sánchez de Losada, nó el Goni mar a thugtar air, ar an lámh láidir; d'ordaigh sé don Arm na hagóidí a chur faoi smacht agus dhiúltaigh sé glan ceist an gháis a phlé le ceannairí na n-agóidí a fhad is a leanfaidís ar aghaidh ag agóid.

Éiríonn an caidreamh idir an cailín aimsire agus an máistir níos tréine.

Lasann sé a haghaidh le solas láidir óna taobh clé chun codarsnacht láidir a chruthú agus chun í a léiriú go drilseach.

Tá na stáisiúin raidió i ngreim docht daingean ag comhlachtaí idirnáisiúnta ar mian leo a gcuid ealaíontóirí a bhrú chun cinn.

Nuair a chanann amhránaithe i dteanga na tíre, bíonn dlúthbhaint ag na focail le saol an ghnáthdhuine.

"Nuair a smaoiním ar a láidre is atá an Ghaeilge ina lán ceantar go fóill, ar chumas foirfe scríbhneoirí agus iriseoirí na Gaeilge, ar thacaíocht an phobail do na Gaelscoileanna agus ar an meas a thugtar go coitianta don dúchas, díbrím an duairceas agus bím dóchasach arís.

Ach, os a choinne sin, is treise muid ó thaobh oideachais agus neamhspleáchais phearsanta.

Is eagraíochtaí iad seo a bhíonn ag cur i gcéill gur clinicí sláinte ban iad ach atá ann chun teachtaireacht láidir frithghinmhillte a chraobhscaoileadh agus cuireann siad eolas leighis ar fáil a bhíonn míchruinn go minic.

Ní fios cé mhéad den 480,000 duine seo nó mar sin atá i gcoinne Pháirc an Chrócaigh a bheith ar fáil ar baill de CLG iad, ach shamhlófá má tá tuairimí láidre diúltacha sa stát ar an gceist gur i measc bhaill na heagraíochta a gheobhfá iad.

Ar ndóigh, ba ré chrua i stair na tíre í ré an Chumannachais, go háirithe nuair a chuireann tú san áireamh go raibh an tSeicslóvaic rathúil mar thír roimh an dara cogadh domhanda, agus nascanna láidre eacnamaíocha aici ar fud iarthar na hEorpa.

Tá íomhánna láidre istigh in intinn achan duine de chuid de na himeachtaí scáfara ar a dtugann muid na Trioblóidí.

Measann Bríd go bhfuil sárobair á déanamh sna Sé Chontae - na Gaelscoileanna agus leithéidí Chumann Chluain Ard i mBéal Feirste - agus admhaíonn sí go ndearna Sinn Féin cuid mhór leis an teanga a chur chun cinn, ach tá fuath aici ar "an cheangal dlúth" idir an poblachtánachas agus an Ghaeilge i súile daoine.

Ar ndóigh, pearsantachtaí láidre iad an bheirt seo agus beidh sé suimiúil a fheiceáil an bhfaighidh a gcomharbaí, Allister agus Martin Morgan ón SDLP, an líon céanna vótaí (192,762 a bhí ag Paisley agus 190,731 ag Hume) an iarraidh seo.

Ar ndóigh, is tír Ioslamach í an Tuirc nach bhfuil faoi smacht ag an gcléir - cé go bhfuil siadsan ag dul i dtreis ann - agus tá an Tuirc ag cnagadh ar dhoras an Aontais le caoga bliain anuas.

Gearradh trinsí doimhne cosanta an tráth sin thart ar sheasaimh dhaingne sa ghaineamh, cuireadh buíonta de threallchogaithe a sceimhliú na ndámh léinn is na meán cumarsáide, de réir cuid de na tuairiscí, agus rinneadh imshaol na litríochta a nimhiú le gás marfach na n-idé-eolaíochtaí, dar le daoine áirithe.

Rinne an freasúra tréanionsaí ar an rialtas de bharr na tuarascála seo - dúirt siad gur thaispeáin sé go raibh bunús bréagach leis an ionradh.

Ach ní taobh le peil amháin atá muintir Chamuis ó thaobh caithimh aimsire de mar tá cumann láidir dornálaíochta ann le blianta fada agus tá traidisiún na lúthchleasaíochta ann chomh maith.

An Eite Dheas Chráifeach agus an Páirtí Poblachtach ======= De réir *Theocracy Watch*, tá an Eite Dheas Chráifeach níos láidre ná mar a bhí riamh; tá éirithe leo líon na mball atá acu sa Pháirtí Poblachtach a mhéadú, agus tá tromlach ag an pháirtí sin anois in dhá Theach na Comhdhála agus uachtarán coimeádach curtha acu sa Teach Bán.

tabharfaidh mé a dhúshlánI'll challenge him scrogalllong thin neck á bodhradhdeafening her obair athleictritherewiring work meirgrust ag smúrthachtprowling around go teanntightly tiubhthick tréanstrong bolta righinstiff bolt i ngan fhios dóibhwithout them knowing lomnochttotally naked ar thóir rud éigin eileafter something else ar tí cnagadhabout to knock ag iarraidh sárú ar an eaglatrying to overcome the fear le neart a tola is a réasúinwith the strength of her will and her reason

Tá cumhacht na *mullah *ag dul i dtreise sa tír dá bharr.

Tá comóradh á dhéanamh i mbliana ar dhá eachtra i stair na hAstráile a raibh dlúthbhaint acu le hÉirinn agus le hÉireannaigh.

Cé gur chuir rialú a thug breitheamh de chuid na Cúirte Dúiche i Cincinnati deireadh le cuid iarrachtaí na bPoblachtánach agóid a dhéanamh in aghaidh cháilítheacht na vótóirí nua, dúirt Mark Weaver, dlíodóir de chuid an Pháirtí Phoblachtánaigh in Ohio, nach gcuirfeadh an rialú seo cosc ar chuid pleananna an pháirtí 3,600 dá lucht monatóireachta a chur sna hionaid vótaíochta, go háirithe i gceantair uirbeacha a thugann tacaíocht láidir do na Daonlathaigh.

* Gluais &#149; Glossary dul i dtaithí arget used to seanmóirsermon léachtaíreadings gnáthchomhráordinary conversation chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be luasspeed sruth caintea stream of words foighneachpatient botúinmistakes séiplíneachchaplain bosca faoistineconfession box ag éisteachthearing confessions eascainíswearing iarrachtattempt leithreastoilet sna Flaithisin Heaven seálshawl sa Nigéirin Nigeria deoisediocese gáneed ualachburden misneachhope leictreachaselectricity cuisneoirífridges cadhnrabattery a bheadh le luchtúwhich would have to be charged gineadóirgenerator go han-spárálachvery sparingly scannán an-mholtaa highly-praised film deontasgrant bolgánbulb mionrud éiginsome small thing le caoi a chur airto repair it m'airdmy attention draíochtmagic a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me spioradáltachtspirituality achrannquarrelling aighnisdisputes tuairimí láidrestrong opinions pearsantachtaí láidrestrong personalities in árach a chéileat loggerheads Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me chruthódh séit would prove turas na croisethe stations of the cross an CarghasLent aisteachstrange gníomh creidimhan act of faith ráiteasstatement briathar Déthe word of God béimemphasis trí chéilein general gannscarce comaoineachcommunion fireann nó baineannmale and female an-ghar don nádúrvery close to nature do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned scór ógánachtwenty young men a bádhwho were drowned truamhéalachheart-breaking strompthastiff ina baclainnon her arm mothúcháinemotions ar tír móron the mainland ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide d'aireofáyou would feel bádrowning sciobadh na farraigethe sea's snatching sólássolace i gcréin the soil i ngaineamh na cillein the sand of the grave faraoralas uaigneas imeachtathe loneliness of departure cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs ábhair acadúlaacademic subjects

* Gluais &#149; Glossary dul i dtaithí arget used to seanmóirsermon léachtaíreadings gnáthchomhráordinary conversation chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be luasspeed sruth caintea stream of words foighneachpatient botúinmistakes séiplíneachchaplain bosca faoistineconfession box ag éisteachthearing confessions eascainíswearing iarrachtattempt leithreastoilet sna Flaithisin Heaven seálshawl sa Nigéirin Nigeria deoisediocese gáneed ualachburden misneachhope leictreachaselectricity cuisneoirífridges cadhnrabattery a bheadh le luchtúwhich would have to be charged gineadóirgenerator go han-spárálachvery sparingly scannán an-mholtaa highly-praised film deontasgrant bolgánbulb mionrud éiginsome small thing le caoi a chur airto repair it m'airdmy attention draíochtmagic a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me spioradáltachtspirituality achrannquarrelling aighnisdisputes tuairimí láidrestrong opinions pearsantachtaí láidrestrong personalities in árach a chéileat loggerheads Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me chruthódh séit would prove turas na croisethe stations of the cross an CarghasLent aisteachstrange gníomh creidimhan act of faith ráiteasstatement briathar Déthe word of God béimemphasis trí chéilein general gannscarce comaoineachcommunion fireann nó baineannmale and female an-ghar don nádúrvery close to nature do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned scór ógánachtwenty young men a bádhwho were drowned truamhéalachheart-breaking strompthastiff ina baclainnon her arm mothúcháinemotions ar tír móron the mainland ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide d'aireofáyou would feel bádrowning sciobadh na farraigethe sea's snatching sólássolace i gcréin the soil i ngaineamh na cillein the sand of the grave faraoralas uaigneas imeachtathe loneliness of departure cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs ábhair acadúlaacademic subjects

Tá sé deacair ag go leor den ghnáthphobal a thuiscint an dóigh a bhfaigheann na drugaí greim daingean ar dhaoine nuair a thosaíonn siad orthu.

Marc: B *Brian Ó Domhnaill (FF)* Díograiseach agus ceanndána.

Gluais &#149; Glossary slatairea slip ar dhath na mealahoney-coloured lasairflame tochtdeep emotion ó shaol na mbeofrom the world of the living deorantachtaloofness colgrage caidéisinquisitiveness ar a buaicat its highest point go lomghéagachwith bare limbs reoitefrozen leáitemelted carnthaheaped gágacracks saothar na seanbhaiclethe work of the old crowd cleiteánpainter's brush cuideachtúilsociable leafa gáirefaint smile brí fhiáin na beathathe wild meaning of life amhrasachsuspicious ag bá na dtuamaídrowning the tombs go híoróntaironically go neamhshaoltaethereally í a fháscadhto squeeze her tathagsubstance go duasmántagloomily ní háil léi iad a dhíolshe doesn't want to sell them an dúluachairmidwinter cor tolgachstrong turning movement Fastaím!Nonsense! an chreachthe booty bruth féasóigea fluff of beard sméid sí isteach éshe beckoned him in súimínsip coscairtthaw i ngátarin distress ar foluainfluttering i mbreo samhratain a summer-like glow ciumhaisedge ina sheilbhin his possession agus shín uaidh a lámh á lorgand he extended his hand looking for it rian a choshis footprints

Scairteann sé *suas *agus scairteann sé *síos*: “An *thuas *a bhí mé nó *thíos*? Nó an ag dul *suas *an staighre a bhí mé nó ag dul *síos*? Nó ag teacht *anuas *nó ag teacht *aníos*?” Agus macalla na gceisteanna sin fós ag preabadh *anonn *agus *anall *ó bhalla go balla agus *suas síos *ó shíleáil go hurlár, cluintear glór uaigneach caointeach ag teacht ón seomra folctha: “Agus an ag dul *isteach *sa tobán seo a bhí mé, nó ag teacht *amach *as?” *Thíos *sa chistin, agus é fós ina shuí ag an tábla, beireann Réamó greim docht daingean ar a chupán.

Rinne an t-iarstailceoir ocrais Laurence McKeown agus an t-iarchime Danny Morrison géarcháineadh ar an údar ina gcolúin i *Daily Ireland*.

Músclaíodh mothúcháin láidre phoblachtánacha i measc phobal an deiscirt nuair a bhris na Trioblóidí amach i 1968.

Bean rúndaingean a bhí inti agus choinnigh sí faoi smacht muid.

Rinne an Breitheamh Morris géarcháineadh ar iompar na nGardaí ina chéad tuarascáil a foilsíodh anuraidh, ach dá olcas é sin is cinnte go bhféadfadh na héisteachtaí atá ar siúl faoi láthair i bhfad níos mó damáiste a dhéanamh do chlú an fhórsa.

Tá cur síos dochreidte sa leabhar ar an chamastaíl a ghabh le hobair na nGardaí i nDún na nGall agus is minic go raibh an bhiotáilte fite fuaite ann.

Tá a fhios agam go bhfuil an t-aos óg ag forbairt ordóg láidir atá in ann “clóscríobh” ar ghuthán ag luas lasrach.

Tá iomaíocht ghéar idir na spóirt go léir agus ní thagann sé le ciall go dtabharfadh cumann amaitéarach spóirt (atá beag ar scála domhanda) cúnamh suntasach do dhá iomaitheoir chumhachtacha, láidre a bhfuil airgead mór agus tacaíocht lucht gnó agus na meán cumarsáide taobh thiar díobh.

Tá rún docht daingean agam an Daingean a bheith ina dhaingean in éadan galldachais agus seoinínteachta agus iarbhreataineachais agus seasfaidh mé go daingean le mo rún docht daingean!” Thall sa chúinne bhí Tricky Dickie Roche ag maíomh as a phlean eachtrúil don samhradh – *safari *go Teamhair na Rí.

Rinne an Breitheamh Morris géarcháineadh ar iompar na nGardaí ina chéad tuarascáil a foilsíodh anuraidh, ach dá olcas é sin is cinnte go bhféadfadh na héisteachtaí atá ar siúl faoi láthair i bhfad níos mó damáiste a dhéanamh do chlú an fhórsa.

Tá cur síos dochreidte sa leabhar ar an chamastaíl a ghabh le hobair na nGardaí i nDún na nGall agus is minic go raibh an bhiotáilte fite fuaite ann.

Cén fáth a raibh post an mhúinteora chomh híseal sin? Cibé cén chúis atá leis an mharc íseal, is léir go bhfuil dlúthcheangal na laethanta seo idir an mhúinteoireacht agus an rátáil, go háirithe ó tháinig (www.

Is léir don dall, áfach, go bhfuil poblachtánaigh réidh leis an lámh láidir a fhágáil ina ndiaidh agus sin an fáth go bhfuil ionsaithe aontachtaithe ar phoblachtánaigh ag géarú mar go n-aithníonn siad go mbeidh orthu, luath nó mall, an chumhacht a roinnt lena sean-naimhde agus tá siad an-neirbhíseach go deo.

Maidir leis na físeáin, baintear an-leas astu chun féachaint siar ar chluichí a imríodh agus na botúin a deineadh a scrúdú agus a chur ina gceart, agus chun anailís a dhéanamh ar laigí chomh maith le tréanphointí an fhreasúra.

Ar ndóigh, is tír Ioslamach í an Tuirc nach bhfuil faoi smacht ag an gcléir - cé go bhfuil siadsan ag dul i dtreis ann - agus tá an Tuirc ag cnagadh ar dhoras an Aontais le caoga bliain anuas.

Agus b&#146;fhéidir gur sin an léiriú is láidre ar an gcumhacht atá an teicneolaíocht tar éis a thabhairt don phobal: tá an pobal féin in ann cabhrú leis na póilíní teacht ar na sceimhlitheoirí a d&#146;ionsaigh iad.

An bhfuil plean B ag an DUP? Nó ar shíl siad go mbeadh &#147;Sinn Féin /IRA&#148; ann go deo na ndeor agus go dtiocfadh leo suí siar agus géarcháineadh a dhéanamh? Má tá an streachailt armtha críochnaithe, ní chiallaíonn sin nach bhfuil am corraitheach romhainn.