cloí
stick to
Níl aon chinnteacht ann go mbronnfar seoladh faoi leith ar aon duine nuair a chuirfear na fearainn nua ar fáil go hoifigiúil agus is fearr na buachaillí bó i mbailte fearainn an idirlín a sheachaint agus
cloí leis na seoltaí ponc com go fóill.
cloí le modhanna polaitiúla
stick to political methods
Measann sé go raibh sé tábhachtach an fód a sheasamh agus foréigean a úsáid ach i ndiaidh uafás Inis Ceithleann tháinig sé ar an tuiscint go mbeadh sé níb éifeachtaí
cloí le modhanna polaitiúla agus na gunnaí a chur ar leataobh.
chloígh leis
stuck to it
Tá siad ag iarraidh pilleadh ar an *nirvana* aontachtach sin réamh-1969 nuair a thuig náisiúnaithe a stádas sa tsochaí agus
chloígh leis.
ag luí isteach ar
getting stuck into
Cloiseann duine scéalta faoi na foghlaimeoirí a mbíonn an t-ádh dearg orthu agus a n-éiríonn leo cúpla rud, mar théipeanna agus leabhair, a cheannach agus iad
ag luí isteach ar fhoghlaim na Gaeilge.
Caith do shoc amach
Stick your nose (front of car) out
"'Dhia a mhic, cén mhoill atá ort?
Caith do shoc amach ansin anois, nó beidh muid anseo go dtiocfaidh thiar aniar," arsa a athair agus iad ag iarraidh fáil ón fhobhóthar go dtí an príomhbhóthar agus ghluaisteáin ag siosarnaigh thart leis mar a bheadh an diabhal ann.
a shá
to stick
I ndeireadh thiar thall, muna ndéanann tusa é, cé a dhéanfaidh? Nach é sá an chloiginn suas an tóin a léiríonn gur daoine fásta muid, go bhfuil muid éagsúil le beithígh na bpáirceanna? Níl mise cosúil leis an leanbh a líonann a chlúidín le moll caca agus
a shásaíonn é féin leis sin.
sáfaidh mé siar ina ghob é
I'll ram/stick it down his throat
An chéad fhear eile a luafas bréagán bog,
sáfaidh mé siar ina ghob é.
cloí le
stick to
Má tá cuid mhaith grianghrafanna le clóbhualadh, d'fhéadfadh sé a bheith níos saoire
cloí le gnáthcheamara, na grianghrafanna a réaladh go proifisiúnta agus ansin na pictiúir atá le cur ar ríomhaire a scannáil le scanóir.
ag gobadh amach
sticking out
chonaic ball den fhoireann sciathán
ag gobadh amach as an sneachta agus thochail siad an grúpa amach.
sáinnithe
stuck
I ndiaidh a bheith
sáinnithe sa teach chomh fada sin, tá an deis atá curtha ar fáil di anois suí ar an phóirse nó aire a thabhairt dá gáirdín tar éis difear mór a dhéanamh do shaol Maple.
fá choinne na scine
for the knife, to stick in the knife
Bertie Bábánta Sruthbhalbh is fearr leis bheith ag amharc air, a fhios maith ag Balor gurb é is cúis leis an mhaolteanga agus é ag caint le tuairisceoir tréitheach ná go mbíonn sé ag cuntas na veirteabraí leis an áit is fearr a aimsiú
fá choinne na scine.
chamáin
hurley sticks
Le blianta fada tá an CLG ag argóint go bhfuil sé éagórach go mbíonn ar a chuid ball, agus go speisialta na hógánaigh, CBL a íoc ar fheisteas agus go mór mór ar
chamáin.
Gabhadh mo mhéar
my finger was caught (stuck)
"
Gabhadh mo mhéar idir an dhá chrata," arsa Áine.
ag gobadh amach
sticking out
Fuair seisean culaith úr déanta ar na mallaibh, ceann speisialta le poll ann le gur féidir leis an scealpóg ar a ghualainn a bheith
ag gobadh amach.
maidí tanaí míshláintiúla
thin unhealthy sticks
Taispeántas eile sa ghailearaí céanna a thaitin liom ná an ceann ar ghrianghrafadóireacht faisin, a léiríonn go mbíodh na mná scafánta níos mó sa bhfaisean ná mar atá na
maidí tanaí míshláintiúla a chuirtear os ár gcomhair na laethanta seo.
ag cloí
sticking
Is cosúil gur sin an dearcadh atá ag ceannaireacht Shinn Féin anois, ach níl siad iomlán oscailte faoi, agus iad
ag cloí go poiblí leis an tseanteachtaireacht.
sháith sé a ghaosán ann
he stuck his nose in it
Chuir sé an fíon thart sa ghloine,
sháith sé a ghaosán ann agus chomh luath is a d'ól sé siar bolgam de, chuir sé soc air féin.
sáinnithe
stuck
** Tá tú
sáinnithe sa trácht i gcónaí, ach anois tá tú ag iarraidh an carr a chasadh agus malairt treo a thabhairt ort féin.
chloígh Paul agus Linda McGill leis an ainm
Paul and Linda McGill stuck to the name
Mar sin,
chloígh Paul agus Linda McGill leis an ainm i ndiaidh dóibh an áit a cheannach seacht mbliana ó shin.
nach gcloíonn le rialacha ar bith
who doesn't stick to any rules
In eachtra cháiliúil i gclár sa dara sraith, ghlac sé seilbh ar mhicreafón fógróra in oifig ollmhargaidh in Helsinki na Fionlainne agus d'fhógair sé i nGaeilge go raibh buachaill dána cúig bliana d'aois tar éis micreafón a thógáil agus gur cheart dá mháthair é a thabhairt léi as an siopa láithreach!
Nuair a bhuail mé le Hector i nGaillimh le déanaí rith sé liom gur duine é
nach gcloíonn le rialacha ar bith, is cuma cé acu na rialacha a bhaineann le cláracha taistil nó rialacha ghramadach na Gaeilge atá i gceist.
bí righin agus rachaidh leat
stick to your guns and you'll succeed
"Seo anois,
bí righin agus rachaidh leat.
sáite
stuck
Is as Béal Feirste ó dhúchas í Denise ach tá sí lonnaithe i mBaile Átha Cliath anois, áit a gcaitheann sí a cuid ama
sáite ina cuid péintéireachta agus ag obair le daoine óga ar thionscadal athnuachana i gcroílár na cathrach.
cloí
to stick to
"Bíonn an-bhrú ar go leor acu
cloí le dearcadh a gcairde agus gan a bheith difriúil, rud atá coitianta i measc daoine óga, dar ndóigh.
sáinnithe
stuck, marooned
Má tá an tuairisc sin fíor - agus ba chóir bheith an-aireach faoi thuairisc ar bith ón gcogadh na laethanta seo - is comhartha sóirt marfach é don fhórsa beag Angla-Mheiriceánach atá
sáinnithe ar an mbóthar go Baghdad.
ag gobadh amach
sticking out
*
Gluais • Glossary
smeadráiltesmeared
ag gobadh amachsticking out
ag screadachscreaming
ina thranglamtangled up
dingthewedged
thug sí fúthu
she got stuck into them
Chuaigh sí síos ar a dhá ghlúin agus
thug sí fúthu.
ag sá priocairí te ina ghoile
sticking hot pokers into his stomach
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
camán
hurling stick
Scoláireachtaí agus scéimeanna a chur ar bun chun ógánaigh a chur chun na "Gaeltachta" (Tiobrad Árann, Cill Chainnigh, is araile) ar feadh coicíse nó trí seachtainí chun go bhfoghlaimeoidís scileanna agus cultúr an chluiche (an
camán ceart a roghnú,
camán briste a dheisiú, cuir i gcás) agus, tré imirt le foirne áitiúla, dea-thréithe agus modhanna imeartha a fhoghlaim.
cloí le
stick to
Caithfidh siad
cloí le peil nó níl áit dóibh ar an bhfoireann.
Chloígh mé go docht lena bplean
I stuck rigidly to their plan
"
Chloígh mé go docht lena bplean, ach níor oibrigh sé.
bataí adhmaid
wooden sticks
Gan choinne, tá an triúr timpeallaithe ag cúig óganach déag, cuid acu agus *balaclavas* orthu, gléas troda ag an uile dhuine,
bataí adhmaid, maidí *baseball* agus maidí gailf.
maidí gailf
golf sticks
Gan choinne, tá an triúr timpeallaithe ag cúig óganach déag, cuid acu agus *balaclavas* orthu, gléas troda ag an uile dhuine, bataí adhmaid, maidí *baseball* agus
maidí gailf.
an bata scoir
the tally stick
Mar shampla, bhíodh
an bata scoir ag na Lacótá mar a bhíodh in Éirinn.
bata draighin
blackthorn stick
Bhí mé ciaptha ag Éamon Ó Caoimhnis, Aire na Galltachta, a bhí ag dul thart ar chairrín gailf, stoc fógartha i láimh amháin aige agus
bata draighin sa láimh eile, é ag croitheadh an bhata os a chionn agus ag cleachtadh a óráide os ard.
cloí leis an obair
stick to the work
Dualgas cine agus dílseacht do mo mhuintir a spreag mé agus a choinnnigh orm
cloí leis an obair go deireadh.
greamaithe le tairní
stuck with nails
Tá corp ciorraithe le feiceáil, é
greamaithe le tairní do chrann agus luchóga agus cruimheanna ag ithe na feola agus ag fágáil na gcnámh glan.
cloí le sceideal
stick to a schedule
"Thuig muid go raibh gá le foirfeacht ó thaobh stór focal agus gramadaí agus, dá bhrí sin, bhí sé deacair
cloí le sceideal.
a chamán
his hurling stick
Tar éis an tsaoil, ba é Setanta an laoch nua óg i gCorcaigh - an t-iománaí ab fhearr b'fhéidir ó chroch Jimmy Barry Murphy féin
a chamán faoin staighre (nó cibé áit ina gcrochann sean-iománaithe a gcuid camán nuair a éiríonn siad as!).
cloí le
to stick to
Bush, a bhí ina ghobharnóir stáit ag an am sin, dlí (a bhí le fáil in dhá stát eile chomh maith) a chuir iachall ar scoileanna
cloí le curaclam ina gcuirtear an bhéim ar staonadh ó ghnéas.
sáite amach
stuck out
Isteach liom agus níor thúisce a chloigeann
sáite amach aige sin agus mo chogar ina chluas ná gur bhleaisteáil sé - boladh bréan óil ar a anáil - suas an pasáiste: tá fíorbhrón orm, ní tharlóidh sé go deo arís, bhur gcéad fáilte isteach, a *lads*.
sádh amach an cloigeann úd
that head was stuck out
leac oighirice
liomóidlemon
ag diúlsucking
bodhairedeafness
béasamanners
gránnahorrible
cumhachtpower
mo leithéidsethe likes of me
docharharm
múrshower
caiteover
fás maithgood growth
ag feadaílwhistling
sáite amachstuck out
stróeffort
leidclue
bodhraithedeafened
gleonoise
oibleagáideachtobligingness
cothrom na Féinnefair play
dúnárasachreticent
cantalpetulance
aisteachasqueerness, strangeness
ar fheabhasexcellently
a chur as a riochtto distort
sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out
an iarraidh seothis time
coiscéimstep
filltefolded
muinchillesleeve
plaitbald patch
burlaí bána gruaigewhite trusses of hair
malaíbrows
ag sméideadh a chloiginnnodding his head
gach re soicindevery second second
in ard a chinnas loud as he could
ríforearm
clúmhachdown (on face)
smigchin
dallamullóg a chur ormto hoodwink me
nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him
ar feadh na síoraíochtafor an eternity
bearnagap
tuillteearned
meangadhsmile
clamhsáncomplaint
luaigh séhe mentioned
bréanfoul
tá fíorbhrón ormI'm really sorry
múiscnausea
slisínslice
chinn mé arI decided
a chur díomto give up
tioncharinfluence
á tochasbeing scratched
go gontaconcisely
eachtra gadaíochtatheft incident
trealamh lofarotten equipment
ag geonaílwhimpering
croitheadh uafásachterrible shaking
samhlaighimagine
a scáthhis shadow
leata chomh móropen so wide
macallaecho
boinnsoles
ag coisíochtpacing
ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps
óltachdrunk
dheasaighadjusted
mo bhaithisthe top of my head
luasc siarrocked backwards
sálaheels
glanbhearrthaclean-shaven
olldoirdbasses
bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details
ceann dúbáiltea double
bhain searradh asam féinI stretched myself
shéid séhe blew
á spreagadhencouraging him
á thionlacanaccompanying him
clingireachttinkling
cantaireachtchanting
grágaílcroaking, braying
dalltavery drunk
ag éalúescaping
go séimhgently
a chonúisyou useless person
an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly
bailigh leat mar singet lost then
mallachtaícurses
líomhaintíallegations
mhaslaigh éI insulted him
barántas gabhálaarrest warrant
ionchúiseamh poiblípublic prosecution
cillíncell
luaithreadáinashtrays
stóltastools
go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me
pleotafool
sciotaíl searbhasachsarcastic tittering
uirlisíinstruments
píopaí lonrachashining pipes
tiubhthick
tanaíthin
boghabow
sreangáinstrings
béicílyelling
búireachroaring
leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard
bródpride
uabhararrogance
i mbarr mo réimeat my peak
a admháilto admit
ní raibh neart agam airI couldn't help it
iomrascálaíwrestler
togha a
chinn sí ar luí isteach ar phleanáil an úrscéil
she decided to get stuck into planning the novel
Bhí Anna ag obair ar leabhar Béarla faoi inimircigh ag an am ach bhí moill ar an tionscadal áirithe sin, mar sin
chinn sí ar luí isteach ar phleanáil an úrscéil.
cuir do shoc amach
stick your head out
Cas anuas an fhuinneog sin agus
cuir do shoc amach agus fiafraigh den bhean sin atá ag tarraingt orainn cá bhfuil an t-ionad siopadóireachta seo nó tá mé i mbarr mo chéille agat.
sáite i ndaorbhroid
stuck in dire bondage
"
Seo mar a thosaíonn an dán "Bealtaine 1916":
I Sasana i gcéin ó Éirinn bhúidh
Do chaitheas-sa tréimhse i ngéibhinn dlúth
Ag Gallphoic ghránna
sáite i ndaorbhroid
De dheascaibh mo ghrá do Chlár geal Éibhir
Mar bhí mo dhúil ó thús mo shaoil
I saoirse, i gclú 's i sóchas Gael.
nár ghá cloí leis na seanmhúnlaí
that it wasn't necessary to stick to old forms
Ach ar a shon gur orthu siúd a bhunaigh Cumann na hÉigse ag Dáil na hÉigse i gcaitheamh Fheis na Mumhan i gCorcaigh i mí Meán Fómhair 1907 a bhí Piaras Béaslaí - cumann lomlán le Muimhnigh ar thábhachtach leo na munlaí clasaiceacha a bhí ann - d'athraigh tuairimí Bhéaslaí faoin fhilíocht de réir a chéile gur léir dó faoi na caogaidí
nár ghá cloí leis na seanmhúnlaí.
maidí
sticks
I bhfocail eile, níl ar a chumas an mála
maidí a iompar ar a dhroim nó fiú a thiomáint roimhe ar thralaí beag leictreach ar nós mar a dhéanann daoine eile dá aois.
do do lascadh le camán
lashing you with a hurling stick
Tá sé níos deacra scóráil ón imirt, go háirithe má tá duine nó beirt den fhreasúra ag brú isteach ort, ag tarraingt do gheansaí nó
do do lascadh le camán.
Chloígh siad go daingean leis an gcuraclam
the stuck rigidly to the curriculum
"
Chloígh siad go daingean leis an gcuraclam i gcónaí agus ní raibh mórán ama againn lenár bhforbairt agus ár léitheoireacht phearsanta a dhéanamh," a deir sí.
cloí go daingean
stick rigidly
Mar shampla, cuirimid iachall ar na comhlachtaí fóin a dtáillí agus coinníollacha a fhoilsiú agus is gá dóibh
cloí go daingean leo.
chuirfeadh sé a shoc sa pháipéar
he'd stick his nose in the paper
Thiocfadh Feargal isteach tráthnóna agus
chuirfeadh sé a shoc sa pháipéar go raibh a chuid réidh, agus ní thabharfadh sé faoi deara gur chaith sí am agus saothar ag glanadh.
sáinnithe
stuck
Má tá aerfort agat, tá tú
sáinnithe san áit a bhfuil tú; caithfidh tú a mhór a dhéanamh den áit sin agus cur ina luí ar dhaoine teacht chugat.
cloím le rudaí
I stick at things
Ní duine millteanach éirimiúil mé ach
cloím le rudaí.
cloí leis an éide oibre atá á caitheamh acu le fada anois
stick to their traditional work uniforms
Dúirt siad gur cheart do na fir dhóiteáin go léir
cloí leis an éide oibre atá á caitheamh acu le fada anois.
sánn ordóg amháin isteach ina bhéal
sticks one thumb in his mouth
Tá sé *leath bealaigh *nuair a stadann sé, amharcann sé thart,
sánn ordóg amháin isteach ina bhéal, déanann a thóin a thochas leis an ordóg eile, agus cuireann sé ceist air féin: “An ag dul *suas *an staighre a bhí mé nó ag teacht *anuas*? Nó an ag dul *síos *an staighre a bhí mé nó ag teacht *aníos*? An *thuas *a bhí mé nó *thíos*, nó an *leath bealaigh *a bhí mé an t-am uilig? Nó an san áit seo atá mé ar chor ar bith?” Níl cuimhne aige.
sáinnithe i ndíog
stuck in a ditch
Chuaigh an carr den bhealach mhór agus fágadh
sáinnithe i ndíog mé.
camán
hurling stick
Bhí meon dearfa ag daoine i leith na Purgóide mar, cé gur cluiche difriúil í an iomáint nach bhfuil na deacrachtaí céanna ag baint léi ó thaobh líon na bhfeallanna le linn cluiche, aithníonn daoine go dtarlaíonn corrchalaois gan ghá ar nós tarraingt geansaí, brú sa droim, tarraingt ró-ard nó íseal le
camán agus mar sin de.
sháigh trí mhéar a dheasláimhe
he stuck three fingers of his right hand
Ina dhiaidh sin d’éirigh sé agus chuir sé ordú catha air féin agus
sháigh trí mhéar a dheasláimhe faoi shrón lucht an díchreidimh agus dúirt: "Léigí idir na línte a scaifte húranna gan mhaith.
a shoc a sháitheadh amach
to stick the nose of the car out
”
Stad siad den chaint tamall nó bhí Ruairí ag iarraidh
a shoc a sháitheadh amach sa scuaine tráchta agus bhí a aird uilig air sin.
chinn Seán ar luí isteach ar an staidéar
Seán decided to get stuck into the studying
”
Céim oíche
=======
Ceann de na cúiseanna go raibh an t-airgead gann ná gur
chinn Seán ar luí isteach ar an staidéar.
ag gobadh amach
sticking out
Agus cionn is gur duine mé agus go bhfuil mé daonna, amharcaim ar na comhlachtaí móra a tharraing na céadta míle punt amach as an sparán seo, agus bíonn mo bhéal ar leathadh agus mo theanga
ag gobadh amach.
ag gobadh amach
sticking out
?
airecare
uaighgrave
sa luaithreadán créafóigein the clay ashtray
go drogallachreluctantly
curthaburied
ag cúlchaintgossiping
go turcoldly
iontassurprise, wonder
coca féirhaystack
ag gobadh amachsticking out
soithídishes
nitewashed
is beag nár leag sí an chathaoirshe nearly knocked over the chair
de rúidat a sprint
seantroscánold furniture
go cúramachcarefully
spléachadhglance
baithiscrown (of head)
liopaílips
tiubhthick
an dá ghualainnher two shoulders
an dá chíoch líontaher two full breasts
suaimhneaspeace
fainicwarning
go drochmheasúilwith contempt
ar díolon sale
sách lomquite bare
níos nua-aoisímore modern
go dánaboldly
straoisgrin
go bríomharvigorously
faobharsharpness
ag obair leisworking away
an seanchlogthe old bell
ó bhonn go baithisfrom head to foot
go postúilself-importantly
ciseánbasket
Aon cheo eile?Anything else?
meangadh mór gáirea big smile
Bhrostaigh sí uirthi.
gur chloígh tú féin leis an tseanstíl
that you yourself stuck to the old style
AÓF: An ndéarfá féin
gur chloígh tú féin leis an tseanstíl a bhí le cloisteáil agat sular imigh tú?
MÓS: Tá súil agam, mar ní bheadh uaim athrú a dhéanamh air.
ag gobadh amach
sticking out
?
airecare
uaighgrave
sa luaithreadán créafóigein the clay ashtray
go drogallachreluctantly
curthaburied
ag cúlchaintgossiping
go turcoldly
iontassurprise, wonder
coca féirhaystack
ag gobadh amachsticking out
soithídishes
nitewashed
is beag nár leag sí an chathaoirshe nearly knocked over the chair
de rúidat a sprint
seantroscánold furniture
go cúramachcarefully
spléachadhglance
baithiscrown (of head)
liopaílips
tiubhthick
an dá ghualainnher two shoulders
an dá chíoch líontaher two full breasts
suaimhneaspeace
fainicwarning
go drochmheasúilwith contempt
ar díolon sale
sách lomquite bare
níos nua-aoisímore modern
go dánaboldly
straoisgrin
go bríomharvigorously
faobharsharpness
ag obair leisworking away
an seanchlogthe old bell
ó bhonn go baithisfrom head to foot
go postúilself-importantly
ciseánbasket
Aon cheo eile?Anything else?
meangadh mór gáirea big smile
Bhrostaigh sí uirthi.
camán
hurling stick
Chuirtí pionós breise ansin ar imreoir, ag brath ar dhonacht na calaoise a bhí déanta aige (imirt chontúirteach, buille le dorn nó
camán, agus araile) Má bhí imreoir ar fionraí, sheas sé sin i gcás aon sórt cluiche a raibh an t-imreoir i dteideal imirt ann – ní raibh aon eisceacht i gceist.
cloí lena gcuid rialacha sláinteachais féin
to stick to their own hygiene rules
Má chruthaitear gur theip ar na hotharlanna
cloí lena gcuid rialacha sláinteachais féin, d’fhéadfadh bille mór eile a bheith le díol ag an cháiníocóir.
ag gobadh amach
sticking out
Bhí péire bróg leathair snasta fir chomh dubh le pic le feiceáil
ag gobadh amach faoi bhun ghúna an aingil, chomh maith le heirbeall sútáin le cúpla cnaipe corcra; bhí grua an aingil tais le deora aithreachais, agus bhí craiceann snasta blagaide ag lonrú faoin lampa sráide san áit nach raibh an folt gruaige ag clúdach iomlán na baithise.
cloí leis an sprioc
to stick to deadlines
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
a ghreamú
to stick
Ní raibh duine ná deoraí eile timpeall agus bhí sé chomh síochánta, chomh suaimhneach agus chomh fíorálainn sin go raibh orm stopadh gach cúpla nóiméad chun breathnú timpeall orm agus iarracht a dhéanamh an íomhá ar fad
a ghreamú i m'intinn.
sáinnithe
stuck
Is féidir leat éirí
sáinnithe sa réimse sin.
an choinneal mhór á shá isteach sa ghaineamh
to stick the big candle in the sand
Is breá liom dul síos go dtí an dtráigh lem’ bhuicéad* enamel* agus ualach gainimh a thabhairt go dtí an tigh dos na prócaí, nó na *crock*ann' fé mar a thugaimid orthu, ansan
an choinneal mhór á shá isteach sa ghaineamh agus gearraim maisiúcháin le cur timpeall air as páipéar Nollag.
greamaithe dá chrúba
stuck to his paws
Pawcasso agus a Ré Chrúbach?
=======
Má tá tú den bharúil go bhfuil buanna speisialta ag do pheata féin, ba chóir duit roinnt ama a chaitheamh á bhreathnú go grinn le feiceáil an bhfuil na tréithe seo a leanas aige:
an ndéanann do chat machnamh ar na marcanna a fhágann sé ina dhiaidh ar a thráidire dramhaíola?
an bhfágann sé marcanna ar na ballaí leis na gráinníní dramhaíola atá
greamaithe dá chrúba?
an scríobann sé ar phíosa troscáin go leanúnach san áit chéanna amhail is dá mbeadh sé ag forbairt saothair?
an maith leis a bheith ag amharc ar an teilifis agus an aithníonn sé ainmhithe eile ar an scáileán?
Más féidir leat freagra dearfach a thabhairt ar an chuid is mó de na ceisteanna thuas, agus má tá tú go fóill in amhras faoi chumas ealaíne do chait, thig leat triail bheag a chur air a d’fhorbair síceolaithe MONPA, a bhaineann úsáid as ocht gcárta dhéag agus léaráidí orthu.
sánn siad a ngob
they stick their beak
Déanann na geabhróga onfais bhuamála orthu, agus
sánn siad a ngob isteach ina gceann.
cloí leis an sprioc
to stick to deadlines
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
go gcrochfaidh sé suas an camán
that he'll hang up the hurling stick
Is é an t-aon imreoir de “Laochra Gael” 2006 atá fós ag imirt agus is deacair a shamhlú
go gcrochfaidh sé suas an camán go ceann i bhfad eile.
sánn siad a ngob
they stick their beak
Déanann na geabhróga onfais bhuamála orthu, agus
sánn siad a ngob isteach ina gceann.
cloí le
to stick to
Munar féidir tabhairt ar an státseirbhís
cloí le rud chomh simplí leis na ciorcláin i leith na Gaeilge, an bhfuil sé réasúnta a bheith ag súil go gcloífidh siad le hAcht na dTeangacha Oifigiúla agus lena gcuid dualgas eile i leith na teanga? Nach aisteach fosta nár tháinig an éagóir seo chun solais i bhfad ó shin! Chaithfeá ceist a chur faoi éifeacht na n-eagraíochtaí Gaeilge – Foras na Gaeilge agus a réamhtheachta, Bord na Gaeilge – a bhí, agus atá, in ainm is a bheith ag cur comhairle ar an rialtas faoi chúrsaí teanga.
camáin
hurling sticks
Fearas – buataisí, lámhainní,
camáin agus araile.
cloí leis sin
to stick to that
Nach amhránaí thú féin? Nár smaoinigh tú féin ar aon amhrán a chasadh ar an albam?
EO’B: Toisc gurb í an fhidil mo phríomhuirlis theastaigh uaim
cloí leis sin ar an albam seo.
sáite isteach sa seinnteoir dlúthdhioscaí
stuck into the CD player
Lena lámh chlé rug m’athair ar lámh dheis mo mháthar agus chas siad beirt taobh le chéile, beagán místuama, isteach doras na cistine, áit ar slogadh iad—bhí siad ceangailte le chéile ag na cluasáin, dhá phéire acu
sáite isteach sa seinnteoir dlúthdhioscaí i bpóca ghúna mo mháthar.
seastáin greamaithe den bhalla
stands stuck to the wall
Ar ár siúl dúinn síos an halla rinne sé iontas den mhéid dlúthdhioscaí a bhí sa teach, ar sheilfeanna ar an dá thaobh dínn, sa chistin freisin, tuilleadh seilfeanna lán leo, cófraí,
seastáin greamaithe den bhalla, bhí siad carntha ar an gcuisneoir—thug me gloine bhainne dó agus rinne sé ceapaire dó féin—agus ar an inneall níocháin, leath an bhoird tógtha acu, dhá stól, go fiú ar leac na fuinneoige sa leithreas—rinne sé mún—agus túrbhloic díobh i ngach cúinne sa chistin, ar dhá thaobh an dorais, taobh istigh agus taobh amuigh sa halla, sa spás faoin staighre agus sa seomra suí—bhí siad i ngach áit, gan an balla le feiceáil acu ach anseo is ansiúd, dlúthdhioscaí, a dúirt sé agus shéid sé anáil amach le teann sásaimh, dlúthdhioscaí, nach iontach é?
Ina shuí ar an tolg—bhí air scíth a thabhairt do na seanchnámha, mar a deir sé féin—dúirt sé gur chuimhin leis a óige, gurbh é a aisling leabharlann cheoil a bheith aige, sa bhaile, cartlann de gach uile dhlúthdhiosca a eisíodh riamh, in aon seomra amháin aige, seomra stórais nó garáiste mór ar chúl an tí.
cloí leis an bhuntrealamh
to stick with basic equipment
Ba leor
cloí leis an bhuntrealamh nó earraí a cheannach ar athláimh.
bata draighin
blackthorn stick
Bhí muid ciaptha ag an Aire Éamon Ó Caoimhnis a bhí ag dul thart ar chairrín gailf le stoc fógartha i láimh amháin agus
bata draighin sa láimh eile, é ag croitheadh an bhata os a chionn agus ag cleachtadh a óráide os ard.
cloí leis an chur chuige sin
to stick to that approach
Thug sí comhairle dom
cloí leis an chur chuige sin agus go ndíolfadh muid i bhfad níos mó cóipeanna dá bharr.
luíodh isteach ar réiteach bia sa chistin,
people got stuck into preparing food in the kitchen,
Chomh luath agus a shroicheamar an teach arís,
luíodh isteach ar réiteach bia sa chistin, agus chaitheamar trí nó ceithre huaire an chloig ag ullmhú turcaí, prátaí, búiste, anlann sonóige, pióg puimcín, agus cá bhfios cad eile.
ach cloí le rialacha an mhóraimh.
but to stick to the rules of the majority.
”
Tchí Dia an fhís atá ag an Uasal Empey de shochaí an tuaiscirt nuair nach bhfuil rogha agat
ach cloí le rialacha an mhóraimh.
níl faitíos orthu cloí lena gcreideamh,
they're not afraid to stick to their belief,
Cén fáth a bhfuil tú sásta foireann cheamara mar seo a ligean isteach chun leas a bhaint asainn, as ár *tipuna* (sinsear), agus brabús a dhéanamh as? Céard a bheidh againne?’”
Léiríonn an méid sin, b’fhéidir, an fáth ar mhair an cultúr Maorach, ainneoin bhrú an domhain Pākehā –
níl faitíos orthu cloí lena gcreideamh, cuireann siad ceisteanna, tá anam an phobail fós láidir.
cloí leis an leagan coitianta.
to stick to the common version.
Bíodh sin amhlaidh, is dócha go bhfuil an cath áirithe sin caillte agus is fearr aithne ag daoine air mar “Phádraig” agus gurbh fhearr, i bhfianaise lucht léitheoireachta an leabhair seo,
cloí leis an leagan coitianta.
maide
a stick
Seanfhear atá ann a bhfuil
maide aige.
lorgaí miotail
metal sticks
Rinne leaid amháin damhsa bríomhar le
lorgaí miotail agus lasracha ar an dá fhoirceann.
i bhfostú i dtranglaim thráchta
stuck in traffic jams
I gcathracha dlútha a bhfuil an iomarca tráchta iontu cheana féin, ní fiú bheith ag tiomáint níos mó, ach ní nuacht é sin do phobal cathrach na hÉireann ach oiread, atá
i bhfostú i dtranglaim thráchta maidin agus tráthnóna gach lá, agus ní nuacht do mhuintir Nua-Eabhrac níos mó é ach oiread.
chloígh muid go daingean
we stuck rigidly
Bhí an leabhar leagtha amach ar an dóigh sin agus
chloígh muid go daingean leis an leagan amach sin.
chloígh Drewe leis an scéal
Drewe stuck to the story
Ach
chloígh Drewe leis an scéal go raibh sé neamhchiontach agus go raibh ceap milleáin á dhéanamh as chun gníomhaíochtaí rialtais, a raibh baint acu le trádáil idirnáisiúnta arm, a chosaint agus a choinneáil faoi cheilt.
sáinnithe i dtranglam tráchta
stuck in a traffic jam
Agus fágann sin an tiománaí
sáinnithe i dtranglam tráchta maidin agus tráthnóna.
cloí le hábhair chultúrtha agus stairiúla
to stick to cultural and historic subject-matter
“Níor phéinteáil mé gunnadóirí riamh; rinne mé iarracht
cloí le hábhair chultúrtha agus stairiúla i gcónaí,” a dúirt Ervine.
gur chloígh a sinsear leis an modh éifeachtach taistil seo.
that their ancestors stuck to this efficient mode of transport.
Tá an t­-ádh dearg ar mhuintir Melbourne
gur chloígh a sinsear leis an modh éifeachtach taistil seo.
sáite os comhair scáileán teilifíse nó ríomhairí
stuck in front of a television screen or computers
Is breá liomsa iad a fheiceáil taobh amuigh, in ionad iad a bheith
sáite os comhair scáileán teilifíse nó ríomhairí ar thóineanna ramhra, go háirithe agus muid i ré ina bhfuil fadhb an mhurtaill ag méadú de shíor i measc na hóige.
Le cloí le híomháineachas Kipling,
sticking with Kipling's imagery
Le cloí le híomháineachas Kipling, cuireadh clabhsúr le séasúr na “ndúramán láibeach” – nó i bhfocail shimplí, cuireadh clabhsúr leis an séasúr peile – san earrach, agus tá aird lucht leanúna an spóirt dírithe faoi láthair ar an spórt náisiúnta, an cruicéad.
an scian a shá i ndaoine
to stick the knife in
Ach bheadh sé go deas dá bhféadfadh sé diúltú anois is arís don chathú a bhraitheann sé
an scian a shá i ndaoine .
mar shlat tomhais
as a yard stick
I ndeireadh na dála, ámh, níl i gceist le Cácas Iowa ach toghchán a bheas ag feidhmiú
mar shlat tomhais.
an tóin dingthe amach
the bum stuck, wedged, out
Agus na cosa cóngarach don talamh,
an tóin dingthe amach agus an intinn gafa leis an phaisean a chruthaíonn an ceol agus an rithim i gcorp an damhsóra, feiceann an breathnóir duine atá sáite i ngnéasacht nó i gcollaíocht s'acu féin agus an pléisiúr a thagann leis sin.