Sprid
spirit
(b)
Sprid na hóige i measc na dtuismitheoirí.
spréach
spark, spirit
Cé nach n-áirím mé féin ina measc siúd, is fíor a rá go gcuireann an samhradh
spréach bhreise ionam.
spiorad na hoscailteachta
the spirit of openness
Ar thaobh tosaigh na seacht mbancnóta, "seasann na pictiúir d'fhuinneoga agus de gheataí do
spiorad na hoscailteachta".
biotáilte
spirits
B'fhearr liom
biotáilte ná barrúil le fada anois.
Thug fear eile ardú meanman dúinn
Another man raised our spirits
Thug fear eile ardú meanman dúinn nuair a scríobh sé: "Táim i mo chónaí anseo in Áth Luain ach déanaim mo chuid guí fós trí Ghaeilge.
lagmhisnigh
lowness of spirits
Cad chuige a raibh an oiread sin
lagmhisnigh ar an pháipéar áirithe aontachtach seo, go raibh scéal i ndiaidh scéil ag tabhairt le fios go raibh an IRA ar tí dul i mbun an fhoréigin arís?
Luaigh mé an briseadh isteach i gCaisleán an Riabhaigh roimhe seo.
ardú meanman
raising of spirits
Taobh amuigh d'
ardú meanman agus spreagadh a thabhairt do dhaoine, mórtas cine agus féinmheas a spreagadh iontu, tá lucht an CLG ag íoc cánach go díreach de bharr a rannpháirtíochta sa Chumann.
ardú meanman
raising of spirits
"Ó thaobh na hailtireachta de, bíonn muid de shíor ag iarraidh cur ina luí ar na cliaint a bhfuil Gaeilge acu gur ráitis mhuiníneacha iad na foirgnimh a dhearann muid, a bhfuil sé mar aidhm acu
ardú meanman a thabhairt don phobal agus don teanga.
sracadh
strength and spirit
Caithfidh mé a rá i dtaca le holc, go dteachaidh lucht na Gaeilge i bhfeidhm orm ar bhealach mar seo, agus an fuinneamh is an
sracadh atá iontu i gcónaí.
a chuirfeadh ardú meanman
that would raise your spirits
Bhí radharc den chineál céanna le feiceáil ar fud na Gaeltachta thiar, ó Bhearna go Carna mar a deir siad, ar feadh an tsamhraidh, radharc
a chuirfeadh ardú meanman agus gliondar croí ar dhuine ar bith gur mór leis na cluichí Gaelacha.
géilleadh don lagmhisneach
give in to low spirits
'"
Goilleann sé uirthi go bhfuil an Ghaeilge ag dul i léig sa Ghaeltacht ach ní duine í atá sásta
géilleadh don lagmhisneach.
faoi anáil an spioraid nua seo
under the influence of this new spirit
Má thagann muintir na Gaeltachta
faoi anáil an spioraid nua seo atá sna bailte móra san oirthear, feicim gach seans, ní hamháin go sábhálfar an teanga mar theanga phobail ach go dtiocfaidh méadú ar na Gaeltachtaí.
sú na heorna
spirits distilled from barley
"Áááá, nár bhreá liomsa bronntanas Nollag a fháil ón Aire Rialtais sin a bhí chomh fial flaithiúil lena chairde ar chostas an Stáit:
sú na heorna, brandaí agus todóga gan iarraidh, gan íoc.
bhiotáille
spirits
Bí cinnte nach aon
bhiotáille bhroghach bháite de chuid Jameson nó Paddy nó fiú Powers féin a bhí ann, ach fíor-bheathuisce Preispitéireach aduaidh as Bushmills, an cineál fuisce is fearr leis an chineál is fearr de dhaoine, Cathaoirleach Údarás na Galltachta as an chuntas! Ach, ar an drochuair, is dóiche ná a mhalairt nach bhfaighidh mé ach an gnáthdosaen cloigeann seanbhlastúil caorach arís i mbliana," a cheasnaíonn Balor na Baothchainte.
aigeanta
spirited, cheerful
"
Ba mhór ag Aoife dá dtabharfadh Gerry faoi seo ar dhóigh
aigeanta, chroíúil mar athrach, seachas smut a bheith air a leagfadh leathdosaen.
bheocht
spirit
Nuair a thugann tú cuairt ar Bhóthar na bhFál agus nuair a shiúlann tú isteach sa Chultúrlann, spreagann an fuinneamh agus an
bheocht atá le feiceáil gach áit go mór tú.
lagmhisneach
low spirits
Níor chuir sé sin
lagmhisneach ar Mundy, áfach, mar a tharlódh i gcás daoine eile.
trí chumhacht an spioraid chruthaithigh
through the spirit of the creative spirit
"Ní gá dúinn a bheith inár dtomhaltóirí - is féidir linn ár nglór a chur i bhfeidhm
trí chumhacht an spioraid chruthaithigh .
spiorad daonna
human spirit
Fógraíonn *graffiti*, T-léinte le manaí, bratacha, péintéireacht, múracha agus dealbhóireacht go bhfuil rud éigin daingean ionainn mar dhaoine a dhiúltaíonn do chaimiléireacht agus a chinntíonn go bhfuil an
spiorad daonna beo.
meanman
spirit, morale
Is ardú
meanman é do phobal a labhraíonn mionteanga, agus d'eagraíochtaí an phobail sin, bíodh siad deonach nó ag feidhmiú mar ghnó, dream a fheiceáil ag tabhairt faoi pháipéar laethúil a fhoilsiú sa teanga sin.
In ísle brí
in low spirits
In ísle brí, chuir mé scairt ar an Commission for Racial Equality (CRE) agus chuir siad comhairle orm.
bromach teaspaigh
a spirited colt
Ní i gcónaí a bhí sé ar bhóthar a leasa, mar raid sé an chairt go maith le linn a óige mar a dhéanfadh
bromach teaspaigh, ach ó bhronn Dia céile iontach air, Delia, agus, ar ndóigh a bheirt mhuirir, bhíodar sin ina gcnámh droma agus ina *raison d'être *aige.
aigne
spirit
Bhí Mícheál lán de chroí is d'
aigne agus ní chreidfeá go bhfuil 97 mbliana aige.
lagmhisneach
lowness of spirits
Agus ghríosaigh siad mé go rialta nuair a tháinig
lagmhisneach orm.
uaibhreach
proud, spirited
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
sprid an iolrachais
the spirit of pluralism
Agus má dhéanann an DUP cleas Tony Blair, nuair a ghoid sé polasaithe Tóraíocha agus chuir pacáiste New Labour thart orthu, má thagann an DUP ar
sprid an iolrachais atá folaithe ina gcroíthe leis na cianta, b'fhéidir gur seo an dé deiridh do pháirtí James Craig agus Basil "I wouldn't have one about the place" Brookborough.
meanman
morale, spirits
Thug an damhsa agus an phíobaireacht bhríomhar ardú
meanman don slua chomh maith.
bíonn meanma mhaith acu
they are in high spirits
Caitear siar cúpla deoch sula dtéann an teaghlach a luí;
bíonn meanma mhaith acu agus bíonn siad ag súil go mór leis na baill den teaghlach atá ina gcónaí i gcéin a theacht chun an bhaile don lá dár gcionn.
saol an tsaorspioraid
life of the free spirit
"Tá daoine ann a bhaineann taitneamh as a bheith ina n-'ealaíontóirí', as
saol an tsaorspioraid a bheith acu, as na héadaí cearta 'ealaíonta' a chaitheamh.
tógáil croí
lifting of the spirits
Sílim féin gurb é an láidreacht is mó atá againn faoi láthair ná an spreagadh, an teacht le chéile agus an
tógáil croí a thugann Gaeilgeoirí óga na naíscoile agus na bunscoile don phobal.
spiorad comhoibrithe
a spirit of cooperation
Cothaíonn an caidreamh sin
spiorad comhoibrithe sa rang.
meanma
spirit
"
"Is seans iontach í an fhéile chun spiorad an Bhaile Munna nua agus
meanma dhrámaíocht na Gaeilge a thaispeáint," a deir Gearóidín Ní Ghioballáin.
meanma
spirit
Tháinig breis is 70% de na himeachtaí a bheidh le feiceáil i mbliana ón fheachtas poiblí a eagraíodh chun ábhar tionscadal nua a mhealladh isteach agus tá na heagraithe dóchasach go léireofar spiorad agus
meanma na hEorpa ar bhealach an-dearfach in éagsúlacht agus i bhfuinneamh na dtionscadal a fuarthas.
spiorad an aontais
the spirit of unity
I measc na ndeacrachtai eile, tá an oiread sin teangacha éagsúla a bheith á labhairt - tuairim is 600 acu, rud nach spreagann
spiorad an aontais.
spiorad na hiargúlach
the spirit of the outback
B'fhéidir go bhfuil deacrachtaí ann faoi láthair - ach níl deireadh le
spiorad na hiargúlach ná baol air.
rud a chothaigh spiorad iontach comhair
something which fostered a great spirit of co-operation
I rith na bliana, ach le linn shéasúr na máirseála go háirithe, dhéanadh dílseoirí ionsaithe ar an cheantar go rialta,
rud a chothaigh spiorad iontach comhair i measc na ndaoine.
tógfaidh seo an cian díot
this will lift your spirits
Seo,
tógfaidh seo an cian díot,” ar sé agus tharraing sé buidéal mór seaimpéin as an chuisneoir.
ardmheanma
high spirits
Is léiriú an t-athrú nóis seo, b’fhéidir, ar an fhéinmhuinín agus ar an
ardmheanma atá le brath i measc aos ealaíne na hÉireann faoi láthair.
sprid
spirit
Cén fáth ar bunaíodh PCT?
Bunaíodh Pléaráca Teoranta:
(a) Chun
sprid agus meanma na ndaoine sa bpobal a ardú agus a gcomhfhiosacht mar phobal Gaeltachta a neartú.
meanma
spirit
Cén fáth ar bunaíodh PCT?
Bunaíodh Pléaráca Teoranta:
(a) Chun sprid agus
meanma na ndaoine sa bpobal a ardú agus a gcomhfhiosacht mar phobal Gaeltachta a neartú.
anamúil
lively, spirited
Ní raibh duine orthu nar thaitin thar barr liom, agus b’
anamúil gealgháireach an dream iad.
ardú meanman
raising of spirits
ardú meanman
=======
Bhí imeachtaí eile ar siúl i mbliana a chuidigh leis an
ardú meanman i measc mhuintir na hiomána.
lagmhisneach
lowness of spirits
Ní haon ionadh é nach bhfuil ach céatadán beag cat ann a bhfuil bua na péintéireachta acu agus más rud é nach bhfuil bua na scuaibe ag do mhogaí féin, ná bíodh aon
lagmhisneach ort.
aigeanta
spirited
Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha …
Gluais • Glossary
glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss
mullaightop of house
buí-ómrayellow-amber
bruth análahot breathing
múr teasabank of heat
cága callánachanoisy jackdaws
á ngríosúinciting them
a ngiúmaráilhumouring them
go breabhsántasprightly
meall gréineorb
cabhail chathrachcity body
spréite go hanástaspread awkwardly
tnáitejaded
basár a brollaighthe bazaar of her bosom
ag borradhswelling
dlaoithe casacurly tresses
cabhsaí dúshlánachachallenging lanes
á gclutharú féinhiding themselves
méalasorrow
buairtvexation
cruachásdistress
ag déanamh tochtagrieving silently
an tréanthe strong
ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch
meannánkid
méileachbleating
scrínteshrines
bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards
dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened
ceannaircrevolt
a d’fheall orthuwhich failed them
boige paidrethe softness of prayer
le báinífurious
bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site
ag déanamh angaidhfestering
i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators
bhachlógachindistinct
siogairlínípendants
glémhaiseachexquisitely beautiful
go ríogúilregally
teanga túisetongue of incense
ag clingireachtringing
bantracht bheoshúileachthe quickeyed women
le coim na hoícheat nightfall
ag spréamh
cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness
bioráinpins
ag lonrúshining
clóca sróilcloak of satin
aigeantaspirited
buimefoster-mother
deoch shuainsleeping-draft
spréachspark
súgachmerry
ag glinniúintsparkling
tú a mhuirniúto caress you
linntepools
cumhaloneliness
le tú a aoibhnniúto make you blissful
ionúinbeloved
másaíthighs
a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem
i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks
monabharmurmur
chneasskin
cumhrafragrant
miandesire
spiorad éacúiméineach an chomhghéillithe
the eucumenical spirit of compromise
Fear a mhol an rann seo leanas mar rosc náisiúnta nua in ionad “Amhrán na bhFiann”, anois go raibh
spiorad éacúiméineach an chomhghéillithe san aer:
God save our gracious Hyde!
God save our noble Hyde!
God save our Hyde!
When Dev and Cosgrave clash
He will do nothing rash,
God bless his old moustache
God save our Hyde!
Shleamhnaigh an Bunreacht thar cheist stádas na poblachta.
lán le sprid
full of spirit
An ceol lag go maith ach
lán le sprid, lán le dóchas, lán leis an tsuim agus an cur chuige a thugann saorchead don cheol gluaiseacht ó ghlúin go glúin beagnach i ngan fhios do dhaoine.
sprid na maidine
the spirit of the morning
Maura Derrane agus Mark Cagney – na láithreoirí – lán le
sprid na maidine agus de mholadh don cheirnín.
misniúil agus ardaidhmeannach
spirited and ambitious
Is duine í Natasha Fennell atá
misniúil agus ardaidhmeannach agus is cinnte go gcloisfear go leor fúithi sna blianta atá romhainn.
spiorad foirne
team spirit
Seans go bhfeileann imirt agus
spiorad foirne na hEorpaigh níos fearr ná na Meiriceánaigh.
an t-ardú misnigh
the raising of spirits
Sílim go bhfuil
an t-ardú misnigh a thugann rud mar TG4 do phobal beag an-tábhachtach.
dílis do spiorad ealaíne agus spiorad Ainu a athar
loyal to the art spirit and the Ainu spirit of his father
Ach anocht tá mac Oki, a iníon, a bhean chéile agus roinnt dá theaghlach anseo chun éisteacht leis ag canadh i láthair spiorad a athar – é
dílis do spiorad ealaíne agus spiorad Ainu a athar ach níos dílse fós dá theaghlach.
chroch Balor suas a mhisneach
Balor raised his spirits
Ach i ngach aon chás
chroch Balor suas a mhisneach agus dúirt *boy boy* leo.
an spiorad céanna
the same spirit
Agus, gan slua i láthair, ní bhíonn aon atmaisféar agus gan atmaisféar ní bhíonn
an spiorad céanna sna cluichí, dá fheabhas iad na himreoirí.
go raibh sprid an ghrúpa ag teip
that the spirit of the group was failing
Bhí scéal ann gur fhreastail sé ar scoil, Coláiste na Carraige Duibhe, sna héadaí céanna, gur cuireadh abhaile é lena éadaí a athrú ach nuair a d’fhill sé go raibh culaith oíche eile á caitheamh aige!
Teip ar an sprid
Tháinig deireadh leis an ngrúpa ag Live Aid ach tá sé soiléir ón DVD agus ó leabhar Geldof, *Is That It?*,
go raibh sprid an ghrúpa ag teip ar feadh roinnt blianta sula stopadar.
spréach
spark, spirit
Is breá liom an bhríomhaireacht atá ina chuid amhránaíochta freisin, an
spréach atá aige!
AÓF: An tú féin a cheannaigh iad seo nó an bhfuair tú mar bhronntanas iad?
TM: Fuair mé *The Dusty Miller* mar bhronntanas agus cheannaigh mé an ceann eile.
spréach agus úire
spirit and newnesses
Ceannródaithe a bhí i Barbera agus a pháirtí, William Hanna, agus chuir an bheirt acu
spréach agus úire i gcúrsaí beochana le cartúin mar *The Flintstones*, *Scooby Doo*, *Yogi Bear*, *The Jetsons *agus *Tom and Jerry*.
an t-ógánach spionnúil aigeanta,
the spirited cheerful young person,
Bhí suim mhór ag Rembrandt san aghaidh dhaonna agus d’fhill sé ar an ábhar sin arís agus arís eile ar feadh a shaoil – seanaghaidheanna agus aghaidheanna óga agus go háirithe a ghnúis féin, ó Rembrandt
an t-ógánach spionnúil aigeanta, go dtí an seanduine spíonta, ag machnamh ar an saol.
ardú meanman
raising of spirits
Nach gcuireann sé
ardú meanman i gcónaí orainn gar a dhéanamh do bhráthair? É tugtha faoi deara agam nach bhfuil leigheas níos fearr ar an ngalar dubhach ná gar a dhéanamh do chomharsa i ngátar.
lán le sprid,
full of spirit,
Sa leabhar seo, áfach, is éard atá againn ná léargas ar fhear óg muiníneach,
lán le sprid, lán le ceol, le grá don saol, é i mbun fionachtana in iarthar na tíre ag cuartú saoil a bhí ag sleamhnú uainn, ag iascaireacht fonn a bhí beagnach ar ghrinneall na farraige agus ag fiach amhrán a bhí i bhfolach i bhforaoisí an ama.
spreagadh agus ardú meanman
encouragement and raising of spirits
Saothar, go díreach, a thabharfadh aitheantas dearfach do Learpholl mar ardchathair chultúrtha na hEorpa agus
spreagadh agus ardú meanman dá mhuintir.
téann spioraid chun na háite seo
spirits go to this place
Dar le scéalta na Maorach,
téann spioraid chun na háite seo i ndiaidh dóibh a gcoirp fhisiciúla a fhágáil.
agus na spioraid ag gabháil thairsti.
when the spirits pass over it.
Deirtear nach féidir ceol na habhann a chloisteáil
agus na spioraid ag gabháil thairsti.
spiorad Eorpach ar leith
a special European spirit
In ómós dóibh siúd atá tagtha chugainn ó thíortha eile le blianta beaga anuas, beidh
spiorad Eorpach ar leith le brath ar Fhéile na bliana seo.
an Spiorad Neafaiseach.
the Trite Spirit.
“Beidh muintir Paisley ann, mar is iondúil - an tAthair, an Mac agus
an Spiorad Neafaiseach.
spiorad fiosrach cruthaitheach
inquisitive creative spirit
Tugtar léargas in *Eye Rhymes* ar
spiorad fiosrach cruthaitheach na mná óige seo tríd an saothar eispriseanaíoch nua-aimseartha a scríobh sí, chomh maith le grianghraif agus íomhánna faisin de chuid Plath atá curtha i gcló den chéad uair anseo.
meanma náisiúnta
national spirit
Maítear gur tréisíodh an feachtas go mór nuair a fuair foireann chruicéid na hAstráile an ceann is fearr ar fhoireann a tíre athartha – arbh é Sasana – mar gur múisclíodh an
meanma náisiúnta de thoradh an bhua.
Ní raibh uchtach agam a dhul a dhath níos faide.
I didn't have the spirit to go any further.
Ní raibh uchtach agam a dhul a dhath níos faide.
spiorad fiontraíochta
spirit of entrepreneurship
Easpa fiontraitheChuir iar-Eagarthóir *The Sun*, Kelvin MacKenzie – fear nach ndeachaigh ar chúl sceiche riamh lena chuid tuairimí nó nach bhfuil cáil na ceartaiseachta polaitiúla air – olc ar go leor Albanach i mí Dheireadh Fómhair nuair a chuir sé ina leith nach raibh aon
spiorad fiontraíochta sa tír agus go raibh níos mó scile acu i gcaitheamh airgid ná á ghiniúint.
in ísle brí,
in low spirits
Tá an dá chontae i mbarr a réime agus, ag an am céanna, tá an iomaíocht lag – nó
in ísle brí, fiú.
brí agus spiorad
animation and spirit
Ní amháin go gcuireann sé
brí agus spiorad sa té a thógann é, ach smaoinígí air seo – ní bhfuair duine ar bith riamh bás siocair é a chaitheamh in éineacht le cúpla pionta.
caillfear an spiorad agus an t-anam.
the spirit and the soul will be lost
Nó chomh luath is a éiríonn an teagasc agus an seachadadh ró-mhatamaiticiúil nó rófhoirmiúil,
caillfear an spiorad agus an t-anam.
Bhí meanma an-mhaith aige
he was in very good spirits
Bhí meanma an-mhaith aige agus caithfidh mé a rá go raibh sé thar a bheith béasach agus siamsúil.
meanma
spirit
Ag an bpreasagallamh céanna, dúirt an Príomh-Aire Rudd go mbeidh ar chumas Bryce
meanma nua chomhaimseartha na hAstráile a chothú agus a thabhairt ar aghaidh.
bhí meanma an-mhaith aige
he was in good spirits
(Ach níos mó ina thaobh sin ar ball!)
Nuair a bhuail mé le de Spáinn,
bhí meanma an-mhaith aige agus é ag caint faoi na nithe corraitheacha atá ag titim amach sa Chonradh faoi láthair.
rud a thug ardú meanman dom,
something which raised my spirits
Thaitin pé ní a bhí agam go mór leis,
rud a thug ardú meanman dom, óir thuigeas cé chomh géar is a d'éist sé.
nach raibh ár ndóthain bia spioradálta á fáil againn
that we weren't getting enough food for the spirit
Cinnte, d'éirigh go hiontach leis na ceolchoirmeacha agus dhíolamar slám mór dlúthdhioscaí, ach sílim
nach raibh ár ndóthain bia spioradálta á fáil againn astu.
domheanma
low spirits
Níor chuir an méid a bhí scríofa sa *Tuarascáil ar Stádas Caomhnaithe in Éirinn* iontas orm agus mé á léamh ar na mallaibh, cé go chuir sé
domheanma orm.
spiorad
spirit
”
Scéal dóchaisCé go bhfuil go leor bróin agus fulaingthe i gceist sa chlár, is scéal dóchais é go príomha, dar le Roche – ní hamháin ó thaobh an léargais a thugtar ann ar an dul chun cinn atá bainte amach ag The Chernobyl’s Children’s Project International, ach ó thaobh an léargais a thugann sé ar
spiorad agus ar dhaonnacht na nÉireannach.
i neart an Spioraid Naoimh
in the strength of the Holy Spirit
Is Críostaí go smior í a bhfuil na blianta caite aici mar bhall den Eaglais Chincíseach agus creideann sí go láidir
i neart an Spioraid Naoimh agus i rudaí mar labhairt-i-dteangacha.
misneach nua agus meanma iontu
they've new courage and spirit
Ba chríoch dhíomách é seo do na cailíní, ach tá
misneach nua agus meanma iontu i mbliana, a bhuí sin don tslí ar chruthaigh siad ag an gCraobh Eorpach dheireanach.
biotáillí
spirits
Caithfear fíon agus
biotáillí a cheannacht ó na “Vinmonopolet” – siopa atá á reáchtáil ag an stát.
meidhréis meanma
happy spirits
Anamchara a thiomáinfidh thar barr do chéile neomat amháin tú, is a chuirfidh
meidhréis meanma díchéillí ort an chéad nóiméad eile.
fásann meanma
spirit grows
Tríd an allagar seo uile,
fásann meanma agus misneach Eric an phoist.
spriolladh
spirit
Díreach ar mhúnla na nglún a chuaigh romhainn, is breá linn ár gcairde agus is mór againn an spraoi, an
spriolladh agus an spórt; siamsa simplí an tsaoil, mar a déarfá.
mheanma na hóige
youthful spirit
Níl ann ach go bhfuil bonneagar nua tagtha ar an bhfód atá ag bagairt ar
mheanma na hóige agus ag teacht salach ar na daoine is goilliúnaí inár measc.
go meanmnach
in good spirits
) (Patsaí Dan
go meanmnach anseo: http://www.
in ísle brí
in low spirits
Ní iontas ar bith di a bheith
in ísle brí.
ainsprioraid
evil spirit
Creidtear gur eascair vaimpírí as lucht míghnímh, daoine a chuir lámh ina mbás féin, as cailleacha nó
ainsprioraid a ghlac seilbh ar anamacha daoine eile.
ghus
strength, spirit
An corrdhuine a raibh sé de
ghus iontu labhairt amach go poiblí, dheántaí magadh fúthu: dúirt Bertie Ahern i 2007, nár thuig sé cén fáth nár chuir na saineolaithe geilleagair, a bhí ag ceistiú a chuid polasaithe ag an am, deireadh leo féin!
Bonn Náisiúnach Ilaicmeach
D’fhás mise aníos in Éirinn, a bhí faoi smacht polaitíochta ag Fianna Fáil.
spreacadh fanta
spirit remains
Ar mhodh agus ar shiocair éicin nach dtuigim, braithim go bhfuil
spreacadh fanta in go leor againn in Éirinn le gníomh úr aisteach éicin a dhéanamh go fóill.
meanma
spirit
Is cuimhin linn
meanma ollmhór an dóchais a fuair greim ar shamhlaíocht na ngnáthdhaoine nuair a tháinig Tony Blair i gcomharbacht ar John Major i 1997.
mheanma
spirit
Bhí caidreamh casta aici lena hathair agus cé go raibh meas aigesean ar
mheanma agus ar bhua a iníne, bhí an ghráin aici siúd ar a nádúr teasaí tiarnasach magúil agus ar an dóigh a mbíodh sé i gcónaí ag cothú caidrimh le mná eile taobh thiar de dhroim a máthar, Joséphine.
anamúil
spirited
Bhí seisiún ‘cur is cúiteamh’ tar éis an léimh, seisiún a bhí beo agus
anamúil agus is léir go bhfuil Roddy Doyle ar a shuaimhneas ar ócáid mar seo, i Learpholl go háirithe.
misneach
spirit
Deir saineolaithe go bhfuil Katie Taylor inchurtha le fear ar bith maidir le scil agus teicníc, agus i ndiaidh a catha i gcoinne Queen Underwood, is léir go bhfuil
misneach agus diongbháilteacht dochloíte aici freisin.
croí
spirit
Déanta na fírinne, is geall le faoiseamh é go bhfuil contae eile anois ag fógairt go bhfuilid fós beo agus go bhfuil an cluiche ársa fós á imirt le
croí is le fuinneamh i gcontaetha eile.
uaisleacht
decency of spirit
Cuireann sé béim ar na nithe bunúsacha a bhaineann le himirt an tsacair agus le bainistiú foirne: simplíocht, meas, eagrú, féinmhuinín, obair dhian,
uaisleacht.
spiorad muirthéachta
revolutionary spirit
Tá tráchtairí polaitíochta ann a mhaíonn gur mhúch Lula
spiorad muirthéachta na cosmuintire le liúntais teaghlaigh, arduithe íosphá agus líon teoranta d’infheistíochtaí feiceálacha.
in ísle brí
in low spirits
Cén fáth an diamhracht go léir faoi na seanadóirí teifeacha? Téann sé ar ais sé mhí nó mar sin, nuair a bhí Meiriceá agus an Páirtí Daonlathach
in ísle brí mar gheall ar thitim an gheilleagair.
á imirt go dea-chroíoch
being played in good spirit
B’fhéidir go scaoilfeadh réiteoir le mionchalaois anseo is ansiúd má bhíonn an cluiche
á imirt go dea-chroíoch.
An Mheanma a Mhúscailt
to awaken the spirit
”
An Mheanma a Mhúscailt
============
Labhair muid ar leabhar úr John Walsh, Contests and Contexts: The Irish Language and Ireland’s Socio-Economic Development, a léiríonn go bhfuil nasc idir cur chun cinn na Gaeilge agus forbairt gheilleagair na hÉireann.