Bhí tost lán d'aiféaltas ann agus ansin dúirt Bob Rathmill liom: "The Legacy People in Northern Ireland felt they were external to the target group.

"Ní raibh an tAire mí-aireach ach leath ag éisteacht liom, é i suan na muice bradaí agus é ag diúl blonag gé trína shéanas.

Is binn béal ina thost, an dtuigeann tú.

I dtost an phríosúin Feadaíl fhuar na traenach.

Bhí tost fada ón abhcóide sular dhúirt sí nach raibh ceist ar bith eile aici le cur orm.

Agus dar leis go ndéanann an tost cúrsaí níos measa - tá drogall orainne mar thuismitheoirí, a dúirt sé, labhairt faoin ábhar le déagóirí de bharr míshuaimhnis nó b'fhéidir mar gheall ar *"hang-ups"* atá againn féin maidir le gnéas.

Ach, ar mhiste leat an cheist a fhreagairt, le do thoil? Cén fáth gur tháinig tú go hÉirinn? Mac Sceiche: (Tost marfach ar feadh sé nóiméad déag.

Thit ciúnas marfach ar an teach.

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Go gcuirfí deireadh leis an gciúnas díobhálach, marfach i leith na teanga.

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Go gcuirfí deireadh leis an gciúnas díobhálach, marfach i leith na teanga.

Dár ndóigh tá cúis mhaith le tost Shinn Féin ar an cheist seo, óir is cuid lárnach é an cinneadh seo le cabhrú le Sinn Féin a n-áiteanna a ghlacadh ar Bhord an PSNI.

Bhí cruacha bláthanna agus na múrtha coinnle á gcur ag bun dhealbh an Phápa i rith na seachtaine agus dream daoine ina seasamh os comhair na deilbhe an t-am ar fad, paidreacha á rá acu faoi chiúnas.

Dár ndóigh tá cúis mhaith le tost Shinn Féin ar an cheist seo, óir is cuid lárnach é an cinneadh seo le cabhrú le Sinn Féin a n-áiteanna a ghlacadh ar Bhord an PSNI.

Bhí cruacha bláthanna agus na múrtha coinnle á gcur ag bun dhealbh an Phápa i rith na seachtaine agus dream daoine ina seasamh os comhair na deilbhe an t-am ar fad, paidreacha á rá acu faoi chiúnas.

AÓF: An seinneann Deaide aon uirlis cheoil? RNicD: Ní sheinneann faoi láthair ar aon nós – b’fhéidir nach bhfuil sé ródheireanach fós … AÓF: Agus an gcasann tusa aon amhrán? RNicD: Ní chasaim faraor ach is binn béal ina thost freisin uaireanta! Níl aon ghanntanas d’amhránaithe breátha thart a bhféadfaidh duine a bheith ag éisteacht leo.

Ach bhí cúis freisin ag láimhseálaithe Donaldson é a chur ina thost.

’ Bhraith Liam tost ag titim ar a chompánach, mar a bheadh an t-aer ag fuarú.

Tháinig tost eadrainn agus d’fhill mé ar mo chompánach óil agus eisean ar a chuid oibre.

Agus b’fhéidir gur sin an ní is gá do phíobairí (nó na píobairí is oilte) a dhéanamh: an tost a scagadh agus a líonadh le ceol agus na nithe nach féidir a rá i bhfocail a rá i gceol.

Is maith liom stró a chaitheamh leis an obair agus teastaíonn ciúnas le haghaidh sin.

Fógróidh Micí Ó Laoire ó Ryanair go nglacfaidh sé móid chiúnais agus rachaidh sé ar chúrsa spioradálta trí mhí leis na siúracha i gclochar na Poor Claires in Inis.

An tost aisteach Bhí tost aisteach go díreach ina dhiaidh.

Tost Comhcheilge Maidin Domhnaigh amháin, thug Melek Can agus a fear chéile, Douglas, maor in Aerfhórsa SAM a chaith blianta ina attaché míleata sa Tuirc, cuairt gan choinne ar mhuintir Edmonds.

Ba é seo m’am príobháideach ciúnais! Cad a dhéanfainn gan é? Bhí léite agam, timpeall an ama chéanna, faoi mhanaigh i lár na Fraince a bhunaigh saol a mainistreach ar amhránaíocht.

Bíonn Ciúin Ciontach Tá an DUP féin iontach ciúin faoin scéal, ach tá saol pearsanta duine dá bhfeisirí i mbéal an phobail fosta.

Caithfidh ceannaire gach pobal atá i mbaol, “socht” a rá, táimid ag dul síos le fána in ionad suas, beidh deireadh iomlán leis an teanga mura ndéanfa muid dianbhearta éigin”.

Ciúnas na Reilige ========= Ach tá na blaganna Gaeilge ar fiú iad a léamh tearc go maith, anois.

Thug bailbhe an bhlagasféir Ghaeilge faoi chás chomh tromchúiseach sin - a bhain chan amháin le ceantar Gaeltachta ach le coláiste samhraidh fosta - le fios domsa go bhfuil cleachtadh na gné seo de na meáin úra i nGaeilge chomh marbh le hArt.

Agus i ndiaidh do mhuintir bhocht na hÉireann dul ar ais go dtí an áit ar tháinig siad as, agus vótaí a chaitheamh de réir a dtola agus a méine agus a ndúile, thit mar a bheadh tost ar an tír, agus níor chualathas glór cantalach Chathail Mhic Ceithearnach Coille ag múscailt daoine ar maidin ná glór séimh binn Vincentius Brownius ag cur daoine ina dtámhnéal suain san oíche.

Bhí ciúnas marfach ann, rud atá aisteach don dufair agus ní raibh torann na dtonnta le clos a thuilleadh agam anois.

Seo aisteoir a thuigeann go maith luach na socaireachta agus an tosta.

Is binn béal ina thost, a deirtear, agus is binn le húdaráis na hEaglaise béal an duine nach n-aontaíonn leo ar achan bhealach a bheith ina thost fosta.

Bagraíodh tuathú air dá bhfaigheadh an pobal amach go raibh sé balbhaithe ag an Eaglais.

Cár chuala muid a leithéid cheana? An cúigiú duine a balbhaíodh ar na mallaibh ná an tAthair Brian Mac Dorchaí, an sagart cáiliúil sin de chuid Ord na Croise agus na Páise, fear cróga, oscailte, Críostaí, a bhfuil a shaol caite aige ag cuidiú le daoine.

Agus fórsaí an stáit traochta, don chéad uair ó tháinig an chríochdheighilt isteach, imscaradh saighdiúirí Shasana ar shráideanna na Sé Chontae agus tháinig ciúnas bhagarthach go malltriallach ar Dhoire.

Tost fada.

Omerta faoi imeachtaí oíchiúla an Uachtaráin i suanlann na mbuachaillí.

Deireadh Tochta ======= Agus ní ar son na carthanachta nó le sprid an athmhuintearais a spreagadh a tugadh ardú céime do Bhéal Feirste.

“Meas tú,” adeirimse, “nach é an Béarla an Rúisís nua?” Bhí tost ann an uair sin agus nuair a chuathas beagán níos doimhne sa scéal, b’éigean don náisiúntóir Moldávach a dhul i muinín na Rúisise.

Is í aidhm an leithscéil, an ciúnas a sheachaint agus an chiontacht a choinneáil uait, go fóill.

An Dá Thost ===== Mar thoradh ar sin, is léamh claonta, easnamhach ar stair, ar shaíocht agus ar pholaitíocht na hÉireann a chuirtear inár láthair.

Is fada an tost dhá mheandar ar ardán.