fheachtas Ghluaiseacht na gCeart Sibhialta
the campaign for Civil Rights
Tháinig cuntas na bliana sin ar shála fheachtas Ghluaiseacht na gCeart Sibhialta, a dhírigh aird ar an leatrom in éadan na gCaitliceach agus bhí leisc ar naisiúnaithe a gcreideamh a fhógairt ar fhoirm oifigiúil.
ceart sibhialta
civil rights
Toghadh ina ball í de pharlaimint na Breataine i 1969 agus gan í ach bliain is fiche d'aois, í i mbun feachtais ag an am ar son ceart sibhialta do Chaitlicigh.
sibhialta
civilised
Tá Balor, ar nós achan duine eile sibhialta ar chlár an domhain, fá smúit agus scamall an mhí seo, ag na huafáis a bhain do mhuintir bhocht Mheiriceá.
cearta sibhialta
civil rights
"
Measann sé gur botún a bhí i bhfeachtas míleata an IRA, go mbainfí i bhfad ní ba mhó amach in achar ní ba ghiorra dá mba rud é gur leanadh ar aghaidh leis an fheachtas chun cearta sibhialta a bhaint amach.
cearta sibhialta
civil rights
Bhí bunú Celtic fíorthábhachtach sa streachailt chun cearta sibhialta agus cothromaíocht eacnamaíoch a bhaint amach do na hÉireannaigh in Albain.
Fheachtas Cearta Sibhialta
Civil Rights Campaign
"*
De réir na ndílseoirí, áfach, cur i gcéill an IRA a bhí san Fheachtas Cearta Sibhialta chun trioblóid a thógáil sna Sé Chontae, agus tháinig an foréigean uilig ón dream sin.
gcásanna sibhialta
civil cases
I bhformhór na gcásanna sibhialta is ar an gcúiseoir a bhíonn an dualgas a chás a chruthú.
d'fhórsaí na Cosainte Sibhialta
Civil Defence forces
Níl aon mhascaí gáis ar fáil d'fhórsaí na Cosainte Sibhialta.
easumhlaíochta sibhialta
civil disobiedience
Bhí sé seo i measc roinnt gníomhartha easumhlaíochta sibhialta a bhí beartaithe don lá.
comhráití sibhialta
civil talks
Ar deireadh thug na Coimisinéirí Ioncaim síneadh ama do dhaoine le sonraí a chur ar fáil agus chuaigh siad i mbun comhráití sibhialta le daoine a raibh siad ag bagairt orthu roinnt míonna roimhe sin.
sibhialta
civil
Mar shampla, chomh fada agus a bhaineann sé le cearta sibhialta agus polaitiúla, deir an Coimisiún go mbeidh siad ag scrúdú reachtaíochta ar leith ar nós An tAcht Um Chiontaithe in Aghaidh an Stáit 1939-1998 agus An Bille um Cheartas Coiriúil (Cionta Sceimhlitheoireachta) féachaint an sáraíonn sé cearta daonna.
an t-aontachas sibhialta
the civil unionism
Gach lá da dtéid thart, is léir go bhfuil "an t-aontachas sibhialta" ag cailleadh nirt.
dlí sibhialta
civil law
Anuas air sin, i bhformhór na gcásanna dlí sibhialta, glactar le cruthúnas faoi chúraim an chosantóra mar chosaint.
cearta sibhialta agus polaitiúla
civil and political rights
"
Bernadette McAliskey
=======
Tá clú agus cáil ar Bernadette McAliskey mar fheachtasóir a throid ar son cearta sibhialta agus polaitiúla don phobal Caitliceach (nó náisiúnach) i dTuaisceart Éireann nuair a bhí siad faoi chois.
ghluaiseacht na gCeart Sibhialta
the Civil Rights movement
Ba iad ionsaithe an RUC ar ghluaiseacht na gCeart Sibhialta, ar orduithe ó Stormont, a chuir an lasair sa bharróg i 1968.
cearta sibhialta
civil rights
Tháinig sé chun cinn i dtús báire i ndeireadh na seascaidí mar dhuine de na feachtasóirí a d'eagraigh an mórshiúl cearta sibhialta i nDoire ar an 5 Deireadh Fómhair 1968.
shibhialta
civilised
Ár soraidh céad slán leis an Mary Mac shéimh shibhialta ar shíl muid go raibh aithne againn uirthi.
thréimhse na gCeart Sibhialta
the Civil Rights period
Tugann an dóigh a bhfuil lucht monatóireachta vótala agus "*challengers*", mar a thugtar orthu, á gcur sna hionaid vótaíochta teicníc a úsáideadh roimhe seo chun iarracht a dhéanamh vótóirí dubha a chur faoi chois sa *Deep South*, tugann sé léargas dúinn ar an tslí a raibh an saol i Meiriceá roimh thréimhse na gCeart Sibhialta, cé gur seo an bhliain 2004.
pharóistí sibhialta
civil parishes
Tá corradh is 57, 000 logainm riaracháin sa stát, idir bharúntachtaí, pharóistí sibhialta, bhailte fearainn agus thoghranna.
ghluaiseacht na gcearta sibhialta
the civil rights movement
Sílim dá mba rud é gur tugadh deis don SDLP agus do ghluaiseacht na gcearta sibhialta i 1969 dul ar aghaidh, go mbainfidís rudaí amach.
fheachtas na gceart sibhialta
the civil rights campaign
Cé nár maraíodh aon duine an bhliain dár gcionn chiallaigh an bealach a phléigh an RUC le léirsithe fheachtas na gceart sibhialta i 1968 gur mhéadaigh ar fhearg náisiúnaithe na Sé Chontae.
innealtóir sibhialta
civil engineer
Thomas Telford
=======
Leag suirbhéir darbh ainm David Aitken sráidbhaile Ulapul amach, agus fuair sé cuidiú ó Thomas Telford, innealtóir sibhialta Albanach.
sibhialta
civilised
! Bhí daoine ar na sráideanna, adharca carranna á séideadh agus atmaisféar féile timpeall na háite, ach bhí sé ar fad thar a bheith sibhialta! Ní fhaca mé éinne ar deargmheisce (seans gur athraigh sé sin ní ba dhéanaí san oíche!), agus is cosúil go gcaitheann an-chuid daoine an oíche sa bhaile nó i mbialann lena dteaghlach.
sibhialta
civilised
! Bhí daoine ar na sráideanna, adharca carranna á séideadh agus atmaisféar féile timpeall na háite, ach bhí sé ar fad thar a bheith sibhialta! Ní fhaca mé éinne ar deargmheisce (seans gur athraigh sé sin ní ba dhéanaí san oíche!), agus is cosúil go gcaitheann an-chuid daoine an oíche sa bhaile nó i mbialann lena dteaghlach.
dreach sibhialta
civilized appearance
” Seans gur chuir peannairí Mhoscó dreach sibhialta ar líne gháifeach an *Irish Daily Star*:
“BUTCHERED IN REVENGE” – ar an bpríomhleathanach.
aturnae a raibh spéis aige i gcearta sibhialta
a solicitor who was interested in civil rights
Arís, ní duine paranóideach mé, agus sular shocraigh mé rud ar bith leis na póilíní, labhair mé le Jeremy Hawethorn, aturnae a raibh spéis aige i gcearta sibhialta.
i suímh shibhialta
in civil situations
Fear é a labhraíonn faoin dóigh gurbh fhéidir leis an arm an trealamh nua sin a úsáid i suímh shibhialta — i dtubaistí nádúrtha i gCeanada agus ar an choigríoch — ach a gheallann fosta gur gairid go mbeidh plean nua réidh ag an Rialtas faoi thodhchaí ról arm Cheanada.
cearta sibhialta
civil rights
Bhí baint ag mo thuismitheoirí le cearta sibhialta agus i rith an ama sin a tharla an chéad Oireachtas i Ros Muc, agus bhí siad bainteach leis sin.
sna mórshiúlta cearta sibhialta.
in the civil rights marches.
”
Dála go leor de mhuintir Dhoire ag an am, ghlac Risteard páirt sna mórshiúlta cearta sibhialta.
ag lorg cearta sibhialta agus aitheantais,
looking for civil rights and recognition,
Ach de réir mar a thosaigh an Ainu ag lorg cearta sibhialta agus aitheantais, thosaigh na scoláirí ag tabhairt faoi deara go raibh an teanga fós beo – í go mór i mbaol a báis ach beo.
sibhialta.
civil.
AÓF: Céard is seisiún maith ann, dar leatsa?
HB: Shamhlóinn go mbeadh seisiún maith ann dá mbeadh Willie Clancy, Séamus Ennis, Pádraig O'Keeffe, Michael Gorman, Séamus O'Kane agus Barney McKenna i láthair! Caithfidh meas a bheith ag daoine ar a chéile, é a bheith sibhialta.
gluaiseacht na gceart sibhialta
the civil rights movement
Bhí gluaiseacht na gceart sibhialta i mbarr a réime sna Stáit Aontaithe ag deireadh na seascaidí agus tosaíodh ag éileamh ceart teanga don phobal Easpáinneach agus bhí tionchar mór ag an fheachtas i gcoinne an chogaidh i Vietnam ar chúrsaí chomh maith.
an-sibhialta
very civil
Bhí na daoine an-sibhialta go deo.
ar aimhleas chearta sibhialta an tsaoránaigh.
to the detriment of the civil rights of the citizen.
Ar an drochuair, scaoileann “foinsí anaithnide” go leor den eolas seo agus tá an baol ann go bhféadfadh dornán beag gardaí buntáiste a bhaint as na meáin ar aimhleas chearta sibhialta an tsaoránaigh.
os comhair mheáin chumarsáide an domhain shibhialta.
in front of the media of the civilised world
Dar leo, ní thuigeann na deartháireacha Kaczynscy conas iad féin a chur i láthair os comhair an phobail agus os comhair mheáin chumarsáide an domhain shibhialta.
Eagraíocht Eitlíochta Sibhialta Idirnáisiúnta
International Civil Aviation Organisation
Agus b’fhéidir gurb é an modh foghlama is tábhachtaí dá bhfuil ann ná an córas um imscrúdú aerthionóiscí, córas idirnáisiúnta a chuir an Eagraíocht Eitlíochta Sibhialta Idirnáisiúnta (EESI) ar bun.
gluaiseacht na gCeart Sibhialta
Civil Rights movement
Ní nach ionadh, mar sin, go raibh sí iomlán gafa, agus í ina duine fásta, le gluaiseacht na gCeart Sibhialta a bhí ar siúl faoi stiúir Martin Luther King.
bpobal sibhialta
civilians
Ní hamháin go bhfuil úsáid mhíleata á baint astu le haghaidh spiaireachta, ach tá siad á n-úsáid go forleathan ag an bpobal sibhialtach chun a gcuid carranna a threorú leis an gcóras suite domhanda (GPS).
sochaí shibhialta
civil society
“Tá sochaí shibhialta i gceist in Éirinn.
éadaí sibhialta.
civilian clothes.
Agus trí lá ina dhiaidh sin, ag tórramh Chaoimhín Mhic Bhrádaigh, an t-óglach a rinne iarracht Michael Stone a stopadh, mharaigh an IRA beirt bhall d’arm na Breataine a bhí gléasta in éadaí sibhialta.
sách sibhialta
civil enough
An bhfuil a leithéid de réimeas sách sibhialta le go mbronnfaí onóir den chineál seo air?
**Darfur**
Deis a bheas i gcluichí na bliana seo aird a tharraingt ar a laghad iarrachta atá déanta ag an tSín tionchar a imirt ar Rialtas na Súdáine – atá faoi cheangal eacnamaíoch aige, a bheag nó a mhór – faoin chinedhíothú atá ar siúl in Darfur.
lucht na gcearta sibhialta
civil rights people
An é gur réiteach na faidhbe é níos mó arm a thabhairt do na póilíní? Dá mbeinn i mo phóilín, déarfainn gurb é, ach ar ndóigh tá léamh eile ag lucht na gcearta sibhialta air seo.
cearta sibhialta
civil rights
I stáit mar Georgia, Alabama, agus South Carolina – a bhfuil pobail mhóra ghorma iontu – níor tharla sé riamh go raibh an oiread céanna daoine gorma ag clárú mar thoghthóirí ó aimsir na gcearta sibhialta amach.
cearta sibhialta
civil rights
Catalaíoch a bhí inti a chuir dlús faoi na feachtais éagsúla ar tugadh fúthu le cearta sibhialta a bhaint amach dóibh.
tAontas Meiriceánach um Shaoirsí Sibhialta
American Civil Liberties Union
Thug an tAontas Meiriceánach um Shaoirsí Sibhialta (ACLU) “*the most gagged person in the history of the United States*” uirthi.
chumhacht shibhialta
civil power
Bhí ionracas ann agus bhí sé den bharúil gur chóir meas a bheith ag an arm ar an chumhacht shibhialta, in ainneoin ghéarchéim an chogaidh.
chorraíl shibhialta
civil unrest
Agus na léirsithe in aghaidh la vie chère a chonachtas le roinnt seachtainí anuas i Martainíc agus i nGuadalúip ar éigean thart, is léir go bhfuil na seirbhísí póilíneachta san airdeall ar aon chorraíl shibhialta.
sochaí shibhialta
civil society
Deir John go raibh gnéithe éagsúla iontach tábhachtach an tráth sin, - cearta daonna; filleadh daoine ar a dtithe i ndiaidh iad a bheith ina dteifigh le linn na coimhlinte agus an dlí uilig a bhain leis sin; tógáil an daonlathais in áit nach raibh an daonlathas ann; ag obair leis an tsochaí shibhialtach - daoine óga, mná ach go háirithe agus ag athrú an chórais mhíleata.
sibhialta
civilized
D’fhear Sarah Schedl, dalta óg Artificial Eye, fáilte chroíúil roimh ‘Kino’ agus níorbh fhada go rabhas socraithe isteach go cáiréiseach i dteannta haiceannaí cruabhruite na ceannchathrach - gloine fíona réasúnta sibhialta sa láimh amháin agam agus peann le pár sa láimh eile.
corraíola sibhialta
civil unrest
Meastar gur maraíodh suas le 120 duine le linn na corraíola sibhialta a lean an bás sin.
cearta sibhialta
civil rights
Éire an Athuair
======
**CB: Thánamhair abhaile sa bhliain 1969?**
MDÓS: Bhí rudaí corraithe i Meiriceá agus bhí na cearta sibhialta, is na haon rud trí chéile is bhí sé deacair oibriú ann.
achrann sibhialta
civil unrest
Dúirt Len McCluskey, ceannaire Unite, an ceardchumann is mó sa tír, go spreagfaidh an rialtas achrann sibhialta má leanann siad ar aghaidh leis na beartais atá acu faoi láthair.
saoirse shibhialta
civil rights
Ba as Cumbria Shasana d’Atkinson agus dúírt sé go raibh sé ag iarraidh rud éigin neamhghnách a dhéanamh le cur in iúl do phobal Shasana cad é a bhí ag tarlú i dTuaisceart Éireann ag an am agus an tslí a raibh saoirse shibhialta á creimeadh go mór sa Ríocht Aontaithe.
shibhialta
civil (freedom)
Ba le haimhleas Chúige Uladh agus na hÉireann a leithéid de Pharlaimint a bhunú, dar leo, mar go gcuirfeadh sé a saoirse chreidimh agus shibhialta de dhroim seoil, go scriosfadh sé a saoránacht agus go gcuirfeadh sé aontas Impireacht na Breataine i mbaol.
ag iarraidh cearta sibhialta a bhaint amach
looking to obtain civil rights
De réir a chéile, bhí teannas ag dul i méid ar fud an tuaiscirt agus náisiúnaithe ag iarraidh cearta sibhialta a bhaint amach.
ar an ngluaiseacht cearta sibhialta
of the Civil Rights Movement
Reáchtáladh na cluichí sé mhí tar éis fheallmharú Martin Luther King, an ceannaire croídhílis ar an ngluaiseacht cearta sibhialta i SAM.
a raibh bá an phobail agus dreamanna cearta sibhialta leo
who had a sympathetic public and groups of civil rights people on their side
Bailithe ar Troigh gan Tuairisc
============
An Córas Scaipthe a bhí ann roimhe sin, ba do bhuíonta beaga coirpeach fadtéarmach a cuireadh ar bun an chéad lá riamh é, rud a chiallaigh go raibh na húdaráis Bhriotanacha trína chéile ar dtús faoi conas déileáil leis na cimí nua sin, cimí a raibh córas ceannaireachta docht acu féin, laistigh den charcair agus ar an taobh amuigh freisin, cimí a raibh bá an phobail agus dreamanna cearta sibhialta leo go minic freisin.
i ndíospóireacht shibhialta
in civil debate
Chuir Squinter, colúnaí leis an Andersonstown News ceist, cad chuige a raibh na haontachtaithe seo ag gearán faoin mhórshiúl phoblachtach nuair a bhí siad ag áitiú go mbrúfaí The Pride of Ardoyne fríd Ard Eoin, buíon cheoil a thugann ómós do thriúr ball den UVF, Billy McClure, Sam Rockett agus fear a luaíodh le buamáil Bhaile Átha Cliath agus Mhuineacháin, Billy Hanna?
Agus tacaíocht na bunaíochta aontachtaí acu agus spreagadh ó cheannairí pobail nach féidir leo páirt a ghlacadh i ndíospóireacht shibhialta, mairfidh fáinne fí na mórshiúlta go deo na ndeor.
lucht na gCeart Sibhialta
civil rights people
Ní Giúdaigh a bhí ionainn ach lucht na gCeart Sibhialta.
Ghluaiseacht na gCeart Sibhialta
the Civil Rights Movement
An Fhírinne a Chodail Amuigh
===========
Sna hagallaimh sin le Mallie, dúirt sé gur drochrud a bhí sa chlaonroinnt a bhí i réim i nDoire Cholmcille agus gur thuig sé éilimh Ghluaiseacht na gCeart Sibhialta ó thuaidh.
cearta sibhialta
civil rights
Ach is fearr liom fós a bheith beo i dtír a bhfuil saoirse ag na meáin, agus a bhfuil cearta sibhialta, lochtach is atá siad, ag an duine.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
