Is mór an dealú béascna, dar leat, idir an dá shraith ainmneacha thíos, nuair a dhearcfas tú orthu de chéaduair: Peig Sayers Robert Tenpenny Nioclás Tóibín James Hawkins Seán hInnéirghe/John Henry Eugene Archibald Cóilín Fiodhnaise Mac Donncha Lawrence Biggar Aodh Ó Duibheannaigh Mary Barnacle Samhlaítear taobh amháin, an dream ar dheis thuas, leis an mBéarla, tharla gur faoi athchruth sloinne anois iad, cruth a cheileann a ndúchas orainn.

deighilt ======= Léirigh an eachtra seo an deighilt mhór idir meon na glúine a d'fhás aníos sna seascaidí agus sna seachtóidí agus an ghlúin níos óige.

An-smaoineamh, déarfá, ach de ghnáth ní shamhlófá tionscadal den sórt seo leis na Poblachtaigh choimeádacha, mar gheall ar an deighilt bhunreachtúil idir stát agus eaglais a bhíonn mar mhaide mullaigh acu ina gcuid fealsúnachta.

Tíortha na hEorpa le chéile agus gach duine cothrom, gan deighilt ná easaontú ann ó thaobh teorainneacha nó ó thaobh cearta daonna de.

B'fhéidir gurb é an sampla is suntasaí de vótóirí a bheith ag iarraidh a gcuid tuairimí maidir le cúrsaí rialtais a chur i bhfeidhm ar dhaoine eile ná an streachailt leanúnach, an-fheiceálach idir na liobrálaigh ar mian leo go bhfanfadh an deighilt idir an eaglais agus an stát, agus an dream coimeádach, bunúsach a bhfuil sé mar sprioc acu an rialtas a dhéanamh Críostaí.

Os a choinne sin, tá *Americans United for Separation of Church and State *(AU), eagraíocht a chuireann béim ar shaoirse reiligiúnda, ag maíomh gurb é an t-aon phrionsabal a chinnteoidh go mbeidh saoirse fhealsúnach agus reiligiúnda ag gach Meiriceánach ná scaradh na heaglaise agus an stáit.

Ni bheadh aon bhaint ag na daoine a ghlacfadh rólanna Adams agus McGuinness le Sinn Féin, a mhaígh sé, sa dóigh is go mbeadh deighilt iomlán idir an páirtí agus an IRA.

Is iomaí contrárthacht atá san Afraic Theas mar thír: an deighilt idir na ciníocha; an deighilt idir saibhir agus bocht; tithe móra millteacha cúpla méadar ó bhaile seantán; daoine ag saothrú na gcéadta milliún rand ó ór na tíre agus páistí ag freastal ar scoil gan leabhair, gan áiseanna agus amanna gan mhúinteoir.

An rud is tábhachtaí, áfach, ná go mbeadh an té atá i mbun teileachomaitéireachta ábalta deighilt a dhéanamh idir an “obair” agus an “baile”.

Ní mó ná sásta a bhí Rangi agus Papa leis an scaradh; bhí baol ann go mbeadh na mic báite ag deora Rangi ag titim ón spéir.

Mar a léirítear i saothar Uí Mhuirí, b’aonarán é Mac Grianna i rith a shaoil a raibh deighilt idir é féin agus na daoine a bhí thart air.

Dar le Grúpa McDowell, tá sé níos tábhachtaí i dtír bheag go mbeadh deighilt ghlan idir na bainc agus an rialtóir.

Níor bhain mé mórán úsáide as Facebook dá dheasca sin, mar níor lig sé dom an dhá thrá a fhreastal ó thaobh an deighilt idir mo shaol proifisiúnta is mo shaol pearsanta.

De réir bhunreacht na Stát Aontaithe tá scaradh na gcumhachtaí an-tábhachtach.

Tír í an Bhrasaíl a bhfuil cáil an fhearaíochais uirthi, cé nach bhfuil an deighilt idir fir agus mná baileach chomh leathan inti agus atá sna tíortha i Meiriceá Theas ina labhraítear an Spáinnis.

Is léiriú é an scéal seo ar cheann de na gnéithe míthaitneamhacha, díomácha a bhaineann le spórt ag gach leibhéal agus is é sin scaradh na gcarad nó an t-easaontas a tharlaíonn rómhinic idir dhaoine a bhí tráth den saol ina ndlúthchairde.

Beag beann ar an gcaoi a scarann eán an róin ghlais nó eán an róin bhig lena mháthair, tagann siad chugainn nuair a bhíonn siad gortaithe nó lag mar gheall ar an deighilt sin.

Bíonn an-chumhacht ag an Aire in go leor cásanna agus ní bhíonn an deighilt cheart idir an rialtas agus na húdaráis rialála.

Athair ceanúil atá ann! Ach sin é an saol nua-aimseartha, scaradh na dtuismitheorí lena gcuid páistí do roinnt milliún duine sa tSín agus ní rud as an ghnáth é, dar leo.

Dúirt sé go dtuigtear níos fearr ó thuaidh ná ó dheas go bhfuil an deighilt costasach agus nach bhfuil sé ciallmhar dhá chineál bonneagair éagsúla ar oileán beag le daonra sé mhilliún.

Insna litreacha sin, rinne sé cur síos ealaíonta ar chaimiléireacht impriúlach na mBeilgeach agus na mBriotanach, agus ar na laigeachtaí ilghnéitheacha polaitiúla a chur srian ar shaoirse Hammarskjöld scaradh de jure Katanga a sheachaint de réir ráitis oifigiúla an Choiste Slándála.

D'fhan dlíthe eile a cheadaigh na ciníocha a dheighilt ("scartha ach comhionann") go dtí 1964.

Cuireann caint ar scarúnachas eagla ar lucht votála Québec go minic - i rith na seachtóidí d’imigh go leor comhlachtaí agus tionscadail ó Mhontréal – an chathair is mó sa chúige - go Toronto le reifreann ar scarúint á thógáil ag muintir Québec agus níl an chathair tagtha ar ais chuici féin ó shin ó thaobh an gheilleagair de.

Cuireann caint ar scarúnachas eagla ar lucht votála Québec go minic - i rith na seachtóidí d’imigh go leor comhlachtaí agus tionscadail ó Mhontréal – an chathair is mó sa chúige - go Toronto le reifreann ar scarúint á thógáil ag muintir Québec agus níl an chathair tagtha ar ais chuici féin ó shin ó thaobh an gheilleagair de.