A fhad is a bhí sí ag déanamh taighde don mhórshaothar *Songs of a Hidden Ulster*, leabhar agus dlúthdhiosca a eiseofar i dtreo dheireadh na bliana seo, d'aithin sí go raibh "géarghá le cnuasach de na hamhráin seo amuigh i measc an phobail leathain, go háirithe i dTuaisceart Éireann, agus go háirithe do dhaoine nach bhfuil Gaeilge ar bith acu, go dtuigfeadh siad an saibhreas a bhí rompu sa cheantar.

Scríobh Máire 30 leabhar a bhfuil saibhreas Gaeilge iontu.

D'fhéadfaí eolas a chur ar fáil dóibh san ionad seo faoi shaibhreas agus dhúchas na Gaeltachta agus iad a spreagadh le dul ansin.

Caithfidh mé a rá go raibh áiteanna áirithe bhfad níos láidre ó thaobh shaibhreas na teanga agus bhí rogha iontach cainteoirí iontu.

Sna ranganna, baineann na múinteoirí úsáid as ceol, filíocht, prós agus gnáthchaint na ndaoine le saibhreas na teanga a chur ar fáil do na mic léinn.

ÉÓD: Is sa gcaint agus sa bhfocal is mó atá an saibhreas agus an ealaín, agus tá idir chlisteacht agus spraoi sna hagallaimh bheirte agus sna lúibíní.

Cén fhís atá agat féin don Ghaeilge? Ag leibhéal simplí, bunúsach is é an fhís atá agam ná go mairfidh an teanga, leis an saibhreas atá aici faoi láthair, agus go mbeidh mo pháistí féin in ann tarraingt ar an saibhreas sin, agus go gcuirfidh sé lena saol, sa chaoi chéanna is atá an Ghaeilge tar éis cur le mo shaol féin.

Ní hamháin sin ach tá saibhreas cultúrtha ar dóigh ann.

Mar sin, tá saibhreas mór grianghrafanna againn ón tréimhse sin.

Ní fhaca mé ach cuid bheag bhídeach de shaibreas iarthar na Breataine Bige, agus is cinnte go gcaithfidh mé dul ar ais ansin chomh luath agus is féidir.

Is samplaí den saibhreas agus den éagsulacht saothar atá le feiceáil sa taispeántas iad “Amhra Cholm Cille” le Dallán Forgaill ón 6ú haois agus “M’anam do sgar riomsa a-raoir” le Muireadach Albánach Ó Dalaigh, file Éireannach ón 14ú haois a rinne cónaí in Albain.

Bhain sí feidhm as comhrá, téacsanna, scéalta agus amhráin le saibhreas na teanga a chur faoinár mbráid.

Bhain sí feidhm as comhrá, téacsanna, scéalta agus amhráin le saibhreas na teanga a chur faoinár mbráid.

Bhain sí feidhm as comhrá, téacsanna, scéalta agus amhráin le saibhreas na teanga a chur faoinár mbráid.

Bhraitheas dul chun cinn as cuimse maidir le raon agus saibhreas mo ghutha.

Glacann sé leis an tábhacht a bhaineann leis an saibhreas cultúrtha sin – ach tá sé mar mhisean anois aige an dara leath den idirmhalartú sin a chur i gcrích, agus a chultúr Maorach a thaispeáint do na Pākehā.

Cé nach bhfuil “gach rud” ag muintir na Maláive, tá saibhreas spioradálta as cuimse acu, agus tá soineantacht agus sonas le brath taobh thiar de gach meangadh gáire, in ainneoin dheacrachtaí an tsaoil, deacrachtaí nach féidir linne a shamhlú.

Léiríonn an taispeántas seo, a bhfuil breis is 50 píosa péintéireachta le feiceáil ann, saibhreas Freud mar phéintéir agus tá cuid den saothar ar taispeáint den chéad uair go poiblí.

Agus b’fhéidir go gcabhródh sé le daoine atá ceolmhar ach atá taobh amuigh den traidisiún an saibhreas seo a thuiscint.

Diomaite de na hamanna a gcuirtear iallach orthu Gaeilge a úsáid, níl siad ag labhairt na teanga, agus dá bhrí sin seans nach bhfuil an saibhreas céanna acu i nGaeilge is atá ag daoine as an scoil nó ceantar céanna, nó as an teach céanna fiú (deartháireacha agus deirfiúracha móra) atá deich mbliana nó 15 bliana níos sine ná iad.

Bhí Gaelainn na scol agus Gaelainn ón gcliabhán agam ach ní raibh saibhreas ceart agam ach bhíos ag fhoghlaim n’a’ haon lá ó Mhicheál Ó Sé is ó Mháire Ní Chéilleachair, beannacht Dé léi.