Tá mé dubh dóite ar fad de na dochtúirí.

D'inis Fraoch dom faoi eachtra a tharla lá amháin a bhain an-phreab as achan duine san oifig.

" "Is mé atá ag tnúth leis," arsa Daire.

" Le sin d'fhoscail an spéir agus thoisigh sé ag teacht anuas ina thuillte.

Chuirfeadh sé lán a chraicinn d'iontas ar Chian dá gcuirfeadh Fiachra lá suime i gcúrsaí éadaigh nó faisin.

Deireann siad aga baile: 'Did you hear about the train in Buttevant that went off the rails like Nuala?' Bhaineas ana-shúp as an gcoláiste ach bhíos ró-óg agus ní raibh splinc chéille agam.

Ach an fada eile a leanfaidh an traidisiún sin? An tóir ar an Iartharachas millteach ar fad.

Bhí Béarla líofa agam ach ní féidir liom a rá go raibh mé iontach sásta leis sin - bhí náire mhór orm gan a bheith ábalta aon fhocal Gaeilge a labhairt.

Bhí an t-ádh dearg orm: bhí cara liom ina cónaí cóngarach do m'árasán agus Gaeilge líofa aici.

"Tá sé millteannach tábhachtach don tír ar fad go mbeadh cnuasach iomlán d'amhráin i mBéarla agus i nGaeilge ann, mar gurb ionann an dá thraidisiún sa tír seo ar bhealach.

Céim Ghaeilge agus Fhraincise atá á déanamh agam sa Choláiste Ollscoile Baile Átha Cliath, mar sin d'oir sé go mór dom dul chuig coláiste ina bhféadfainn feabhas a chur ar mo chuid Fraincise gan ligean do mo chuid Gaeilge dul i ndearmad.

Beidh an t-ádh dearg uirthi mura ndéanann éan inteacht cónaí sa nead sin ar bharr a cinn sula mbeidh an lá amuigh," arsa Nuala.

Tá muid fíorbhuíoch de gach duine de na ceoltóirí as an gcúnamh a thug siad dúinn an dlúthdhiosca a chur le chéile.

Agus duine a bhí ag plé le comhlacht fíorbheag a bhí díreach ag cur seirbhíse ar fáil go hÁrainn, a chaill airgead chuile bhliain go dtí gur thosaigh sé ag plé leis.

É sin ráite, tá sé uafásach crua.

Chaill an comhlacht an conradh go hAerfort Dhún na nGall ní ba luaithe i mbliana agus is léir go ngoilleann seo go mór ar Ó Céidigh.

Fíorbhródúil.

Bhraith mé go raibh aithne agam ar na daoine ar an liosta, ainneoin nach raibh dada scríofa agam chucu i ndairíre.

dá ligfimis dóibh breathnú ar na fógraí ar fad bheadh muid bodhraithe ceart ag na leaids ó mhaidin go hoíche.

" Ba mhór ag Aoife dá dtabharfadh Gerry faoi seo ar dhóigh aigeanta, chroíúil mar athrach, seachas smut a bheith air a leagfadh leathdosaen.

Bheadh sé mar fhíor-dhrochrud dá mba rud é go raibh muid tar éis a bheith ag obair leo siúd.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

"Bhíos chomh gafa leis ná chuimhníos ar an mbaint a bhí aige liom féin, dáiríre.

Bhainfeadh sí toit as an talamh.

" Ba léir ón agallamh a rinne an Garda Máirtín Mac Con Iomaire ar "Barrscéalta" gur ghoill sé go mór air an dóigh ar bhog údaráis na hEaglaise Caitlicí na sagairt ó pharóiste go paróiste de réir mar a tháinig gearáin chun cinn fúthu.

Agus dúirt dlíodóir as Texas, Gregor Wilson, a bhí in Oideas Gael i nGleann Cholm Cille liom triail a bhaint as cúrsa ansin, go mbainfinn sult mór as.

Naomh Pádraig ======= Tá baile beag (dhá bhaile le chéile atá iontu i ndáiríre) díreach in aice le Barra de Navidad darb ainm Melaque/San Patricio.

Ach creidim má tá an Cumann Lúthchleas Gael le bheith dáiríre faoi scaipeadh agus leathnú an chluiche go gcaithfidh siad plean cuimsitheach a chur le chéile a chinnteoidh é sin.

Ach tá rud amháin fíor go cinnte: tá an t-ádh dearg orm gur chuir mé aithne ar na Gaeil agus ar a nglór iontach.

Uaillmhian agus fuath ======= Is é préamh na faidhbe dáiríre ná gné áirithe de chúltúr na gcluichí ag gach leibhéal, cultúr a chruthaíonn paisean agus uaillmhian agus fuath, uaireanta, in imreoirí agus i bhfoirne agus a théann thar fóir rómhinic.

"Is dócha go bhfuil tú dubh-thuirseach den phéinteáil seo uilig anois," arsa seisean le Máire.

" Tá geineas éigin de dhíth le filíocht mhaith a scríobh i dteanga nach í do mháthairtheanga í, ach is rud as an ghnách ar fad é dánta a scríobh a bhfuil áilleacht, armóin agus rithim iontu.

Feictear dom gurb é croí na faidhbe ná nuair a labhraítear faoi chaighdeánú, is éard atá i gceist i ndáiríre ná tús áite a thabhairt do chultúr amháin seachas cultúr eile.

Nuair a bhíomar traochta den gcaibidil ar fad faoin nGaeilge, do thóg Barra bosca ceoil mór groí amach agus thug sé cúpla port dúinn ar a shuaimhneas … Ard-oíche cuideachtan agus níorbh í a haon í i dtigh seo na nDonnabhánach, ar chosúla ar uairibh é le stáisiún traenach ná tigh muintire, mar go mbíodh an oiread sin daoine ag tarraingt ar an dtigh.

Bhain scéal a bháis preab millteach asainn go léir a raibh cion agus meas againn air.

Ar ndóigh, dá mbeadh na pleananna seo á gcur le chéile i gceart, agus fonn ar dhaoine dul i ngleic leis an éagromaíocht réigiúnach i ndáiríre, bheadh caint ann ní hamháin ar an nasc iarnróid idir Sligeach agus Luimneach a athoscailt, ach ar nasc nua a thógáil idir Sligeach agus Stranraer, via Doire, Béal Feirste agus Leatharna.

Bhí an-bhorradh faoi chúrsaí Gaeilge sa Bhruiséil nuair a bhí Gearóid Ó Cléirigh, file, mar Ambasadóir na hÉireann sa Bheilg i lár na nóchaidí.

Tá rath as cuimse air.

Tá sé de nós ag an lucht acadúil, agus aos léinn na Gaeilge go háirithe, a bheith de shíor ag clamhsán faoi chaighdeán na mac léinn agus a bheith ag caitheamh i ndiaidh na ré órga, nuair a bhí formhór na mac léinn, dar leo, ar fheabhas an tsaoil.

Tá mé ag tnúth go mór leis na díospóireachtaí, go háirithe nuair a bheas an bille ag céim an choiste.

Níl dabht ar bith ach go mothaíonn tú thar barr ar fad tar éis seisiúin ann - ar ndóigh is beag snámh a dhéanfas tú toisc nach féidir ach luí siar agus iarracht a dhéanamh gan é a shlogadh! Is dócha gurb í Petra féin seoid turasóireachta na hIordáine.

Is duine ionraic díreach í a bhfuil fíos a gnó go maith aici agus tá sé de nós aici féachaint díreach ort agus í ag caint leat.

(Bhí an t-ádh dearg liom éalú ón tír; cuireadh stop le heitiltí isteach agus amach ó La Paz go gairid i ndiaidh dom fágáil!) D'fhéach na saighdiúirí leis na hagóideoirí a chur faoi chois le gás agus scaoil siad leo.

Chuir Alan Jones, tábhairneoir The Ring O' Bells i West Kirby, cóngarach do Learpholl, cosc ar an tobac i Meitheamh 2003 agus tá ag éirí go hiontach lena ghnólacht ó shin.

Táim ag tnúth go mór leis na turais uilig! Tuilleadh eolais: *Tá leabhar iontach ann faoin tseandálaíocht i dtuaisceart na hÉireann, darb ainm *Living Places le Colm Donnelly (ISBN 0 85389 475 2).

Lán le dóchas ======= Táimid, lucht leanta na gcluichí, ag súil agus ag tnúth go mór leis na hócáidí craoibhe.

Níorbh fhada ar scor ar bith go mbínn ag dréim go mór le gach eagrán nua sa leabharlann agus féadaim a rá go bhfuil mé á léamh go measartha rialta ó shin.

Níorbh fhada ar scor ar bith go mbínn ag dréim go mór le gach eagrán nua sa leabharlann agus féadaim a rá go bhfuil mé á léamh go measartha rialta ó shin.

Tá rialtas na hAstráile ag caint faoin gcomhaontú seo le tamall de bhlianta agus ag rá go mbeadh buntáistí móra ag dul leis don Astráil - go háithrid maidir le cúrsaí talmhaíochta - agus, dá bharr sin, bhí na feilméaraí ag tnúth go mór leis.

* Gluais • Glossary fáilteachwelcoming iontach fiafraitheachvery inquisitive lochtblame a mhalairt ar fadquite the opposite le haoibh an gháirewith a smile fial lena ndáimhgenerous with their affection croíúilcordial cumannfriendship luachmharvaluable Tá dúil mhór agamI really like saoithiúlachtoddness snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic mo chéadfaímy senses ricseánnarickshaws gíoscánsqueaking uchtógabumps ag spréachadhspluttering pléascántaexuberant dordándrone siamsánhumming crónánmurmuring rosc ceoilrhapsody clapsholastwilight mheasfáyou would think searradhstretch fonn súchaitetrite melody solúbthaflexible spleodrachboisterous castaí úranew turns tromchúiseachimportant, weighty ag súgaíochtmaking merry gan spionnadhwithout vigour spreang spreagthaimpulse to inspire a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune rúndasecret léargasinsight mo thriallmy journey gaosánnose i dtólamhalways do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow i mbéal na séibesuddenly ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself balcóiníbalconies glas olóigeolive green stainnínístands síodasilk cadáscotton glébright gleoitepretty seodajewels tráchtáilcommerce dronggang an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you stuaicsullen appearance dreach diúltacha negative appearance a ndíograistheir enthusiasm a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps ag margáil leatbargaining with you ag dréim leatexpecting you a athrachany better bratógrag in aicearracht aimsirein a short period of time amhrasachsuspicious tuahatchet mangairísellers seálta ollawool shawls fidileachafiddles saoltachtwordliness spioradáltachtspiritiuality neamhchoireachinnocently manaslogan teachtairímessengers smailcmouthful dúidíní draíochtamagical clay pipes smálblemish clúreputation eiteogawings áras mórluachachimportant dwelling beadaíconceited tíorántatyrannical ceannsmachtupper hand daonlathasdemocracy éileamhdemand go slachtmharneatly neartplenty giollaservant ordúilorderly fairsingspacious fionnuarcool babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics toiteachsmoky mífholláinunhealthy truaillithe go holcbadly polluted galsteam ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds stúrdust ina phlá phlúchtachin a suffocating plague sceadamáinthroats scamhógalungs cársánachwheezy screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum ag spaisteoireacht thartstrolling around gnúisface gnaíúilcomely ag rúscadhrummaging i gcarn bruscairin a pile of rubbish áilleagántrinket séarachassewerage bradaílpilfering lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way seilbh shaoltaworldly possessions burlabundle níos tibhethicker go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity miantadesires Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities brioscbrittle tnáiteweary dílleachtaorphan brúidiúlachtbrutality gluaiseachtaímovements go míorúilteachmiraculously méithrich cothaitheachsustaining gealbhan binnehouse-sparrow broiddistress dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth gaoiswisdom coimirceprotection bratógachragged barróghug

Chomh maith leis sin, bhí liosta uimhreacha na bhfolínte mí-eagraithe ar fad.

Goilleann sé go mór orm.

Táimid ag dul go dtí an tSeapáin i mí na Nollag - táimid ag súil go mór leis sin.

* Gluais • Glossary grian líomóideach shearbh Van GoghVan Gogh's bitter lemon sun dá mo dhallúblinding me sócúlachcomfortable go diansmaointeachextremely thoughtful mar is dual dóas it usually does scáthannashadows ag atswelling, expanding in aice an chaibinéidbeside the cabinet ag siotgháiresniggering fá dtaobh deabout it aitstrange ag gríosú mo chuid samhlaíochtainciting my imagination searmanasceremony chóir a bheithnearly ag druidim liomapproaching dá freagairtanswering her go drúisiúillustfully ag teannadh liomgoing close up to me ba ghnách liom amharc uirthiI used to look at her fireannmale i dtólamhalways marcaíocht ar rudaíto ride things leasrachathighs de shíor dá mo leanstan thartalways following me around chomh tógtha sin liomso taken with me ghoillfeadh sí go dtí an croí ormit would really upset/bother me dá tochas féinscratching herself ag casachtáilcoughing dá mhacasamhail seolike this ag goillstean ortbothering you drochspionna bad mood bulógloaf corruairsometimes buanchairdefriends for life gliondarjoy faoi smachtunder control bosca na mbréagánthe toy box go dtí gur ghéill m'athairuntil my father gave in brionglóid ar dóigha great dream corroíchethe odd night smúitdust gníomhaction rachtanna na fírinneachtabouts of truthfulness dóighiúilgood-looking aibíripe a cuid murnán beag bánher little white ankles osnasigh ag barr a malaíat the top of her brows smigeadchin toradhfruit a scoilteadhwhich was split stán mé uirthiI stared at her mo chuid lochtannasamy faults íomháimage Más ionúin an chráin is ionúin an t-ál.

Chomh maith leis sin, tá mé ag déanamh cúrsaí le hOideas Gael i nDún na nGall le cúig nó sé de bhlianta anuas, agus bainim an-sult astu.

Ach dá gceapfá nach bhféadfadh éagóir den chineál céanna a bheith ar siúl ag aon rialtas san Astráil sa lá atá inniu ann, bheadh dul amú mór ort.

Balor: Agus anois, a Íochtaráin, an cheist mhór: Cén fáth gur tháinig tú go hÉirinn? Ba bhreá liom féin, agus ba mhaith le léitheoirí *Beo Ar Éigean *- agus tá mé cinnte go mbeadh suim ag Éamonn Ó Doornail, fiú - a fháil amach cad tuige i ndáiríre píre gur tháinig tú chun an oileáin iathghlais seo.

Ach ní raibh mórán áiseanna ar fáil chun an méid sin a dhéanamh in Toronto na laethanta sin: go bhfios dom, ní raibh ranganna le fáil ná leabhair le ceannach, easnamh a ghoill go mór orm.

leac oighirice liomóidlemon ag diúlsucking bodhairedeafness béasamanners gránnahorrible cumhachtpower mo leithéidsethe likes of me docharharm múrshower caiteover fás maithgood growth ag feadaílwhistling sáite amachstuck out stróeffort leidclue bodhraithedeafened gleonoise oibleagáideachtobligingness cothrom na Féinnefair play dúnárasachreticent cantalpetulance aisteachasqueerness, strangeness ar fheabhasexcellently a chur as a riochtto distort sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out an iarraidh seothis time coiscéimstep filltefolded muinchillesleeve plaitbald patch burlaí bána gruaigewhite trusses of hair malaíbrows ag sméideadh a chloiginnnodding his head gach re soicindevery second second in ard a chinnas loud as he could ríforearm clúmhachdown (on face) smigchin dallamullóg a chur ormto hoodwink me nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him ar feadh na síoraíochtafor an eternity bearnagap tuillteearned meangadhsmile clamhsáncomplaint luaigh séhe mentioned bréanfoul tá fíorbhrón ormI'm really sorry múiscnausea slisínslice chinn mé arI decided a chur díomto give up tioncharinfluence á tochasbeing scratched go gontaconcisely eachtra gadaíochtatheft incident trealamh lofarotten equipment ag geonaílwhimpering croitheadh uafásachterrible shaking samhlaighimagine a scáthhis shadow leata chomh móropen so wide macallaecho boinnsoles ag coisíochtpacing ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps óltachdrunk dheasaighadjusted mo bhaithisthe top of my head luasc siarrocked backwards sálaheels glanbhearrthaclean-shaven olldoirdbasses bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details ceann dúbáiltea double bhain searradh asam féinI stretched myself shéid séhe blew á spreagadhencouraging him á thionlacanaccompanying him clingireachttinkling cantaireachtchanting grágaílcroaking, braying dalltavery drunk ag éalúescaping go séimhgently a chonúisyou useless person an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly bailigh leat mar singet lost then mallachtaícurses líomhaintíallegations mhaslaigh éI insulted him barántas gabhálaarrest warrant ionchúiseamh poiblípublic prosecution cillíncell luaithreadáinashtrays stóltastools go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me pleotafool sciotaíl searbhasachsarcastic tittering uirlisíinstruments píopaí lonrachashining pipes tiubhthick tanaíthin boghabow sreangáinstrings béicílyelling búireachroaring leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard bródpride uabhararrogance i mbarr mo réimeat my peak a admháilto admit ní raibh neart agam airI couldn't help it iomrascálaíwrestler togha a

"Tá mo ghoile thiar ar mo dhroim nó níor ith mé greim ó tháinig an mhaidin.

Nílim ag tagairt anseo do na lúthchleasaithe iad féin, mar creidim go ndéanann siad an-iarracht ar fad agus íobairtí móra freisin chun iad féin a ullmhú do na cluichí Oilimpeacha agus do na comórtais eile idirnáisiúnta.

"Dheamhan ar miste," arsa na mná d'aon ghuth agus ní ag rá an ruda a bhí ar a gcroí a bhí siadsan ach an oiread.

Bhí na scríbhneoirí agus na stiúrthóirí an-fhláithiúil go deo liom maidir le comhairle agus áiseanna.

"Is cuimhin liom an chéad scannán dá bhfaca mé riamh sa phictiúrlann, *Snow White and the Seven Dwarves* (agus níorbh é sin an chéad uair a tháinig sé amach!) Is ea, sin scannán a chuaigh i bhfeidhm go mór orm.

Bíonn comhdhálacha bríomhara ag NAACLT i gcónaí, agus bhí mé ag tnúth go mór léi.

B'fhéidir nach gceapfá é, ach tá sé sin an-sciobtha go deo - baineann sé sála na mbróg díot, ach bíonn tú ag do cheann scríbe i bhfad roimh lucht na gceann nach dtéann ach 3 chiliméadar san uair! Chaith mé cúpla seachtain ag lorg obair bhreise, gan mórán dul chun cinn a dhéanamh.

Tá scéim nua darb ainm *dans le noir *(sa dorchadas) ag bialann, áit ar féidir leat "dáta dall" (nó cleamhnas caoch, b'fhéidir) ceart a bheith agat - itear agus óltar i seomra fíordhorcha agus is daoine gan radharc iad na freastalaithe.

* Gluais • Glossary dul i dtaithí arget used to seanmóirsermon léachtaíreadings gnáthchomhráordinary conversation chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be luasspeed sruth caintea stream of words foighneachpatient botúinmistakes séiplíneachchaplain bosca faoistineconfession box ag éisteachthearing confessions eascainíswearing iarrachtattempt leithreastoilet sna Flaithisin Heaven seálshawl sa Nigéirin Nigeria deoisediocese gáneed ualachburden misneachhope leictreachaselectricity cuisneoirífridges cadhnrabattery a bheadh le luchtúwhich would have to be charged gineadóirgenerator go han-spárálachvery sparingly scannán an-mholtaa highly-praised film deontasgrant bolgánbulb mionrud éiginsome small thing le caoi a chur airto repair it m'airdmy attention draíochtmagic a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me spioradáltachtspirituality achrannquarrelling aighnisdisputes tuairimí láidrestrong opinions pearsantachtaí láidrestrong personalities in árach a chéileat loggerheads Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me chruthódh séit would prove turas na croisethe stations of the cross an CarghasLent aisteachstrange gníomh creidimhan act of faith ráiteasstatement briathar Déthe word of God béimemphasis trí chéilein general gannscarce comaoineachcommunion fireann nó baineannmale and female an-ghar don nádúrvery close to nature do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned scór ógánachtwenty young men a bádhwho were drowned truamhéalachheart-breaking strompthastiff ina baclainnon her arm mothúcháinemotions ar tír móron the mainland ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide d'aireofáyou would feel bádrowning sciobadh na farraigethe sea's snatching sólássolace i gcréin the soil i ngaineamh na cillein the sand of the grave faraoralas uaigneas imeachtathe loneliness of departure cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs ábhair acadúlaacademic subjects

* Gluais • Glossary dul i dtaithí arget used to seanmóirsermon léachtaíreadings gnáthchomhráordinary conversation chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be luasspeed sruth caintea stream of words foighneachpatient botúinmistakes séiplíneachchaplain bosca faoistineconfession box ag éisteachthearing confessions eascainíswearing iarrachtattempt leithreastoilet sna Flaithisin Heaven seálshawl sa Nigéirin Nigeria deoisediocese gáneed ualachburden misneachhope leictreachaselectricity cuisneoirífridges cadhnrabattery a bheadh le luchtúwhich would have to be charged gineadóirgenerator go han-spárálachvery sparingly scannán an-mholtaa highly-praised film deontasgrant bolgánbulb mionrud éiginsome small thing le caoi a chur airto repair it m'airdmy attention draíochtmagic a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me spioradáltachtspirituality achrannquarrelling aighnisdisputes tuairimí láidrestrong opinions pearsantachtaí láidrestrong personalities in árach a chéileat loggerheads Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me chruthódh séit would prove turas na croisethe stations of the cross an CarghasLent aisteachstrange gníomh creidimhan act of faith ráiteasstatement briathar Déthe word of God béimemphasis trí chéilein general gannscarce comaoineachcommunion fireann nó baineannmale and female an-ghar don nádúrvery close to nature do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned scór ógánachtwenty young men a bádhwho were drowned truamhéalachheart-breaking strompthastiff ina baclainnon her arm mothúcháinemotions ar tír móron the mainland ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide d'aireofáyou would feel bádrowning sciobadh na farraigethe sea's snatching sólássolace i gcréin the soil i ngaineamh na cillein the sand of the grave faraoralas uaigneas imeachtathe loneliness of departure cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs ábhair acadúlaacademic subjects

D'éirigh sí roimh an lá maidin Dé Sathairn agus rinne sí cupa tae di féin.

Tá cineálacha eile teicneolaíochta ar an suíomh chomh maith, mar shampla, Sruth SAS (Sindeacáitiú An-Simplí), nó *RSS Feed *as Béarla.

Agus timpeall ort, tá go leor cruinnithe eile ar siúl, idir aerlínte eile agus aerfoirt eile, agus faoi dheireadh an lae, má bhíonn an t-ádh ort, beidh cúpla caidreamh gairmiúil úsáideach déanta agat agus, má bhíonn an t-ádh dearg ort, b'fhéidir go mbeidh seirbhís éigin nua ag Aerfort an Bhaile Bhig an bhliain seo chugainn.

Tá cineálacha eile teicneolaíochta ar an suíomh chomh maith, mar shampla, Sruth SAS (Sindeacáitiú An-Simplí), nó *RSS Feed *as Béarla.

**CRÍOCH** Gluais • Glossary tógálaíbuilder ag comhaireamhcounting fuaimeanna tógálabuilding noises Chuir tú eagla mo bháis orm.

Ach nuair a cuireadh deireadh le Purgóid i gcomhthéacs na peile, cuireadh deireadh leis i gcomhthéacs na hiomána freisin – gan é a bheith triailte fiú amháin! Chuir sin lucht iomána le báiní ar fad agus thosaigh tuilleadh clamhsáin agus gearáin.

Bhí Kate le ceangal ach tharraing sí ar an seaimpéin gan focal a rá.

Ach má tá an tAire ag lorg sochair i ndáiríre do gach éinne ón gcóras cód poist (agus ní hamháin deiseanna nua do chomhlachtaí margaíochta agus seachadta airgead a dhéanamh chun roinnt de a thabhairt do na páirtaithe polaitíochta), cuirfidh sé cúpla coinníoll i bhfeidhm nuair a thiocfaidh an córas nua, mar shampla: Nuair a cheadófar iomaíocht i gcúrsaí poist, nach millfear ról sóisialta An Post (go háirithe faoin tuath) ag cuardach an *Holy Grail *seo, “iomaíochas níos fearr”.

“Ar líne, is féidir leat tú féin a chur i láthair mar atá tú i ndáiríre, gan an imní shóisialta a bhrath a bhíonn i gceist agus tú ag iarraidh déanamh amach cén dóigh a bhfuil tú ag dul i bhfeidhm ar dhuine.

Ach má tá an tAire ag lorg sochair i ndáiríre do gach éinne ón gcóras cód poist (agus ní hamháin deiseanna nua do chomhlachtaí margaíochta agus seachadta airgead a dhéanamh chun roinnt de a thabhairt do na páirtaithe polaitíochta), cuirfidh sé cúpla coinníoll i bhfeidhm nuair a thiocfaidh an córas nua, mar shampla: Nuair a cheadófar iomaíocht i gcúrsaí poist, nach millfear ról sóisialta An Post (go háirithe faoin tuath) ag cuardach an *Holy Grail *seo, “iomaíochas níos fearr”.

Bhí gus sna ceoltóirí mar go raibh siad ag seinm na huirlise fíorthábhachtaí seo.

Ní bhíonn sibh sásta dul thar an teorainn agus tá an nimh san fheoil ar fad agaibh do gach rud ar an taobh ó dheas.

Nuair a bhíonn oíche bhreá ghealaí ann, bíonn an tine ghealáin le feiceáil ar an fharraige – tá sé fíordhraíochtúil, cosúil le sióga beaga ag damhsa thart ar an bhád.

Má tá an tAire seo i ndáiríre faoin Ghaeilge a chur chun cinn inar scoileanna uilig, caithfidh sí reachtaíocht radacach a thabhairt isteach, mar aon le córas monatóireachta, a chinnteoidh nach mbeidh aon mhúinteoir ag múineadh Gaeilge ag leibhéal ar bith i scoil ar bith sa stát seo as seo amach nach bhfuil cumas maith labhartha aige nó aici sa Ghaeilge.

Tharla ócáid Ghaelach a bhí as cuimse corraitheach i mBéal Feirste i mí na Samhna.

Má tá an tAire seo i ndáiríre faoin Ghaeilge a chur chun cinn inar scoileanna uilig, caithfidh sí reachtaíocht radacach a thabhairt isteach, mar aon le córas monatóireachta, a chinnteoidh nach mbeidh aon mhúinteoir ag múineadh Gaeilge ag leibhéal ar bith i scoil ar bith sa stát seo as seo amach nach bhfuil cumas maith labhartha aige nó aici sa Ghaeilge.

Tá an cur chuige atá i gceist ag Oisín leagtha amach inár ráiteas misin: “Seirbhísí comhairleoireachta Gaeilge den chéad scoth a sholáthar a chuirfidh le sochaí in Éirinn atá iltheangach i ndáiríre”.

Ó am go chéile, tógaim an traein amach go Sitges, príomhchathair aerach na hEorpa (de réir dealraimh!) agus áit ina bhfuil trá fhíorálainn.

Ar ghá é seo i ndáiríre? Ba ghá, a d’fhreagair sé go sollúnta.

Tá an cur chuige atá i gceist ag Oisín leagtha amach inár ráiteas misin: “Seirbhísí comhairleoireachta Gaeilge den chéad scoth a sholáthar a chuirfidh le sochaí in Éirinn atá iltheangach i ndáiríre”.

Ó am go chéile, tógaim an traein amach go Sitges, príomhchathair aerach na hEorpa (de réir dealraimh!) agus áit ina bhfuil trá fhíorálainn.

* Gluais &#149; Glossary glúin nuaa new generation brívigour ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise cnuasach gearrscéaltacollection of short stories cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person saint an ghoilethe greed of his stomach a chomhairle a athrúto change his mind ar fheabhas uiligabsolutely excellent osnasigh ar chúl an mhuinílbehind the neck muisiriúnmushroom ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don&#148;t agree with me at all snaghiccups gráinnínpinch cainéalcinnamon síoltaseeds a sháith biaenough food ag cruthú rud úrcreating something new má thuigeann tú leat méif you know what I mean a sheachaintto avoid muiníntrust blastatasty ordóg coisetoe an iarraidh sinthis time cnapheap á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it babhlabowl scilléadskillet shamhlaigh séhe imagined go díbhirceacheagerly subhachascheerfulness ag leathadhspreading geirfat bréanfoul doilighdifficult a chreidbheáilto believe ar leithseparately mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available i mo ghlacin my hand ag diúlsucking bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky dea-chumthashapely láchfriendly fialgenerous níor bhlais mé riamhI never tasted faic na ngrástnot a thing ag cuimilt a béilrubbing her mouth a mháshis thigh seanmóireachtpreaching greimbite iomrámention deisopportunity luachmharvaluable seanchaslore as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought doilíssorrow, difficulty i leathchogarin a half-whisper iad a chur i ngníomhto put them in action seal beag gearra short period sa Nua-Shéalainnin New Zealand ina ghabhalcrotch ag sápressing críonmhíoltawood-worms corrachprojecting lorgashin damanta nimhneachdamn sore scoilteadh a chraiceannhis skin was split crá gan mhaolútorment without alleviation chun an tí bhigto the toilet ina gcuideachtain their company báisteach mhillteanachterrible rain foscadhshelter a bhaint amachto reach ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly scaiftecrowd ag casachtachcoughing breallánfool millteanach dóighiúilextremely pretty as miosúrextraordinary gan choinneunexpected blas searbha sour taste breis agus a sáithmore than her fill strambánachlong-winded smut féin den fhírinneeven a small bit of truth é a thionlacanto accompany him a bhéarfadh íthat would take her críochend gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment gnóthachbusy straois léanmharwoeful grimace trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode ag cogaint a spúnóigechewing the spoon déaraimislet us say drochnósannabad habits tuairimíopinions cogaíwars slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life a mhealladhto coax a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her ag cur tharstutalking away go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently d&#146;fholmhaigh séhe emptied sásarsaucer doirtealsink thriomaigh éhe dried it slachtmhartidy á thionlacan féinaccompying himself sultmharenjoyable spídslander gan mhuirnwithout tenderness magairlítesticles nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump <t

&#147;Anois, anois, a ghirseachaí,&#148; arsa Fíona, &#147;tá an nimh san fheoil agaibh di agus ní dhearna sí ach beannú daoibh.

Níor chuir mé isteach ar aon chúrsaí coláiste ar chor ar bith, rud a chuir an-iontas ar mo mhuintir! Cheap mé gur cur amú ama a bheadh ann an oiread sin ama a infheistiú i rud éicint nuair nach raibh a fhios agam an raibh tú ag iarraidh é a dhéanamh.

&#146; Agus an rud a deirim le daoine anois ná &#145;An chéad triail scáileáin a dhéanfaidh tú, drochsheans go bhfaighidh tú é mura bhfuil tú eisceachtúil, fíoreisceachtúil.

Téim ansin go minic agus bainim an-sult as.

Bhí sí ar deargmheisce.

Feiceann tú rudaí a chuirfeadh gliondar ar do chroí gach aon lá, ach chomh maith leis sin, feiceann tú rudaí a bhrisfeadh do chroí.

An fhírinne lom, ghoill sé go mór ar “Dickie Mul”, ach ní raibh an dara rogha aige.

’ Ach i ndáiríre píre, cé go raibh cuma na fusachta ar a chuid iarrachtaí, ní raibh an méid sin éasca a dhéanamh.

foghlaimeoirí Gaeilge idir 11 bhliain agus 18 mbliana d’aois), múinteoirí agus mná tí, ag freastal ar sheisiún ceoil anois is arís, agus ag baint thaitneamh an domhain as an obair agus as an saol difriúil a bhíonn ann i rith an tsamhraidh.