Deir Rialtas na Breataine nach féidir na tuarascálacha seo a fhoilsiú ina n-iomláine toisc go mbaineann siad le "rúndacht tráchtála".

Má tharlaíonn sé sna tíortha Lochlannacha, cén fáth nach féidir leis tarlú abhus? seanmheon na rúndachta ======= Nuair a baineadh neamhspleáchas teoranta amach don Saorstát i 1922, glacadh scun scan leis an gcóras riaracháin stáit a bhí ann.

Ach is é an cultúr céanna rúndachta agus neamhfhreagrachta seo is cúis le clann duine dá mbaill féin, a dúnmharaíodh agus é ar dualgas 30 bliain ó shin, a bheith fós ag lorg sásaimh.

Glacann gach ball den tSeirbhís Dúrúnda móid rúndachta agus bíonn gach aon rud ina dhúrún docht daingean acu - cosúlacht Íosa Mhic Ghiolla Mháire sa chuntas.

An fhírinne faoin méid a thuig Haughey faoin gcúléisteacht a deineadh ar theileafóin na n-iriseoirí Bruce Arnold agus Geraldine Kennedy deich mbliana roimhe sin nuair a bhí rúndacht an rialtais á sceitheadh go rialta in éadan leasa Haughey.

Bheadh an baol ann fosta gur sciath cosanta a bheadh i bpróiseas rúnda do naimhde na teanga a bheadh ag iarraidh creimeadh faoi choim a dhéanamh ar a bhfuil bainte amach le blianta beaga anuas, mar a mheabhraigh an Coimisinéir Teanga dúinn: “Níor cheart cosaint na rúndachta nó an dorchadais a thabhairt dóibh siúd a bheith in aghaidh chearta teanga phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta.

Bhí baint ag Snowden le rúndacht agus míleatacht as sin amach.

Pléascadh an rúndacht seo ar an 5ú Meitheamh nuair a thug an Guardian le fios go raibh seirbhísí rúnda Mheiriceá tar éis sonraí gach taifid teileafóin a rinneadh tríd an gcomhlacht Verizon a bhailiú, agus gur mó is dóichí go raibh sé seo ar siúl le blianta fada.

Is iontach an rúndacht a bhaineann leis na hairm seo agus táim cinnte gur iomaí scéal scanrúil atá fós le sceitheadh.

Cad é an mheisce a bhí ar Ard-Aighne Thuaisceart Éireann John Larkin nuair a mhol sé gan dul ar aghaidh le fiosrúcháin ar choireanna a tharla le linn na dTrioblóidí? Cinnte, ba bhreá le Rialtas na Breataine a leithéid ar mhaithe le cúrsaí airgid agus ar mhaithe le rúndacht (bhí alt ar an Guardian inné faoin dóigh ar loisc na húdaráis Bhriotanacha cáipéisí a chuirfeadh aiféaltas orthu sular fhág siad na tíortha Afraiceacha a bhain neamhspleáchas amach sna 1960í).

Tá comhlacht amháin atá, tar éis tréimhse fada rúndachta, ag fógairt réiteach ar an léitheoireacht.

Tá cultúr rúndachta le fáil le fada sa Gharda Síochána, dar le Dónall Ó Maolfabhail, agus ní chun leas na ngnáthghardaí é seo.