dalta
pupil
Ní ghearrthar pionós ar na daltaí.
thrí scór go leith dalta
seventy pupils
Tá scoil náisiúnta trí oide ann agus thart ar thrí scór go leith dalta ag freastal uirthi.
líon na ndaltaí
the number of pupils
Tá coláistí cáilúla na hiomána, an Mhainistir Thuaidh agus Fearann Phiarais, comhnasctha le chéile anois mar níl líon na ndaltaí sách mór le haghaidh dhá scoil agus is laige an iománaíocht i gcathair Chorcaí dá bharr sin.
dalta
pupil
Ní raibh ach dhá sheomra ranga réamhthógtha sa scoil nuair a chuaigh seisean ansin i 1965, ina raibh leathchéad dalta, ach faoin am a d'fhág sé bhí suas le 1,900 dalta ag freastal uirthi.
mo chomhdhaltaí
my fellow pupils
Nuair a bhí mé féin i mo dhalta scoile, bhíodh iontas orm gach uair a fuair mé amach gur Bhaváraigh den seandéanamh iad tuismitheoirí mo chomhdhaltaí.
gach dalta bunscoile
every primary school pupil
Post nua a bhí ann, mar dúirt an rialtas faoin am sin go raibh cead ag gach dalta bunscoile Manainnis a fhoghlaim ar feadh leathuaire gach seachtain, dá mba mhian leo.
líon na ndaltaí bunscoile
the number of primary school pupils
De bharr an fheachtais sin, táthar ag cur go mór le líon na ndaltaí bunscoile a bhfuil rochtain acu ar leabhair Ghaeilge le súil is go gcuirfear síol na léitheoireachta Gaeilge ina saol, síol a fhásfaidh de réir mar a fhorbraíonn siad mar dhaoine.
daltaí
pupils
Ní daltaí a bhíonn i láthair, ach daoine fásta a rugadh agus tógadh in Éirinn, ach atá ina gcónaí i Sasana anois.
dhaltaí Ardteiste
Leaving Certificate pupils
Tá ranganna á reáchtáil againn ag am lóin freisin agus cúrsaí do dhaltaí Ardteiste agus do mhic léinn tríú leibhéal.
dhaltaí Ardteiste
Leaving Certificate pupils
Tá ranganna á reáchtáil againn ag am lóin freisin agus cúrsaí do dhaltaí Ardteiste agus do mhic léinn tríú leibhéal.
an gnáthdhalta
the ordinary pupil
D’fhéadfadh €500 milliún de chaiteachas a bheith i gceist gach bliain agus meastar go bhfaigheann an gnáthdhalta thart ar 1,500 uair an chloig d’oiliúint sa teanga óna chéad lá sna naíonáin bheaga go dtí go mbaintear ceann scríbe amach san Ardteist.
d’fhormhór na ndaltaí
for most of the pupils
Ina theannta sin, níor mhiste a rá go bhfuil curaclam na Gaeilge go huile is go hiomlán mífhóirsteanach d’fhormhór na ndaltaí.
daltaí na hArdteiste
the Leaving Certificate pupils
Ní fada anois go mbeidh daltaí na hArdteiste ag tabhairt faoin scrúdú is tábhachtaí ina saol.
dhá thrian de na daltaí
two-thirds of the pupils
Bhí dhá thrian de na daltaí dá- nó trítheangach agus ag leanúint an churaclaim trí mheán an Bhéarla.
a chomhscoláirí
his fellow pupils
D’aimsigh Cian Mac Giolla Bhríde as Coláiste Eoin an cúl agus bhí baint ag a chomhscoláirí as Coláiste Eoin, Seán Ó Seanáin agus Joe Ó Meachair, leis an gcomhimirt a chríochnaigh leis an sliotar i gcúl na heangaí.
earcaíocht daltaí
the recruiting of pupils
Cén obair a dhéantar i gCnaG ó lá go lá?
Tá oifigigh forbartha ann atá ag cuidiú le scoileanna neamh-mhaoinithe forbairt a dhéanamh go bhfaighidh siad aitheantas agus maoiniú ón Roinn Oideachais – earcaíocht daltaí, margaíocht, eagrú grúpaí agus araile.
iardhaltaí de chuid na heagraíochta
former pupils of the organisation
Mar thoradh air sin, tá iardhaltaí de chuid na heagraíochta an-ghníomhach i nGaelscoileanna na tíre.
daltaí Ardteiste
Leaving Cert pupils
An rud ba shuimiúla, is dócha, faoi na scéalta seo ná go raibh siad sna ceannlínte thart ar an am go raibh daltaí Ardteiste na tíre ag líonadh isteach a bhfoirm CAO chun cúrsa ollscoile a roghnú.
cúpla iarscoláire de chuid mo scoile féin
a few former pupils of my own school
Bhí áthas orm leis gur bhuaigh Cill Mhantáin Corn Tommy Murphy sa pheil, go háirithe toisc go raibh cúpla iarscoláire de chuid mo scoile féin, Dara agus Breandán Ó hAnnaidh, ag imirt le Cill Mhantáin.
líon na ndaltaí
the number of pupils
Tá scoileanna atá bunaithe ar chreideamh á ndruid mar gheall ar thitim i líon na ndaltaí in áiteacha a mbeadh scoil amháin imeasctha inmharthana.
mar dhalta
as a pupil
Blianta fada ina dhiaidh sin, chuir mé aithne air arís agus a mhac, Pádraig, ag tosú amach mar dhalta i gColáiste Eoin, an scoil ina bhfuil mé féin ag múineadh.
in aghaidh an dalta.
per pupil.
’ Agus bheadh siad sásta €20 a íoc as in aghaidh an dalta.
daltaí scoile
school pupils
Tá guth á thabhairt do na daltaí scoile féin agus an chosúlacht ar an scéal go dtabharfaí aird ar a dtuairim.
tromlach na ndaltaí
the majority of pupils
Cad é a tharlódh, mar shampla, dá vótálfadh tromlach na ndaltaí ar son oideachas trí Bhéarla agus tromlach a dtuismitheoirí ar son oideachas trí Ghaeilge
(nó a mhalairt)? Ar leor móramh simplí do na daoine a chaitheann vóta le cinneadh a dhéanamh bealach amháin nó bealach eile nó an gcaithfear móramh de phobal na scoile uilig a bheith ann? Cad é a tharlódh dá mbeadh móramh de na vótóirí ar mhalairt tuairime ó phátrúin na scoile? Nach bhfuil cearta an phátrúin ar shainspiorad na scoile a roghnú mar chuid den dlí? Dá mbeadh móramh ar son oideachas trí Bhéarla cad é faoi chearta bunreachtúla agus dlíthiúla mhuintir na Gaeltachta - fiú más mionlach iad - ar oideachas trí Ghaeilge? Is í an fhadhb is mó leis an suirbhé seo ná nach bhfuil a fhios ag na daoine atá ag vótáil (nó i mbun baghcait fiú) cá luíonn an suirbhé mar chuid den phróiseas leis an fhadhb teanga a réiteach.
a gcomhscoláirí
their fellow pupils
Cruthaíonn an díolúine fadhbanna breise do phríomhoidí agus do mhúinteoirí ar ndóigh sa mhéid is go gcaithfear feitheoireacht a dhéanamh ar na daltaí le díolúine fad is atá a gcomhscoláirí ag foghlaim na Gaeilge.
caomhnóir dalta
a pupil's guardian
Má dhéanann tuismitheoir nó caomhnóir dalta iarratas ar dhíolúine ón Ghaeilge caithfear dearbhú a fháil ó shíceolaithe de chuid na Roinne nó ó shíceolaithe príobháideacha go bhfuil míchumas foghlama ar an dalta.
an líon ard scoláirí
the high number of pupils
An ndéarfá go raibh fabht éigin sa chóras a cheadódh a leithéid?
Sin é go díreach atá ar bun de réir mo bharúlsa i gcás an líon ard scoláirí atá ag fáil díolúine ó bheith ag déanamh staidéir ar an Ghaeilge sa mheánscoil ach atá ag an am chéanna ag tabhairt faoi nuatheanga Eorpach amháin eile ar a laghad a fhoghlaim.
duine amháin as gach aon dalta dhéag
one in eleven pupils
(Paragraf 8)
I measc na dtorthaí eile a foilsíodh sa staidéar, fuarthas amach gur admhaigh buachaill amháin as gach ochtar go raibh sé thíos le cibirbhulaíocht le míonna beaga roimhe sin agus gur admhaigh duine amháin as gach aon dalta dhéag go ndearna sé cibirbhulaíocht é féin ar dhalta éigin eile le déanaí.
ndaltaí
pupils
Ach anois tá i bhfad níos mó cailíní ann, déarfainn gur cailíní iad suas le leath na ndaltaí.
dhaltaí
pupils
"
Bhí feachtas againn ar an cheist seo i 1990 nuair a d'fhoilsigh an rialtas Coimeádach liosta de na teangacha a bheadh le fáil do dhaltaí scoile i Sasana.
dalta
pupils
Tá sé crua, ach níl sé - tá sé chomh crua má tá tú i do mhúinteoir is tú ag seasamh os comhair fiche dalta.
Beatha Dalta
a pupil's life
Ní Aoibhinn Beatha Dalta
I mí Eanáir na bliana seo, maraíodh mac léinn ocht mbliana déag d’aois i scoil i gceann de bhruachbhailte Pháras.
dalta
pupil
Ba chóir go ndéanfadh gach dalta Ardteiste staidéar ar an nGaeilge.
daltaí
pupils
”*
Éire Úr
===
Dúirt sé gur thug sé cuairt ar scoil i mBaile Átha Cliath thiar an tseachtain roimhe, áit a raibh dath dubh ar a thrí ceathrú de na daltaí.
dhalta
pupil
A Mháistir
abair liom conas teacht
ar stoiteacht, ar ghaois agus ar shaoirse!
A dhalta,
más mian leat a bheith saor,
seachain nimh na gcéadfaí.
gnáthdhalta
average pupil
De réir mheastúchán an Choimisinéara, thiocfadh go mbeadh caiteachas de €500 milliún i gceist le teagasc na Gaeilge gach bliain agus go bhfaigheann an gnáthdhalta thart ar 1,500 uair an chloig d’oiliúint sa teanga óna chéad lá sna naíonáin bheaga go dtí go mbaintear ceann scríbe amach san Ardteist.
daltaí
pupils
Gach seans go raibh na daltaí seo tar éis na táblaí agus an litriú a fhoghlaim as Béarla ionas go mbeadh siad in ann dul i bhfeidhm ar na turasóirí.
daltaí
pupils
Ní bhíodh cead ag daltaí (ná ag múinteoirí) ach an Fhraincis a labhairt i scoileanna na Poblachta faoi stiúir an Aire Jules Ferry thart ar chéad bhliain ó shin.
daltaí
pupils
D’fhéadfaí áitiú ar lucht a eagraithe go bhfuil gach duine de na daltaí scoile i bPoblacht na hÉireann a bhfuil an comórtas dírithe orthu ag foghlaim na Gaeilge agus má tá €5,000 ar fáil don bhuaiteoir, ní bhrisfeadh sé an banc dá mbeadh €1,000 breise ar fáil ach an iarracht a bheith i nGaeilge nó dátheangach.
dalta
pupil
Caithfear feachtas láidir a chur in éadan na dúnghaoise seo agus seasamh leis an ngeallúint atá sa bPlean Fiche Bliain go múinfear an Ghaeilge ar ardleibhéal le curaclam nua go leibhéal na hArdteiste do gach dalta scoile.
daltaí
pupils
Ní fhéadfadh an dá scoil eile breis daltaí a ghlacadh isteach ag an am.
daltaí
pupils
Níl na figiúirí déanta againn ach déarfainn nach mbeadh mórán os cionn míle duine fágtha nuair a bheadh na daltaí meánscoile curtha as an áireamh.
daltaí
pupils
Luaigh an Taoiseach an lá céanna sin thuasluaite, 16 Feabhra 2011, nach raibh daltaí meán scoile in ann “cúig abairt Gaeilge a chur i ndiaidh a chéile” tar éis 13 bliain staidéir ar an Ghaeilg amhail is gur chruthú an méid sin nach raibh rath ar an gcóras.
daltaí
pupils
38 le daltaí scoile ann.
daltaí
pupils
Bainfear feidhm as an chóras seo i dtús barra agus is í an chéad aibítir a bhíonn le foghlaim ag daltaí scoile.
dhaltaí meánscoile
secondary pupils
Más féidir in aon chor é mholfainn do dhaltaí meánscoile an deis a thapú dul ar aghaidh chuig an ollscoil.
ndaltaí
pupils
Ní raibh fágtha ach málaí agus ábhair scoile na ndaltaí mar fhianaise go raibh siad riamh ansin …an fhirinne curtha i bhfolach leis an bholscaireacht a rinne an stát faoi.
daltaí iontu
pupils in them
Tá timpeall 3500 daltaí iontu (ón naíonra go dtí an bac/ ardteist) agus tháthar ag oscailt scoileanna nua gach bliain.
dhaltaí scoile
pupils
Glactar leis go coitianta gur saothar mífhóirsteanach a bhí in Peig do dhaltaí scoile na fichiú haoise.
chaithfidh daltaí a threabhadh fríd
pupils have to plough through
Thiocfadh leat an rud céanna a rá, ar ndóigh, faoi aon leabhar a chaithfidh daltaí a threabhadh fríd nuair nach bhfuil an tuiscint cheart acu ar an teanga inar scríobhadh é.
theip ar na daltaí díríu i gceart
pupils failed to concentrate properly
Chuir a dtarla iontas an tsaoil ar na taighdeoirí – theip ar na daltaí díríu i gceart ar an obair rompu de thoradh an riachtanais a leathanach *Facebook* a sheiceáil arís agus arís eile, thart ar gach uile 3 nóiméad!
Dar leis an staidéar, is dócha ná a mhalairt go mbeidh fadhbanna iompraíochta ag daltaí as a bheith ag caitheamh iomarca ama ar na suímh meán sóisialta seo.
mbeadh caoi ag gach dalta
every pupil would have a chance
Bheartaigh mé go mbeadh caoi ag gach dalta ceol uirlise agus amhránaíocht a fhoghlaim, chomh maith leis an churaclam agus shocraigh mé go mbeadh deis ag gach dalta a bheith páirteach i ndráma amháin ar a laghad, ar an ardán.
a bhíonn ar dhaltaí scoile
whereby pupils have to
‘Uirlis mhaol,’ a thug sé ar an iallach a bhíonn ar dhaltaí scoile céad teanga an stáit a fhoghlaim don Ardteist.
iardhalta
an ex-pupil
Dia ár sábháil, chonaic mé iardhalta de chuid Bhunscoil Phobal Feirste ag imirt do Linfield! Mar sin, tá an saol ag athrú ó thuaidh ach go malltrialach.
cúpla céad dalta ag spraoi gan srian thart orthu
a few hundred pupils out of control playing around them
I gclós na scoile a bhí siad ag caint, le cúpla céad dalta ag spraoi gan srian thart orthu.
glacadh le scoláirí ar bhonn tíreolaíochta
accept pupils on a geographic basis
Ina áit sin, beidh orthu glacadh le scoláirí ar bhonn tíreolaíochta.
thiocfadh go mbeadh daltaí ag taisteal
pupils might have to travel
De thairbhe é sin, thiocfadh go mbeadh daltaí ag taisteal ó chian agus ó chóngar le freastal ar Ghaelscoil.
iomaí iardhalta
many an ex-pupil
Ní gá gur drochrud é sin mar gur iomaí iardhalta a bhaineann mí-úsáid as an bhuntáiste seo agus nach gcuireann a gcuid páistí go bunscoil lán-Ghaelach siocair fios maith a bheith acu go mbeidh tearmann ar fáil faoin seancharbhat scoile.
do dhalta a bhfuil a chuid deartháireacha nó deirfiúracha
to a pupil whose brothers and sisters
Tuigim fosta cad tuige go mbeadh an tAire Quinn ag iarraidh deireadh a chur leis an nós go dtugtar buntáiste iontrála do dhalta a bhfuil a chuid deartháireacha nó deirfiúracha ag freastal ar an Ghaelcholáiste.
dálta scoile
(every) school pupil
Ba chóir go mbeadh ar gach dálta scoile bunstaidéar a dhéanamh ar an gheilleagar; Ba chóir go mbeadh seisiúin eolais ar fáil sna leabharlanna poiblí; Ba chóir go mbeadh cláir faisnéise ar chúrsaí geilleagair ina gcuid den chraolachán poiblí.
slua de dhaltaí meánscoile na háite
a crowd of local secondary school pupils
Bhí slua de dhaltaí meánscoile na háite ina seasamh ar leataobh an bhóthair agus iad ag fanacht leis an mbus.
dhaltaí scoile
school pupils
Beidh muid ag déanamh breis oibre sna réimsí sin chomh maith le forbairt a dhéanamh ar na deiseanna úsáide Gaeilge do dhaltaí scoile ón mbunleibhéal go dtí an tríú leibhéal, thuaidh agus theas.
Dalta de
a pupil of
Dalta de chuid Dic Jones, eagarthóir agus foilsitheoir é Ceri Wyn.
dalta
pupil(s)
Tá 71 dalta ag Bunscoill Ghaelgagh anois.
tar éis do iardhalta eile
after another ex-pupil
Ba dheacair di labhairt mar gheall ar na hionsaithe seo le ceithre bliana fichead, ach fé dheireadh i 1997 thug sí na sonraí go léir don Ghardaí Síochána tar éis do iardhalta eile as an scoil chéanna gearán a dhéanamh freisin ó thaobh iompar múinteora amháin sa scoil.
nach bhfuil deis ag aon dalta
any pupil doesn’t have the opportunity
Ciallaíonn sé sin nach bhfuil deis ag aon dalta i Sasana tabhairt faoin Ghaeilge sa GCSE feasta.
daltaí i mbeagnach
pupils in almost
Bhí na hailt chéanna á n-úsáid, mar a bheidh feasta, ag daltaí i mbeagnach gach meánscoil in Éirinn agus ag na mic léinn sna hollscoileanna is mó le rá ar domhan ó Mhoscó go Boston, ó Sydney go Uppsala, chomh maith leis an ghnáthdhuine le Gaeilge in Éirinn agus ar fud na cruinne.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
