logainmneacha
place-names
logainmneacha
=======
Mar a tharla in Éirinn, d'fhág na Ceiltigh a lán logainmneacha ina ndiaidh.
logainm
place name
“Dingyll” an litriú a bhí ar an logainm sa bhliain 1246 - sin Meán-Bhéarla ar “gleanntán domhain” – agus rith sruthán deas tríd an aill de ghaineamhchloch ansin síos go dtí an Mersey.
ag tachtadh ar an logainm céanna
choking on that same place-name
“B’fhéidir, agus ní móide,” arsa Balor leis, “Ach ní gach duine a bheadh ag tachtadh ar an logainm céanna gach uair a rinne sé iarracht an focal a fhuaimniú.
áit ar bheannaigh sé de réir ainm do chuile dhuine san áit.
where he greeted everyone in the place by name.
I ndiaidh an agallaimh chuaigh muid go dtí bialann phlódaithe, áit ar bheannaigh sé de réir ainm do chuile dhuine san áit.
Le cois logainmneacha
over and above place names
Le cois logainmneacha agus ainmneacha pearsanta, nach ndearnadh mórán athruithe orthu riamh, tá claonadh anois “cúpla focal” Maoraise a shníomh isteach i gcomhrá Béarla - i gcás daoine nach bhfuil ach na nathanna gearra cainte sin ar eolas acu, fiú.
an logainm áitiúil
the local place name
Maidir leis an teideal Gaeilge, nuair a smaoinigh mé ar an gcúlra ceoil a bhí i mo theaghlach agus an dóigh ar bhain sé le mo cheantar dúchais féin, níorbh fhada gur roghnaigh mé an logainm áitiúil Cloch Fhuaráin, ar baile fearainn in aice le mo bhaile féin i gContae Ard Mhacha é, mar theideal Gaeilge ar an albam.
logainmneacha
place names
Cé go bhfuil tionchar Ghaeilge ar logainmneacha Merseyside ó an 10ú aois i leith (Dinnseanchas Merseyside, Beo, eagrán 32, Nollaig 2003), ba é an 19ú aois nuair a tháinig na mílte Gaeilgeoir go dtí Learpholl.
logainmneacha
place names
Nó as logainmneacha na hImpireachta Briotanaí - is as ceantar náisiúnach mé féin ina raibh na sráideanna Cawnpore, Benares, Lucknow agus Kashmir Road!
Cinedheighilt an Chultúir
Tá McCausland ag treabhadh leis in éadan na Gaeilge le fada an lá.
logainm
place name
(As an teanga dhúchais a tháinig an logainm, Kupa-Pita (> Coober Pedy) nó ‘Tobar na mBuachaillí’.
logainmneacha
place names
”
Is ábhair spreagtha ag Doherty an Ghaeilge, béaloideas, stair agus logainmneacha Ghleann Cholm Cille agus tá siad le feiceáil fite fuaite ina shaothar.
logainmneacha
place names
Difríocht amháin a thug sí faoi deara faoi bheith ag foghlaim na Gaeilge ná an ceangal láidir atá ann leis an chultúr - an ceol, stair, logainmneacha agus a leithéid.
logainmneacha
place-names
Bhí siad ag iarraidh airgead a chaitheamh ar an Ghaeilge le dornán blianta roimhe sin; mhaoinigh siad tionscadal na logainmneacha i lár na n-ochtóidí, rud a bhí ‘sábháilte’, dar leo, agus bhí pingneacha beaga ag teacht ón Chomhairle Ealaíon, ach taobh amuigh de sin, ní raibh a fhios acu cad é a dhéanfadh siad.
logainmneacha
place names
Bhí galldú ar siúl agus ainmneacha agus logainmneacha á ‘n-aistriú’, mar dhea, nó dá dtraslitriú, rud a chuireann craiceann níos casta ar scéal na n-ainmneacha in Éirinn).
logainmneacha na háite
the local place names
Tá a rian le feiceáil ansin sa lá inniu i logainmneacha na háite, mar is meascán iad den Lochlannais, Gaeilge agus den Bhéarla.
Logainmneacha
place names
**SMM: Ag breathnú siar na blianta, cé na tionscnaimh nó na gnólachtaí is mó a chuaigh i bhfeidhm ort?**
BNC: Ceapaim gurb é an Coiste Logainmneacha.
Logainmneacha
place names
**Logainmneacha i nGaeilge:** Ar fud na tíre go spreagfaí daoine agus eagraíochtaí leis an leagan Gaeilge de Logainmneacha Gaelacha (Cinn Mhara in áit Kinvara, mar shampla) a úsáid seachas an leagan truaillithe i mBéarla.
ainm áite
a place name
Ní bhraitear ainm áite ná a n-iompraíonn sé, mura dtuigtear é ar dtús.
logainm
place name
Geo-cultural orientation a thugtar i mBéarla ar an bhraistint sin a bhíos i logainm, i stéibh cheoil, i radharc uathúil taobh tíre.
logainmneacha
place names
Ar bord chomh maith tá an staraí agus an saineolaí ar logainmneacha, Breandán Ó Cíobháin; an file agus an sárscéalaí Danny Mac an tSithigh as Corca Dhuibhne; Dónal de Barra as an gCláir agus mo chomhbhádóir as Conamara, Ruairí Ó Tuairisg.
logainm
place name(s)
Lochlannais a bhí mar theanga ar an Cilgwri go dtí an 13ú haois agus de réir Stephen Harding tá nios mó ná 600 logainm de bhunús Lochlannach ar Cilgwri, agus os rud é gur tháinig na Lochlannaigh trí Éirinn, tá logainmneacha de bhunús Ghaeilge ann fosta, mar shampla Nochtorum (Cnoc Tirim) agus Liscard (Lios Ard).
logainmneacha
place names
Agus fear a bhfuil cuid mhór dá shaol caite aige le cúrsaí teangan, ní fhéadfadh sé gan machnamh a dhéanamh ar logainmneacha i gcás mar seo.
léacht ar siúl ar logainmneacha Gaeilge
a lecture on Irish place names
Le linn na hagóide a raibh corradh le fiche duine páirteach ann, gar don Skainos Building ag uimhir a 239, bhí léacht ar siúl ar logainmneacha Gaeilge Bhéal Feirste ag a raibh 65 duine.
Seachas an logainm
apart from the place name
Seachas an logainm “Béal Feirste” níor chuala mé focal Gaeilge ar scoil.
logainmneacha
place names
Bhí na logainmneacha seo leis an aidiacht 'mór' ag cur lagmhisnigh orainn fán tráth seo, gan trácht ar an droim sléibhe, Anacair, gar dúinn.
a bhfuil anáil na staire le mothú sa logainm sin
an echo of history in that place name
Tá coill ársa ag Droim nDamh (tá ainm a bhfuil anáil na staire le mothú sa logainm sin, nach bhfuil?): cromleac ag Tír Chiana, teach allais (cineál sauna Éireannach), Seanteampall Naomh Luraigh, agus tuama cúirte ar Chnoc Uí Neill.
naomh a bhfuil cuimhne air sa logainm
a saint who is remembered in the place name
Tá ceann eile i Nevern, baile i Penfro a luaitear le Brechan, naomh a bhfuil cuimhne air sa logainm Cill Bhriocáin i Ros Muc.
Ar nós go leor logainmneacha sa taobh sin
like many of the place names in that district
========
Ar nós go leor logainmneacha sa taobh sin, is ainm Cymbruise é Helvellyn (hoel felen? .
Choiste Logainmneacha
place name committee
Liosta le háireamh de chomhaid a scaoileadh i mbliana ó na ranna éagsúla ach ní raibh iomrá ar bith ar bhlúire eolais ó Roinn na Gaeltachta díomaite de chorrcheann a bhain leis an Choiste Logainmneacha.
logainm
place name
In áit an algartaim chasta seo, nárbh fhearr i bhfad an logainm Gaelach a bheith greanta i gcloich mar atá i gCois Fharraige mar shampla? Tar éis an tsaoil, is fusa i bhfad duine a bheith á threorú go Baile an tSagairt ná a rá leis casadh ar dheis ag an L10352!
Anuas ar sin, is dócha go bhfuil lucht cliarlathais thar a bheith bródúil fosta as na comharthaí atá crochta acu ar dhroichid anois – leithéidí GC-R344-009.
a laghad sin meas againn ar ár logainmneacha
so little respect for our place names
An bhfuil muid i ndáiríre rófhalsa le hainm na ndroichead seo a aimsiú? An bhfuil a laghad sin meas againn ar ár logainmneacha agus ar an timpeallacht is go ndéanfaimid beag is fiú den ghné ríthábhachtach sin dár n-oidhreacht? Tá an baol ann dá bharr go gceilfear ainmneacha agus seanchas na mbóithríní agus na ndroichead ar ghlúin úr a bheas ag dul i méadaíochta san am atá le teacht.
logainmneacha
place-names
Is dealbhóir é Séigheann Ó Draoi atá ag cur faoi i nGaoth Dobhair agus a úsáideann an stair, an fhinscéalaíocht agus na logainmneacha mar inspioráid.
logainmneacha
place-names
Déanfaidh na cóid phoist, a bhfuiltear chun tús a chur leo in Éirinn i gceann cúpla bliain, an-dochar d’ár n-oidhreacht logainmneacha, dar le Padraig Mac Éamoinn, agus tiocfaidh méadú mór ar an dramhphost chomh maith.
logainmneacha
place-names
Déanfaidh na cóid phoist, a bhfuiltear chun tús a chur leo in Éirinn i gceann cúpla bliain, an-dochar d’ár n-oidhreacht logainmneacha, dar le Padraig Mac Éamoinn, agus tiocfaidh méadú mór ar an dramhphost chomh maith.
logainmneacha
place names
Thug Gabriel Rosenstock taitneamh do leabhar filíochta Pheadair Uí Uallaigh, leabhar a shníomhann a 'eolas beacht' ar lus agus ar luibheanna trí logainmneacha Chorca Dhuibhne mar a dhéanfadh 'draoi'.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
