phíob-bhanna
pipe bands
)
Mar chuid de thoscaireacht na tíre seo i mbliana beidh trí
phíob-bhanna (Carraigdhoun PB agus Banna Naomh Pádraig Dhroichead na Bandan ó Chorcaigh agus Vale of Avoca PB ó Loch Garman), buíon rinceoirí Dhún Aengus ó Bhaile Átha Cliath, sé ghrúpa thraidisiúnta mar atá Meitheal (Tiobraid Árann agus Corcaigh) Caliban (BÁC agus an Iodáil) Devana (BÁC, Tír Eoghain, Sasana, Stáit Aontaithe Mheiriceá!) Cuisle (BÁC) Oidhreacht (BÁC) agus Fonnchaoi (Maigh Eo agus Gaillimh).
phíobaireacht aonair
solo piping
Bíonn ceardlanna uirlisí, rince agus teangacha (an Ghaeilge san áireamh, le Pádraigín Ní Dhomhnaill ó Ghaoth Dobhair) i gceist; taispeántais ealaíne, fhoilsitheoireachta agus turasóireachta; scannáin; léachtaí agus comórtais mhóra idir-Cheilteacha don imreoir *pétanque* (bóláil sráide), don
phíobaireacht aonair, do na píob-bhannaí agus do na grúpaí traidisiúnta.
bpíb bheag
small pipes
Bhí Anna Mhoireach as Eilean Leòdhais in ardfhoirm, í ag seinm ar an
bpíb bheag agus nuair nach raibh sí ag seinm bhí na hamhráin ag sileadh uaithi chomh maith go dtí go raibh sé ina mhaidneachan.
comhlacht leagtha píopaí
pipe-laying company
"
Cás cúirte
=======
Agus í ar ais i gCalifornia, thosaigh sí ag obair ar chás cúirte frith-iontaobhais a thóg
comhlacht leagtha píopaí darbh ainm ETSI i gcoinne cúig chomhlacht iarnróid a chuir cosc orthu ar feadh trí bliana déag píopaí a leagan chun gual a iompar trasna na Stát Aontaithe.
píbe uilleann
uilleann pipes
Tá duais €600 ag gabháil le chuile cheann acu! I gcás na
píbe uilleann tá turas freisin chuig Féile Lorient! Ach i gcás chomórtas an veidhlín i mbliana níl ach trí iarratas ann! Níl ach trí iarratas ann do chomórtas na cláirsí! Tá an phíob uilleann agus ceol beirte thar barr agus beidh an-tráthnóna ceoil ann!
Tá an caighdeán ann ceart go leor, ach níl an líon.
píopaí séarachais
sewerage pipes
Tagann an t-uisce as Loch an Mhuilinn, an loch is mó sa cheantar, agus loch a bhfuil
píopaí séarachais tógtha lena thaobh.
ar an bpíb uilleann
on the uilleann pipes
Is cuimhin liom duine a fheiceáil ag seinm
ar an bpíb uilleann nuair a bhí mé deich mbliana d'aois agus d'iarr mé ar mo thuismitheoirí seit a fháil dom ansin!
AÓF: An bhfuil mórán den cheol Gaelach i Chicago? Cá mbíonn tú ag seinm?
SR: Tá, tá an t-uafás de ann.
buamaí píopa
pipe bombs
Cúpla mí ó shin, dúirt an UDA nach mbainfeadh siad úsáid as
buamaí píopa.
na píobaí uilleann
the uilleann pipes
Cheannaigh a mháthair pianó agus é cúig bliana d'aois, ansin d'fhoghlaim sé an dordveidhil agus an fheadóg stáin ina dhiaidh sin, agus
na píobaí uilleann ina dhiaidh sin arís.
píb uilleann
uilleann pipes
Tá cearta thar an gcoiteann ag an b
píb uilleann aitheantas a bheith aici mar uirlis cheoil náisiúnta na hÉireann agus ba cheart é sin a chur san áireamh nuair a bhíonn tacaíocht stáit á lorg.
dúidíní draíochta
magical clay pipes
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
phíobaireacht
piping
Thug an damhsa agus an
phíobaireacht bhríomhar ardú meanman don slua chomh maith.
píobaí
the uilleann pipes
AÓF: An seinneann tú aon uirlis cheoil eile? Cén uirlis eile ar mhaith leat seinm?
SJW: Seinnim rud beag ar na
píobaí.
píopaí lonracha
shining pipes
leac oighirice
liomóidlemon
ag diúlsucking
bodhairedeafness
béasamanners
gránnahorrible
cumhachtpower
mo leithéidsethe likes of me
docharharm
múrshower
caiteover
fás maithgood growth
ag feadaílwhistling
sáite amachstuck out
stróeffort
leidclue
bodhraithedeafened
gleonoise
oibleagáideachtobligingness
cothrom na Féinnefair play
dúnárasachreticent
cantalpetulance
aisteachasqueerness, strangeness
ar fheabhasexcellently
a chur as a riochtto distort
sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out
an iarraidh seothis time
coiscéimstep
filltefolded
muinchillesleeve
plaitbald patch
burlaí bána gruaigewhite trusses of hair
malaíbrows
ag sméideadh a chloiginnnodding his head
gach re soicindevery second second
in ard a chinnas loud as he could
ríforearm
clúmhachdown (on face)
smigchin
dallamullóg a chur ormto hoodwink me
nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him
ar feadh na síoraíochtafor an eternity
bearnagap
tuillteearned
meangadhsmile
clamhsáncomplaint
luaigh séhe mentioned
bréanfoul
tá fíorbhrón ormI'm really sorry
múiscnausea
slisínslice
chinn mé arI decided
a chur díomto give up
tioncharinfluence
á tochasbeing scratched
go gontaconcisely
eachtra gadaíochtatheft incident
trealamh lofarotten equipment
ag geonaílwhimpering
croitheadh uafásachterrible shaking
samhlaighimagine
a scáthhis shadow
leata chomh móropen so wide
macallaecho
boinnsoles
ag coisíochtpacing
ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps
óltachdrunk
dheasaighadjusted
mo bhaithisthe top of my head
luasc siarrocked backwards
sálaheels
glanbhearrthaclean-shaven
olldoirdbasses
bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details
ceann dúbáiltea double
bhain searradh asam féinI stretched myself
shéid séhe blew
á spreagadhencouraging him
á thionlacanaccompanying him
clingireachttinkling
cantaireachtchanting
grágaílcroaking, braying
dalltavery drunk
ag éalúescaping
go séimhgently
a chonúisyou useless person
an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly
bailigh leat mar singet lost then
mallachtaícurses
líomhaintíallegations
mhaslaigh éI insulted him
barántas gabhálaarrest warrant
ionchúiseamh poiblípublic prosecution
cillíncell
luaithreadáinashtrays
stóltastools
go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me
pleotafool
sciotaíl searbhasachsarcastic tittering
uirlisíinstruments
píopaí lonrachashining pipes
tiubhthick
tanaíthin
boghabow
sreangáinstrings
béicílyelling
búireachroaring
leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard
bródpride
uabhararrogance
i mbarr mo réimeat my peak
a admháilto admit
ní raibh neart agam airI couldn't help it
iomrascálaíwrestler
togha a
fhoireann píob
a set of pipes
Bhí obair aige teacht ar
fhoireann píob ach, sa deireadh, rinne Frank McFadden ó Bhóthar Chluanaí i mBéal Feirste foireann dó.
phíobaireacht aonair
solo piping
‘Dhá uair an chloig de
phíobaireacht aonair? An bhfuil tú dáiríre?’ Ansin bhí siad buartha go mbeadh ceol na bpíob mór á sheinm taobh istigh de halla measartha beag agus ní amuigh i bpáirc faoin tuath!”
Ach admhaíonn Brian go raibh “fadhb ó thaobh íomhá de” ag na píobaí.
na píopaí Albanacha
the Highland pipes
D’amharc daoine ar
na píopaí Albanacha mar cheol na mbannaí sráide nach raibh aon bhaint aige le ceol traidisiúnta.
píobaí leictreonacha
electronic pipes
Luann sé Mark Saul, píobaire as an Astráil a bhuaileann ar *techno*-pipes,
píobaí leictreonacha, a chonaic Brian i nGlaschú.
píobán
pipe
Thóg sé an
píobán uisce ón fhéar, á chasadh mar a bheadh nathair ann ar chúl an gharáiste.
Jimi Hendrix na bpíob
the Jimi Hendrix of the pipes
The Bunch of Keys – Johnny Doran
=======
Jimi Hendrix na bpíob! Fiántas ina mhéara, iad chomh ar mire le tinte móra Oíche Shamhna agus splancanna tintrí.
ar an bpíb uilleann.
on the uilleann pipes.
***CNicG: Ar dtús, chas triúr cairde linn, Liam Ryan agus David O'Brien ar na feadóga móra agus Cormac Kerins
ar an bpíb uilleann.
scoth na píobaireachta
excellent piping
AÓF: Cén fáth go dtaitníonn siad sin chomh mór sin leat?
TM: Bhuel i dtosach báire tá
scoth na píobaireachta ar *The Dusty Miller*.
caighdeán ard píobaireachta
a high standard of piping
Is léir freisin go bhfuil
caighdeán ard píobaireachta curtha ar aghaidh ó ghlúin go glúin agus go bhfuil an caighdeán sin ag ardú i gcónaí.
ag éalú as an bpíb
escaping from the pipe
Gach nóta
ag éalú as an bpíb is ag streachailt leis an domhan.
Níor dhea-éisteacht a phíobaireacht.
His piping was not easy listening.
Níor dhea-éisteacht a phíobaireacht.
bhí craiceáilte ar fad i ndiaidh na bpíopaí
who was really mad about the pipes
AÓF: Bíonn tú ag seinm ar an bpíb uilleann na laethanta seo freisin, nach mbíonn? Cén bealach a thosaigh sé sin?
HB: Bhí Brenda O’Hare, déantóir píopaí, ina chónaí gar dom agus bhí cara eile agam, Cormac 'Buzz' O’Brien, a
bhí craiceáilte ar fad i ndiaidh na bpíopaí agus bailiúchán iontach téipeanna aige agus seans agamsa éisteacht leo.
méarú na píobaireachta,
the fingering in piping,
Dúirt sé féin go raibh gné chruinn eolaíoch ag baint le
méarú na píobaireachta, rud a léiríonn gur oibrigh sé amach go cúramach agus go comhfhiosach a raibh ar siúl aige.
taispeántas píobaireachta
exhibition of piping
Ba smaoineamh na leas-ardmháistreása é ceolchoirm bheag nó
taispeántas píobaireachta a thabhairt do na páistí.
galphíopa
steam pipe
I rith na seachtaine céanna ar diúltaíodh do phlean Bloomberg maidir le táillí plódaithe, tharla pléascadh ollmhór ar Shráid 42, atá i gcroílár Manhattan in aice le Grand Central Station, nuair a bhris
galphíopa faoin tsráid.
Tá grá mór agam don phíb,
I love the pipe
Tá grá mór agam don phíb, an phíb mhór ach go háirithe.
fuaim na bpíob
sound of the pipes
Bhí Liam (O’Flynn) ina shuí i gcúl an tseomra ag rá, ‘Ní féidir leat
fuaim na bpíob a ísliú!' Ach bhí an t-albam go hiontach sa deireadh.
píobaireacht
piping
Is iad na príomhimeachtaí a bhíonn ar siúl lena linn ná cluichí troma páirce, lúthchleasaíocht,
píobaireacht, damhsa Gàidhealach agus seoltóireacht.
sceithphíopa
exhaust pipe
Faoin tuath, is cuma cén sórt
sceithphíopa atá ar do charr nó más suim leat gunnaí uathoibríocha a bheith agat, ach sna cathracha, is fadhbanna móra iad.
phíobán
pipe
Ach an dtabharfaidh sé faoina gcomhnascadh? Gan a bheith chomh héifeachtach céanna mar Aire Tuaithe agus mar ghlór an iarthair agus teipthe ar a bheartas taidhleoireachta i dtaobh conspóid
phíobán gáis na Coiribe a réiteach.
leagan píopa
pipe laying
Chuirfeadh na hOgoni isteach, ar
leagan píopa nua, cuir i gcás.
bhfeadán
pipe
An Ghaeilge i nDú Chaocháin
SMM: Leis an aighneas sa gceantar mar gheall ar an
bhfeadán gáis seo, ciallaíonn sé go bhfuil na céadta duine ag teacht chun na háite agus ní Gaeilg atá le clons ag ceachtar den dá thaobh, ar son Shell nó ina gcoinne.
píobáin uisce
water pipes
I ngeall nach raibh fuinneog ar bith sa seomra folctha, ní raibh de rogha aici ach bualadh ar na
píobáin uisce ag súil go dtabharfaí faoi deara go raibh sí i sáinn.
na feadáin uisce chéanna
those same pipes
Fiche lá a chaith sí ag baint ceoil as
na feadáin uisce chéanna go dtí gur tháinig na fir dhóiteáin chun í a tharrtháil.
píobáin teasa
heating pipes
Tá potholes go leor sa tír anois, i ndiaidh a raibh againn de shioc agus sneachta agus oighear – a bhuíochas sin do scabhaitéirí Fhianna Fáil nach raibh sásta na
píobáin teasa a chur faoi na bóithre mar a mhol mé.
Chaith easaontóirí poblachtánacha buama píopa
republican dissidents flung a pipe bomb
Chaith easaontóirí poblachtánacha buama píopa ar bheirt phóilín i gceantar dhílseach seachtain i ndiaidh ‘Sheachtain Dhea-Chaidrimh’.
na fiodáin séarachais
the sewage pipes
Chuardaigh siad na soithigh bhruscair ar fad,
na fiodáin séarachais agus sistéal gach leithris ar an bhaile.