go rabhthas i gcónaí ag faire ort
that you were always being watched
Bhí náire ormsa ach bhí an chuma ar an scéal nár chuir an easpa príobháideachta isteach ar dhuine ar bith eile!
Ag caint ar a bheith ag brath
go rabhthas i gcónaí ag faire ort: tá pictiúir den réabhlóidí Che Guevara, a throid le Castro i réabhlóid na gcaogaidí, le feiceáil ar fud na háite.
bheadh daor ort
you'd pay dearly
Bhí ort a bheith ar d'fhaichill nó
bheadh daor ort.
beidh biseach ort
you'll be better
An rud a dúirt sé ná má fhaigheann tú galrú ón fhríd sin, de ghnáth
beidh biseach ort taobh istigh de choicís nó trí seachtainí.
dul i bhfeidhm ort
make an impression on you
Ní fhéadfadh a cuid fuinnimh gan
dul i bhfeidhm ort agus gan fonn a chur ort dul amach agus rud éigin fiúntach a chur i gcrích tú féin.
ní bheidh díomá ort
you won't be disappointed
Agus más scléip atá uait,
ní bheidh díomá ort ag an bhféile seo!
Ach cén chaoi ar féidir leis an ngnáthdhuine daonna maireachtáil trí sheachtain iomlán de cheol, d'amhráin agus d'oícheanta fada?
Grianghraf: Antaine Ó Faracháin
Bhuel, tá a bhealach féin ag gach duine, ach tá cúpla rud bunúsach ba cheart duit a choinneáil i do chloigeann agus tú ar do bhealach síos sa charr chuig an bhféile.
cloigeann mhór a bheith ort
to be bigheaded, full of yourself (also: hangover)
Char mhaith duit
cloigeann mhór a bheith ort.
Beidh an saol ag caint ort
everyone will be talking about you
Éalaíonn tú chomh tiubh géar agus a thig leat sula ndeir do mháthair "
Beidh an saol ag caint ort, caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air".
cloigeann mhór a bheith ort
to be bigheaded, full of yourself (also: hangover)
Char mhaith duit
cloigeann mhór a bheith ort.
Beidh an saol ag caint ort
everyone will be talking about you
Éalaíonn tú chomh tiubh géar agus a thig leat sula ndeir do mháthair "
Beidh an saol ag caint ort, caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air".
bob a bhualadh ort
to play a trick on you
Má fhaigheann tú teachtaireacht mar gheall ar víreas is fiú i gcónaí a bheith amhrasach - seans go bhfuil duine éigin ag iarraidh
bob a bhualadh ort.
Cén siúl a bhí ort cibé?
What were you up to anyway?
"
Cén siúl a bhí ort cibé?"
"Bhí mé ag caint le Úna.
Is mór sin ort
big deal, tough
"
"
Is mór sin ort," arsa Deirdre.
Cén siúl a bhí ort cibé?
What were you up to anyway?
"
Cén siúl a bhí ort cibé?"
"Bhí mé ag caint le Úna.
Is mór sin ort
big deal, tough
"
"
Is mór sin ort," arsa Deirdre.
Níl greim ort.
there isn't a bit on you
Níl greim ort.
Níl tarrtháil le déanamh ort
There's no saving/helping you
"
Níl tarrtháil le déanamh ort.
Cad é atá ag caitheamh ort?
What's bothering you?
"
Cad é atá ag caitheamh ort?"
"Ná gabh a gháire anois ach tá an diabhal bronntanas Vailintín seo ag déanamh buartha domh," arsa Tadhg.
Caith ort
Get dressed quickly, throw your clothes on
Caith ort agus rachaidh muid isteach chun an bhaile mhóir.
Níl ribe féin ort anois
you haven't a hair left on your head
Níl ribe féin ort anois," arsa Féilim agus é ag amharc ar Fhiachra a raibh gach ribe ar a cheann gearrtha isteach go dtí an dúid aige.
bronntar pointí ort
you are awarded points
Gach uair a chliceálann tú ar na fógraí speisialta atá ar an suíomh sin
bronntar pointí ort, agus nuair atá go leor pointí agat is féidir leat bronntanas beag a roghnú duit féin.
Níor mhaith liom a bheith dána ort
I don't want to pressurise you
"
Níor mhaith liom a bheith dána ort, a Lillian, ach b'fhéidir gurbh fhearr dúinn tabhairt faoin turas.
Téana ort
let's go
'
Téana ort is ólfaidh muid deoch sa Lodge ós í Oíche Chinn Bliana í.
a chuireann cradhscal ort
which make you shudder
Gan amhras ar bith, is seoid é oileán na hÉireann maidir le tírdhreach, cé go gcaithfidh tú do shúile a dhúnadh ar eastáit nua tithe saoire sna 26 Contae,
a chuireann cradhscal ort féachaint orthu, agus iad ag dreapadh na mbeann nó ina suí ar a ngogaide cois trá.
malairt treo a thabhairt ort féin
go in the opposite direction
** Tá tú sáinnithe sa trácht i gcónaí, ach anois tá tú ag iarraidh an carr a chasadh agus
malairt treo a thabhairt ort féin.
go dtí go dtig biseach ort
until you get better
"An bhfuil tú cinnte nár mhaith leat a dhul suas chun an bhaile cúpla lá
go dtí go dtig biseach ort? Chan ag dul ar chúl sceiche atá mé nuair a deirim nach bhfuil a fhios ag mná óga an lae inniu cad é an dóigh le haire a thabhairt d'fhear.
Ní fheicim aiste mór ar bith ar na fir atá thart ortsa
I don't see many of the men around you taking the bait
"
Ní fheicim aiste mór ar bith ar na fir atá thart ortsa ach an oiread.
Caidé na ciapógaí atá ag teacht ortsa
What's coming over you ...?
"
"
Caidé na ciapógaí atá ag teacht ortsa, má tá tú ag déanamh go bhfuil mise ag dul a éirí roimh an lá agus ag dul a imeacht ar chos in airde leatsa?" arsa Nóirín.
Níl feidhm ar bith ort
you don't need to
"Anois," ar seisean le hAisling, "
Níl feidhm ar bith ort trua a bheith agat di sin.
ag stánadh ort
staring at you
Braitheann tú súile
ag stánadh ort agus tú ag siúl thart ar stiúideo an dealbhóra Séigheann Ó Draoi.
ná bíodh imní ar bith ort
don't be worried at all
"B'fhéidir nach mbeidh fút feasta ach aon chois amháin," a dúirt sé, "ach
ná bíodh imní ar bith ort.
Go bhfóire Dia ort
God help you
"Ivan, gabh amach as an leaba sin leat!
Go bhfóire Dia ort má chaithim a dhul síos chugat," arsa a mháthair agus bhuail sí an doras ar an ursain.
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrú
when you had to earn a living
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
mura bhfuil fonn ort íoc as
if you don't feel like paying for it
I gcás an chláir ríomhphoist Eudora,
mura bhfuil fonn ort íoc as nó má theastaíonn uait triail a bhaint as ar dtús, is féidir leagan saor in aisce a íoschóipeáil.
ag radadh ceisteanna ort
firing questions at you
Fan go bhfeice tú, beidh sé ar ais chugat anocht agus é
ag radadh ceisteanna ort.
ní chuirfidh mise isteach ort
I won't bother you
*
Gluais • Glossary
i gcoinne na dtonntrachaagainst the waves
ag dreapadhclimbing
gíogsqueak
ionadhsurprise
míthuiscintmisunderstanding
a bhéic CathalCathal shouted
bhfolachhiding
an-mhíshasúilvery unsatisfactory
ní chuirfidh mise isteach ortI won't bother you
gáire meidhreachmirthful laugh
ag útamáil thartfumbling around
gan amhrasundoubtedly
lig dom mo mhachnamh a dhéanamhlet me have a think
ag déanamh aithrise arcopying
a cásher situation
bhraith séhe felt
praiseachmess
os ísealin a low voice
mí-ádhbad luck
piseogsuperstition
caladhport, harbour
Gháir SaidíSaidí laughed
catachcurly
chun é a ghríosadhto incite him
ceangalbond
an tríú mílaoisthe third millennium
mí-ádhbad luck
cinneadhdecision
chun na líonta a tharraingtto draw the nets
péarlachpearly
íoróinirony
i gcruachásin a predicament
ag treabhadhploughing
déanachlate
ag ardúrising
ag luascadh go fíochmharrocking fiercely
fothainshelter
fliuch báitesoaking wet
cuma chrostaa cross look
sorncooker
doirtealsink
cuisneoirfridge
ar eagla go gcasfadh séin case he'd turn around
Bhí sí i bponc ceart.
ag cur isteach ort
bothering you
Ach, arís, is deas an rud é sciurd a thabhairt timpeall air gan na mílte turasóir a bheith
ag cur isteach ort.
an dubh a chur ina gheal ort
to bamboozle you
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
gan toint ort
without a stitch of clothing/naked
"Féadann tú a freagairt gan mhoill nó ní thig leat a dhul chuig agallamh agus
gan toint ort," arsa Emma.
agus nach bhfuil tórramh ort
and that you don't have a funeral to go to
"Bhuel, ó tharla nach bhfuil aon duine marbh go fóill
agus nach bhfuil tórramh ort áit ar bith, mholfainn an ceann dúghorm.
ag goillstean ort
bothering you
*
Gluais • Glossary
grian líomóideach shearbh Van GoghVan Gogh's bitter lemon sun
dá mo dhallúblinding me
sócúlachcomfortable
go diansmaointeachextremely thoughtful
mar is dual dóas it usually does
scáthannashadows
ag atswelling, expanding
in aice an chaibinéidbeside the cabinet
ag siotgháiresniggering
fá dtaobh deabout it
aitstrange
ag gríosú mo chuid samhlaíochtainciting my imagination
searmanasceremony
chóir a bheithnearly
ag druidim liomapproaching
dá freagairtanswering her
go drúisiúillustfully
ag teannadh liomgoing close up to me
ba ghnách liom amharc uirthiI used to look at her
fireannmale
i dtólamhalways
marcaíocht ar rudaíto ride things
leasrachathighs
de shíor dá mo leanstan thartalways following me around
chomh tógtha sin liomso taken with me
ghoillfeadh sí go dtí an croí ormit would really upset/bother me
dá tochas féinscratching herself
ag casachtáilcoughing
dá mhacasamhail seolike this
ag goillstean ortbothering you
drochspionna bad mood
bulógloaf
corruairsometimes
buanchairdefriends for life
gliondarjoy
faoi smachtunder control
bosca na mbréagánthe toy box
go dtí gur ghéill m'athairuntil my father gave in
brionglóid ar dóigha great dream
corroíchethe odd night
smúitdust
gníomhaction
rachtanna na fírinneachtabouts of truthfulness
dóighiúilgood-looking
aibíripe
a cuid murnán beag bánher little white ankles
osnasigh
ag barr a malaíat the top of her brows
smigeadchin
toradhfruit
a scoilteadhwhich was split
stán mé uirthiI stared at her
mo chuid lochtannasamy faults
íomháimage
Más ionúin an chráin is ionúin an t-ál.
caith ort
get your clothes on/dress quickly
"Seo, déan neamhiontas dó anois agus
caith ort, nó ní bheidh tú réidh a choíche don hocht a chlog.
tá dul amú ort
you are mistaken
Má cheapann tú gur ábhair thura theibí, nach mbaineann leis an ngnáthdhuine, a bhíonn faoi chaibidil acu,
tá dul amú ort.
bheadh dul amú mór ort
you'd be really wrong
Ach dá gceapfá nach bhféadfadh éagóir den chineál céanna a bheith ar siúl ag aon rialtas san Astráil sa lá atá inniu ann,
bheadh dul amú mór ort.
ná bíodh leath oiread seanchinn ort
don't be so damn cheeky
"
"Seo,
ná bíodh leath oiread seanchinn ort," arsa Ruán.
ag faire ort
watching you
Bhí saoirse áirithe ag baint leis freisin mar nach raibh tuismitheoirí ansin
ag faire ort agus, dá bhrí sin, b'fhéidir go raibh muid buille beag fiáin ag na ranganna.
a chuaigh go mór i bhfeidhm ort
which made a big impression on you
AÓF: Cé hiad na hamhránaithe
a chuaigh go mór i bhfeidhm ort?
CÓCC: Chuaigh Máire Phíotair i gcion go mór orm agus mé ag tosú ar cheird na hamhránaíochta.
go dtéann siad i gcion ort
that they make an impression on you
Tugtar ainmhí gránna go minic ar an mbuaf ach deir lucht taighde
go dtéann siad i gcion ort tar éis tamaill - go háithrid má bhreathnaíonn tú isteach sna súile orthu.
a fhreastalóidh ort
which will cater to you
Is cuma cén sórt duine atá ionat, gheobhaidh tú grúpa nó cumann
a fhreastalóidh ort.
níl beo ort ach a bheith ag obair
you're a workaholic
Is é an Satharn atá ann, cibé;
níl beo ort ach a bheith ag obair.
a chuireann iachall ort
which compels you
AÓF: An mbíonn íomhánna nó línte nó gnéithe eile a bhaineann le hamhrán a fhaigheann greim ort agus
a chuireann iachall ort é a fhoghlaim?
LÓL: Íomhánna na n-amhrán grá, gan amhras.
má bhíonn an t-ádh dearg ort
if you're really lucky
Agus timpeall ort, tá go leor cruinnithe eile ar siúl, idir aerlínte eile agus aerfoirt eile, agus faoi dheireadh an lae, má bhíonn an t-ádh ort, beidh cúpla caidreamh gairmiúil úsáideach déanta agat agus,
má bhíonn an t-ádh dearg ort, b'fhéidir go mbeidh seirbhís éigin nua ag Aerfort an Bhaile Bhig an bhliain seo chugainn.
a chuaigh go mór i bhfeidhm ort
who made a big impression on you
AÓF: Luann tú cúpla ceoltóir sna nótaí atá ag dul leis an dlúthdhiosca
a chuaigh go mór i bhfeidhm ort thar na blianta.
nuair a ghlaoití chuig an dinnéar ort
when you'd be called to dinner
D’fhéadfadh a leithéidí sin leanúint ar aghaidh ar feadh tamaill ach faoiseamh mór a bheadh ann sa deireadh
nuair a ghlaoití chuig an dinnéar ort nó nuair a d'aimsíteá leithscéal sásúil eile le deireadh a chur leis an chomhrá.
Bíodh múineadh ort.
Have manners.
MÁNAS: (*sotto voce*)
Bíodh múineadh ort.
ag cur gaosáin ort féin
turning up your nose
“Tá mé tinn ag amharc ort
ag cur gaosáin ort féin.
a chuirtí ort
you would be asked
“Who do you follow?” an cheist
a chuirtí ort.
Tá sé amuigh ag an tír ort.
You owe it to the country.
Tá sé amuigh ag an tír ort.
feabhas a chur ort féin
to improve yourself
Ná glac leo agus ná bí sásta gan rud ar bith a dhéanamh mar gheall orthu, gan iarracht a dhéanamh
feabhas a chur ort féin.
a théann i bhfeidhm ort
which makes an impression on you
AÓF: An mbíonn aon rud ar leith in amhrán
a théann i bhfeidhm ort nó an mbíonn cúis ar leith ann go bhfoghlaimíonn tú amhrán?
BG: Ní bhíonn aon rud amháin ann.
Téanam ort!
Come along!
thuirling an héileacaptarthe helicopter landed
liáinblades of propeller
crochtahanging
níor rith sé leoit didn't occur to them
bunoscionnwrong
ródhéanachtoo late
dírithe orthupointed at them
inneallengine
urchairbullets
gan trácht ar an sléachtnot to mention the slaughter
sa chlósin the yard
ar a ghogaideon his hunkers
lean a chomhghleacaithehe followed his colleagues
socairstill
reoitefrozen
sceimhlitheterrified
nach bhféadfaidís deoir a shileadhthat they couldn't shed a tear
ar balllater
á mbailiúbeing gathered
sceimhlitheoiríterrorists
idirbheartaíochtnegotiations
á leagan go talamhknocking him to the ground
ag screadaílscreaming
sciath chosantaprotective shield
sceonterror
uafáshorror
Téanam ort!Come along!
róbónnarobots
creathántremble
sólássolace
Ó bhaithis go bonn.
ná bíodh leathoiread seanchinn ort
don't be such a smartarse
”
“Tabhair isteach an bocsa sin agus
ná bíodh leathoiread seanchinn ort,” arsa an mháthair.
nuair a fhaigheann na páistí an ceann is fearr ort
when the kids floor you
Ach bíonn amanna faoi leith ann,
nuair a fhaigheann na páistí an ceann is fearr ort, agus is fiú cur suas leis na deacrachtaí go léir ar mhaithe leis na hamanna sin.
gearrfar táille níos airde ort
you will be charged more
Ar ndóigh, má fhanann tú ar na príomhshlite turasóireachta
gearrfar táille níos airde ort.
ag sú isteach na radharcanna thart timpeall ort
taking in the sights around you
Cruthaíonn an lucht siamsaíochta sráide spiorad carnabháil agus tú ag siúl thart
ag sú isteach na radharcanna thart timpeall ort, mná na hoíche i mbun a ngnó i gceantar na soilse dearga, cuir i gcás, agus iad gualainn ar ghualainn le siopaí ceirde agus caifí beaga teolaí.
go bhfaigheadh an drúis an ceann is fearr ort
that lust would get the better of you
“Ó a Bhaloir, tá mé buartha,” arsa Leithléisí Lár na Tíre, “ba chóir go mbeadh a fhios agam
go bhfaigheadh an drúis an ceann is fearr ort.
Ná bíodh lá buartha ort
don't you worry a bit
“
Ná bíodh lá buartha ort, rachaidh agat,” arsa Pól.
atá de dhíobháil ort
that you require
Más craic agus spraoi fríd mheán na Gaeilge (agus na Gàidhlig)
atá de dhíobháil ort an t-earrach seo, b’fhiú duit bheith i láthair ag Gaelfest, an fhéile mhór Ghaelach a bheas ar siúl ag tús mhí an Aibreáin i mbliana i mbaile an Chabháin.
gearrfar táille níos airde ort
you will be charged more
Ar ndóigh, má fhanann tú ar na príomhshlite turasóireachta
gearrfar táille níos airde ort.
ag stánadh ort
staring at you
Tá sé iontach furasta an tAire Dlí is Cirt a shamhlú faoi chaille; é
ag stánadh ort fríd na spéaclaí clochair sin, draothadh gáire ar a ghnúis, rialóir adhmaid ina ghlac agus é ag bagairt agus ag drannadh mar a dhéanann sé.
tá dul amú ort
you're wrong
* Má chruthaíonn an t-ainm íomhá i d’intinn de dhaoine a bhfuil bláthanna ina gcuid gruaige,
tá dul amú ort.
ag cur brú ort
putting pressure on you
“Mar sin, beidh tú ábalta siúl amach as an áit má atá siad
ag cur brú ort.
cé a chasfaí ort
who you'd meet
“Ní bheadh a fhios agat
cé a chasfaí ort i ndiamhracht na pluaise sin.
nach bhfuil fonn ort dul
are you not in the mood
“Cad chuige
nach bhfuil fonn ort dul an iarraidh seo?” a d’fhiafraigh daid di.
nuair atá freagracht ort
when you have responsibility
Tá sé furasta go leor, ar ndóigh, rudaí a cháineadh ó na taobhlínte – mar a chruthaigh an DUP – ach is scéal eile ar fad é
nuair atá freagracht ort agus tú i ndeabhaidh polaitíochta le do shean-namhaid agus sibh ag iarraidh a theacht ar chomhréiteach a shásódh an bheirt agaibh.
ag feitheamh ort
awaiting you
Deirtear leat go bhfuil craic, cóisirí, tírdhreach iontach, daoine iontacha agus an taithí is fearr i do shaol
ag feitheamh ort ansin.
bíonn brú ort ceol maith a sholáthar,
you're under pressure to supply good music,
Nuair a bhíonn tú ar an stáitse
bíonn brú ort ceol maith a sholáthar, fiú muna bhfuil sé ag teacht leat.
locht a fháil ortsa
to find fault with you
Tá mé sásta locht a fháil ar na gadaithe ar an choinníoll go bhfuil cead agam
locht a fháil ortsa chomh maith, cionn is go raibh tusa ag pramsáil thart le dhá bhó ar téad agat.
bheadh dul amú ort
you'd be wrong
Shílfeá nárbh í mí Eanáir an t-am ab fhearr chun a leithéid a dhíol, ach
bheadh dul amú ort dá sílfeá nárbh ea.
an tréith is mó a théann i bhfeidhm ort
the trait which makes the biggest impression on you
Nuair atá an t-ealaíontóir ar an anás agus ag fulaingt cruatain, sin an rud a fheictear go soiléir glé ina shaothar agus is é an t-ionracas lom neamheaglach seo
an tréith is mó a théann i bhfeidhm ort agus tú ag breathnú ar a chuid pictiúr.
nach gcuirfeadh eagla do chraicinn ort
which wouldn't scare you to death
Foilsíodh an leabhar le comóradh a dhéanamh ar 90ú bliain Éirí Amach na Cásca agus, mar a mhíníonn an t-údar, leabhar don ghnáthléitheoir atá ann, is é sin, leabhar léitheoireachta
nach gcuirfeadh eagla do chraicinn ort ó thaobh líon na leathanach nó nach mbáfadh faoi thonn mhór fonótaí thú.
caith ort,
get your clothes on / dress quickly,
“Seo, déan neamhiontas de anois agus
caith ort, nó ní bheidh tú réidh achoíche don hocht a chlog.
go mbeidh rath ort
that you'll be successful
Cuireann na
téacsleabhair in iúl do dhaoine
go mbeidh rath ort má dhéanann tú X, Y agus Z, má dhéanann siad cineálacha faoi leith anailíse agus má dhéanann siad tascanna faoi leith.
a chuirfeadh mearbhall ort.
which would confuse you.
Is in Alkborough i dtuaisceart Lincolnshire atá an lúbra claí féir seo suite agus é déanta d’fháinní a lúbann agus a chasann isteach agus amach ar a chéile ar bhealach
a chuirfeadh mearbhall ort.
cáil éigin a tharraingt ort féin.
to attract fame to yourself.
Is bealach maith é le d'ainm a chur chun cinn agus
cáil éigin a tharraingt ort féin.
Bhíodh ort
You used to have to
Bhíodh ort táillí a íoc san uair sin dá dteastódh uait freastal ar an meánscoil, agus ní bheadh sé d’acmhainn ag mo thuismitheoirí mé a chur chun na scoile sin murach an scoláireacht a bheith faighte agam.
chuirfeadh sé fonn gáire ort.
it would make you laugh.
“Bhuel, bhí méid éigin Gaeilge agam – Gaeilge na scoile - ach
chuirfeadh sé fonn gáire ort.
Tá aithne ort mar fhidléir,
you are known as a fiddler
*Antaine Ó Faracháin:
Tá aithne ort mar fhidléir, ach céard iad* *na huirlisí eile a sheinneann tú* *seachas an fhidil?*
Tara Connaghan: Bhuel, is í an fhidil mo phríomhuirlis, ach thosaigh mé ag seinm an ghiotáir ar dtús agus mé naoi mbliana d’aois.
a chuaigh i bhfeidhm ort?
who influenced you
AÓF: Cé hiad na fidléirí is mó
a chuaigh i bhfeidhm ort?
TC: Bhí an t-ádh liom agus mé óg mar go mbíonn féile na bhfidléirí ar siúl i mo cheantarsa, Na Gleannta, gach bliain.
ag cur dallamullóg ort.
hoodwinking you.
An rud atá iontach fá óstáin (más rud é gur tógadh thú i dteach siorraidh, mo dhalta féin) ná an dóigh nach dtuigeann tú cén aimsir a bhíonn taobh amuigh – bíonn an t-aeroiriúnú chomh maith sin
ag cur dallamullóg ort.
tagann siad aniar aduaidh ort.
they take you by surprise
Buíochas le Dia, ní tharlaíonn siad ró-mhinic, ach nuair a tharlaíonn siad,
tagann siad aniar aduaidh ort.
atá ag breathnú ort.
who are looking at you
Agus tú ar an teilifís, ní bhíonn a fhios agat cé hiad na daoine
atá ag breathnú ort.
má bhíonn fonn ort do chosa a chogaint díot ag na glúine
if you feel like chewing off your legs at the knees
Dá bhfeicfeá an t-athrú a tháinig orm mar gheall ar na buataisí úra – bhí sé dochreidte! Bhí siad cosúil le slipéir bhailé!
*Top tip: *agus tú amuigh ag sciáil,
má bhíonn fonn ort do chosa a chogaint díot ag na glúine le deireadh a chur leis an phian, seans go bhfuil buataisí eile amuigh ansin a bheadh níos sócúlaí agus níos oiriúnaí duit.
téann siad i bhfeidhm ort,
they start making an impression on you,
Ach
téann siad i bhfeidhm ort, caithfidh mé a rá.
le cúpla ceist a chur ort
to ask you a couple of questions
ceart go leor, a eagarthóir, seo é:
Balor: Míle buíochas leat, a Ian, siocair gur roghnaigh tú mise as measc iriseoirí uile na Gaeilge agus an Bhéarla agus na Polainnise,
le cúpla ceist a chur ort agus tú anois ag teacht chuig deireadh do réime.
Tá mé buartha má bhí mé ródhian ort,
I am sorry if I was too hard on you
Ian:
Tá mé buartha má bhí mé ródhian ort, a Bhaloir, ach tagann tocht orm ó am go chéile.
beidh bac ort.
you will be impeded
Más eol duit cad atá romhat, ní féidir leat a bheith neamhurchóideach agus ansin,
beidh bac ort.
go mbíonn ort tionscadail fhiúntacha a chaitheamh i dtraipisí
that you have to put aside worthwhile projects
Tarlaíonn go minic agus taighde ollscoile ar siúl
go mbíonn ort tionscadail fhiúntacha a chaitheamh i dtraipisí má thagann an maoiniú reatha chun críche.
ag cur mearbhaill ort
confusing you
Ba gheall le cuairt an Phápa í an ócáid! Agus má bhí na hóráidí seo go léir i strataisféar sléibhtiúil Colorado
ag cur mearbhaill ort, bhí ceoltóirí mar Stevie Wonder, Sheryl Crow, agus Jennifer Hudson ar lámh chun faoiseamh a thabhairt duit.
go dtiocfaidh an choinne aniar aduaidh ort
that the appointment will take you by surprise
Tá an choinne marcáilte ar an fhéilire ar an bhalla; is eol duit go bhfuil an choinne ann; ní bhíonn eagla ar bith ort roimh an choinne nach bhfuil le tarlú go ceann tamaill fhada eile ná faitíos ort
go dtiocfaidh an choinne aniar aduaidh ort agus, ansin, go tobann, pléascann an choinne gan choinne agus sin tú ag streachailt amach an doras le málaí spóirt agus cótaí agus páistí agus gach “Beidh muid mall.
Ní thógfainn ort
I wouldn't blame you
* Cén Aireacht stáit atá ag Mícheál Kitt, Seán Haughey, John Moloney nó Billy Kelleher?
Ní thógfainn ort é mura bhfuil tú ábalta an cheist a fhreagairt.