Ba í an t-aon chúis sóláis a bhí ann do Bhalor sa chéad eagrán den iris úr ná go raibh tús áite aige féin ar an chuach chantalach sin Antaine Ó Fartacháin, "An Rógaire Dubh" féin.

Chuala tú uilig roimhe é: cnapann sé sa níochán, éiríonn sé cnapánach de réir a chéile, níl teas ar bith ann, níl agat ach amharc air agus tá sé lán clupaidí.

Chuala tú uilig roimhe é: cnapann sé sa níochán, éiríonn sé cnapánach de réir a chéile, níl teas ar bith ann, níl agat ach amharc air agus tá sé lán clupaidí.

"Fuarchúis, sin nuair a théann tú amach chun do vóta a chaitheamh uair amháin gach ceithre bliana agus ní dhéanann tú faic idir an dá linn," a dúirt oibrí in Toxteth Community Centre liom.

Is mairg go bhfuil dream amháin nach bhfuil sásta dul ar an turas.

Oscailte do gach duine - bídís líofa nó ar bheagán Gaeilge.

"Anois, a thaiscidh, nach bhfuil sin níos fearr? Tá a rún," arsa Nuala.

"Árú cad é an dóigh nach dtiocfadh leat an mulldaí beag seo a mhilleadh?" arsa Nuala agus chrom sí os a chionn.

Ní raibh post faighte ag Dervla go fóill agus ach go bé gur casadh Máire uirthi bheadh sí ina suí suas ina tóiteog agus gan focal aici le héinne ó dhubh go dubh.

D'fhoghlaim mé cuid mhór faoin tsaol, agus faoin Ghaeilge go háirithe, ó mhuintir na Gaeltachta, Chan amháin in Éirinn, ach thall i Nua-Eabhrac fosta.

" "An bhfuil a fhios agat seo," arsa Nuala, "níl de dhíth ar dhaoine ach leideadh an fhocail.

Ní hamháin gur chomhlíon sí an gheallúint sin, ach tá éacht déanta agus á dhéanamh aici ó thaobh na Gaeilge de i gCalifornia.

Bhí sin agamsa ag fás aníos domh - ní raibh agam ach suí síos ag éisteacht.

Nuair a cheannaigh Pádraig Ó Céidigh Aer Árann ocht mbliana ó shin ba chomhlacht beag é a bhí ag cur seirbhíse ar fáil d'Oileáin Árann amháin.

Is í an amhránaíocht níos mó ná aon rud eile a bhíonn i gceist, ach is dócha nach féidir leat i ndáiríribh ceolchoirm a bheith agat le hamhránaithe amháin.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

*Ar charraig na ndeor is dó gur chaill mé mo radharc, Is go dtéighe mé faoi fhód ní thógfad m'aigneadh ' do dhiaidh ("An Chéad Mháirt d'Fhómhar ")* Scríbhneoirí ======= Tá ceithre cloigeann déag as Rann na Feirste a bhfuil a saothar foilsithe, ach níl mé ag gabháil a lua ach triúr anseo, triúr deartháireacha Mhic Grianna.

Praghas: €25 (clúdach crua)* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President bailithe le chéilegathered together bhriseadh lárthéarmamid-term break ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight as go brách leisoff he went ina sámhchodladhsound asleep clagarnachclatter liúigh Patrick féinPatrick himself yelled den chosán bristeof the broken pavement foscadhshelter tolgcouch phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded rinne lámhachánshe crawled dallógablinds leathorlachhalf an inch grúpa confachan angry group idirboth ag béiceachshouting casúrhammer tairnínails cláir adhmaidwooden boards gráscardisorderly mob bosca na bhfiúsannathe fuse box lúth na ngéagthe power in her limbs marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear crógachtbravery cinnireachtleadership fuaraigeantacool-headed ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters as a támhnéal faitísfrom her trance of fear ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys shín amach a cosshe extended her leg Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted i mbaol a mbáisin danger of being killed scanraithe as a mbeathascared to death trost na mbrógthe tramp of the shoes carr coimhthíoch bána strange white car go tráthrialtaregularly nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home róchontúirteachtoo dangerous í ar a díchealldoing her best ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency barúilidea gluaiseachtaímovements i bhfianaisein light of nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit drogallreluctance an t-aon chosaintthe only protection

Sa saol seo ina mbíonn an oiread sin roghanna againn go léir, tá sé i bhfad ró-éasca gan aon rud amháin a dhéanamh i gceart.

Faoi láthair is é an stát seo an t-aon bhall den Aontas Eorpach nach bhfuil Coinbhinsiún Um Chearta Daonna na hEorpa faofa ann go fóill.

Cad é mar is féidir a bheith cinnte fá iompar an UUP sa todhchaí? Cad é fá na dílseoirí atá ag baint úsáide as na hairm atá acu - scaoil siad urchair leis an PSNI seachtain ó shin! Tá cinnteacht ag teastáil ó achan dhream, chan amháin ó aontachtaithe.

Ar an dóigh seo, bhí McKeown agus Campbell ábalta bualadh le hiarphóilíní agus a ndearcadhsan a fháil, chan amháin ar chúinsí na coimhlinte, ach ar chostas daonna an fhoréigin, ar an rud a spreag daoine le dul isteach san RUC, agus mar sin de, dul taobh thiar de *stereotype "an black bastard.

Níl aon chúis nach mbeadh gnólachtaí Gaeilge amháin i ngach baile Gaeltachta agus cúpla céad duine fostaithe san iomlán iontu.

Chonacthas domsa gur bagairt a bhí anseo; d'eisigh an NATFHE agus UNISON ráiteas faoin chás roimh an Nollaig ach sheol sé ríomhphost chugamsa amháin.

Agus cad é faoin oidhreacht? Cad é faoin Ghaeilge? Ar a mbealach isteach san Ionad Úr a fhaigheann na cuairteoirí an t-aon bhlaisín de atá ar fáil san áit: Leamh Ó Cuinneagáin ag rá "Go raibh maith agat" i nGaeilge bhlasta bhinn agus é ina sheasamh ag an gheata lena bhuicéad ina láimh ag bailiú €20,000 in aghaidh an lae ó gach aon duine acu.

"Ábhar acadúil amháin a bhí ann agus bhí sé an-trom - ní raibh pléisiúr ar bith le baint as.

Tóg cúrsaí oibre, mar shampla: d'fhéadfadh seicteachas a bheith i gceist ag leibhéal áitiúil gan amhras, abair siopadóir beag Caitliceach nach ndéanann ach cúntóirí Caitliceacha a earcú.

Tá siad fá fhad anála uainn agus iad i gcónaí sásta cuidiú linn ach iarraidh orthu.

Ansin, bhí ráiteas Gerry Adams ann gurb é an dóigh amháin leis an fhadhb a réiteach ná trí bheartais shíochánta agus dhaonlathacha amháin.

Ba é an ceann sé nó seachrán acu sin a fuair duine agus ní raibh sé sona a scaoileadh uait, agus níor i measc na gcnónna eile ina phóca a choinnigh sé an cailín sin ach i gcúinne beag slán léi féin.

Ní hamháin go bhfuil sofhriotail ann faoin ghníomh féin, ach tá roinnt nathanna doiléire ann fosta a úsáidtear le tagairt a dhéanamh don oideachas gnéasachta.

Mar shampla, níl focal Béarla (ná aon teanga eile) le cloisint ach Seicis amháin ar na fógraí taistil ar an *metro*, ar an mbus agus ar an *tramvaj*, agus muna bhfuil taithí agat ar theanga Shlavach, tógann sé tamall teacht isteach ar léamh agus ar chóras foghraíochta na Seicise.

Bíonn siad cumasach sna tuisil - tá seacht gcinn acu féin, mar aon le hainmfhocail neodracha, beomhara agus neamhbheomhara, agus na mílte féidearthacht! Agus céard a spreag iad chun an Ghaeilge a dhéanamh, agus cén cúlra a bhíonn acu? Bhuel, bíonn cuid acu ag déanamh staidéir ar an sean-Bhéarla, cuid eile ag díriú ar an nGaeilge ar bhonn teangeolaíoch chomparáideach, cuid eile ag lorg ábhar neamhghnách spéisiúil, agus cuid eile ar thóir na craice amháin.

Tá staitisticí mar seo tar éis cabhrú leo siúd atá i gcoinne an churaclaim scoile a chuireann béim ar staonadh amháin.

Bhí caidreamh fada agus dian acu, agus d'fhan siad ina gcomhluadar féin amháin beagnach i gcónaí.

I dtús ama bhí fáil ar an tseirbhís ar chósta an iarthair amháin ar feadh dhá uair an chloig sa ló ach, tar éis roinnt ama, cuireadh ar fáil í ar fud na hÉireann.

Ní mhaireadh an turas ó Learpholl go Londain ach trí huaire le British Rail, go dtí teacht i gcumhacht rialtas Thatcher i 1979.

Chun an fhírinne a rá, is é an t-aon chleachtadh de mo chuidse a mholfainn don fhoghlaimeoir ná ceachtanna a athdhéanamh arís agus arís eile, nó go mbeidh siad i bhfastó go dlúth ina inchinn.

Bhíos ag freastal ar an rang seo ar feadh b'fhéidir trí nó ceithre de bhlianta agus ag baint an-taitnimh as, ach ansin thosaigh mo chuid oibre ag méadú agus ní fhéadfainn freastal air ach go hannamh.

Tá éagsúlacht nua ag baint le Katonah Avenue i gceantar Woodlawn sna Bronx, Nua-Eabhrac, ar cheantar Éireannach amháin é tráth; na laethanta seo, tá inimircigh as tíortha eile i mbun *delis, *siopaí crua-earraí agus gnólachtaí eile sa cheantar.

Tá na haerlínte i ról na mná dáthúla i *singles bar* agus na haerfoirt ag iarraidh iad a mhealladh - go gairmiúil amháin, ar ndóigh.

Tá suim ag an ionadaí sna grianghraif agus sna staitisticí, ach beidh sé ag déanamh comparáide idir aerfoirt an Bhaile Bhig, Chiarraí, na Sionainne agus Chnoc Mhuire agus ní roghnóidh sé ach ceann amháin acu.

An t-aon deacracht atá agamsa ná nuair a chuireann siad a ndearcadh chun tosaigh mar an t-aon rogha atá ann ó thaobh na Gaeilge sa Tuaisceart, mar níl sin cruinn.

MOLLY: Don chléir amháin.

Ní ar mhaithe leis an Ghaeilge amháin atá an fiontar seo tosaithe againn - creideann muid go dtig linn airgead a dhéanamh as.

Bunaíodh Gael Linn sa ré réamhtheilifíse agus ba é an t-aon fhoinse nuachta a bhíodh ag daoine sna meáin chlosamharc ná na pictiúrlanna ar fud na tíre.

Ní ar mhaithe leis an Ghaeilge amháin atá an fiontar seo tosaithe againn - creideann muid go dtig linn airgead a dhéanamh as.

Ní hamháin nach bhfuarthas ciontach é, ach tá sé tagtha chun solais ó shin gur seirbhísí rúnda na hAfraice Theas a bhí taobh thiar den scéal uilig agus é mar aidhm acu é chur ina thost.

Ní ar mhaithe leis an Ghaeilge amháin atá an fiontar seo tosaithe againn - creideann muid go dtig linn airgead a dhéanamh as.

D'fhoghlaim mé cuid acu na blianta fada ó shin, cuid eile níor fhoghlaimíos iad ach an bhliain seo caite.

Ní ar mhaithe leis an Ghaeilge amháin atá an fiontar seo tosaithe againn - creideann muid go dtig linn airgead a dhéanamh as.

“Ní dhéanann muid iad ach d’ócáidí speisialta amháin, mar is obair an-dian í.

Ní raibh ó Shiobhán ach suaimhneas, ciúnas agus a bheith léi féin, ach ní raibh cuma ar bith air go raibh an slua ag scáineadh.

Ní ar mhaithe leis an Ghaeilge amháin atá an fiontar seo tosaithe againn - creideann muid go dtig linn airgead a dhéanamh as.

Nílimid anseo ach seal beag gearr! AÓF: Céard faoin gceol agus faoin amhránaíocht? An gcloiseann tú difríochtaí anois ann seachas mar a bhí sa seanam? MÓS: An ceol céanna i gcroíthe na seandaoine agus is bródúil atáim as an gcleas óg atá á thabhairt leo.

Níor chaith sé ach tuairim is cúig bliana san Astráil agus ba é an t-aon chúis a liostáil sé san arm ná go raibh sé ag iarraidh an Astráil a fhágáil agus cheap sé go bhfaigheadh sé bealach saor in aisce ar ais go Sasana, áit a raibh cuid de shaighdiúirí na hAstráile ag traenáil.

Tháinig an chaint go réidh chuige agus bhí an-spórt ar fad againn, mar ba léir dó nár thugas féin ach blúirí liom.

An aontófá liom go gcuireann daoine áirithe an iomarca béime ar an gcomórtasaíocht seachas ar an amhránaíocht? LÓM: Bhuel, b'fhéidir go mbraitheann sin ar na fáthanna atá ag daoine le bheith rannpháirteach - má ghlacann duine páirt i gcomórtas ar mhaithe le buachaint amháin, is minice díomá ar an duine sin ná a mhalairt.

Trí ghníomhartha polaitiúla amháin atá na poblachtánaigh ag brú ar aghaidh anois, rud nach bhfuil fíor i gcás na ndílseoirí.

Ainneoin ráiteas an Uasail Burke - ar chainteoir breá Gaeilge é, dála Enda Kenny féin - go raibh an dá chinneadh thuasluaite bunaithe, “on respect for and promotion of the Irish language”, ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl le linn na seachtóidí agus na n-ochtóidí le haithint gur a mhalairt a tharla.

Ba mhaith leo go mbeadh achan duine ábalta canadh, ní na cóir amháin.

Ainneoin ráiteas an Uasail Burke - ar chainteoir breá Gaeilge é, dála Enda Kenny féin - go raibh an dá chinneadh thuasluaite bunaithe, “on respect for and promotion of the Irish language”, ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl le linn na seachtóidí agus na n-ochtóidí le haithint gur a mhalairt a tharla.

Dúirt sise nach mbeadh deoch ar bith seachas tae á dhíol ag an bhrú - agus ní tharraingítear tae ach úr amháin! Deonaigh ======= Sa chistin, bhuail mé le beirt bhan óga a bhí ag obair mar dheonaigh ag an tochaltán ag Vindolanda, dún mór Rómhánach atá achar beag ón bhrú.

Is iad na daoine atá i bpostanna cléireachais agus riaracháin, agus chan amháin na daoine sin i bpostanna sinsearacha, a bheas thíos leis.

Sular tháinig mé go dtí an Nua-Shéalainn, bhí neart failleanna agam cumarsáid as Gaeilge a dhéanamh, ach ó tháinig mé anseo ba bheag seans a bhí agam sin a dhéanamh, ach amháin nuair a théinn ar ais go hÉirinn ar laethanta saoire.

Dúirt sise nach mbeadh deoch ar bith seachas tae á dhíol ag an bhrú - agus ní tharraingítear tae ach úr amháin! Deonaigh ======= Sa chistin, bhuail mé le beirt bhan óga a bhí ag obair mar dheonaigh ag an tochaltán ag Vindolanda, dún mór Rómhánach atá achar beag ón bhrú.

Níl i gceist ach go rithfidís mórthimpeall pháirc na scoile ar chúrsa thart ar 500 méadar ar fhad, agus é sin a dhéanamh faoi thrí.

An amhlaidh go bhfuiltear ag maíomh go dtarlaíonn a leithéid go rialta agus go mbíonn feidhmeannaigh de chuid na Roinne ag sceitheadh eolas rúnda ina gcuid comhad chuig iriseoirí gan oiread is nóta a bhreacadh faoi? Is ar éigean é! Droim láimhe don ghnáthphróiseas ======= Is léir go bhfuil neart ceisteanna fós le freagairt ag an Aire McDowell, chan amháin faoin iarratas áirithe seo ach faoin dóigh a thug sé droim láimhe don phróiseas atá leagtha amach ag an Stát fá choinne cáipéisí rialtais a scaipeadh.

Ar deireadh, d’fhág mé na ranganna Fraincise agus Spáinnise agus chloígh mé leis an nGaeilge amháin mar theanga eile.

” Ba é seo an t-aon bhealach éalaithe a bhí fágtha aige.

Tá sé spéisiúil an dearcadh seo a bheith agam ar intinn an linbh óig ag foghlaim dhá theanga ag an am chéanna, go háirithe nuair is mise an t-aon fhoinse atá ag mo pháistí féin do theanga amháin.

Bhí spíosraí dá gcuid féin acu agus cé nach raibh siad le fáil go héasca ar dtús tá sé sin athraithe anois agus bia Áiseach le fáil sna hollmhargaí agus, sna cathracha, siopaí nach bhfuil tada eile iontu ach bia Áiseach.

Is é an t-aon dealbh de tharracóir san Astráil agus b’fhéidir ar domhan.

Ghlac mise leis go raibh siad á gcaitheamh mar gheall ar an bhfuacht amháin, ach tá bríonna éagsúla sóisialta ag baint leis na dathanna agus an stíl ina gcaitear iad.

Shíl mé nach n-éistfinn ach le cúpla clár agus go mbeinn sásta ach, roimh i bhfad, bhí mé an-tógtha leis an teanga.

Bhí Simon gealgháireach agus fáilteach ach, le bheith fírinneach, bhí muidne beagáinín díomách mar nach raibh aon chuid den *rock ’n’ roll* ag baint leis – bhí sé róbhéasach! Cinnte labhair sé faoin gceol, shínigh sé mo leabhar síniúchán – “Do The Rat, Simon Crowe”– thaispeáin sé clúdaigh na n-albam dúinn ach níor theastaigh uaidh ach labhairt faoin iascaireacht! D’fhágamar, sásta lenár síniúchán (mo cheann féin suite in aice le cinn Eamonn Coughlan, Pelé agus Chearbhaill Uí Dálaigh) ach beagáinín díomách.

Dúradh go gcuirfí cosc ar chaitheamh tobac i mbialanna amháin agus go bhfágfaí na tithe tábhairne as an áireamh mar nach mbíonn bia ar fail iontu.

Tá sé leo ó 1997 nuair nach raibh acu ach oifig bheag i Hobart agus ba é féin an t-aon oibrí lánaimseartha a bhí acu.

Nuair a bhíothas ag bailiú tuairimí ón phobal i rith na conspóide dúirt duine amháin go bhfuil idir uaigneas agus ríogacht ag baint leis na figiúirí meirgeacha seo ar an trá agus go bhfuil níos mó i gceist ná ealaín amháin.

Fuair sé bás i dtimpiste nuair nach raibh ach 38 mbliana slánaithe aige.

Is cóir don pholasaí spóirt a bheith dírithe ar aoisghrúpaí éagsúla agus ní ar ghasúir amháin laistigh den phobal atá faoi mhíbhuntáiste.

Is cosúil go bhfuiltear den tuairim go bhféadfar an cogadh a cheangal le Bush amháin, seachas leis an bpáirtí go léir.

Tagairt cháiliúil CJ Haughey don leasú a bhí á mholadh aige siúd ar an dlí, leasú a thabharfadh cead do phoitigéirí coiscíní a sholáthar – do lánúineacha pósta amháin – ar oideas! Is fada ó Ré Dhorcha na n-ochtóidí anois sinn, buíochas le Dia.

Scéal lán de ghliceas agus de chluanaireacht atá ann, ina léirítear John Drewe (nó John Cockett mar a baisteadh é) ní hamháin mar bhrionnóir sároilte, ach mar bhréagadóir den chéad scoth chomh maith.

Ní hamháin gur chuir Mathers roimhe síntiúis bhreise a fháil ón phobal don Iontaobhas, ach mórdheonacháin a mhealladh ó dhaonchairde - rud nár thriail pobal na Gaeilge ó thuaidh riamh roimhe seo.

Ina dhiaidh sin ar fad, níl an feachtas ach ina thús agus chuireamar romhainn £20m a bhailiú taobh istigh de dheich mbliana chun dlús a chur le fás na ngaelscoileanna ó thuaidh.

B'ag cluiche a d’imir na All Blacks i gcoinne na Sasanach le linn Chorn Domhanda an Rugbaí i 1999 a canadh é i Maoiris amháin.

Mar sin, is minic go mbíonn stad acu idir teacht agus imeacht nach maireann ach ar feadh 10 nó 15 nóiméad (stadann eitleáin Ryanair ar feadh 25 nóiméad de ghnáth).

**An lacha bhacach**Níor nuacht é, mar sin, nuair a d'fhógair Karl Rove, príomhchomhairleoir an uachtaráin, go raibh sé ag éirí as a phost agus ag dul abhaile "chun níos mó ama a chaitheamh lena theaghlach", cé go bhfuil a aonmhac fásta anois.

Ach diaidh ar ndiaidh, a dúirt Henry, tháinig sé ar an tuiscint go raibh daoine ag stánadh air, ní mar gheall ar gur aithin siad a aghaidh ón teilifís, ach mar gheall ar gurbh é an t-aon duine gorm sa chathair.

” Níorbh é foghlaim an Bhéarla an t-aon bhuntáiste a bhain Izabela as Language Centre of Ireland.

I bhfianaise an mhéid atá tar éis tarlú le déanaí, an mairfidh dílseacht a pháirtí chomh fada sin? Ní mhaireann dílseacht ach ar feadh tréimhse áirithe ama.

Agus ní hamháin go raibh sé ag troid - bhí sé ag bualadh, mar a déarfá, "faoin gcrios” - ach an oiread.

138 bliain ina dhiaidh sin, tá sé deacair a thomhas céard a d'imir siad i ndáiríre, ach amháin go raibh rialacha i gceist.

Deir daoine áirithe nach raibh ann ach sacar, ar leagadh rialacha síos dó sa bhliain 1863 i Sasana.

Go dtí sin, níor imir mé riamh ach peil Ghaelach agus iománaíocht.

B’ar an bhfoireann B, a raibh cluichí cairdiúla amháin aici, a bhínnse ag imirt.

Is é an t-aon íomhá amháin a thiocfaidh isteach i m’intinn ná taos aráin á chur isteach agus bollóga breátha blasta á dtarraingt amach.

Ní ann dóibh ach inár n-aigne! Leanann Dee ag seinnt an fhoinn agus a lámha ag éirí tuirseach.