buailte ar an Aigéan Ciúin
beside the Pacific Ocean
Domhnach Cásca, 15 Aibreán, léadh Aifreann mar a dhéantar chuile Dhomhnach Cásca le fada ag leacht cuimhneacháin laochra 1798 i reilig Waverley in oirthear Sydney, atá buailte ar an Aigéan Ciúin.
Aigéan Indiach
Indian Ocean
Bhí bád le 460 duine, arbh as an Afganastáin a bhformhór, san Aigéan Indiach ar a bealach ón Indinéis go dtí an Astráil.
Mhuir Chairib
the Carribean Ocean
Déan dearmad d'áilleacht thránna geala Mhuir Chairib agus samhlaigh tú féin ag siúl ar ghaineamh niamhrach dubh faoi theas na gréine, cúr bán na farraige dorcha gorm do do mhuirniú go séimh, na carraigeacha in aice láimhe, plandaí agus bláthanna glasa, corcarghorma agus buí ag fás orthu.
Aigéan Ciúin
the Pacific Ocean
Tarlaíonn a mhalairt ar an taobh thiar den Aigéan Ciúin - triomach san Astráil, i bPapua Nua-Ghuine, san Indinéis agus sna hOileáin Fhilipíneacha.
is geall le hoileáin san aigéan iad
they're like islands in the ocean
Clocha aonair i ngairdín, ar sé, is geall le hoileáin san aigéan iad.
an Aigéin Chiúin
The Pacific Ocean
D'fhág sé Northam in iarthar na hAstráile ar an 19 Meitheamh, chuaigh sé soir trasna na tíre, trasna an Aigéin Chiúin, giota beag de Mheiriceá Theas, an tAigeán Atlantach Theas agus deisceart na hAfraice Theas.
Mhuir Indiach
The Indian Ocean
Cainteoir Sualainnise ón bhFionlainn, cainteoir Frísise ón Ísiltír, cainteoir Catalónaise ó Bharcelona, cainteoir Occitan ó Limoges na Fraince, cainteoir Crótaise ón Ostair, agus fear ó Réunion na Fraince atá sa Mhuir Indiach in aice le Madagascar.
mún dreoilín san fharraige
a mere drop in the ocean
Airím i gcónaí nach bhfuil mé ach ag tosnú agus níl sa mhéid atá foghlamtha agam ach mún dreoilín san fharraige.
ar an Aigéan marfach Atlantach
on the deadly Atlantic Ocean
Tá sé seo oiriúnach, fosta, de bharr go dtosaíonn scéal McAuley ar an Aigéan marfach Atlantach, a d'iompar oiread Éireannach agus iad ar a mbealach go dtí na Stáit Aontaithe, agus a shlog go leor acu sular éirigh leo an áit a bhaint amach.
an Aigeán Chiúin
The Pacific Ocean
Is é an baile ar a bhfuil mé ag trácht ná Barra de Navidad atá sa chontae Jalisco, agus atá ar chósta thiar Mheicsiceo, ar an Aigeán Chiúin.
ar chladaigh an Aigéin Atlantaigh
on the shores of the Atlantic Ocean
Is baile é a d'fhás go horgánach, é scaipthe amach thar bhóithre beaga cúnga, iad ar fad beagnach ag teacht chun críche ar chladaigh an Aigéin Atlantaigh.
aigéan
ocean
Deirtear nach mbíonn an bua ag an duine uasal lách ariamh nó, mar a deirtear sa Bhéarla, "nice guys don't win"! Tá cuma nath cainte Meiriceánach air sin agus ní chuirfeadh sé ionadh orm má tháinig an ráiteas céanna anall thar aigéan chugainn am éigin sna blianta atá thart.
Aigéan Indiach
Indian Ocean
Tá níos mó na 17,000 oileán sa tír, a shíneann trasna 5,200 ciliméadar den Aigéan Indiach.
aigéan
ocean
Áilleacht nádúrtha
=======
Thaitin an tírdhreach leis na hIodálaigh seo: an t-aigéan, na haillte, an cósta fiáin agus garbh.
ar imeall an Aigéin Atlantaigh
on the edge of the Atlantic Ocean
Is iariascaire é Mícheál Ua Ciarmhaic a chaith a shaol iomlán sa Ghaeltacht sin ar imeall an Aigéin Atlantaigh.
san Aigéan Indiach
in the Indian Ocean
Rinneadh an cleas céanna dhá bhliain ó shin ar Oileán na Nollag agus Oileán Cocos-Keeling san Aigéan Indiach.
san Aigéan stoirimiúil Atlantach
in the stormy Atlantic Ocean
Tá Oileáin Fharó suite san Aigéan stoirimiúil Atlantach, idir an Íoslainn agus Albain.
an Aigéan corraitheach Atlantach
the exciting Atlantic Ocean
Tá sé soiléir, áfach, gurb í an fharraige is mó a mhúsclaíonn a chuid suime, go bhfuil croí an fhir lártíre tógtha ag an Aigéan corraitheach Atlantach.
Aigéan Atlantach
Atlantic Ocean
Gearmánaigh Phrotastúnacha den chuid is mó a chuir fúthu i bPennsylvania, ag éalú ó dhlíthe frith-Phrotastúnacha nó ag cuardach saol nua ar an taobh eile den Aigéan Atlantach.
Straitéis Náisiúnta Fuinnimh Aigéin
National Ocean Energy Strategy
I mí an Aibreáin sheol Rialtas na hÉireann a Straitéis Náisiúnta Fuinnimh Aigéin.
i ndoimhneacht na farraige
in the depth of the ocean
Bhí mé ar bís chun triail a bhaint as, agus bhí sé go hiontach na céadta míle iasc a fheiscint thíos i ndoimhneacht na farraige.
an tAigéan Atlantach
the Atlantic Ocean
Ar thaobh amháin de Swakopmund tá an tAigéan Atlantach agus ar an taobh eile tá gaineamhlach na Namaibe.
an tAigéan Ciúin
the Pacific Ocean
Ní bhíonn an tAigéan Ciúin chomh ciúin sin i gcónaí.
airí gnóthaí eachtracha an Aigéin
the foreign ministers of the Ocean
Beidh cruinniú ar siúl inniu (1 Nollaig) ag airí gnóthaí eachtracha an Aigéin i Sydney leis an scéal a phlé ach ní léir an féidir leo tada a dhéanamh faoin scéal.
buíoch as a dtír nua laistiar den Aigéan Atlantach,
thankful of their new country west of the Atlantic Ocean,
Mar a thug na hoilithrigh altú do Dhia as teacht tríd an gcéad bhliain i 1620, agus mar a thug Lincoln altú as teacht slán na hAontachta in 1863, spreagtar daoine anois le bheith buíoch as a dtír nua laistiar den Aigéan Atlantach, cibé Dia nó té a dtugann siad altú dó.
i lear dobróin agus báis.
in an ocean of grief and death.
Sa saothar atá idir lámha agam faoi láthair, agus a dtabharfaidh mé anois *Guernica* mar theideal air, agus sa saothar ealaíne uilig atá déanta agam le blianta beaga anuas, níl ach rud amháin á rá agam: go bhfuil gráin shíoraí agam ar an aicme mhíleata sin a bhfuil an Spáinn báite acu i lear dobróin agus báis.
ón Aigéan Atlantach
from the Atlantic Ocean
Éiríonn Sliabh Liag chóir a bheith 600 méadar ón Aigéan Atlantach agus tá an radharc óna bharr ar an radharc farraige is fearr in Éirinn.
chuirtí trasna an Aigéin Atlantaigh iad
they used to be sent across the Atlantic Ocean
Cheannaítí na sclábhaithe ar chósta thiar na hAfraice go príomha, agus chuirtí trasna an Aigéin Atlantaigh iad go dtí na plandálacha sa Mhuir Chairib agus chucu siúd i Meiriceá Theas**.
sa Mhuir Chairib
in the Caribbean Ocean
Cheannaítí na sclábhaithe ar chósta thiar na hAfraice go príomha, agus chuirtí trasna an Aigéin Atlantaigh iad go dtí na plandálacha sa Mhuir Chairib agus chucu siúd i Meiriceá Theas**.
os cionn an Aigéin Atlantaigh
above the Atlantic Ocean
Nuair a scriosadh eitleán de chuid Air India sa bhliain 1985 ag buama – agus é os cionn an Aigéin Atlantaigh timpeall céad míle ó chósta Chorcaí ar a shlí ó Montréal go Londain – ghlac Ceanada le freagracht an imscrúdaithe ós rud é gur imigh an t-eitleán ó Montréal agus de bhrí gur shaoránaigh de chuid na tíre sin iad cuid mhór de na paisinéirí a bhí ar bord.
Aigéan Indiach
Indian Ocean
Ba ghnách leis na gáinneálaithe na teifigh a fhágáil ar oileán éigin ar chósta thuaidh na tíre nó ar Oileán na Nollag, ar críoch de chuid na hAstráile é atá suite san Aigéan Indiach.
Aigéan Ciúin
Pacific Ocean
Tógadh na teifigh go háiteanna eile taobh amuigh de mhórthír na hAstráile le haghaidh “próiseála” – áiteanna mar Oileán na Nollag agus Nárú agus Manus san Aigéan Ciúin, cuir i gcás.
ag amharc amach trasna an Aigéin Atlantaigh
looking over the Atlantic Ocean
“Tá muid ar imeall an domhain!” a dúirt Anna Rudycheva, iníon léinn ón Rúis, agus í ina suí go sona sásta ar bharr Shliabh Liag, ag amharc amach trasna an Aigéin Atlantaigh.
An Mhuir Bhailt
The Baltic Ocean
D’inis sí dom gur turas deich n-uaire atá i gceist don fharraige is cóngaraí do Mhoscó; An Mhuir Bhailt.
Aigéan
ocean
De réir dhlí na hAstráile, tógfar aon bhád a ghabhfar ar an ealaín seo go hionad coinneála ar Oileán Nollag - críoch de chuid na hAstráile atá san Aigéan Indiach - fad is a dhéantar iarratais ar thearmann na bpaisinéirí a mheas.
t-Aigéan Ciúin
Pacific Ocean
"Seo é an t-Aigéan Ciúin," ar seisean.
Teiscinn
Ocean
Mar cheann de dhá mhórchathracha Mheiriceá ar an gcósta thiar, bhí a haghaidh caite go tréan amach ar an Teiscinn Chiúin, agus rinneadh cathair agus calafort trádála mór di.
Aigéan Ciúin
Pacific Ocean
Cuireadh deireadh le dúnghaois an iar-rialtais, ar ar tugadh an Pacific Solution de bharr gur tógadh na daoine a rinne iarracht teacht i dtír gan chead go hoileáin éagsúla san Aigéan Ciúin fad is a rinneadh meas ar a n-iarratais dídine.
truailliú na teiscinne
ocean pollution
org, eagraíocht tathanta a bhfuil sé mar aidhm acu fadhb truailliú na teiscinne a phoibliú, téann 50% den dramhaíl phlaisteach a chruthaímid chuig an líonadh talún, agus déantar athchúrsáil ar thimpeall 5% breise arís.
teiscinn mhór
ocean
Thrácht Naomh Bréanann ina ‘iomramh’ cháiliúil, Navigatio Sancti Brendani, ar ‘colún criostail’ a fheiceáil ar snámh ar an teiscinn mhór.
dteiscinn an domhain
the world’s oceans
Toirt ollmhór uisce breise ab ea é sin i dteiscinn an domhain, agus d'ardófaí leibhéal na mara timpeall 7m dá bharr.
teiscinn reoite
frozen ocean
Ar ndóigh níl an Rúis ina haonar agus í ag iarraidh seilbh a ghlacadh ar teiscinn reoite ar mhullach an domhain.
Teiscinn Chiúin
Pacific Ocean
Is cosúil nach stadfaidh Arm an Atlantaigh Thuaidh go dtige siad aniar ar an Teiscinn Chiúin.
thonn farraige fanách
an erratic ocean wave
An Mhaidhm
======
Agus an stair á samhlú aige mar thonn farraige fanách, scrúdaíodh céimeanna éagsúla an tsainmhínithe casta seo, ón gcur chuige bog, neamheagraithe sa Mhéan-Aois, go dtí teacht i réim rialacha nua a bhaineas le smachtú na ngealt le linn ré Bhreugel nuair a rinneadh cinneadh in iarthuaisceart na hEorpa saoirse na cathrach a bhaint den ghealt agus é do chur fé bhráid an aigéin ar an Narrenschiff, long na n-amadán.
Teiscinn Chiúin
Pacific Ocean
Nuair a bhunaigh an Bhreatain coilíneach san Astráil sa bhliain 1788 ghlac siad seilbh ar na hoileáin chóngaracha sa Teiscinn Chiúin, an chuid ba mhó den Nua-Shéalainn san áireamh.
Aigéan Ciúin
Pacific Ocean
Mhol an coiste freisin go gcuirfí muintir na mbád, mná agus páistí san áireamh, chuig “ionaid phróiseála” ar Nárú agus ar Manus, dhá oileán san Aigéan Ciúin.
caitheamh an luaithrigh amach sa teiscinn
throwing of the ashes into the ocean
Ach os a choinne sin, taispeánann Simon an daonnacht i lár an uaignis, an daonnacht a fheictear i riocht sean-nósanna na cathrach: caitheamh an luaithrigh amach sa teiscinn tar éis bhás duine muirneach le linn Mardi Gras, béilí ollmhóra cáiliúla an Quarter, an comhoibriú díograiseach idir na ceoltóirí d’fhonn na dauphins sóisearacha ina measc a chosaint le linn am an ghátair
ghaineamh mín ghrinneall na mara
fine pebbled sand from the (ocean) bottom
‘An ghaoth aniar bíonn sí fial is cuireann sí iasc i líonta,’ a deirtear, ach nach aisteach an rud é gur tháinig na mílte tonna de chlocha beaga agus clocha móra, d’fheamainn ghaoithe agus d’fheamainn raice, agus de ghaineamh mín ghrinneall na mara i dtír le linn na stoirmeacha, agus nár tháinig iasc ar bith! ‘Ní hé lá na gaoithe lá cóirithe na líonta ná lá daingnithe na ndíonta ná lá deisithe na mballaí farraige,’ a deir Balor an Saoi agus an Gaothaire.
an Aigéin Chiúin
the Pacific Ocean
Tá an Astráil ag cur a ladair isteach i ngnóthaí tíortha eile de chuid an Aigéin Chiúin a bhfuil fadhbanna polaitiúla ag teacht chun cinn iontu.
Aigéan na hInde
Indian Ocean
Sin é is máthair leis an ‘bhfoghlú mara’ in Aigéan na hInde deir sé.
Teiscinn Chiúin
Pacific Ocean
An té a shantaíonn suaimhneas, áille agus solas na gréine agus go bhfuil an t-am agus an t-airgead aige chuige, tarraingíodh sé ar Oileáin Mhic Cùga sa Teiscinn Chiúin mar a rinne Aoife Uí Fhaoláin agus a fear céile.
ar dhá bhruach na teiscinne
on both sides of the ocean
Chas Robert McMillen le cumadóir, ceoltóir agus amhránaí a bhfuil díolamaí seolta aici agus gealladh fúithi le tamall anuas ar dhá bhruach na teiscinne, Julie Feeney as Achréidh na Gaillimhe.
Is minic an Teiscinn Chiúin gan a bheith ciúin
the Pacific Ocean is often not peaceful
Is minic an Teiscinn Chiúin gan a bheith ciúin nuair a bhíonn an míol mór le cosaint ó shaint an duine.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
