dhídean núicléach
nuclear cover/protection
Go dtí seo bhíodar ag druidim sa treo eile, ag trácht go haontaobhach ar dhídean núicléach a thógáil timpeall orainn féin.
cumhachta núicléiche
nuclear energy
"Chuaigh muid ar thuras go Sellafield cheana féin agus rinne muid go leor agóidí i gcoinne na cumhachta núicléiche.
dramhaíl núicléach
nuclear waste
Síleann Rialtas na hÉireann go bhfuil cás láidir acu chun radharc a fháil ar an gcéad tuarascáil, ar an ábhar go gcuireann MOX leis an dramhaíl núicléach a sceitheann Sellafield isteach i Muir Éireann.
Diúracáin núicléacha á bhforbairt
nuclear weapons being developed
Diúracáin núicléacha á bhforbairt ag an tSeapáin.
stáisiúin chumhachta núicléacha nua
new nuclear power stations
Is dócha go mbeifear ag caint faoi stáisiúin chumhachta núicléacha nua – agus líon mór acu – go luath chun an fuinneamh a sholáthar.
lucht an tionscail núicléach
those involved in the nuclear industry
Beidh lucht an tionscail núicléach sásta!
Drochsmaoineamh?
=======
An drochsmaoineamh é an gluaisteán hidrigine, mar gheall ar an ngá le cumhacht núicleach a bhaineann leis? B’fhéidir narb ea, agus fad is a bheidh an ola ag laghdú éireoidh an hidrigin níos tabhachtaí mar bhealach eile.
freasaitheoirí comhtháthála núicléacha
nuclear fusion reactors
Ach tá ceist i bhfad níos bunúsaí ann: Conas is féidir ár sibhialtacht a athrú i rith na haoise seo chun gur féidir linn maireachtáil ar i bhfad níos lú fuinnimh? Is féidir bheith dóchasach, mar shampla, go ndéanfar freasaitheoirí comhtháthála núicléacha (an próiseas céanna a tharlaíonn sa ghrian) a fhorbairt chun fuinneamh glan a dhéanamh, sa chaoi is nach mbeidh níos mó áiteanna mar Sellafield agus a leithéid riachtanach ar fud na domhain.
ionsaithe núicléacha
nuclear attacks
Nocht iriseoirí le déanaí go raibh pleananna ag Washington ionsaithe núicléacha a dhéanamh ar an Iaráin chun a chinntiú nach dtógfaidh siad a mbuamaí féin.
ionsaithe núicléacha
nuclear attacks
Nocht iriseoirí le déanaí go raibh pleananna ag Washington ionsaithe núicléacha a dhéanamh ar an Iaráin chun a chinntiú nach dtógfaidh siad a mbuamaí féin.
i bhfabhar cumhachta núicléiche
in favour of nuclear power
An scéal mór ar dtús: d’fhógair Tony Blair, Príomh-Aire na Breataine, go bhfuil sé i bhfabhar cumhachta núicléiche mar réiteach ar an easpa fuinnimh a bheas ann sna blianta atá romhainn.
fisiceoir núicléach
nuclear physicist
Chuaigh Drewe i dteagmháil leis ag ligean air gur fisiceoir núicléach a bhí ann ag cuardach pictiúr dá theach.
tír núicléach
nuclear country
Agus ar ndóigh, is tír núicléach é Iosrael (buíochas le SAM), a fuair $30 billiún dollar breise ó Mheiriceá coicís ó shin chun cur lena airm.
ar son dí-armála núicléiche
for nuclear disarmament
Ghlac sí le hiomarcaíocht dheonach ansin, agus sa bhliain 1977, thug sí a haghaidh ar aistear nua corraitheach dúshlánach ina saol: an feachtas Éireannach ar son dí-armála núicléiche.
Stáisiún Núicléach
Nuclear power plant
"(Albert Einstein)
Ar an 26 Aibreán, 1986 phléasc imoibreoir uimhir a ceathair i Stáisiún Núicléach Shearnóbail, atá suite cóngarach do Pripyat san Úcráine.
idir tríocha agus daichead oiread an méid radachuir
between thirty and forty times the nuclear fallout
Scaoileadh idir tríocha agus daichead oiread an méid radachuir sa phléascadh sin ná mar a scaipeadh i ndiaidh gur phléasc na buamaí adamhacha in Hiroshima agus Nagasaki sa bhliain 1945.
sna réigiúin is mó atá thíos leis an radachur
in the regions which are most greatly affected by the nuclear fallout
Is í an sprioc atá ag Roche, ag a heagraíocht agus ag na 5,000 oibrí deonach a dhéanann obair leo ná faoiseamh, dínit agus cúnamh a thabhairt do na páistí sna réigiúin is mó atá thíos leis an radachur.
ar son dí-armála núicléiche
for nuclear disarmament
Ghlac sí le hiomarcaíocht dheonach ansin, agus sa bhliain 1977, thug sí a haghaidh ar aistear nua corraitheach dúshlánach ina saol: an feachtas Éireannach ar son dí-armála núicléiche.
ceithre stáisiún núicléacha
four nuclear power plants
Ag deireadh na seachtóidí, bhí sé de rún ag an rialtas ceithre stáisiún núicléacha a thógáil i gCeann an Chairn, Loch Garman.
cumhachtaí núicléacha
nuclear powers
Is seoid é an cineál seo daonlathais Shíónaigh atá á scaipeadh ag Bush agus ag a chuid cairde ar fud an Mheánoirthir, nach ea?
Cad chuige nach ndéanann na príomhmheáin plé oscailte ar an eolas atá san alt seo? Eolas tábhachtach is ea é a d’fhéadfaí a úsáid le cogaí a sheachaint; cogaí ar nós na coimhlinte gairide a bhí ar siúl sa tSeoirsia i rith an tsamhraidh seo, nó cogadh idir cumhachtaí núicléacha a d’fhéadfaí a bheith ar siúl amach anseo agus a bheadh ní ba thubaistí fós, b’fhéidir.
eithneacha
nuclear
Ar ndóigh, is i stáisiúin eithneacha a ghintear an chuid is mó den aibhléis sa Fhrainc, 84.
airm eithneacha
nuclear arms
Céard atá na daoine idir sinn agus na firicí ag iarraidh a chur ina luí orainn faoi láthair? Tá siad ag rá go bhfuil feabhas ag teacht ar an ngeilleagar agus go bhfuil airm eithneacha na hIaráine, nach ann dóibh, ina bhagairt mhór ar an domhan trí chéile.
ginte adamhach
nuclear generation
Ar an mbonn sin, ar an gcineál sin réasúnaíochta, dob’fhéidir scaglann, nó fearas ceimiceach a shuiteáil i lár baile móir, mar ar an dearcadh sin, dob’fhéidir stáisiún ginte adamhach a lonnú i Sráid Uí Chonaill i mBaile Átha Cliath de réir na loighice sin.
bhagairt eithneach
nuclear threat
An Iaráin
Agus díreach mar atá ag tarlú arís eile, maidir leis an Iaráin inniu, bhí Netanyahu ag iarraidh muintir Mheiriceá a scanrú i 2002 mar gheall ar bhagairt eithneach na hIaráice nárbh ann dó.
eithneach
nuclear
”
Ar an 20 Meán Fómhair, 2002, in alt an eagarthóra sa *Wall Street Journal* dar teideal “*The Case for Toppling Saddam*,” mhaígh Benjamin Netanyahu go mb’fhéidir go raibh ábhar eithneach “*in centrifuges the size of washing machines*” curtha i bhfolach ag Hussein ar fud na tíre.
Eithneach
nuclear
Ag an gCruinniú Mullaigh um Shlándáil Eithneach i Washington, dúirt Barack Obama gurb é an bhagairt is mó do shlándáil SAM ná an seans go bhfaigheadh eagraíocht sceimhlitheoireachta arm núicléach.
eithneach
nuclear
” Níl an dara rogha ag rialtas Mheiriceá, dar leis an seanadóir, má tá siad chun ‘cibear-ionsaí 9/11’ – finscéal eile ó na daoine céanna a chum na scéalta faoi ‘airm ollscriosúla na hIaráice’ agus ‘buama eithneach na hIaráine’ – a sheacaint.
eithneach
nuclear
Róbháúil!
=====
Agus athrá a dhéanamh aici ar reitric Tel Aviv maidir le “bagairt eiseach” ó chlár arm eithneach na hIaráine nach ann dó, tá Feisire Schakowsky ag cur a hainm leis an reachtaíocht uile ag díriú ar Tehran le fada an lá.
taisme eithneach
a nuclear accident
Slad de Leataobh
==========
D'fhoilsigh WikiLeaks a chéad tacar doiciméad i 2006, agus tá eolas foilsithe acu ó shin i leith faoi chaimiléireacht sa Chéinia, Eaglais na hEoleolaíochta, agus taisme eithneach san Iaráin, fágaim.
Eithneach
nuclear
Stáisiún Ginte Eithneach?
============
Má chuirtear chuige i gceart, an bhfuil aon chúis ar domhan ann nach féidir linn an bonneagar céanna a chur ar bun in Éirinn? Nó an é go bhfuil sé in am againn díospóireacht a bheith ann faoi stáisiún cumhachta Eithneach a thógáil sa tír? Ní hamháin go bhféadfaí brath ar an soláthar fuinnimh dá mbeadh stáisiún Eithneach dár gcuid féin againn ach ní bheadh orainn an méid céanna fuinnimh a allmhairiú.
cumhachta eithneach
nuclear power
Stáisiún Ginte Eithneach?
============
Má chuirtear chuige i gceart, an bhfuil aon chúis ar domhan ann nach féidir linn an bonneagar céanna a chur ar bun in Éirinn? Nó an é go bhfuil sé in am againn díospóireacht a bheith ann faoi stáisiún cumhachta eithneach a thógáil sa tír? Ní hamháin go bhféadfaí brath ar an soláthar fuinnimh dá mbeadh stáisiún eithneach dár gcuid féin againn ach ní bheadh orainn an méid céanna fuinnimh a allmhairiú.
um Thaighde Eithneach
for nuclear research
Bhí Berners-Lee ag obair le CERN (An tIonad Eorpach um Thaighde Eithneach) san am agus bhí bealach de dhíth ar an eagraíocht a chuirfeadh ar chumas na n-eolaithe torthaí an taighde a roinnt.
eithneacha
nuclear
Tá roinnt réimsí de ghníomhaíocht an duine níos tromchúisí ná a chéile ar ndóigh agus dá dhonacht agus dá chontúirtí Pléasc Oileán Faoide againn féin, is aicme ar leith tubaiste na stáisiúin eithneacha a scaoil salachar marfach le gaoith le dhá ghlúin anuas agus an roinnt sin acu a phléasc agus a mharaigh na mílte sa timpeall.
airm eithneacha
nuclear arms
Chuile sheans go gcuirfear an milleán ar an Iaráin, nach bhfuil sásta leis an lógó Oilimpeach, nó ar an bPacastáin, an t-aon tír Ioslamach a bhfuil airm núicléacha aici, rud nach dtaitníonn le Avigdor Lieberman, Aire Gnóthaí Eachtracha san aon tír sa Mheánoirthear a bhfuil airm eithneacha aici.
an chumhacht eithneach
nuclear power
Agus tá 900 milliúin úsáideoirí ag *Facebook* féin!
Ní i réimse na cumarsáide amháin, ar ndóigh, a rinneadh dul chun cinn mór le céad bliain anuas: tháinig ann don teilifís, an diúracán – an roicéad, an chumhacht eithneach, an t-eitleán, an ríomhaire, an t-idirlíon, an frithbheathach, an nódú orgáin, agus go leor eile nach iad.
Ba bheag nár mhaidhm buama eithneach
a nuclear bomb almost exploded
Ba bheag nár mhaidhm buama eithneach os cionn Goldsboro, North Carolina i mí Eanáir na bliana 1961.
na hairm eithneacha
nuclear arms
Léiríonn sé arís dúinne, an ghlúin nach bhfuil cuimhne againn ar an dara Cogadh Domhanda, agus don ghlúin níos óige fós nach bhfuil cuimhne acu ar an Chogadh Fhuar, chomh contúirteach uafásach is atá na hairm eithneacha.
an chontúirt eithneach
the nuclear danger
Faoi Pholl Cnaipe de
========
Má shílimid go mbaineann an chontúirt eithneach le lár na haoise seo caite, áfach, tá dul amú orainn.
chuirfeadh an cogadh mór eithneach faoi lán tseoil
would put the large nuclear war into effect
Bhí focal folaigh ag Yeltsin a d’fhéadfadh sé a bhrú isteach ar na cnaipí agus a chuirfeadh an cogadh mór eithneach faoi lán tseoil, mar bhí a gcuid diúracán agus a gcuid fomhuireán féin ag na Rúisigh agus bhí siad seo ar fad réidh chun oibre.
Bhord Fuinnimh Eithnigh
Nuclear (Energy) Board
Bhí a fhios agam anois cén scaifte a bhí os mo chomhair, mar bhí a fhios agam go maith go raibh fear amháin de bheirt na Gaeilge ina bhall den Bhord Fuinnimh Eithnigh (NEB).
buamaí eithneacha a thógáil
to build nuclear bombs
Agus buamaí marfacha ag pléascadh gach lá san Íaráic, tá an Íaráin ag tabhairt leideanna beaga gach cúpla mí go bhfuil siad céim bheag eile ar aghaidh ina bhfeachtas chun buamaí eithneacha a thógáil.
cogadh eithneach
a nuclear war
An Cogadh Craorag
=========
Má thosaíonn aon leath den domhan cogadh eithneach, b’fhéidir gur chuma leo sinne in Éirinn ann nó as agus nach mbacfaidís fiú amháin le diúracán a dhíriú orainn.
lena chuid diúracán eithneacha
with their nuclear missiles
Nuair nach mbíonn sé ag dúnmharú a chuid uncailí nó ag bagairt dheireadh an domhain lena chuid diúracán eithneacha ní maith leis a chuid ama a chur amú.
chun dul i ngleic le tubaiste mhór núicléach
to deal with a large nuclear disaster
Cén plean atá ag an rialtas chun dul i ngleic le tubaiste mhór núicléach? Fiosraíonn Uinsionn Mac Dubhghaill an scéal.
mar gheall ar an gcumhacht núicléach
about nuclear power
Tá súil ag Pádraig Mac Éamoinn go dtabharfar neamhaird ar an méid a bhí le rá ag Príomh-Aire na Breataine le déanaí mar gheall ar an gcumhacht núicléach agus go dtabharfar tús áite sa todhchaí d’fhoinsí fuinnimh in-athnuaite.
ar son dí-armála núicléiche
for nuclear disarmament
Tá na blianta fada caite ag Adi Roche, arb as Cluain Meala ó dhúchas di, i mbun feachtais ar son dí-armála núicléiche agus cúiseanna eile.
ar son dí-armála núicléiche
for nuclear disarmament
Tá na blianta fada caite ag Adi Roche, arb as Cluain Meala ó dhúchas di, i mbun feachtais ar son dí-armála núicléiche agus cúiseanna eile.
eithnigh
nuclear
Idir chontúirt an chogaidh eithnigh agus chonarthaí d’airm ollscriosúla, tá riar a dhóthain á chíoradh ag Maidhc Ó Cathail san alt seo ar bhagairt na Cóiré Thuaidh (22,665,345 duine, 2009) ar Iarthar Domhain.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
