ag dingeadh as
grinding out (usually with a noise, also used to describe a red-faced child doing his 'thing' in his nappy)
"Buaileann tallannacha iontacha an rud sin, ní luaithe é
ag dingeadh as nó é ina stad glan.
brioscarnach
crunching noise
Bhodhraigh
brioscarnach an leathair mé agus is beag nár chac mé i mo bhríste ar mhéid an sceimhle a bhain sé asam.
gleo
noise
Veain dubh i lár an tráchta agus
gleo ard ag éalú as.
trup na veain
the noise of the van
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
trup na veain
the noise of the van
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
fuaimeanna
noises
Is iad na
fuaimeanna sa bhaile beag seo is mó a chuireann i gcuimhne duit gur i dtír choimhthíoch atá tú, gur i mór-roinn choimhthíoch atá tú.
gnáthfhuaimeanna
usual noises
Ní hiad na
gnáthfhuaimeanna a chloisfeá i mbaile cois farraige áit ar bith ar an domhan atá i gceist agam, macasamhail na mbád iascaireachta agus na bhfaoileán ag faoileáil thart ar na hiascairí, nó na peileacáin ag tumadh sna tonnta ar thóir bidh.
ghlór
noise
Anuas ar an ghleo agus ar an
ghlór seo tá gliogarnach mhangairí an bhaile le cluinstin de shíor.
trup
noise
Bomaite eile, tá
trup cósúil le hainmhithe fiáine ag dul ar mire thart fá dtaobh díot agus nuair a amharcann tú thart tugann tú faoi deara gur fear ag díol uisce atá ann.
torann
noise
Tá callán na mangairí chomh nádúrtha céanna le
torann na farraige.
fuaimeanna spleodracha
lively/exhuberant noises
Áit lán
fuaimeanna spleodracha, radharcanna aoibhne, an nádúr beo - gan trácht ar na seantaibhsí!
Tuilleadh eolais: (www.
ghleo
noise
Bhí mé bodhraithe ag an
ghleo agus mé fós scór bloc ón suíomh.
an easpa gleo
the lack of noise
Is é an chéad difríocht shuntasach a thug Laoch na Litríochta fá deara nuair a shiúil sé isteach sa Brandon
an easpa gleo.
ghleo na cathrach
the noise of the city
Is fada ó
ghleo na cathrach a rugadh agus a tógadh Lillis.
fhormán bídeach
a low noise
I ngeall ar
fhormán bídeach a chuala sé, dhearc an madra go fiosrach.
lán calláin
full of noise
Trí shúile Griet, faigheann muid léargas ar ghnáthshaol Vermeer: a theach
lán calláin, páistí ag troid lena chéile, leanaí ag screadaíl, an chistin (áit a gcaitheann sí go leor ama ag obair nó ina codladh) beag agus dorcha.
torann
noise
Tabharfaidh an bóthar seo
torann, soilse agus tuilleadh forbairtí in éineacht leis.
an-tormán
a lot of noise
Bhí
an-tormán ansin - chuala mé é tríd an ghuthán nuair a bhí orm glaoch ar dhuine éigin ansin.
trup
noise
bunúsmost
cé a bheadh ina dhiaidh ormwho would blame me
faraoralas
leaspáindancing, coloured lights before eyes
ag gliosarnachglistening
dhá liathróid mearcairtwo balls of mercury
le míshuaimhneasuneasily
clóscríobhántypewriter
úsáid inteachtsome use
i sruthannain torrents (of words)
ainmhí fiáinwild animal
teorainneacha mo chuid leathanachthe borders of my pages
aibhneacha mo chuid dúighthe rivers of my ink
déistinnausea
samhnasdisgust
ag tarraingt na léine allasaípulling the sweaty shirt
buarthaworried
scalltawretched, puny
sa bhúireachin the roaring
ag preabarnaílthrobbing
aicíd ghallda inteachtsome foreign disease
folcadh mór fadaa very long bath
tintreacha ifrinnthe sparks of hell
i dtólamhalways
galar na dúiseachtathe disease of wakefulness
bándeargpink
níor chuir duine ar bith chugam ná uaimnobody bothered me
seileogaspits
mo mhacasamhailsethe likes of me
doilighdifficult
mo phlucmy cheek
nimhneachsore
conáiltefreezing
ailleog cheoilburst of song
i mo chuid samhlaíochtain my imagination
creathashivers
trupnoise
gnúisface
farraige fhíochmharferocious sea
go fuarbhruitelistlessly
ealaíswans
faitíos millteanacha great fear
tráidiretray
gleo
noise
Chuir mé cuma aisteach chantalach dhúnárasach - mar a cheap mé - orm féin, dhún mo shúile agus sheinn dó, agus sheinn ar fheabhas, nó níos fearr ná mar a sheinn mé riamh roimhe sin ach múchadh an
gleo istigh agus is ag faire ar dhoras dúnta a bhí mé arís.
fothram
noise
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
gleo cogaíochta
the noise of war
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
easpa fuaime
lack of noise
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
trup na srann
the noise of the snores
Chuir muintir Ghaoth Dobhair go tréan in éadan an phlean, nó dúirt siad nach dtiocfadh leo cur suas le
trup na srann a bheadh ag teacht as ceanncheathrú úr na Foraoise i rith an lae.
fuaimeanna tógála
building noises
Cluintear na
fuaimeanna tógála níos soiléire.
gleo
noise
Bhí an ghaoth is an
gleo ó na liáin dochreidte.
thorann na mbuamaí agus éagaoin a muintire
the noise of bombs and the crying of their people
Ar an drochuair, tá cluasa cuid mhór aontachtach bodhar mar gheall ar
thorann na mbuamaí agus éagaoin a muintire le linn 35 bliain na dtrioblóidí.
fuaimeanna fánacha
occasional noises
*
Gluais • Glossary
fríd ghloine dhorchathrough a dark glass
smúidmist, murkiness
bréagachfalse
is annamhit is seldom
mionrudaíminor things
doiléirvague
i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty
glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields
sin an tuigethat's why
ag stánadh amachstaring out
léanalawn
ag croitheadh a gcinnshaking their heads
íomhánnaimages
iontassurprise
machnamh ceartproper thinking
scáileánscreen
ag preabadhjumping
bladhaire coinnlea candle flame
eachtraíevents
chan éthat's not it
dá thairbhe sinbecause of that
rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things
ar bharr na mbeannon the cliff tops
an lá fá dheireadhthe other day
ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour
substaintsubstance
dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs
taoidetide
fiúntasworth
gníomhact
nó a mhalairtor the opposite
blaiseadhtaste
gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey
fuaimeanna fánachaoccasional noises
díoscadhcreaking
coiscéimeanna folmhaempty footsteps
stánadh fadaa long stare
craos na tineadhthe roaring fire
dromchlasurface
cha dtig liomI can't
cha dtig liom í á threorúI can't guide it
déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning
le rachtanna fiáinein wild fits
seileogaspits
sáthadh scinethe stabbing of a knife
aonarachsolitary
staidéarthalevel-headed
teas an phaisinthe heat of passion
breithbirth
a cheiltto hide
anáilbreath
is annamhit is seldom
fiúntachworthwhile
dathanna seachantachaelusive colours
goitsecome on, come here
neadrachanests
seanbhallógaíold ruins
deifrehurry
cha raibh faill aigehe hadn't the time
contráiltewrong
go brách síoraíever
ag déanamh iontaiswondering
i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing
stócach ógyouth
bodhardeaf
pian a fhuilstinto suffer pain
mo bheomy life
lena dhornwith his fist
le mé féin a chosaintto protect myself
ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way
cinneadhdecision
cinntídecisions
go fadálachslowly
chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made
déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate
cuideachtúilhelpful
athrú séasúrthe change of seasons
de ghlanmheabhairoff by heart
gialljaw
gobachprotruding
gruaig fhionnblond hair
dóighiúlachtbeauty
tarraingteachattractive
rud inteachtsomething
buaireamhsorrow
ag bruidearnaighthrobbing
coimhthíochstrange
idir barra na gcrannbetween the tops of the trees
ag iarraidh mairstin airtrying to live on it
nimhneachsore
bhlais mé an phianI tasted the pain
tchíthear domhit seems to me
go dianstrictly
samhailimage
mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different
daonnachtaíhumanist
an cine daonnathe human race
bréanfoul
an bréantas a cheiltto hide the foulness
cumhráin bhréigefalse perfumes
lofarotten
gnásanna sóisialtasocial customs
béasamanners
seanseiteannaold sets
ag foscladhopening
ag scamhadhpealing
creatlachframe-work
creidbheáilto believe
scigdhráma an tsaoilthe farce of life
de réir mar atáthar ag dréimas is expected
táirgíproducts
caiteoir eiseamláireachexemplary spender
lúcháireachjoyous
teorainneacha luaisspeed limits
ag cailleadh foighdelosing patience
sceadamánthroat
mo bhrú folamy blood pressure
sciathánarm
go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could
comhairleadvice
díomádisappointment
sólassolace
lagmheasarthachtrather small amount
ag tochailtdigging
torann ceolmhar an fhóin
the musical noise of the phone
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
torann
noise
Ach ní mar sin a bhí i gcás Roy Keane ach
torann ard na conspóide.
torann ceolmhar an fhóin
the musical noise of the phone
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
mhúscail tormán mé
a noise woke me up
“Chuaigh mé a luí agus thit i mo chodladh ach
mhúscail tormán mé, é ag teacht ó iarthar na cathrach, é ag éirí ní ba challánaí de réir a chéile.
bodhraithe ag an ghleo
deafened by the noise
Bhí muid
bodhraithe ag an ghleo agus muid fós scór bloc ón suíomh.
screadaíl agus torann!
screaming and noise!
Tá seisean níos fiáine ná Hiroshie –
screadaíl agus torann! An-chraic!
Ag deireadh na hoíche, tá aon duine dhéag againn ar an stáitse.
Gleo gleoite.
A lovely noise.
Gleo gleoite.
fuaim triomadóra gruaige
the noise of a hair-dryer
Luathaíonn sé ó bheith stadta go dtí 100 ciliméadar san uair níos tapúla ná Ferrari, agus gan fuaim – ach amháin seabhrán beag cosúil le
fuaim triomadóra gruaige! Cuirtear le chéile é i monarcha Lotus i Sasana – agus má dhéanann tú é a phlugáil isteach um thráthnóna, is féidir leis turas 400 ciliméadar a dhéanamh an maidin dár gcionn, a bhuí sin le teicneolaíocht chliste a úsáideann ceallraí iain litiam, cosúil leis na cinn a bhíonn i ríomhairí glúine (ach i bhfad níos mó).
an easpa gleo.
the lack of noise.
*(Ceist ar an eagarthóir: An bhfuil muid cinnte go bhfuil an focal *erectus* firinscneach?)* Ar a ghabháil isteach in Óstán na Cathrach do Laoch na Litríochta, baineadh siar as nuair a thug sé faoi deara
an easpa gleo.
chun gleo a chruthú
to creat noise
Wireless Outdoor Solar SpeakerMura leor bheith ag féachaint ar an teilifís agus tú ag campáil, seo slí
chun gleo a chruthú i do ghairdín féin – agus is féidir leat airgead a shábháil ar chadhnraí freisin: “Whether you’re chillin’ in the garden, partying on the patio or boogie-ing round the barbecue, the Wireless Solar Speaker is bound to become an indispensable outdoor accessory.
bodhraithe ag an ghleo
deafened by the noise
Bhí mé
bodhraithe ag an ghleo agus mé fós scór bloc ón suíomh.
ag fulaingt de bharr an trup gallda uilig
suffering because of all this foreign noise
Bhí mo chluasa fós
ag fulaingt de bharr an trup gallda uilig agus ocht n-uaire an chloig de phortaireacht Jaysus Joe Shéamais, nuair a tháinig mé faoi dheireadh agus faoi dheoidh a fhad leis an Cheantar Cultúrtha.
trup
din, noise, sound
Preabann sé ón talamh le
trup nó “batar” a dhéanamh atá ag teacht leis an cheol.
torann
noise
Mise breá sásta ag filleadh ar an óstán agus brothall agus
torann Nua-Eabhrac mórthimpeall orm.
callán
noise
Tríonóid neamhnaofa: carr; páistí;
callán.
thorann,
noise
Ní bheadh srian ar ghunnaí, ar
thorann, ar thobac ná ar alcól, agus bheadh sé de rogha ag gach duine maireachtáil go maith nó go holc, de réir mar a bheartódh sé féin.
piardaí móra
big noises
Ach fuair
piardaí móra blas air go maith sular tháinig Beyoncé ar an saol, dar le Colm.
torann
noise
Nuair a tháinig sí a fhad leis an teach s’againn, bhí an
torann cosúil le hinneall eitleáin go díreach os cionn an tí, agus bhí sé deacair anáil a tharraingt ar feadh tamaill de dheasca ídiú ocsaigin an aeir.
trupanna
noises
) Poill san urlár,
trupanna ag teacht as píopaí.
callán
noise
Deir siad gur óstán cóisire amach ’s amach atá ann ach ní raibh
callán a’ bith ann ’fhad agus a bhí muidinne ann.
trup
noise
Bhí an-fhoighne aige, leis an slua a dhéanfadh
trup mór agus, go mór mór, leis an cheolteoir samhraidh nach raibh thar moladh beirte, b’fhéidir, ach a bhrúfadh roimhe isteach ar sheisiún.
piardaí móra
big noises
Ach cén fáth a dtugann meáin chumarsáide na cruinne a laghad sin airde ar chás na gCarann? Toisc easpa diaspóra ina bhfuil
piardaí móra a chuirfeadh cás na gCarann ar a shúile do cheannairí an domhain, b’fhéidir.
torainn
noise
Cé gur lú i bhfad líon na ndaoine a bhíonn timpeall an Oireachtais le linn sos an tsamhraidh, ba dheacair teacht ar áit chiúin go leor leis an agallamh a thaifeadadh gan an iomarca
torainn a bheith sa chúlra orainn.
ghlór
noise
Agus cupán caife an duine againn, buailimid fúinn ar chathaoireacha sócúla, ach is gearr go gcaithfimid crochadh linn arís as an áit mar gheall ar
ghlór is ghlisiam na gcustaiméirí.
ghleo
noise
Is ann a théann maithe agus móruaisle shaol na Gaeilge agus shaol an cheoil Ghaelaigh ag an am seo gach bliain, agus go hiondúil bíonn an gabhar á róstadh ag na Poncáin – ach i mbliana, an é an gabhar nó an gadhar a bheadh á róstadh?
Gan seanbhaile a dhéanamh den scéal, bhí mé bodhraithe ag an
ghleo agus mé fós scór bloc ón suíomh cois Loch Michigan.
thorann
noise
Is ón ngluaiseacht fánach seo a thagann splanc ceoil chugam go minic, nó uaireanta eile is ó bhotúin a dheinim sa tseinnt nó uaireannta eile ó
thorann tráchta, blúire amhránaíochta ar shráid lárchathrach, feadaíl fear oibre, rithim inneall traenach, gáire linbh nó ó aon ní i sruth an tsaoil.
torann
noise
Is fiú a lua chomh maith go bhfuil an dearcadh ann gur gránna an radharc iad go feiceálach ar dhroim na talún agus go gcuireann an
torann a dhéanann na muilte isteach ar dhaoine agus ar ainmhithe araon.
Torann
noise
Torann uafásach atá ann.
oiread torainn
as much noise
D’iarr sé orthu corcáin is friochtáin agus uirlisí cistine eile a thabhairt leo, béiceach agus
oiread torainn a dhéanamh agus a bhféadfaidís d’fhonn scaoileadh lena racht ar an gcaoi sin.
tormán
din, noise
Go tobann, bíonn ar an leanbh maireachtáil go neamhspleách - bíonn air a anáil a tharraingt agus a chuid a ól; líontar a shúile go tobann le solas an lae, agus buaileann
tormán an tsaoil a chluasa.
ag gleo
making noise
Ach ba chuma cé mba as na himreoirí, bhí a lucht leanúna tagtha as Londain go Manchain le tacú lena laochra agus thug na laochra neart údair dóibh le bheith ag canadh is
ag gleo le linn an cluiche.
ag stocaireacht
pushing, making noise
’S iad ceardchumainn na státseirbhíseach agus an Language Freedom Movement (LFM) ba mhó a bhí
ag stocaireacht ar an rialtas deireadh a chur leis an riachtanas seo.
torann ar fad
all the noise
Bhí litir á cur thart i measc na gcomharsan chun gearán oifigiúil a dhéanamh faoin
torann ar fad, torann a bhí ag gabháil idir iad agus codladh na hoíche.
an mbladar is bladhmann
noise and nonsense
Tá Gilmore ina ghéibheannach ag
an mbladar is bladhmann polaitíochta a bhíonn ar bun ag daoine, ar nós Pat Rabbitte, faoin gceist seo.
torann na mílte inchinní beaga
the noise of thousands of little brains
Mar a dúirt cara liom i Wisconsin "An gcloiseann tú sin? Sin
torann na mílte inchinní beaga ag pléascadh timpeall na tíre!"
B'fhéidir go raibh sé seo réamhbheartaithe ag an uachtarán an t-am ar fad.
torann millteanach scanrúil
a ferocious frightening noise
Bhí trí mhaidhm cloiste againn sa dorchadas cheana féin, le
torann millteanach scanrúil.
gleo
noise
D’éirigh
gleo agóide go hidirnáisiúnta nuair a taifeadadh oifigeach sinsearach de chuid póilíní Nua-Eabhrac ag dalladh beirt bhan le canna deorgháis.
gleo agus gíoscán
noise and squeak
Níor chuala muid an
gleo agus gíoscán na nouria – na rotha móra adhmaid atá in úsáid leis na céadta bliain le huisce a iompar chuig na garrantai… Bhí muid i bponc, agus thuig muid go raibh sé in am filleadh go dtí ceantar na soilse agus na tráchta.
torann
noise
Bhí trácht,
torann, bialanna faiseanta agus lucht oibre ar a ngutháin shoghluaiste.
an trup
the noise
Mar sin, nuair a chuala mé
an trup a dhéanann inneall crochta báid, ghearr mé bealach tríd an fhásra tiubh go bruach na habhann.
de mhaithe agus de mhóruaisle
of the big noises
Cad é an rud é ‘an bonneagar riachtanach’ seo atá ag teacht idir muintir na Gaeilge agus codladh na hoíche? Sin an cheist a chuir Laoch na Litríochta ar roinnt
de mhaithe agus de mhóruaisle na Gaeilge a bhí ag freastal ar chruinniú rúnda i bpluais Bhaloir ar na mallaibh.
fuaim
noise
Labhair liom! Abair leat! Dein
fuaim éigin.
torann na dtonnta
the noise of the waves
Bhí ciúnas marfach ann, rud atá aisteach don dufair agus ní raibh
torann na dtonnta le clos a thuilleadh agam anois.
an tormán
noise
Údair Imní
=====
I measc na gcúiseanna gearáin is mó a bhíonn ag an phobal i gcás feirm gaoithe tá:
an tormán, an chaochaíl scáileanna, agus an tionchar ar áilleacht na tíre.
na boic mhóra seobh
the big noises
Níl aon mhaith dhúinn níos mó a bheith ag freitheadóireacht ar
na boic mhóra seobh atá i gceannas na stáisiún mór raidió seobh.
má ghoill an torann cáinteach ar
if the disapproving noise hurt
Ach
má ghoill an torann cáinteach ar Scarlett Johansson, príomhaisteoir an scannáin, ní raibh sé le haithint uirthi.
piardaí móra
‘big noises’, bigwigs
Scannáin mhóra, scannáin bheaga is scannáin fhaisnéise
========================
Níorbh iad scannáin mhóra nua,
piardaí móra agus a bhfáinní móra amháin a bhí le feiceáil le linn na féile seo, áfach.
bhoic mhóra na teicneolaíochta
the big technology ‘noises’
Is é seo an deis mhargaíochta is fearr do
bhoic mhóra na teicneolaíochta san Eoraip.
drong mór boicíní antoisceacha
a large gang of anarchistic big noises
Caitheadh na Poblachtánaigh sin amach as oifig a bhí rólárnach agus róshásta comhoibriú leis na Daonlathaigh, agus tháinig
drong mór boicíní antoisceacha isteach sna tithe rialtais nach raibh sásta comhoibriú ar bith a dhéanamh.
ginteoir ríomhaireachtúil fothraim
computational noise generator
Arís, tá sé ródhoiligh cur síos ar an cheol a sheinneann siad mura dtuigeann tú an neamhchinntitheacht chórasach, nó an
ginteoir ríomhaireachtúil fothraim, ach éist le *Splendid Isolation* ag
<https://soundcloud.
ndéanann sé trup
it makes noise
I ndráma eile, Glass House le Paul McMahon, feiceann muid Síneach eile agus í ag iarraidh ar fhear chrua na sráide in oirthear na cathrach an *Union Jack* a bhaint anuas cionn is go
ndéanann sé trup sa ghaoth istoíche agus ní thig lena hiníon codladh mar gheall air.