i dtús na nóchaidíat the beginning of the Nineties
Is é an ceoltóir agus an scríbhneoir Maidhc Dainín Ó Sé a chuir Barra in aithne dhomsa ar dtús, lá a thug Maidhc ar cuairt é go Raidió na Gaeltachta, m'ionad oibrese ag an am, i dtús na nóchaidí den gcéad seo caite.
Ag deireadh na gcaogaidí ceapadh é mar Rúnaí ar an Roinn Airgeadais agus, le linn a thréimhse sa roinn sin, chuir sé polasaithe maidir le sochair chánach d'infheisteoirí eachtrannacha, saorthrádáil agus tráchtáil onnmhairíochta chun cinn - bunchlocha an gheilleagair a tháinig faoi bhláth sna nóchaidí.
Nuair a bhí George Bush ina ghobharnóir ar Texas sna nóchaidí chuir sé iachall ar scoileanna deireadh a chur leis an oideachas cuimsitheach gnéasachta agus béim a chur ar staonadh ó ghnéas.
"Sna nóchaidí, bhíodh na fir a bhí thart orm ag rá: 'Pósfar tú gan mhoill, beidh páistí agat, agus tosóidh tú ag taisteal isteach sa chathair ó na bruachbhailte'," a chuimhnigh Buckley, atá bliain is daichead d'aois, le gairid.
"Ní fhaca muid an oiread seo daoine ag fágáil ó bhí lár na nóchaidí ann," a dúirt Siobhan Dennehy, stiúrthóir an Emerald Irish Immigration Center (EIIC), eagraíocht a bhfuil oifigí aici i Woodlawn agus Woodside.
Cúpla lá ina dhiaidh sin, tháinig sé chun solais nár dhíol sé pingin as obair phéinteála a rinneadh ar a theach i dtús na nóchaidí, tráth a bhí sé ina Chathaoirleach ar Bhord Sláinte an Oirthir.
Ní mar sin a bhí sé i gcónaí i gcás an fhir thréithigh seo as Brí Chualainn – i ndiaidh dó an scoil a fhágáil i lár na nóchaidí agus cúrsa iar-Ardteistiméireachta déanta aige, bhí sé ag súil go mbeadh sé ábalta leanúint lena chuid staidéir i gceann de na coláistí ealaíne sa phríomhchathair.
Bhí an dearg-ghráin ag go leor de náisiúnaithe na sé chontae ar an eagras sna nóchaidí de bhrí gurbh é rialtas na Breataine a chuir maoiniú ar fáil dó ag an am agus chaith go leor acu go suarach leis an té a bhí agus atá i gceannas air, an Béal Feirsteach Aodán Mac Póilín.
Ina theannta sin, nuair a bhuaigh Tiobraid Árann Craobh na Mumhan i 1987 tar éis 14 nó 15 de bhlianta gan í, d’fhógair a gcaptaen go raibh an gorta thart! Laethanta órga cinnte!
Le filleadh ar na nóchaidí, ba iad Uíbh Fhailí agus an Clár na foirne is mó a chuaigh i gcion ar dhomhan na hiomána agus a spreag spéis san iomáint i measc daoine a bhí neodrach.
laethanta glórmhara na nóchaidíthe glory days of the Nineties
Faoi mar atá sé faoi láthair, tá Uíbh Fhailí, an Clár, Luimneach agus Loch Garman tite ar gcúl ó laethanta glórmhara na nóchaidí agus is ábhar buartha é sin do mhuintir na hiomána.
”Lean Maighread uirthi ag obair mar bhanaltra go dtí lár na nóchaidí, nuair a ceapadh a fear céile, Cathal Goan, mar cheannasaí ar TG4 (nó Teilifís na Gaeilge, mar a bhí air ag an am) agus bhí orthu bogadh go Gaillimh.
Agus praghas na hartola íseal sna nóchaidí, thugadar neamhaird ar an ráta ‘mílte sa ghalún’ agus rinneadar ollcharranna mar an Cadillac Escalade agus an Hummer.
Nuair a bhí easpa airgid ar rialtas Boris Yeltsin i lár na nóchaidí, mhol foireann comhairleoirí ó Ollscoil Harvard, a cuireadh ann ag Fo-Rúnaí Chiste an Stáit SAM Lawrence Summers, do na Rúisigh iasachtaí a fháil ó bhainc de chuid na n-olagarcach.
Nuair a thosaigh iarrthóirí na hÁise ag teacht i dtír as báid neamhúdaraithe ag lorg tearmainn go luath sna nóchaidí, cuireadh i bhfeidhm beartas na coinneála éigeantaí, ar bhonn tacaíochta dépháirtí.
I bhfocail eile, daoine a thosaigh ar scoil idir lár na gcaogaidí agus lár na nóchaidí is mó a bheadh san fhórsa oibre i 2006 agus níor mhiste a rá go raibh rogha na gaelscolaíochta teoranta go maith i gcaitheamh formhór an ama sin.
Ní rachainn chomh fada is a rá go bhfuil saol iontach crua ag aos óg na tíre inniu ach d’fhéadfadh cúrsaí a bheith i bhfad níos fearr dóibh as an mborradh a tháinig faoi gheilleagar na tíre sna nóchaidí.
Nuair a bhí George Bush ina ghobharnóir ar Texas sna nóchaidí chuir sé iachall ar scoileanna deireadh a chur leis an oideachas cuimsitheach gnéasachta agus béim a chur ar staonadh ó ghnéas.
Creideann Dónall Ó Maolfabhail go bhfuil a fhios ag an Aire Dlí agus Cirt agus ag ceannasaíocht an Gharda Síochána níos mó faoi bhás Eddie Fullerton i nDún na nGall ag tús na nóchaidí ná mar atá siad sásta a admháil.
Dhiúltaigh coláistí éagsúla ealaíne áit a thabhairt do Mark “Rasher” Kavanagh ar a gcúrsaí i lár na nóchaidí ach anois tá cáil idirnáisiúnta bainte amach aige mar ealaíontóir agus tá Tom Cruise i measc a chuid custaiméirí.
Caitheann Majella Ní Dhomhnaill súil ar ghné de shaol an duine óig in Éirinn, an dearcadh coiteann a tholg go leor le linn ghnóthú saibhris na nóchaidí agus tús an chéid.